Google Earth in 1777 - de Ferrariskaarten

[Liederik]

De Ferrariskaarten zijn een verzameling van 275 uiterst gedetailleerde topografische kaarten van de Oostenrijkse Nederlanden. Zij kwamen tussen 1771 en 1778 tot stand onder leiding van Joseph de Ferraris, generaal bij de Oostenrijkse artillerie, veldmaarschalk in de Oostenrijkse Nederlanden.

Het is de eerste systematische en grootschalige kartering, zowel in “België” als in heel West-Europa. Heel straf, heel gedetailleerd.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Ferrariskaart

De kaarten zijn te vinden op de site van de Koninklijke Bibliotheek.

http://www.kbr.be/collections/cart_p...rraris_nl.html

Hoe zag jouw streek eruit, 235 jaar geleden? Wat is veranderd?

[Liederik]

Ik keek naar Torhout.
Mijn oude school staat er 'slechts' sinds 1838, dus die vond ik niet terug.
Het stadhuis staat er sinds 1717. Dat vond ik terug, maar alles errond is anders.
De kerk staat er sinds 1100, onveranderd, maar er zijn intussen zijbeuken aan toegevoegd.
NW van de kerk, waar ik woonde, enkel velden.

Veel meer bebouwing natuurlijk. Nieuwe straten. De hoofdstraten zijn dezelfde gebleven.

Ik denk dat als ik er zou rondwandelen, het wel zou herkennen.

[giserke]

Die kaarten werden in eerste instantie gemaakt om de bebossing in kaart te brengen.
Op basis daarvan werden belastingen geïnd.
Het militair aspect zoals op Wiki zegt klopt niet helemaal, die militaire kaarten bestonden al veel langer.
Weliswaar niet gebiedsdekkend. Enkel van de strategische punten.

[Liederik]

Belasting op basis van bebossing in 1777? Ben je niet ongeveer 700 jaar te laat?

Natuurlijk waren miltaire kaarten er al. Maar niet zo goed en totaal als deze, da's net het hele punt.

[giserke]

Neen, ik ben niet te laat.
Het systeem van het leenheerstelsel kwam rond die periode tot zijn einde.
Dat wil zeggen dat de overheid belastingen rechtstreeks aan de burgers aanrekende.
Daarvoor konden leenheren, baljuws, kerk en andere adelijke heersers op zelfstandige basis inwoners van zijn grondgebied belasten.

De belastingen werden in eerste instantie bepaald op basis van de gewassen die op percelen stonden.
Dit bracht te weinig op zodat het bezit van bomen werden gebruikt om grootgrondbezitters op een andere manier te belasten.
Merk ook op dat tijdens die periode Vlaanderen massaal ontbost werd,
waardoor hout een van de grootste inkomsten was van grootgrondbezitters.

[Liederik]

Je denkt aan tiendes of dergelijks. Middeleeuws en feodaal. De kaart bevat ook geen oppervlaktematen. Volstrekt ongeschikt voor belasting. Deze kaart is miltair.

Maar da's niet de bedoeling van deze draad. On topic graag.

[giserke]

Vriend, die kaart werd wel (voor die tijd) redelijk op schaal getekend.
Er werd per perceel het aantal bomen geschat of indien mogelijk geteld.
Die kaart werd in eerste instantie net als (later) de Vander Maelen, PC Pop en kadasterkaart gemaakt in functie van fiscaliteit.
Dat andere instanties ook die kaart ook zijn beginnen gebruiken lijkt me logisch.

En ga jij discussiëren over kaarten met mij als geograaf?
Zal je zeer vroeg moeten opstaan

[Liederik]

En jij, als geograaf, hoe vind je het verschil tussen die redelijk op schaal getekende kaart en een layover van pakweg google earth? Wat vindt jij, als vroeg-opgestane cartografisch expert dat de meest opvallende evoluties zijn tussen je lokale referentiepunten?

[giserke]

Tja dat referentiepunten nu worden vastgelegd met GPS RTK en insnijdingen worden opgemeten met totaalstation, en we dus nooit meer werken met locale referentiepunten maar altijd in exacte Lambert 72 coördinaten (voor België). Vandaar dat een overlay met huidige kaarten zinloos is.
Alleen oude landmeters zouden nog eens durven werken met locale referentiepunten.
This te zeggen dat ze polygoneren alleen met totaalstation.

In die tijd werd gemeten met het meetlint en spiegelhoek. Wat natuurlijk serieuze fouten of afwijkingen bevat.
Maar niet te min, voor die tijd was die kaart redelijk nauwkeurig.

[Liederik]

Ik heb geen idee wat totaalstation, Lambert 72 of polygoneren, is, maar ik vis dus op wat je ziet na 235 jaar en een industriële revolutie.

Wat staat er nog? Wat niet meer? Wat herken je, en wat is verdwenen in je stad / dorp?

[giserke]

Google maps enzo is weinig betrouwbaar. (is ook tamelijk oud)
Best is een kadaster of GRB kaart gebruiken om te vergelijken.
Hoewel er ook veel kwakkels staan op die kaarten.

Maar sommige gemeenten zoals Gent hebben eigen kaarten en orthofoto's die veel nauwkeuriger zijn.

Wat je moet doen om ferrariskaarten te gaan leggen op huidige kaarten zoals GRB kaarten van AGIV.
Je kunt ze aligneren met GIS software. (rubber sheeting).
Vb een bouwblok moet je met minstens 3 overeenkomstige punten gaan rekken en strekken op een andere kaart.
De andere punten worden dan geëxtrapoleerd.
Hoe meer overeenkomstige punten je kunt pikken hoe beter en nauwkeuriger.

[Wiley E Coyote]

Men heeft twee soorten Ferrariskaarten: enerzijds de grote heel gedetailleerde kabinetskaarten (waarvan er maar 3 gemaakt zijn: elk 275 kaarten van 0,90 × 1,40 m op schaal 1:11.520) met allerlei economische en georgrafische informatie voor militair nut en anderzijds de kleinere series uit 1777-1778 die Ferraris wou commercialiseren.