Ook communisten vragen onafhankelijk Vlaanderen

[Stef Leeuwenhart]

Niet alleen stevig Vlaams-nationalistische partijen zoals Vlaams Blok of N-VA streven naar een onafhankelijk Vlaanderen. Vandaag stelt een zelfverklaarde "raad van wijzen" een heuse "Vlaamse onafhankelijkheidsverklaring" voor. De "wijzen" blijken een heel hetrogene groep met daarin geëngageerde Vlamingen van zeer divers pluimage. Bij hen verwachte namen zoals Willy kuijpers (ex- Vloksunie) en Herman Suykerbuyk (ex-CVP parlementslid). Maar de naam Jef Turf is al veel minder voor de hand liggend. Turf was in de jaren zeventig Vlaams voorzitter van de Kommunistische Partij (KP). Vandaag noemt hij zich nog altijd communist, en acht hij die ideologie niet strijdig met het streven naar Vlaamse onafhankelijkheid. Hij wordt daarin gesteund door filosoof Ludo Abicht, ook ex-communist, en sympathisant van de N-VA.

Bron: Het Nieuwsblad/ De Gentenaar

Zo wordt nogmaals bewezen dat veel meer mensen het nut en de noodzaak van een onafhankelijk Vlaanderen inzien, mensen met een verschillende achtergrond en ideologie.

[Stef Leeuwenhart]

Had de bestaande topic in binnenlandse politiek niet gezien, dacht trouwens dat dit meer een topic voor communitaire kwesties was.

[Hans1]

Grappig. Een aantal obscure groepusculen van oude mannen met VU-verleden roepen op tot Vlaamse autonomie.

Dit is de laatste noodkreet voor ze ten onder gaan. Amen.

[Kim]

Dat zij moge rusten in vrede...

[zorroaster]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Grappig. Een aantal obscure groepusculen van oude mannen met VU-verleden roepen op tot Vlaamse autonomie.

Dit is de laatste noodkreet voor ze ten onder gaan. Amen.

Jef Turf een VU-verleden? De man zal het graag horen!

[Hans1]

Zijn verleden interesseert mij niet. Dwazen heb je overal, vooral als ze ouder worden.

[zorroaster]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Zijn verleden interesseert mij niet.

U bedoelt, "daar wist ik geen fluit van en verzon dan maar dat hij een VU-verleden heeft", neem ik aan?

[kempenaar]

Oorspronkelijk geplaatst door Stef Leeuwenhart

Had de bestaande topic in binnenlandse politiek niet gezien, dacht trouwens dat dit meer een topic voor communitaire kwesties was.

Waar staat dat in "binnenland" ?

[Stubaf.]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Zijn verleden interesseert mij niet.

Hoe?! Je kwam toch zélf als een fier communicantje zeggen dat hij bij de VU geweest is?

Dwazen heb je overal

En ze zitten precies allemaal bij de BUB.

[Patriot!]

ZOTTEN VINDE OVERAL!

[ossaert]

Oorspronkelijk geplaatst door Hans1

Grappig. Een aantal obscure groepusculen van oude mannen met VU-verleden roepen op tot Vlaamse autonomie.

Dit is de laatste noodkreet voor ze ten onder gaan. Amen.

... en als er drie vergeten glories en een derderangs-BV pleiten voor het behoud van België, dan is dat meteen het teken dat 'iedereen met verstand' vindt dat het land terug unitair moet worden... Een beetje intellectuele eerlijkheid zou je niet misstaan, dacht ik zo.

[kempenaar]

Oorspronkelijk geplaatst door Stef Leeuwenhart

Niet alleen stevig Vlaams-nationalistische partijen zoals Vlaams Blok of N-VA streven naar een onafhankelijk Vlaanderen. Vandaag stelt een zelfverklaarde "raad van wijzen" een heuse "Vlaamse onafhankelijkheidsverklaring" voor. De "wijzen" blijken een heel hetrogene groep met daarin geëngageerde Vlamingen van zeer divers pluimage. Bij hen verwachte namen zoals Willy kuijpers (ex- Vloksunie) en Herman Suykerbuyk (ex-CVP parlementslid). Maar de naam Jef Turf is al veel minder voor de hand liggend. Turf was in de jaren zeventig Vlaams voorzitter van de Kommunistische Partij (KP). Vandaag noemt hij zich nog altijd communist, en acht hij die ideologie niet strijdig met het streven naar Vlaamse onafhankelijkheid. Hij wordt daarin gesteund door filosoof Ludo Abicht, ook ex-communist, en sympathisant van de N-VA.

Bron: Het Nieuwsblad/ De Gentenaar

Zo wordt nogmaals bewezen dat veel meer mensen het nut en de noodzaak van een onafhankelijk Vlaanderen inzien, mensen met een verschillende achtergrond en ideologie.

dit is het begin pas...

[Stef Leeuwenhart]

Oorspronkelijk geplaatst door kempenaar

Waar staat dat in "binnenland" ?

www.http://forum.politics.be/viewtopic.php?t=16665
maar we kunnen ook hier verder discusiëren.

[kempenaar]

Oorspronkelijk geplaatst door Stef Leeuwenhart

www.http://forum.politics.be/viewtopic.php?t=16665
maar we kunnen ook hier verder discusiëren.

goed hoor, uit welke krant haaldde je dat?

[C uit W]

Oorspronkelijk geplaatst door ossaert

... en als er drie vergeten glories en een derderangs-BV pleiten voor het behoud van België, dan is dat meteen het teken dat 'iedereen met verstand' vindt dat het land terug unitair moet worden... Een beetje intellectuele eerlijkheid zou je niet misstaan, dacht ik zo.

Nee, maar het zou wel vloeken met zijn andere posts

[Patriot!]

Wat de (representatieve!) communisten ervan vinden:

De Vlaamse kwestie
Danny Vandenbroucke en Mohammed Ali Hassan

Dit artikel pretendeert niet van een volledige analyse te geven van de geschiedenis van de Vlaamse beweging. We hebben ook niet de bedoeling om alle actuele gebeurtenissen en feiten van de nationalistische hetze te ontleden. We willen wel ingaan op drie cruciale vragen. Vooreerst. Wat zijn de kenmerken van de Vlaamse kwestie? Gaat het wel om een nationale kwestie vanuit marxistisch oogpunt? Twee. Was de Vlaamse beweging een ‘progressieve beweging’? Hoe was de situatie in het begin van deze eeuw? Ging het om een ontvoogdingsstrijd zoals sommigen beweren? Wie had de leiding ervan? Drie. Is de Vlaamse kwestie nu nog aan de orde? Hoe komt het dat na het verdwijnen van de discriminaties tegen de Vlamingen en hun taal het Vlaams nationalisme niet is uitgedoofd? Waaraan kunnen we ons de komende jaren verwachten?

1. De Vlaamse kwestie: nationale kwestie of taalkwestie?

Stelt de Vlaamse kwestie zich als een nationale kwestie of gaat het om een gewone democratische taalkwestie? Deze vraag is belangrijk omdat ze de beoordeling bepaalt die we maken van de geschiedenis van de Vlaamse beweging en van de houding die sociaal-democraten* moesten aannemen. Het is ook van belang om de evolutie beter te begrijpen en om een antwoord te formuleren op de Vlaamse kwestie vandaag.

1.1. Het ontstaan van België: een progressieve stap in de geschiedenis

In 1830 ontstaat België door zich af te scheuren van de Nederlanden. De oprichting van België was een stap vooruit in de overgang van feodalisme naar kapitalisme. De afrekening met het feodalisme was er reeds ingezet op het einde van de 18e eeuw en zou zich ook na 1830 nog verder zetten. In de loop van de 19e eeuw ontwikkelde zich in België een moderne industrie, voornamelijk in het Zuiden van het land. Vlaanderen was in hoofdzaak nog agrarisch. De textielindustrie was er nog ambachtelijk en zou zich slechts op het einde van de eeuw in snel tempo moderniseren.

Wat moest de fundamentele houding van de sociaal-democratische beweging zijn? De kwestie was niet om zich af te vragen of het ontstaan van België een ‘ongelukje’ uit de geschiedenis of een ‘beslissing’ van de grootmachten was. In het artikel "Natie en nationalisme" van Thomas Gounet en Mohammed Ali Hassan in dit nummer van Marxistische Studies wordt uitvoerig aangetoond dat naties nooit ‘natuurlijke’ producten zijn, maar worden gemaakt door bepaalde mensen op precieze momenten in de geschiedenis. Daarom vinden vandaag communisten het ook niet belangrijk of deze of gene grens ‘juist’ of ‘natuurlijk’ is. Lenin stelde in het begin van de 20e eeuw dat de belangrijkste Westerse staten reeds lang gevormd waren en dat de nationale kwestie voor deze landen daarmee dan ook tot het verleden behoorde.

Toch dient hier gezegd te worden dat België, samen met Zwitserland, onder de moderne West-Europese staten een beetje een speciaal geval was. België bestond immers uit een Nederlandstalige en Franstalige bevolking. In Zwitserland waren er zelfs drie nationaliteiten: Fransen, Duitsers en Italianen. België en Zwitserland waren (en zijn) de enige multinationale West-Europese staten. Lenin onderscheidt in zijn analyse van de nationaliteiten in West-Europa drie soorten staten: 1. Staten die voor de nationale kwestie ‘zuivere’ staten zijn, de staat en de natie vallen samen. 2. Staten waar relatief belangrijke minderheden wonen. 3. Echte multinationale staten waarvan er dus maar twee zijn in West-Europa.

Dat brengt ons bij de volgende vraag. Werd Vlaanderen en de Nederlandstalige bevolking ‘onderdrukt’? Werden zij tegen hun wil in ‘ingelijfd’ of leefden zij ‘onder de knoet’ van Franstalig België of van buitenlandse mogendheden? Dit is van belang om te weten of we over een Vlaamse nationale kwestie kunnen spreken. Roosens, één van de progressieve intellectuelen die de Vlaamse beweging heeft geanalyseerd, zegt daarover: "Economisch, en dus ook sociaal en politiek, was het gewicht van de Waalse bourgeoisie heel wat groter dan dat van de Vlaamse. Doch er bestond geen relatie van het koloniale type tussen Vlaanderen en Wallonië. De Vlaamse industrie was zwakker en minder ontwikkeld dan deze van Wallonië. Maar zij was financieel en technisch niet afhankelijk van Wallonië. Het was pas vanaf 1870 dat de Vlaamse economie, zoals trouwens ook de Waalse, onder de controle zou komen van het Brussels financieel kapitaal."1 Hieruit kunnen we concluderen dat er noch economisch, noch politiek sprake was van onderdrukking van Vlaanderen door Wallonië. Er was wel sprake van een ongelijke ontwikkeling van de beide regio’s. Dit is een fenomeen dat we in alle kapitalistische landen terugvinden. De situatie in België was perfect verklaarbaar. De allereerste zware industrie had zich in het Zuiden van het land ontwikkeld rond de steenkoolgebieden en dichtbij belangrijke rivieren die zorgden voor de aan- en afvoer van producten via binnenschepen.

Er was evenmin sprake van ‘buitenlandse overheersing’. Roosens schrijft hierover: "Vlaanderen was sinds 1815 niet meer gedomineerd geweest door de heersende klasse van een vreemde natie."2 Ook andere auteurs die de geschiedenis van de Vlaamse beweging bestudeerd hebben, zoals Els Witte in haar boek "Politieke geschiedenis van België", bevestigen deze feiten.

Lenin schreef in 1912 een interessante bijdrage over nationaliteitenkwestie in West-Europa. Over de situatie in België zegt hij: "Men dient erop te wijzen dat niettegenstaande de diversiteit van de nationale samenstelling van deze staten (België en Zwitserland, nvdr) er geen sprake is van onderdrukking van naties. Volgens de grondwet van deze twee staten hebben de nationaliteiten dezelfde rechten. In België bestaat de ongelijkheid van rechten wat betreft de Vlamingen, die nochtans de meerderheid van de bevolking uitmaken, maar zij is onbeduidend in vergelijking met hetgeen de Polen in Duitsland hebben moeten ondergaan of de Ieren in Engeland."3 Lenin maakt dus een duidelijk onderscheid. Er is geen sprake van onderdrukking, maar in België, in tegenstelling met Zwitserland, is de gelijkheid tussen Vlamingen en Walen nog geen feit. Er bestaat ongelijkheid en discriminatie.

De Vlaamse kwestie gaat dus niet om een nationale kwestie, maar wel om een democratische kwestie, namelijk het recht om de eigen taal te mogen spreken, onderwijs in de eigen taal te krijgen, enz. Dit betekent dat we deze kwestie historisch, maar ook vandaag, zoals elke ander democratische kwestie moeten behandelen. De democratische kwestie zoals alle andere democratische kwesties kon (en kan) perfect opgelost worden binnen het kader van België. Het voorbeeld van Zwitserland toont dit trouwens aan.

1.2. De houding van de Vlaamse bourgeoisie in de Vlaamse kwestie

Hoe komt het dat er dan toch een Vlaamse beweging ontstaan is? Het antwoord ligt in de eerste plaats bij de houding van de Vlaamse bourgeoisie. Vlaanderen was economisch veel minder snel ontwikkeld dan Wallonië. We hadden dan ook te maken met een veel zwakkere Vlaamse bourgeoisie. Om zich als sociale elite te doen erkennen en snel een deel van de kapitalistische taart te kunnen opeisen, zijn zij bewust de Franse taal gaan ‘lenen’. We zien dit fenomeen ook in de koloniale geschiedenis. In India bijvoorbeeld bestond reeds lang de Bengaalse taal en schrift. Ruim 200 miljoen Indiërs hebben de Bengaalse nationaliteit. Maar een deel van de Bengaalse bourgeoisie heeft zich snel het Engels van de kolonisator eigen gemaakt om zich te kunnen onderscheiden als klasse en een rol van betekenis te kunnen spelen. Het gebruik van het Frans was een bewuste en vrije keuze van de Vlaamse bourgeoisie. Roosens schrijft hierover: "Voor de Vlaamse burgerij was de Franstaligheid van de staat daarom een bewust nagestreefd politiek doel. Zij wou haar politieke functie in het Frans uitoefenen, omdat zij zich aldus kon onderscheiden van de onderliggende politieke sociale klassen."4

Maar de Vlaamse bourgeoisie speelde een belangrijke bijkomende rol. Zij was ook een ‘administratieve bourgeoisie’. Zij zorgde voor de administratieve band met de bevolking. Door haar kennis van de beide talen (en de verschillende Vlaamse dialecten) was ze de enige die deze functie voor haar rekening kon nemen. Dit was één van haar voorrechten. Uiteraard wilde zij deze positie vrijwaren. Om dit te bereiken moest de Vlaamse burgerij het democratiseringsproces blokkeren. Zij weigerde niet alleen dat de bevolking de eigen taal gebruikte, maar zij remde ook de ontwikkeling van de democratische rechten af. Het recht op onderwijs in de eigen taal, maar ook de invoering van het stemrecht, heeft in België bijvoorbeeld veel langer geduurd dan in andere kapitalistische landen.

In de loop van de tweede helft van de 19e eeuw komt een steeds groter deel van de kleinburgerij op de arbeidsmarkt. Zij kennen de Franse taal, maar zij vinden geen job, ook niet in de administratie. De Franssprekende Vlaamse burgerij blokkeert hen immers de toegang. Verschillende intellectuelen uit deze nieuwe kleinburgerlijke elite zullen actief worden in de Vlaamse beweging. Eén van de meest gekende voorbeelden is Albrecht Rodenbach. Op het moment dat hij aan het Klein Seminarie van Roeselare gaat studeren kent hij nauwelijks Nederlands. Hij zal in die periode de Vlaamse beweging leren kennen en er een belangrijke voortrekker van worden.

De Vlaamse beweging was tijdens gans de 19e eeuw echter nog relatief zwak. Tot 1870 kon men zelfs niet spreken van een noemenswaardige beweging.5 Wel waren voor 1850 vooral letterkundigen, schrijvers, dichters en filologen actief tegen de ‘verfransing’. Deze periode is gekend als de periode van het ‘taalflamingantisme’ en wordt het zogenaamde ‘cultuurflamingantisme’ als de beweging zich verder ontwikkeld. De kleinburgerij begint zich te identificeren met ‘het volk’ en de ‘cultuur van het volk’. Van een strijd voor het recht op het gebruik van de eigen taal, wordt de Vlaamse beweging een strijd voor ‘het volk’ en ‘haar cultuur’. De klassentegenstellingen worden dus niet of amper gezien. Roosens wijt dit aan het feit dat de Vlaamse beweging zich niet interesseerde voor de sociale miserie van de werkers. Daarnaast was er de sociaal-democratische beweging van de tweede helft van de 19e eeuw waarin dat aspect centraal stond in de debatten en de activiteiten. Onder leiding van Marx en Engels streed zij tegen het kapitalisme dat deze miserie voortbracht en voor een nieuwe maatschappij. Het recht op goed onderwijs in de eigen taal kon daarvan een deelstrijd zijn. Het moet trouwens opgemerkt dat in die periode nog helemaal geen goed basisonderwijs voor de bevolking bestond!

1.3. Van taalflamingantisme naar cultuurflamingantisme

Naar het einde van de 19e eeuw wordt de Vlaamse beweging meer en meer een strijd voor het recht op de ‘eigen cultuur’, veel ruimer dan het ‘recht op het gebruik van de eigen taal’. Het wordt een reactionaire strijd. Waarom? Volgens het marxisme is in een natie geen sprake van één volkscultuur, ook niet in het geval van Vlaanderen. In elke natie zijn er niet één, maar twee culturen zeggen de marxisten. Een cultuur van de werkende klasse en één van de bezittende klasse. Het recht op het gebruik van de eigen taal is daarentegen een essentiële kwestie, ook voor het proletariaat. Zo kan het proletariaat beter zijn rechten verdedigen. Indien de werkers in België de kans gekregen had de twee landstalen te leren, dan was dat vooral voordelig geweest voor het proletariaat. De Belgische bourgeoisie heeft dat precies willen beletten.

De houding van de Vlaamse beweging voor een eigen ‘Vlaamse cultuur’ is te vergelijken met wat binnen sociaal democratische beweging door de Oostenrijkers Bauer en Springer6 als ‘culturele autonomie’ werd verdedigd. Bauer schrijft: "Een natie is een groep van mensen die verbonden zijn in een karaktergemeenschap en delen in een gemeenschappelijk lot."7 Bauer dicht de natie nationale karaktertrekken toe en maakt ze volledig los van de plaats waar de mensen wonen. Hij vormt de natie om tot een onzichtbare, op zichzelf staande kracht met mystieke, onveranderlijke en bovennatuurlijke eigenschappen. Hij verwart de natie met de stam, met iets etnografisch. Marxisten denken nu net niet in termen van ‘stam’ of ‘ras’.

Bauer werkte voor Oostenrijk het model van de nationale culturele autonomie uit. Vertrekpunt zijn de naties binnen de staat en het inbouwen van een samenwerkingsmodel die de relaties tussen de naties binnen deze staat regelt. Bauers theorie is zeer vergelijkbaar met wat we vaak in België horen: "De staat kan zich niet veroorloven tot stilstand gebracht te worden door het vervelende vraagstuk van de taal, of door eender welke schermutseling tussen geëxciteerde mensen over een taalgrens, of over elke nieuwe school die opgericht wordt."8 En hoe wil Bauer deze vervelende situatie dan wel vermijden? Daarvoor lanceert Bauer het ordewoord van de nationale culturele autonomie. Wat houdt dit ordewoord in?

Springer en Bauer willen de mensen organiseren op basis van nationaliteit. Maar hoe zal de natie dan georganiseerd zijn? Hoe kan men bepalen tot welke natie een individu behoort? Springer: "Nationaliteit zal bepaald worden dor middel van certificaten, elk individu dat in een regio woont moet zijn aanhankelijkheid tot één of andere nationaliteit verklaren."9 "Op basis hiervan moeten nationale registers aangelegd worden." Bauer wil de mensen organiseren volgens de nationale cultuur over de klassen heen om zo alle mensen van eenzelfde nationaliteit één te maken en te verenigen in een "nationaal-culturele gemeenschap".10 Zien we hier niet het principe dat reeds van toepassing is in Brussel, een multinationale stad van 1 miljoen mensen waar men zijn aanhankelijkheid moet uitdrukken aan de Franse of Vlaamse Gemeenschap? Bauer projecteert dit principe op het toekomstige socialisme. "Het socialisme zal de mensen indelen in nationale gemeenschappen."11

De hele idee van de nationale autonomie is tegengesteld aan de geschiedenis van de naties! In de realiteit zien we dat in de huidige fase van het kapitalisme, zich een proces inzet van verspreiding van naties en nationaliteiten. Hele groepen mensen maken zich los van naties, ze gaan om economische of politieke redenen op zoek naar andere regio’s om er zich te vestigen. In de loop van dit proces verliezen zij hun oude banden en zij smeden nieuwe banden in hun nieuwe omgeving. Zij kweken van generatie tot generatie nieuwe gewoonten, nieuwe smaken en zij gaan zelfs een nieuwe taal leren.

"Maar de eenheid van de oude naties vermindert niet alleen door de migratie. Ze vermindert ook door interne oorzaken. In de vroege stadia van het kapitalisme kan men nog spreken van een ‘gemeenschappelijke cultuur’ van het proletariaat en de bourgeoisie. Maar door de ontwikkeling van de grootschalige industrie en door de klassenstrijd, begint deze ‘gemeenschappelijke cultuur’ weg te smelten en kunnen we hiervan niet meer spreken."12 We hebben dus nu in de eerste plaats te maken met een proletarische cultuur en geen ‘nationale cultuur’. Wat wil trouwens "het behoud van de specifieke eigenschappen van de mensen, de nationaliteiten", van hun nationale cultuur en gewoonten zeggen? "Betekent dit het behoud van de waarden en de gewoonten zoals de zelfgeseling bij de Tataren?", vraagt Stalin zich af.

We kunnen dus stellen dat Bauer en Springer de natie boven de sociale klassen plaatsen. Zij maken er iets onveranderbaar, onwrikbaar van. De naties worden eens en voor altijd gedefinieerd en blijven ook onder het socialisme bestaan. Het historisch karakter van de natie verdwijnt. De natie is niet meer verbonden met het kapitalisme. Het nationalisme wordt een ‘eeuwige’ ideologie waarmee dient rekening gehouden te worden en is niet langer een burgerlijke ideologie zoals in het artikel "Natie en nationalisme" aangetoond werd. Tegenover deze ‘eigen cultuur’ van de natie, verdedigen de communisten de vorming van één proletarische cultuur die een internationale cultuur is. Een cultuur die van elke cultuur leent wat vooruitstrevend is en die alle reactionaire elementen ervan verwerpt. Op deze manier ontstaat een vermenging van culturen zoals we dat trouwens vandaag meer dan ooit zien gebeuren.

Het is deze idee van de culturele autonomie die de basis zal vormen van de Vlaamse beweging. Het is deze idee die vanaf de jaren zestig in het federaal staatsmodel zal worden gegoten.

1.4. Conclusie

Wat moeten we als marxisten besluiten? Ten eerste is het ontstaan van België een historisch feit. Het gebeurde in de ontwikkelingsperiode van het kapitalisme die leidde tot het ontstaan van verschillende moderne kapitalistische staten in West-Europa. De creatie van België was een stap vooruit in de overgang van feodalisme naar kapitalisme. Ten tweede moeten we de Vlaamse kwestie niet als een nationale kwestie, maar als een democratische kwestie beschouwen. Vlaanderen werd niet onderdrukt door Wallonië, of tegen haar wil ingelijfd door een vreemde mogendheid. Ten derde volgt uit deze feiten ook dat het principe van ‘het zelfbeschikkingsrecht der naties’ niet van toepassing was en is. De Vlaamse kwestie stelt zich wel als een democratisch recht, met name het recht op het gebruik van de eigen taal, het krijgen van onderwijs in de eigen taal, enz. Tenslotte, dat de Vlaamse beweging, nog relatief zwak op het einde van de 19e eeuw, zich van een kleinburgerlijke beweging ontwikkelt tot een beweging voor een in wezen reactionair cultuurnationalisme dat het Vlaamse volk en de Vlaamse cultuur boven de klassen stelt.

2. De Vlaamse beweging bij het begin van de eeuw en tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

De Vlaamse beweging van het begin van deze eeuw wordt dikwijls voorgesteld als een antwoord van de gewone soldaten, boeren en arbeiderszonen, die tijdens de Eerste Wereldoorlog aan de IJzer, aangevoerd door Franstalige officieren (die zij nauwelijks konden verstaan) naar de slachtbank werden geleid. De Vlaamse strijd was dan een strijd voor de vrede en het recht op een eigen taal. Ook vele progressieven in Vlaanderen zeggen dat de socialistische beweging de Vlaamse beweging tot de hare had moeten maken. Hoe moest de socialistische beweging reageren en hoe moeten we die periode nu beoordelen? Deze verwarring heeft veel te maken met het feit dat de Vlaamse beweging geen monolithisch blok was. Verschillende militanten van de socialistische partij rekenden zich tot de Vlaamse beweging. Zij bevonden zich er in het gezelschap van anarchisten, pacifisten en… extreem-rechtse krachten. Deze laatsten hadden echter wel duidelijk de leiding vanaf het begin van deze eeuw en tijdens de twee Wereldoorlogen.

2.1. Het reactionair nationalisme van de leiding van de activisten

Bij het begin van deze eeuw leeft de Vlaamse beweging op. Wat waren de ideeën van de leiding van deze beweging? Wat waren de programmapunten? "Op dat moment is er in Vlaanderen een reactionaire opkomende burgerij" zegt Ludo Martens in zijn artikel over de Eerste Wereldoorlog en de Belgische Werkliedenpartij. "Reactionair wil zeggen: meer semi-feodaal dan modern, liberaal en democratisch. De clerus in Vlaanderen is traditioneel extreem-rechts. Hij streed tegen de Franse Revolutie van 1789. Vlaanderen heeft in die tijd al een ontwikkelde burgerij die Frans spreekt om zich van ‘haar’ arbeiders te onderscheiden. Maar er is ook een opkomende kleine burgerij die qua denkbeelden eerder reactionair is dan progressief en die hoopt een grote Vlaamse burgerij te worden die kan concurreren met de Franstalige burgerij."13 Het is een burgerij, dat wil zeggen dat de strijd voor het socialisme niet op haar agenda staat, noch de concrete strijd tegen de schrijnende miserie van de arbeiders en de boeren.

De Vlaamse beweging wordt van voor de oorlog voorbereid. Het is de Friese dominee Jan Derk Domela Nieuwenhuis Nyegaard, de neef van de beroemde socialist, die reeds in 1903 naar Gent was gekomen op vraag van hoogleraar geschiedenis Paul Frederick, die de kar zal trekken. Nieuwenhuis wierp zich op als woordvoerder van de pan-Germaanse liga. De Duitse groot-industrieel Krupp leidt deze liga. Krupp en een aantal andere grote kapitalisten zoals Thyssen willen de annexatie van wat zij ‘traditioneel Germaanse gebieden’ noemen. Het gaat om Nederland, de Vogezen, Noord-Frankrijk tot aan Normandië en… uiteraard België. In september 1914 wordt in deze kringen beslist België tot militair protectoraat van het Duitse Rijk te maken. België moet een zogenaamde ‘zelfbesturende kolonie’ worden en strikt volgens de taalgrens gescheiden worden. Nieuwenhuis komt dus in naam van deze pan-Germaanse liga naar België en zal er de Vlaamse beweging in zijn beginperiode leiden. Onder zijn impuls wordt ‘Vrij Vlaanderen’ gesticht met een aantal jonge, reactionaire, meestal katholieke Vlamingen. Zij zullen de geschiedenis ingaan als de ‘activisten’ die van de bezetting – en met steun van de bezetter – gebruik zullen maken om te ijveren voor een ‘onafhankelijk Vlaanderen’.14

Waarvoor stonden deze jonge leiders van de activisten? Wat is er meer over te zeggen dan de retoriek over de Vlaamse taal en de romantiek van het Vlaamse land? Ten eerste, – en dit is slechts door weinigen geweten – waren zij voorstander van het ‘zuiveren’ van het Vlaamse grondgebied. In een rapport van de activist Lode Maesfranckx lezen we: "De gemeenten moesten verplicht worden lijsten aan te leggen van wie in Wallonië was geboren en gerangschikt met het oog op de gebeurlijke verplaatsing van deze personen naar Waals grondgebied."15 Ook de in Brussel recent ingeweken Walen moesten binnen de termijn van 2 maanden een uitwijzingsbevel krijgen. De terugwijzing zelf moest door de bezetter gebeuren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zullen de collaborateurs in samenwerking met de nazi’s duizenden Joden, communisten, enz. op dezelfde wijze ‘in kaart brengen’ en afvoeren naar de concentratiekampen. August Borms, één van de vele figuren waarmee het Vlaams Blok ook vandaag nog dweept, schrijft in 1917: "We eisen dat de macht die in onze handen berust, aangewend wordt voor het verwijderen van elementen die op Vlaamsgezind gebied ongewenst zijn en op algemeen zedelijk terrein daardoor niet anders dan ongezond kunnen zijn."16 Marcel Van de Velde, een andere activist zegt het nog duidelijker: "Iedereen die ons nu nog weerstreeft: de grens over. Wallonië zij zijn woonst! Weg met alle franskiljons. Weg met allen die ons weerstaan. Wij moeten meten met de christelijke Vlaamse maat: die niet met ons is tegen ons! De grote zuiveringsdag breekt aan in al zijn wrede rechtvaardigheid."17 We kunnen dus zonder meer stellen dat belangrijke leiders van de activisten voor een zuiver, elitair Vlaanderen ijverden. In nazi-Duitsland zullen we gelijkaardige zaken horen tegen de joden, zigeuners, communisten en homo’s in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog.

Ten tweede was de Vlaamse beweging in woorden wel voor ‘onafhankelijkheid’, maar in de realiteit voor aansluiting bij Duitsland. De groep ‘Vrij Vlaanderen’ zal in januari 1917 de ‘Raad van Vlaanderen’ oprichten. Op 4 februari houden zij te Brussel hun eerste Vlaams Nationale Landdag met 200 medestanders. Zij eisen dat Vlaanderen zich zelfstandig mag ontwikkelen, en dat deze ontwikkeling kan gebeuren in de eigen taal. De ‘Raad van Vlaanderen’ wordt beschouwd als de Vlaamse regering in wording. Zij willen de Vlaamse onafhankelijkheid uitroepen en gaan daarvoor steun zoeken bij de Duitse bezetter. Daarvoor trekt een delegatie onder leiding van Tack en Borms naar Berlijn. Zij houden er een toespraak voor de Duitse kanselier: "De Vlamingen in België eisen de onafhankelijkheid en de volledige en totale autonomie. Wij vragen dat men deze wensen zo vlug mogelijk zou realiseren, want het is slechts onder de bezetting dat wij erin zullen slagen de overheersing van de Waalse cultuur en van het Waalse kapitalisme te breken."18 Tack en Borms komen dus openlijk uit voor collaboratie met de Duitsers. De formele "onafhankelijkheid" wordt zo tot een feitelijke aanhechting bij Duitsland. De Duitsers zullen het bezoek aangrijpen om te "bewijzen" dat de Vlamingen zelf hun bescherming hebben gevraagd. De zaken volgen elkaar dan snel op. Op 21 maart wordt de bestuurlijke scheiding van Vlaanderen en Wallonië voltrokken. Namen wordt tot hoofdstad van Wallonië uitgeroepen, Brussel tot die van Vlaanderen. In de maanden die daarop volgen zullen alle centrale ministeries één voor één opgesplitst worden. Op 22 december stemt de "Raad van Vlaanderen" een motie voor de ‘politieke zelfstandigheid van Vlaanderen. En reeds op 19 januari 1918 krijgen ze van de Duitse Zivilverwaltung de bevestiging dat ze tot de proclamatie van een zelfstandig Vlaanderen kunnen overgaan. Hiervoor zullen volksraadplegingen georganiseerd worden. De leiders van de Vlaamse beweging, die zich zo graag voor democraten uitgeven en waarvan vele progressieven dat nu nog denken, zullen een zorgvuldige selectie maken van zij die mogen deelnemen aan deze raadplegingen. Vlaanderen is volgens hen immers een "ziek land" dat eerst moet genezen alvorens de bevolking het recht tot deelname aan de wetgeving toe te vertrouwen. Vanaf dat ogenblik zal de "Raad van Vlaanderen" grote ‘volksfeesten’ opzetten. Maar er is zoveel tegenreactie van de bevolking dat sommige evenementen in mineur moeten doorgaan. In Antwerpen zal op 3 februari een "volksacclamatie" plaats vinden in de vorm van een grote optocht. Maar zelfs daar wordt het een debacle niettegenstaande er enkele duizenden marcheerders opdagen. Zelfs de activist Ger Schmook moest toegeven dat het net was of heel Antwerpen was uitgelopen om tegen te betogen.

In juni 1918 stelt de "Raad van Vlaanderen" een proclamatie op die zeer expliciet zijn gehechtheid aan Duitsland weergeeft. "Overgeleverd aan Frankrijk, aan Engeland en aan de VS geraakt ons volk in verval, zijn karakter wordt verbasterd". Neen aan de grootmachten Frankrijk, Engeland en de VS, maar ja … aan de grootmacht Duitsland. "Economisch, politiek en strategisch ligt Vlaanderen aan de poorten van Duitsland. Het weet dat zijn autonomie een garantie vormt voor Duitsland, maar ook dat zijn autonomie maar kan verwezenlijkt worden dankzij Duitse hulp."19 De belangrijkste leiders van de Vlaamse beweging zijn dus in de realiteit niets anders dan waterdragers van het Duits imperialisme. Onder het mom van autonomie geven zij Vlaanderen in handen van Duitsland. Het ‘autonome’ Vlaanderen vormt zelfs een garantie voor Duitsland. Want aan de zijde van Duitsland willen zij dat Vlaanderen vecht tegen de ‘onnatuurlijke’, de ‘vijandelijke’ imperialistische mogendheden. Er moet onderstreept worden dat dit alles gebeurde onder de noemer van ‘het zelfbeschikkingsrecht der volkeren’. Duitsland gebruikt deze tactiek om relatief kleine nationaliteiten los te scheuren van hun land en om ze vervolgens onder Duitse heerschappij te brengen, zogezegd om hen te beschermen. Dit gebeurde in de Oekraïne, in de Balkan en bij ons. Dit zou ook later, voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeuren. In juli 1918 zal Duitsland echter zijn handen aftrekken van de Vlaamse beweging. Niet omdat ze die politiek niet meer wilden volgen. Zij zien dat de nederlaag en de definitieve overgave er aankomt en trekken zich daarom tactisch terug.

Ten derde. De Vlaamse beweging was in het geheel niet progressief want zij waren niet enkel voor een ‘zuivere’, ‘autonome’ staat onder leiding van Duitsland, maar zij hadden zelf imperialistische ambities. Reeds in 1917 zegt Tack, de voorzitter van de ‘Raad van Vlaanderen’: "Zijn grote vruchtbaarheid geeft aan het Vlaamse volk het recht op kolonisering. Het grondgebied voor die kolonisering moet gevonden worden in Congo, in Wallonië en in het noorden van Frankrijk."20 Dat sommige van de Vlaamse activisten ijverden voor het recht op kolonisering mag dan op zich misschien niet zoveel verwondering opwekken, maar de Waalse activisten – die waren er ook, maar veel minder – deden daar niet voor onder. Zij debatteerden tijdens de oorlog in de Vlaamse pers over het ‘overwicht’ dat de Vlamingen hadden in Congo. Dit was dus niets meer dan een discussie onder nationalisten over de verdeling van de koloniale taart! En in maart 1918 geeft het ‘Comité de Défense de la Wallonie’ een manifest uit tot de verdediging van het Waalse ras (!) tegen de Vlaamse dominantie. Ook later zal, in de aanloop naar en tijdens de Tweede Wereldoorlog het recht op kolonisering terugkomen. Verschillende andere ‘helden’ van het Vlaams Blok waren daarin heel duidelijk. Staf Declerck, de leider van het VNV, stelt reeds in 1940 een memorandum op voor de Duitse bezettingsadministratie: "Wallonië leegmaken, zodat huizen en boerderijen aan de koloniserende Vlamingen kunnen geschonken worden. De uitgedreven Walen kunnen verplaatst worden naar de dunbevolkte zuidelijke departementen in Frankrijk."21 En de ‘sociaal bewogen’ priester dichter Cyriel Verschaeve is nog duidelijker: "…dat in Vlaanderen geen zuiver volk meer woonde omdat het besmet was met vreemd bloed, namelijk de ontelbare vreemde cellen der verfranste huisgezinnen" en "dat was de schuld van België, een onnatuurlijk gevormde staatsmacht die onder de ‘Vlaamse bloedmacht’ opnieuw ademruimte kan krijgen door meer lebensraum te scheppen in Frans Vlaanderen."22 Ook hij ijvert voor het leegmaken van Wallonië en de deportatie van de bevolking naar Frankrijk. "Dat de Walen er heen gaan. Er is plaats te over en voor ons komt hun plaats open volgens de simpele wetten van leven en dood."23 Wie zei er iets over het recht op zelfbeschikking? Het recht om zich los te scheuren, zich aan te sluiten bij Duitsland en andere naties te koloniseren, delen van naties op hun beurt los scheuren en in te lijven bij een pan-Germaans Rijk, dit alles onder het mom van ‘het zelfbeschikkingsrecht der volkeren’!

2.2. De Vlaamse beweging was niet volledig extreem-rechts en pro-Duits

Niet alle Vlaamse nationalisten waren voorstander van de aanhechting bij Duitsland of voor de verdrijving van Franstaligen of de inlijving van Wallonië. Maar deze Vlaams nationalisten hadden niet de leiding in de beweging. Sommigen, zoals Van Cauwelaert en Cyriel Buysse hadden hun toevlucht gezocht in Nederland. Zij publiceerden een manifest om de onafhankelijkheid te eisen van de Vlaamse beweging tegenover Duitsland. Het zou de ondergang betekenen van de Nederlandse taal en van de Vlaamse beschaving! Ook anderen die wel in België verbleven, waaronder Vermeylen, Huysmans, Van den Woestijne,… protesteerden bij de Duitse bezetter en wezen de ‘Duitse gunsten’ af. Sommigen onder hen waren pacifisten, anderen waren lid van de liberale of de socialistische partij. De socialistische partij, noch de andere traditionele partijen hadden zich tegen de oorlog verzet in tegenstelling tot de bolsjewieken van Lenin in Rusland. Integendeel, het was mede dankzij de steun van de BWP dat de oorlogskredieten werden goedgekeurd. Hetzelfde gebeurde trouwens in Duitsland, Frankrijk, enz.

Sommigen onder hen, zoals de katholiek Van Cauwelaert, waren pro-Engels. Hij probeerde steun te vinden bij Engeland door hen ervan te overtuigen (hetgeen niet echt moeilijk was) dat het absoluut noodzakelijk was dat de Noordzee-kust in handen was van pro-Engelse Vlaams-nationale krachten. Hij vraagt Engeland steun voor zijn fractie van de Vlaams nationale beweging en krijgt die ook. Het is het vermelden waard dat het Vlaams Blok in haar programmadocumenten Van Cauwelaert met een dubbel gevoel bekijkt. Enerzijds vinden ze hem niet radicaal genoeg en noemen ze hem de ‘zoetwaterflamingant’. Anderzijds bewonderen ze hem en zijn gelijkgezinden omdat ze ‘toch nog Brussel opeisten als Vlaamse grond’.

Nog anderen staan met één been in de Vlaamse beweging. Meestal ging het om intellectuelen die ijverden voor de gelijkberechtiging van de Vlaamse taal. Zij uitten hun afkeer voor de Belgische staat die in naam van het ‘zelfbeschikkingsrecht’ de oorlog was ingegaan. Eén van de bekendste is wel Paul Van Ostayen. We kunnen hem zeker niet rekenen tot de harde kern van de Vlaams nationale beweging en hij deelde evenmin de extreme ideeën van de leiding van de activisten. Toch liet hij zich gedurende een periode op sleeptouw nemen door hen. Zo is van hem geweten dat op het moment dat Staf De Clerck wegens ‘onvaderlandse activiteiten’ in oktober 1915 als leraar wordt ontslagen, hij een protestmotie ondertekent. Waarom hij dit deed is niet geweten. Waarschijnlijk was het ook een reactie tegen de reactionaire Belgische staat. Van Ostayen was er ook bij tijdens de volksacclamatie van 3 februari 1918, en niet langs de kant van de tegenbetogers. Hij zou later samen met de activisten nog deelnemen aan verschillende acties tegen symbolen van de Belgische staat. Bij de capitulatie van Duitsland zal hij in het kielzog van zo’n 200 ‘harde’ activisten België verlaten en zich evenals hen in Duitsland gaan vestigen. Hij zou, voor zover bekend, echter niet meer deelnemen aan hun activiteiten en zelfs aansluiting zoeken bij de Spartakisten.24 Knack-redacteur Reynebeau haalt als één van de redenen van de betrokkenheid van heel wat progressieven bij de activisten aan dat toen heel wat jongeren hun afkeer voor het bestaande systeem zagen in termen van generatieconflicten dat burgerlijk, ouderwets, corrupt, oorlogszuchtig,… was en waardoor zij bijna als vanzelf bij de anti-Belgicistische krachten kwamen. Maar daar de Vlaamse beweging in handen van reactionaire krachten was, verbonden zij zich met wat in de feiten een uiterst reactionaire strijd was.

2.3. Wat moest de houding van de revolutionairen in die periode zijn?

Men kan zich dan de vraag stellen. Was de Belgische Franstalige burgerij dan geen vijand? Was er misschien geen reden om de discriminatie van de taal aan te klagen? Toch wel. Maar communisten moeten dit altijd in perspectief plaatsen van de strijd voor het socialisme. Zij moesten gebruik maken van de oorlog en de crisis om zich te keren, niet alleen tegen de oorlog zelf, maar ook tegen ‘hun’ bourgeoisie. Deze strijd kon zeer concreet gemaakt worden. Er waren twee zaken prioritair aan de orde. Ten eerste de strijd tegen de voorbereiding van de Eerste Wereldoorlog en tegen deze barbaarse oorlog zelf. In de periode voor de Eerste Wereldoorlog en tijdens de oorlog waren verschillende imperialistische grootmachten in strijd voor het veroveren of behouden van strategische posities in de wereld en vooral voor het behouden of veroveren van kolonies. De Eerste Wereldoorlog was dan ook in de eerste plaats een oorlog voor de herverdeling van de wereld. Communisten en progressieven mogen zich nooit voor de kar laten spannen van welk imperialistisch land dan ook. Daarom alleen al mochten zij zich niet laten leiden door de reactionaire Vlaamse kleinburgerij die zich wilde verbinden met Duitsland. Maar tegelijkertijd moesten zij zich ook afbakenen en afzetten tegen de politiek van Engeland, Frankrijk of de VS. Daarom ook mochten zij niet kiezen voor ‘hun’ bourgeoisie in haar strijd met Duitsland.

Ten tweede moesten de revolutionairen en progressieven opkomen tegen de miserie die overal heerste in Europa, ook in België. Er waren 700.000 werklozen, meer dan 3,5 miljoen mensen leefden van de openbare onderstand. De werk- en leefomstandigheden waren verschrikkelijk. Dit was zo voor de werkers uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië! In Rusland heeft Lenin de arbeiders gemobiliseerd tegen dit kapitalisme dat oorlog en honger veroorzaakt met twee ordewoorden: ‘Brood’ en ‘Vrede’. De socialisten in België hadden hiervoor ook moeten vechten samen met alle progressieven. De kwestie van de verdrukking van de eigen taal was inderdaad ook een probleem. Iedereen moest het recht hebben om zijn taal te kunnen spreken, maar deze eis kwam maar na de hierboven beschreven centrale eisen. De vraag naar onderwijs aan de universiteiten of in de scholen in de eigen taal bijvoorbeeld was correct. Maar de eis om tijdens de oorlog geleid te worden door Nederlandstalige officieren gaf reeds toe aan de gruwel van de oorlog zelf en was dus fout. De socialistische beweging had de arbeiders moeten mobiliseren om niet meer naar het front te gaan en hun woede moeten keren tegen hun bourgeoisie die mee aan de basis van deze oorlog lag.

Het recht op het gebruik van de eigen taal is zoals we gezien hebben een louter democratische eis, zoals het stemrecht. Elke revolutionair moest het geheel van democratische rechten verdedigen, maar steeds binnen het kader van de strijd voor een andere maatschappij.

2.4. Besluiten

Voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog en tijdens de periode tot en met de Tweede Wereldoorlog was de Vlaamse beweging duidelijk in handen van reactionaire krachten. De gerechtvaardigde democratische eisen voor de gelijkberechtiging van de Nederlandse taal stonden niet langer centraal. De Vlaamse beweging schreef zich meer en meer in in de geopolitieke strategie van de grootmachten. Van de eis voor een autonoom Vlaanderen belandden we bij de verdediging van de aanhechting bij imperialistisch Duitsland. De harde kern van de activisten verdedigden bovendien het recht op het koloniseren van Wallonië, Congo en Noord-Frankrijk. Hier stelde zich dan wél de nationale kwestie!

Er waren ook niet pro-Duitse krachten actief. Maar die waren zwak in het geheel van de Vlaamse beweging. Bovendien reikten zij de progressieve krachten geen alternatief aan zoals Lenin en zijn bolsjewieken in Rusland dat wel hadden gedaan door de woede van de werkers te richten tegen de smerige oorlog en de miserie die mee door ‘hun’ bourgeoisie was veroorzaakt. Eén van de hoofdredenen hiervoor was dat de BWP door de oorlogskredieten goed te keuren de keuze voor het kapitalisme bevestigde en volledig meeging in de oorlogslogica in naam van ‘het zelfbeschikkingsrecht der volkeren’.

3. Waarom leefde het nationalisme terug op vanaf de jaren zestig?

Na de Tweede Wereldoorlog krijgt de nationalistische beweging in Vlaanderen een flinke klap. De Vlaams-nationalisten hebben gecollaboreerd met Duitsland. De Vlaamse beweging wordt daardoor gebrandmerkt zodat ook diegenen die niet gecollaboreerd hebben, zich moeten koest houden. Daarbij komt dat de partizanen – onder leiding van de KPB – die een belangrijk aandeel hadden in de bevrijding, een enorme steun genoten onder bevolking. Het communisme in het algemeen had in aanzien gewonnen doordat de Sovjet-Unie nazi-Duitsland beslissende slagen had toegebracht. In die omstandigheden is het niet moeilijk te begrijpen dat de Vlaamse beweging het zeer moeilijk heeft.

Hoe is de Vlaamse beweging dan terug opgekomen? Hoe is het te verklaren dat – ondanks de gebeurtenissen tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog en naarmate er meer en meer rechten werden toegekend aan de Nederlandstaligen en Vlaanderen zijn achterstand ook economisch ingehaald had –, het nationalisme niet afnam, maar eerder toenam en tot op de dag van vandaag crescendo gaat?

Wij zien hiervoor vier redenen.

1. Het Vlaams nationalisme ging hand in hand met de eis voor een economisch sterker Vlaanderen. De Vlaamse bourgeoisie eist haar plaats op de wereldmarkt op.

2. Het nationalisme, - en het federalisme is één van zijn mogelijke staatsvormen-, dient daarbij in de eerste plaats om de arbeidersklasse te verdelen.

3. Het nationalisme past binnen het kader van Europa: omdat het steunt op de noden van de multinationals die de regio’s tegen elkaar willen uitspelen om de meest gunstige voorwaarden te scheppen voor investeringen in die regio’s.

4. Het nationalisme dient tenslotte om terug te kunnen vallen op de fascisten als laatste reddingsmiddel voor het kapitalisme in tijden van verscherpte crisis.

3.1. De Vlaamse beweging eist een economisch sterk Vlaanderen

De Tweede Wereldoorlog had enorme gevolgen voor de werkers: miljoenen doden, er heerste miserie, Europa was een puinhoop. Maar snel na de oorlog wordt dankzij de enorme offers van de werkers en met de hulp van de VS ook België weer opgebouwd. Een deel van het productieapparaat was echter nog intact gebleven (bv. de haven van Antwerpen was min of meer ongeschonden). Een deel van de zware industrie in Wallonië is nog steeds relatief sterk, maar begint toch al serieuze moeilijkheden te krijgen. Vooral de steenkoolmijnen waarvan er reeds eind van de jaren vijftig verschillende zullen sluiten. Ook de staalsector krijgt het moeilijk op een zeer concurrentiële markt. Maar alles samen genomen gaat het nog relatief goed. De Waalse industrie blijft vragende partij voor extra Vlaamse arbeiderskrachten. Heel wat boeren en arbeiders vertrekken dan ook om zich in Wallonië te vestigen.

In de nasleep van de staking van 1960-61, waar door Renard25 het federalisme op de politieke agenda geplaatst wordt, begint de Vlaamse beweging zich te roeren. Zij herneemt de oude eisen rond het wegwerken van de discriminatie van de Nederlandse taal maar voegen daar een aantal economische eisen aan toe. Die zullen dan ook centraal staan op de twee marsen op Brussel in oktober 1961 en oktober 1962. Op de eerste mars, op 29 oktober 1961 was de centrale slogan "Tegen verfransing en broodroof". Tijdens de tweede mars op Brussel, op 14 oktober 1962 wordt de slogan gelanceerd: "Vlamingen baas in Vlaamse fabrieken". Eén van de concrete eisen is een staalfabriek in Zelzate, wat later Sidmar zal worden. De opleving van de Vlaamse beweging gaat dus hand in hand met de opgang van de Vlaamse burgerij. De ontwikkeling van de economie zal inderdaad een economisch weefsel scheppen dat voordien in Vlaanderen nauwelijks bestond. Naast enkele grote fabrieken (zoals Sidmar, later ook Ford-Genk en de petrochemie in de Antwerpse haven als antwoord op de sluiting van een deel van de mijnen en de economische expansie), zal vooral het havenpatronaat profiteren van de kapitaalsinjecties in Vlaanderen en zal de befaamde KMO-structuur verder ontwikkeld worden.

Het zijn enkele jonge politieke krachten die in de jaren zestig de beweging domineren en zij zullen later tot de leidende elite van het land behoren. Wilfried Martens, later CVP-voorzitter en premier van België leidt op dat ogenblik de Vlaamse Volksbeweging (VVB). Naar aanleiding van de eerste mars op Brussel schrijft hij een brief naar de BSP: "Hebt gij de polsslag van uw volk gevoeld? Gij kunt ervoor zorgen, samen met de christelijke arbeidersorganisaties, dat Vlaanderen op elk ogenblik de beslissende mars op Brussel inzet. Hoe lang gaat gij de Vlaamse arbeiders het juk van vernedering, verachting en broodroof nog laten dragen? Aan welke zijde staat gij: aan de zijde der conservatieve franskiljons of aan de zijde der flaminganten die iedere dag vechten voor werk en welvaart in Vlaanderen?"26 De oproep was gericht aan de BSP omdat deze had geweigerd deel te nemen aan de mars op Brussel. Martens wilde een duidelijk front over de partijgrenzen heen voor de belangen van het Vlaams (en Belgisch) patronaat. Hierbij schuwt hij de demagogische tactiek niet. De strijd is een goede - want progressieve strijd - tegen het (Franstalig) establishment dat de arbeiders hun job niet gunt. Het zou echter maar 15 jaar duren of Martens maakte zelf deel uit van het ‘establishment’ en hij zou samen met hen in de achtereenvolgende regeringen meer dan duizenden jobs doen sneuvelen en de arbeiders zware besparingen opleggen. Een pamflet dat mobiliseert voor de betoging is nog duidelijker: "Zij zullen niet ophouden vooraleer zij de scholen, de gemeenten en de steden verfranst hebben om baas te kunnen blijven en te heersen over de Vlaamse mensen zoals in de 19e eeuw. Deze Brusselaars, Walen en franskiljons moeten overal thuis zijn, onthaal genieten, de baas spelen. Zij kopen gronden op om villa’s te bouwen, zij dwingen onze buitenmensen, onze gemeentebesturen, onze scholen en onze kerken. Zij zullen de Vlaamse burgemeesters uit hun gemeentehuizen verjagen, het brood van onze gemeentelieden ontstelen, de toekomst van de Vlaamse kinderen kapot maken…"27 Alle Walen en Brusselaars worden de wreedste dingen toegedicht, dé Vlamingen zijn de grote sukkelaars (ook de Vlaamse patroons?). De Franstaligen heersen over Vlaanderen, zijn rijk en maken de eenvoudige Vlamingen kapot.

Het is ook in deze periode dat de VU haar rol ten volle zal beginnen spelen. De VU werd opgericht door een aantal flaminganten die uit de CVP stapten. In 1954 haalden zij hun eerste verkozenen. In 1961 zetelt zij reeds met 7 vertegenwoordigers in het Belgisch Parlement met als hoofddoel de Vlaamse beweging op de politieke agenda te plaatsen. En wat belangrijk is, de VU zal dienen als toevluchtshuis voor de oude fascisten die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerden en die toen al voor de ‘Vlaamse zaak’ vochten. Voordien zaten deze als duikboten in de CVP zelf.

In de ‘gouden’ jaren zestig haalt de economie van Vlaanderen al snel die van Wallonië in. Het Belgisch én internationaal kapitaal wil een deel van haar productieapparaat naar het Noorden van het land verhuizen of daar nieuwe dingen opstarten. Dit heeft onder meer te maken met het toenemend belang van de havens waardoor grote bedrijven goedkoper kunnen exporteren. In een economie die zich steeds meer internationaliseert en die handel drijft met steeds verder afgelegen landen winnen de havens steeds meer aan belang. Daardoor is het ook te verklaren dat bijvoorbeeld de Antwerpse haven stap voor stap de grootste industriële zone is geworden. Het heeft ook te maken met de traditie van strijd in de zware industrie van Wallonië die door het patronaat als blok aan het been wordt ervaren. Zij hopen dat de ‘simpele’ Vlaamse werkers kneedbaarder zullen zijn. In Vlaanderen zijn de grote bedrijven er ondertussen gekomen en het beschikt dan ook over een moderner productieapparaat. De bourgeoisie zal vanaf dan de weg van het federalisme bewandelen. De bourgeoisie ervaarde de steeds terugkerende ‘stammentwisten’ rond bijvoorbeeld de taalkwesties als hinderlijk. Het federalisme bood de mogelijkheid om deze twisten zonder veel nadelen voor de bourgeoisie ‘te regelen’, zonder ze in de feiten op te lossen. In 1968 was met de beweging ‘Leuven Vlaams’ nog een regering gevallen.

In 1970 begint de eerste fase in de staatshervorming. Vanaf dan zal België jaar na jaar hervormd worden tot het federale model dat we nu kennen. (Zie tabel 2) Het zijn de traditionele partijen, inclusief de socialistische en later de groene partijen die dit federalistisch staatsmodel zullen uitwerken en/of ondersteunen. Ondertussen slaat in 1974 de kapitalistische crisis hard toe. Vanaf dan krijgt de zware industrie, ook de staalindustrie het harder en harder te verduren in Wallonië. Ook de Vlaamse werkers worden getroffen, onder meer door de herstructurering van de scheepsbouw, de textiel- en de mijnsector. Vanaf de tweede helft van de jaren zeventig komen terug de sociale problemen aan de orde (voordien waren reeds de eerste mijnen gesloten, onder meer die van Zwartberg wegens ‘niet rendabel’). Toch zal het vooral de zware industrie zijn die in het Zuiden van het land lijdt onder de herstructureringen. Meer dan 200.000 jobs zullen verloren gaan in Wallonië over een periode van ongeveer 20 jaar. Voor de extreem-rechtse krachten lijkt het moment gekomen om terug boven water te komen. Eerst nog via mantelorganisaties zoals TAK en Voorpost (dat steeds een onafhankelijk Vlaanderen als centraal ordewoord in haar acties naar voren zal schuiven) en vanaf 1979 met de oprichting van het Vlaams Blok. Vanaf dan zal het Vlaams Blok, het voortouw nemen in de Vlaamse beweging. Zij zullen voor een groot stuk de nationalistische politieke agenda bepalen.

3.2. Het Vlaams nationalisme om de Vlaamse en Waalse werkers tegen elkaar op te zetten en het Europa van het kapitaal te realiseren

Komen we terug op de vraag die we stelden in het begin van het hoofdstuk. Waarom wordt het nationalisme steeds verder aangewakkerd? Er is geen discriminatie meer van de taal in België. Er zijn Nederlandse onderwijsinstellingen – universitaire en niet-universitaire, middelbare. De Nederlandse en de Franse taal worden op gelijke voet behandeld in de administratie (op enkele incidenten na – maar die bestaan ook in omgekeerde richting). De Vlaamse werkers worden al lang niet meer achteruit gesteld. Toch wordt de roep harder om meer dingen apart te doen, om zelfs elk een eigen weg te gaan. Waarom zal de Belgische burgerij en vooral haar Vlaamse fractie aansturen op nationalistische maatregelen met het gevaar dat dit tenslotte leidt tot het uiteenspatten van het land. Heeft de bourgeoisie daar wel belang bij?

Een eerste deel van het antwoord heeft zoals we in de voorgaande paragraaf zagen, te maken met de economische situatie. Vlaanderen is Wallonië economisch voorbijgestoken. Wallonië zelf heeft het zeer moeilijk. Om de herstructureringen in haar eigen industrie op te vangen en een groter deel van de koek binnen te halen zal de Vlaamse bourgeoisie meer en meer gebruik maken van het nationalisme om de Vlaamse werkers op te zetten tegen de Waalse en buitenlandse werkers. Denken we maar aan de hetze die alle traditionele partijen en het Vlaams patronaat maakten over de bodemloze Waalse (staal)putten waarin al het zuurverdiende ‘Vlaamse’ geld verdween. Dat dit geld in de zakken van kapitalist Albert Frère terechtkwam die zo zijn internationaal imperium kon opbouwen, zegden ze er niet bij. De demagogie van de ‘bodemloze putten’ zouden ze trouwens later tegen de ‘Limburgse’ mijnwerkers gebruiken om zo te proberen de solidariteit te breken tussen alle werkers in Vlaanderen en Wallonië!

De Vlaamse bourgeoisie wil van Vlaanderen één van de economisch meest welvarende regio’s maken. Zij zal alles in het werk stellen om de voorwaarden te scheppen die het mogelijk maken investeringen aan te trekken en eigen initiatieven uit de grond te stampen. Het nationalistische discours zal daartoe, ingebakken in de Europese logica, het ideale middel blijken.

Vanaf de jaren ’80 en ook nog in de jaren ’90 zit Vlaanderen economisch inderdaad nog steeds in de lift, in tegenstelling tot Wallonië. Het Vlaams bruto binnenlands product (BBP) stijgt spectaculair. Vlaanderen en zijn leiders voelen zich sterk. Maar zij willen meer. Een deel van de burgerij wil van het feit dat zij in Vlaanderen werkzaam is gebruik maken om nog een groter deel van de markt in handen te krijgen. Het gaat zowel om multinationale bedrijven, als om kleinere bedrijven en KMO’s. Het kapitaal in het noorden van het land wil groeien en daarvoor is Wallonië een blok aan het been. Laat ons dit duidelijk maken met enkele voorbeelden. Raf Vermeire is voorzitter van de CVP-jongeren en bedrijfsleider van de transportonderneming Stokata in Lokeren. Het bedrijf heeft een omzet van 500 miljoen, waarvan 30% in Wallonië. Hij bepleit het beruchte Belfort-model dat door alle traditionele partijen wordt aangehangen. Volgens hem maakt de Economische en Monetaire Unie een nieuwe staatshervorming noodzakelijk. "De Europese Commissie beveelt België aan om meer regionale accenten te leggen in het arbeidsvoorwaardenbeleid, meer concreet de lonen. De commissie pleit – en dat is een trendbreuk – voor meer regionale verschillen in het arbeidsvoorwaardenbeleid." En: "De centralistische instelling van die vier landen (Duitsland, Italië, Spanje en België nvdr) belet, zegt de Commissie, dat de economische schokken – sluitingen van fabrieken, ontslagen, verval van de infrastructuur, achterstand van de scholing – optimaal worden opgevangen." Het probleem van België is dat Wallonië niet past in de dynamiek die het Vlaams patronaat aan de dag wil leggen. "De Waalse economie kan of wil minder soepel reageren door de ‘Belgische’ omkadering van haar loon- en arbeidsvoorwaardenbeleid. Zij zou beter af zijn met een beleid dat haar werkelijkheid weerspiegelt. Dus, lagere lonen en soepelere voorwaarden, wat automatisch zal leiden tot meer banen, eventueel, en misschien zelfs in de eerste plaats vanuit Vlaanderen. Pas op, ik pleit als Vlaming niet voor een goedkoop arbeidsreservoir in Wallonië. (…) Wij willen sneller en efficiënt vooruitgaan in Vlaanderen. Wij hebben keihard gepleit voor werknemersparticipatie. (…) De mensen zijn vandaag medewerker en willen op een verantwoordelijke, persoonlijke manier samenwerken en overeenkomstig, volgens hun inzet, vergoed worden.28 Hier spreekt uiteraard meer de patroon dan de politicus. Ten eerste wordt de Europese Unie precies gebruikt waarvoor zij bestemd is, namelijk om een kader te creëren voor het patronaat om meer flexibiliteit in te voeren, de loonkost omlaag te halen, enz. Het gezag van de EU wordt gebruikt om de politiek die men in Vlaanderen (en eigenlijk ook in Wallonië) wil voeren, erdoor te krijgen. Ten tweede. Vlaanderen wil sneller gaan. Lees: sneller naar lagere of variabele lonen, sneller naar verdoorgedreven flexibiliteit, enz. Daarvoor is er nu al een goede relatie met de werknemers aldus Vermeire. Het zijn geen arbeiders of bedienden meer maar ‘medewerkers’ die ‘op een verantwoordelijke wijze’ willen meewerken aan het project van het patronaat. Ten derde. Als Vlaanderen en Wallonië meer regionale accenten gaan leggen, dan betekent dit voor de Waalse werkers extra inlevering. Interessant voor Vermeire, want hij heeft ook activiteiten in Wallonië. Niemand die hem natuurlijk gelooft dat hij niet wil profiteren van het ‘goedkope arbeidsreservoir’ in Wallonië. Met deze ‘bekentenis’ vatten we perfect de strategie van de burgerij in het Noorden van het land samen. De gevolgen voor de werkers in Vlaanderen en Wallonië zijn wel dezelfde!

Ook andere partijen denken en werken in dezelfde richting. We zullen verder zien dat ook in het Zuidelijke landsgedeelte dergelijke strategie zal gevolgd worden ‘om de achterstand in te halen’. Het nationalisme is dan ook niet alleen een ideologisch wapen van de burgerij om de arbeidersklasse te verdelen, maar biedt haar ook een aantal objectieve voordelen, om afhankelijk van de situatie en van het verzet, er maatregelen door te krijgen, eerst in Vlaanderen, dan in Wallonië, of omgekeerd.

Ook Karel Vinck, patroon van de Union Minière en voorzitter van het Vlaams Economisch Verbond (VEV), ontwikkelde deze ideeën reeds enkele jaren geleden. "Als de politici de staat niet verder hervormen, dan zal de economische diversiteit van de regio’s, bedrijfstakken en ondernemingen in Europa hen daar wel toe verplichten. Waarom kan Vlaanderen zijn bedrijfsvriendelijk klimaat niet beter als een troef uitspelen?"29 Meer Vlaanderen dus, want dan winnen we van onze concurrenten. Zo komen we echter in een helse spiraal waarvan de werkende bevolking het slachtoffer is. Twee jaar voordien had de VEV-topman gedreigd CAO’s af te sluiten op het niveau van Vlaanderen alleen, omdat volgens hem niet genoeg schot in de zaak kwam op federaal niveau: "Op federaal vlak als het kan, met Vlaanderen alleen als het moet." En Vinck vervolgt: "We moeten afstappen van het conflictmodel. Bij de top van de vakbond is dat al gebeurd, bij het middenveld nog niet."30 In Vlaanderen hoopt het patronaat op snelle doorbraken en vooral op weinig verzet. Uiteraard wil Vinck die als internationaal kapitalist denkt en handelt hetzelfde resultaat in Wallonië! Inlevering met medewerking van de vakbonden.

3.3. Het Vlaams nationalisme en de fascisering gaan hand in hand

Naast de economische redenen voor de verdere opgang van het nationalisme is er ook een politieke. Het kapitaal houdt de fascistische krachten ‘in reserve’ om als de crisis scherper wordt en de nood het hoogst is, het wapen van het nationalisme verder uit te spelen. Daartoe kan het Vlaams Blok als joker ingezet worden. Het is trouwens zeer opvallend hoe in de Vlaamse kwestie de reactionaire krachten die eerst nog verdoken in de CVP, later in de VU en nog later vanuit het Vlaams Blok, de Vlaams nationale dans leiden.

Sinds het einde van de jaren ’70 is het Blok op het politieke toneel verschenen. Zij zijn een echte gangmaker voor de burgerij in heel wat moeilijke dossiers. Vanaf hun ontstaan hebben zij de onafhankelijkheid van Vlaanderen geëist als enige consequente politiek. De traditionele partijen zitten met een probleem. Gans hun redenering verschilt in het niets van die van het Vlaams Blok. En we moeten constateren dat het Vlaams Blok in zijn voortrekkersrol slaagt. De traditionele partijen voeren eigenlijk stap voor stap delen van het nationalistisch programma uit. Het optreden van Van Den Brande op de televisie waarbij zijn hond een Waalse haan in de muil neemt zou 15 jaar geleden niet mogelijk geweest zijn. Het nationalisme is dan ook één van de inrijpoorten naar het fascisme.

Ook de patroons erkennen de voortrekkersrol van het Vlaams Blok. Dezelfde Karel Vinck zegt in mei 1999, net voor de verkiezingen van 13 juni: "Ja, het Vlaams Blok zal waarschijnlijk enkele procenten winnen, maar daarom gaat de hele democratie nog niet door de knieën. De huidige coalitiepartners boeren inderdaad achteruit, maar het zou best kunnen dat de verkiezingsuitslag de politici tot wat meer krachtdadigheid zal aanzetten."31 Het patronaat erkent dus openlijk de positieve rol van het Vlaams Blok om de traditionele partijen wat achter de veren te zitten en te komen tot waar het patronaat wil komen. Hiermee is nog niet gezegd dat het VEV voor een scheiding van de Belgische staat is, maar een stap is gauw gezet.

Maar wat is nu het programma van het Vlaams Blok? Hoe zien we concreet dat zij de politieke agenda bepalen? Het Vlaams Blok heeft een heel duidelijk project, namelijk het laten uiteen spatten van de Belgische staat. Als we hun programma bekijken valt op hoe rond verschillende deelaspecten de traditionele partijen, of het nu gaat om de SP, de CVP, de liberalen of de VU, hen voor wat betreft de basisideeën beetje bij beetje achternalopen (Zie kader).

Vlaams Blok als wegbereider voor een splitsing van België

De basisfilosofie van het Blok

Vlaanderen vormt één volk, één cultuur en dus één natie. Er moet dus een aparte staat gevormd worden. De staatsgrenzen zijn etnisch bepaald, door het ‘anders zijn’ van de bevolking, door een ‘homogeen aangevoelde etnie’. In haar fundamenteel programma zegt het Blok: "In het onderscheid dat wordt gemaakt tussen een harde en een zachte interpretatie van een natie-staat verhouding staat het Vlaams Blok dus aan de kant van de harde interpretatie, namelijk aan de kant van de staat die een sterke etnische samenhang vertoont en waarin één etnie op een optimale wijze haar belangen kan beneerstigen."32 Zij benadrukken dat het federalisme nooit kan lukken: want in België zijn centrifugale krachten werkzaam. De ‘volkeren’ groeien uiteen.

Is dat niet één van de centrale thema’s van zowel de CVP, de VU, de SP, de VLD en zelfs Agalev? We worden (zijn) te verschillend. We hebben een eigen cultuur, een eigen realiteit. Het Vlaams Blok steunt de idee van Lode Claes die dan de volgende stap zet: "Waarom zouden we moeten vasthouden aan dit federalisme, dat ons geen macht geeft en onze machteloosheid bestendigt."33 Als we toch nog weinig gemeen hebben, waarom gaan we dan niet elk onze eigen weg, en dit kan alleen maar consequent in een eigen staat waar ‘we’ zelf de macht hebben. Gerolf Annemans constateert echter met voldoening dat de stap in de staatshervorming die het Vlaams Parlement oprichtte goed was want "het kan de separatistische dynamiek alleen maar versnellen"34. De nieuwe situatie laat toe, aldus het Vlaams Blok, een politiek van de voldongen feiten voeren, net zoals gebeurde in Litouwen. Daarom, zeggen zij zeer demagogisch, zal de afscheiding niet per definitie bloedig moeten verlopen! Het Blok wil een voldongen-feiten-politiek voeren. Juist de laatste fase van de staatshervorming liet dit toe. En dezelfde voldongen-feiten-politiek werd toegepast door Van Den Brande en De Batselier, onder meer door de volgende stap in de staatshervorming – die zij gewild hadden vanaf 1999 – zelf in gang te zetten, zonder overleg met de Waalse partijen!

Ook op het vlak van Europa en de vrije markt verdedigt het Blok exact hetzelfde als de traditionele partijen en kunnen zij er hun bondgenoot in vinden: "Ieder volk heeft zijn culturele eigenheid. Een Europees Cultureel Handvest moet volgens het Vlaams Blok bepalen wat precies deze culturele eigenheid is. (…) Op die manier komen wij tot een volkeren-Europa, een Europa met een gemeenschappelijke beschaving. Een Europa waarin de staten wegebben. Deze nationalistische visie (...) wijst ieder gelijkstellend denken af dat overigens één van de wortels is van het marxisme. Het Vlaams Blok (…) bestrijdt de idee van het marxisme als zou er slechts één basisstructuur zijn, namelijk die van de economische uitbuiters en de economisch uitgebuiten."35 Op economisch vlak gaat het Blok uit "van de vrije markteconomie als economisch model. De wetten en reglementen waarbinnen het economisch gebeuren zich zal afspelen dienen zo Europees mogelijk te zijn." En: "Het Blok is een solidaristische partij. Het uitgangspunt is de wederzijdse solidariteit van het individu met zijn eigen volksgemeenschap." Ook hier geen verschil met de traditionele partijen, voor Europa en haar ‘vrije markt’, en tegen het marxistisch gelijkheidsdenken.

Maar het Blok wil inderdaad nog verder gaan. Wat bij een scheiding? Vraag is of zij er zullen in slagen de traditionele partijen mee te krijgen op deze weg van de nationalistische waanzin. Over een aantal zaken wordt blijkbaar wel al gediscuteerd en ‘nagedacht’ in de hoofdkwartieren van de traditionele partijen en in die van het patronaat. Vooreerst enkele van de ideeën van het Blok. 1. Bij een scheiding zullen de activa van de Nationale Bank verdeeld worden volgens de verdeling van het BBP van de laatste 10 jaar. 2. Naar solidaristisch model heeft Vlaanderen recht op een volksgebonden stelsel van sociale zekerheid. (3) De luchthaven van Brussel-nationaal ligt op Vlaams grondgebied en dus is er ‘geen enkele reden om Waalse zeggenschap te dulden’. 4. Gemengde overheidsbedrijven zoals Sabena waarvan de activiteiten uitsluitend lokaliseerbaar zijn in één landsdeel worden integraal toegewezen aan dat landsdeel. 5. Gemengde overheidsbedrijven zoals Cockerill Sambre, maar niet lokaliseerbaar in één landsgedeelte worden verdeeld in de mate van het mogelijke volgens de plaats van realisatie van de meerwaarde. 6. Overheidsschulden worden toegewezen aan diegene die ze heeft veroorzaakt. 7. Wallonië moet de transferten van de Belgische ‘oversolidariteit’ terugstorten aan Vlaanderen. Dit is maar een greep uit wat het Blok wil. Het is duidelijk dat het Blok een deel van de nationale rijkdom wil inpikken en de Waalse werkers nog meer wil doen bloeden.

Het lijkt ver weg en overdreven, maar sommige burgerlijke politici hebben al openlijk sommige van deze programmapunten bespreekbaar gemaakt. Zo is onze ‘progressieve’ jonge en dynamische SP’er Stevaert er al in geslaagd twee ervan ter sprake te brengen in de pers. Een eerste maal toen hij op het TV1-journaal zei dat de nationale luchthaven in feite een zaak van de Vlamingen was, want gelegen op Vlaams grondgebied! Een tweede maal toen hij zich als minister van transport en mobiliteit in de Vlaamse regering bekloeg over het gebrek aan dynamiek van de nationale NMBS. Hij dreigde er zelfs even mee de busmaatschappij De Lijn, waarvoor hij bevoegd is, een deel van de regionale spooractiviteiten te laten overnemen. Uit deze voorbeelden kunnen we dus zien dat sommige ideeën van het Vlaams Blok die op het eerste zicht ‘niet zoveel kans maken’ zoals sommige progressieven zeggen, toch bespreekbaar zijn. Hetzelfde is trouwens het geval voor de sociale zekerheid, althans voor sommige partijen.

De kwestie Brussel. Eén van de principes die met de staatshervorming vastgelegd zijn in de grondwet is het territorialiteitsprincipe. Dit houdt in dat de gewesten bevoegd zijn voor wat er op hun grondgebied gebeurt. Daar zijn bijvoorbeeld de taalwetten aan verbonden, enz. Het Blok past

[zorroaster]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

ZOTTEN VINDE OVERAL!

En nog geraakt de BUB niet aan een volledige lijst! Erg hé ...

[zorroaster]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

Wat de (representatieve!) communisten ervan vinden:

De Vlaamse kwestie
Danny Vandenbroucke en Mohammed Ali Hassan

Ik heb nog nooit van beide heren gehoord. Representatieve communisten, dat zijn voor u Belgischgezinde communisten neem ik aan?

[kempenaar]

Sinds vandaag hangen over heel Vlaanderen verspreid zo'n 110 affiches met de teksten :
Vlaanderen: eindelijk vooraanstaande natie
en
Wallonië: eindelijk bevoorrechte natie

ook in Geldenaken en Bergen zullen affiches hangen.

De titel: communisten willen... is incorrect vermits er ook niet-communisten in zitten.

(o.a. artikels in 't nieuwsblad, laatste nieuws en de tijd)

[kempenaar]

E-OMZENDBRIEF

Beste,

In mei 2002 werd het Comité Vlaanderen Onafhankelijk opgericht. Het comité heeft als opdracht initiatieven te nemen die ertoe bijdragen dat Vlaanderen een onafhankelijke staat wordt in Europa.

Het comité bestaat uit individuele leden, geen organisaties. De leden zijn Vlamingen die het belangrijk vinden dat Vlaanderen als onafhankelijke staat een meerwaarde kan bieden in de Europese Unie. Het economisch en cultureel dynamische Vlaanderen – gelegen in het hart van Europa – heeft het recht te functioneren als een volwaardige staat net als Denemarken, Zweden, Noorwegen, Ierland, Portugal, Tsjechië, Slowakije, Estland, Letland, Litouwen, enz

Het comité is democratisch en pluralistisch. Het comité wil zich op een positieve wijze engageren voor het realiseren van zijn opdracht.

Campagne

Het comité voert als eerste initiatief een bewustmakingscampagne. Het doel van deze campagne is ervoor te zorgen dat de onafhankelijkheid van Vlaanderen deel gaat uitmaken van het maatschappelijk en politieke debat. De onafhankelijkheid zal onvermijdelijk op de politieke agenda terechtkomen. Het comité wil daarom het debat nu opstarten en stimuleren.

De campagne wordt gesteund door 10 Wijzen:

Ludo Abicht, Prof. Jacques Claes, Hans De Belder, Willy Kuijpers, Guido Naets, Marc Platel, Joost Rampelberg, Herman Suykerbuyk, Jozef Turf en Willem Van den Berghe.

De Wijzen komen uit verschillende maatschappelijke disciplines. Zij belichamen de diverse ideologische en levensbeschouwelijke stromingen die de rijkdom van Vlaanderen uitmaken.

Ook affiches in Wallonië

De campagne is gestart en loopt tot zondag 13 juni. Het comité maakt dankbaar gebruik van de verhoogde aandacht voor politieke boodschappen bij het publiek tijdens de verkiezingsperiode. Maar het comité blijft buiten de verkiezingsstrijd: het lanceert op generlei wijze een stemoproep. Deze aanpak is wellicht uniek. Bijzonder is ook dat een comité van vrijwilligers op een nieuwe, frisse en moderne wijze de Vlaamse boodschap brengt.
Voor de campagne wordt gebruik gemaakt van 20m²-affiches (zie bijlage), de verspreiding van folders bij de opiniemakers & beslissers en de inzet van de gekende pers- en mediakanalen. Om het debat aan te vuren worden er ook affiches verspreid in Wallonië!

Onafhankelijkheidsverklaring

Het meest opvallende aan dit initiatief is wellicht dat voor het eerst een pluralistisch samengestelde Raad van 10 Wijzen een campagne ondersteunt voor de onafhankelijkheid van Vlaanderen. De 10 Wijzen hebben een consensus bereikt rond een tienpuntentekst die zij “De Vlaamse Onafhankelijkheidsverklaring” hebben genoemd (zie bijlage). In deze tekst zijn de bakens uitgezet die richtinggevend zijn voor de opbouw van de nieuwe Staat Vlaanderen.





Oproep: voer samen met ons campagne, nu!

1. Het comité verzoekt eenieder deze (elektronische) omzendbrief met de bijlagen maximaal te verspreiden vooral ook bij de nog te overtuigen doelgroepen. Daar horen ook vrije beroepen bij, ondernemers, beroepsverenigingen, magistraten, overheidspersoneel, onderwijzend personeel, lokale, regionale en nationale politici, sociale organisaties, culturele organisaties, verenigingen, sportclubs, enz.

2. Het comité heeft voor deze speerpuntcampagne beroep kunnen doen op anonieme donateurs en op het businessnetwerk van het Genootschap Pro Flandria. Maar voor de verdere versterking van de boodschap en voor de vervolgcampagne is nog flink wat geld nodig. Daarom vragen wij u een bijdrage te storten op de rekening KBC 737-0115866-91 van het Comité Vlaanderen Onafhankelijk met de vermelding “steun campagne”. € 20, € 50, € 100: iedere steun is welkom. Voor € 320 kunnen wij een extra 20m²-affiche hangen. In het najaar vindt de vervolgcampagne plaats.

Het comité maakt - samen met u - werk van een Onafhankelijk Vlaanderen. Een Onafhankelijk Vlaanderen (.vl) maakt meer werk, welvaart en welzijn mogelijk!

.vl = www



De comitéleden,

Jürgen Constandt, Mechelen - Paul Doevenspeck, Malle - Piet De Pauw, Gent - Guido De Schuyteneer, Oud-Turnhout - Pieter Herman, Deurne - Eric Ponette, Winksele – Ward Roofthooft, Beerse - Bruno Valkeniers, Antwerpen - Geert Wouters, Melle


Bijlagen:
ü Afbeelding van de 3 campagneaffiches
ü Afbeelding van de Onafhankelijkheidsverklaring