S&D/sp.a :Eurovignette goedgekeurd: een kleine revolutie

[Politics.be]

Een ruime meerderheid van het Europees Parlement stemde vandaag in Straatsburg voor de herziening van de Eurovignetrichtlijn. De drie Europese instelingen, Europees Parlement, Raad en de Europese Commissie bereiken zo na 3 jaar onderhandelen eindelijk een akkoord. "Een kleine revolutie", noemt rapporteur en hoofdonderhandelaar Saïd El Khadraoui de goedkeuring. Het akkoord legt de spelregels vast waaraan lidstaten moeten voldoen als zij tol willen aanrekenen aan het vrachtverkeer. De grootste doorbraak in het dossier is dat het voortaan mogelijk wordt om niet alleen infrastructuurkosten aan te rekenen, maar ook 'externe kosten' - in het bijzonder luchtvervuiling en lawaaihinder. Ook commissaris Kallas en voorzitter Hongarije zijn verheugd over de goedkeuring.

Het Europese vrachtverkeer is vandaag verantwoordelijk voor een kwart van de Europese CO2-uitstoot en dat zou bij ongewijzigd beleid nog kunnen stijgen tot 50% in 2050. Daarnaast zouden de congestiekosten ook met 50% stijgen en jaarlijks 200 miljard euro kunnen kosten. Om deze trend te doorbreken is een mix van maatregelen nodig, waaronder het internaliseren van externe kosten voor vrachtverkeer volgens het principe 'de vervuiler betaalt'. Dat is tot vandaag wettelijk niet mogelijk.

Door het akkoord wordt alvast een eerste belangrijke stap gezet in de toepassing van dat principe: "Het is een lange strijd geweest om het Europees Parlement en de Raad op dezelfde golflengte te krijgen. Lidstaten en Parlement zijn verdeeld over de kwestie omdat over het algemeen perifere landen vrezen dat zij benadeeld zullen worden door een kilometerheffing en transitlanden het drukke transitverkeer ook willen laten betalen voor de overlast. Uit cijfers blijkt nochtans dat de impact op eindproductprijzen verwaarloosbaar zal zijn en een intelligent gebruik van de nieuwe mogelijkheden kan leiden tot een vernieuwing van de vloot en een efficiënter transportsysteem. Binnen de Raad werd het akkoord goedgekeurd met de kleinst mogelijke meerderheid, wat de grote terughoudendheid van de lidstaten duidelijk maakt ten aanzien van de invoering van het principe de vervuiler betaalt."

Concreet maakt het akkoord mogelijk dat de Europese lidstaten, naast de bestaande infrastructuurheffingen, de kosten voor lawaai en luchtvervuiling mogen doorrekenen aan de transporteurs. Daarnaast krijgen de lidstaten de mogelijkheid om de kosten van de files door te rekenen als een variatie op de infrastructuurkosten. Deze variatie kan oplopen tot 175% ten opzichte van het gemiddelde tarief, en dat gedurende maximaal 5 piekuren per dag. Dit wil zeggen dat vrachtwagens meer zullen betalen tijdens de piekuren en minder in de daluren. De lidstaten mogen wel geen extra inkomsten genereren met deze variatie. "De bedoeling is het vrachtverkeer zoveel mogelijk buiten de spitsuren te laten rijden. Dit systeem maakt bijgevolg mogelijk om een aantal kosten bewust te vermijden door bijvoorbeeld met een propere vrachtwagen te rijden buiten de spitsuren", aldus El Khadraoui.

Er werd ook een akkoord gevonden om bedrijven aan te sporen hun vloot tijdig te vernieuwen. "Hoe vervuilender een vrachtwagen, hoe meer je moet betalen. De vrachtwagens die voldoen aan de strengste Euro norm, Euro VI, worden de eerste jaren zelfs vrijgesteld van een heffing voor luchtvervuiling. Voor trucks die bergachtige gebieden, zoals de Alpen, doorrijden is een extra drempel ingevoerd. Zij zullen meer moeten betalen om deze gevoelige gebieden een bijkomende bescherming te bieden. Dat geldt nog meer voor de meest vervuilende vrachtwagens (euro 0, I, II en III). Ook deze opbrengsten zullen opnieuw geïnvesteerd moeten worden in projecten om het transportsysteem duurzamer te maken."Het belangrijkste struikelblok bleef tot aan de eindstreep de bestemming van de opbrengsten van deze heffingen. "We hebben een goed compromis bereikt door te stellen dat lidstaten zich moeten engageren de inkomsten te investeren in het duurzamer maken van het transportsysteem, en op zijn minst 15% van de inkomsten te besteden aan het trans-Europees netwerk voor transport. Daarenboven moeten de lidstaten in detail uitleggen hoeveel de opbrengsten van de heffingen bedragen en welke maatregelen ze genomen hebben om de doelstellingen te bereiken. Op die manier kunnen de transportbedrijven ook duidelijk zien wat er gebeurd is met het geld dat ze betaalden op de Europese wegen. De transparantie wordt verhoogd, en dat was altijd een belangrijke eis van het Parlement."

Saïd El Khadraoui: "Dit is een zeer belangrijke doorbraak op weg naar een meer duurzaam transportsysteem. Voor de eerste keer kunnen lidstaten externe kosten aanrekenen en het principe de vervuiler betaalt toepassen. Wanneer de Belgische overheid zijn systeem van kilometerheffing zal introduceren, in 2013, zal ook zij ten volle gebruik kunnen maken van de nieuwe bepalingen in deze Richtlijn."

Dat dit een eerste stap is naar een verplichte invoering van het internaliseren van externe kosten voor alle vervoersmodi werd nogmaals duidelijk tijdens een persconferentie vanmiddag. Commissaris Siim Kallas, bevoegd voor transport, benadrukte dat het principe van het eurovignet ook is opgenomen in het recent gepubliceerde witboek transport van de Europese Commissie. "Tegen 2020 moet de invoering van het principe de vervuiler betaalt verplicht zijn in heel Europa. Dit wil zeggen dat na 2015 een serieus debat moet gevoerd worden op Europees niveau zodat we grote stappen vooruit kunnen zetten." Kallas dankte Saïd en zowel het Hongaarse als het Belgische voorzitterschap voor het bereikte akkoord.

Voorzitter Hongarije ten slotte is blij om het compromis over het 'doornige' dossier en dankt alle onderhandelaars. Voor de voorzitter was eurovignet aangekondigd als een van de hoofddossiers van het voorzitterschap.

Meer info: Saïd El Khadraoui

Bron: politics.be