Prof. Blanpain doorbreekt een paar taboes over arbeid

[Eric Verhulst]

Hierbij de volledige tekst vam de persconferentie. Het standpunt heeft wat conservatieve trekjes, maar de cijfers spreken boekdelen en is en blijft opmerkelijk dat Prof. Blanpain toch de taboes niet schuwt. Dat op zichzelf is al een grote verdienste ook al kan men veel verden gaan in de voorgestelde maatregelen.
------------------------------------------------------------------

WERK MAKEN VAN WERK

Een 12 punten plan: sociaal en wendbaar

Onze arbeidsmarkt werkt ondermaats. De tewerkstellingsgraad moet naar omhoog. Er dienen zeer dringend structurele maatregelen genomen. Die maatregelen moeten economisch én sociaal verantwoord zijn. Of nog, sociaal wendbaar.

De EU van 25 lidstaten heeft één markt met 450 miljoen verbruikers. Toch is en blijft elke lidstaat uitsluitend bevoegd voor het essentiële van zijn arbeidsmarktbeleid: loon, sociale zekerheid, vastheid van betrekking ... blijven nationale aangelegenheden. Ieder land staat in voor zijn loonkost. Meteen is er onderlinge strijd tussen de lidstaten voor het aantrekken van investeringen; ook in het kader van de EU, maar ook daarbuiten.

Op de persconferentie wordt aandacht besteed aan de stand en de tekortkomingen van onze arbeidsmarkt en worden 12 doortastende maatregelen voor meer jobs voorgesteld, of nog voorstellen voor een grondige aanpassing van ons arbeidsmarktbeleid.

tekst van de persmap:

WERK MAKEN VAN WERK

Een 12 punten plan: sociaal en wendbaar

Onze arbeidsmarkt werkt onvoldoende. De tewerkstellingsgraad moet naar omhoog. Er dienen dringend structurele maatregelen genomen. Maatregelen die economisch én sociaa[1]l verantwoord zijn. Of nog, sociaal wendbaar.
I. Kader

1. De arbeidsmarkt: globalisatie
- wordt globaler en competitiever. Naarmate de productiviteit in de industriële economie toeneemt, daalt er het aantal banen. Daarenboven worden industriële banen – ook Internet banen – in een aantal gevallen geëxporteerd naar lage loonlanden.
- wordt meer lokaal: gepersonaliseerde jobs nemen toe in aantal. Deze nood aan diensten – onderwijs, zieken- en ouderenzorg, sport, ontspanning, horeca enz. neemt toe naarmate onze maatschappij rijker wordt en we langer en beter leven. Deze banen zijn niet voor export vatbaar: het gaat om lokale jobs.

Beide sectoren van de arbeidsmarkt moeten ter harte genomen worden. Een sterke industriële poot is nodig om de zorgeconomie te financieren.
2. Nationale bevoegdheid
De EU van 25 lidstaten heeft één markt met 450 miljoen verbruikers. Toch is en blijft elke lidstaat uitsluitend bevoegd voor het essentiële van zijn arbeidsmarktbeleid: loon, sociale zekerheid, vastheid van betrekking...blijven nationale aangelegenheden. Ieder land staat in voor zijn loonkost. Meteen is er onderlinge concurrentie tussen de lidstaten voor het aantrekken en behouden van investeringen. Multinationale ondernemingen zijn heer en meester. Er is een globale economie maar lokale arbeidsvoorwaarden. De boodschap is duidelijk. Onze ondernemingen moeten competitief zijn: de beste producten en diensten aan de laagste prijzen. Het beleid dient gesneden op de maat van de onderneming.
Ook de gepersonaliseerde jobs, waarvan vele door de Overheid gesubsidieerd worden, dienen betaalbaar te zijn.

II. Stand van onze arbeidsmarkt

De werkloosheid stijgt[2]. Er zijn in ons land (2003) 1.143.585 uitkeringstrekkers ten laste van de RVA[3]. Onze arbeidsmarkt werkt ondermaats. In 2002 bedroeg de werkgelegenheidsgraad in personen in België 59,6 % tegen 64,22 % in de EU en 76,4% in Denemarken. Van de 55+ werken er slechts 25,7% tegen 39,8 % in de EU en 57,3 % in Denemarken[4].

Meer concreet:

- Knelpuntberoepen worden niet ingevuld;
- De loonkost is te hoog;
- De loonkost stijgt met leeftijd en anciënniteit; oudere werknemers zijn te duur en worden bijgevolg het eerst ontslagen;
- De ontslagkost bezwaart aanwervingen;
- Het sociaal passief van de ondernemingen is te zwaar;
- Inzake opzegging zijn de zwakste werknemers het minst beschermd;
- Bepaalde herstructureringen worden niet doorgevoerd;
- De mobiliteit van het personeel loopt mank; eens genesteld veranderen heel wat werknemers niet van baan;
- Er zijn te genereuze uitstapformules voor seniors;
- Arbeiders en bedienden: geen doorstroming;
- Te weinig vorming;
- Er is onvoldoende creativiteit en ondernemingszin;
- Selectieve maatregelen hebben verdringingsgevolgen;
- Mentaliteit: uitstappen op 55 jaar….

III. Maatregelen voor meer jobs[5]

1. Alternatieve financiering van de sociale zekerheid (BTW). Als een eerste stap de loonkost verlagen met 10 % door een vermindering van de SZ bijdragen (5% werkgeversbijdrage – 5% werknemersbijdrage);
2. Verruiming van de mogelijkheden voor uitzendarbeid[6] en van terbeschikkingstelling van personeel; passend statuut voor de onthaalouders;
3. Revaloriseren van handarbeid: gelijkschakeling van de statuten werkman-bediende;
4. Herinvoeren van de 40 uren week met onderlinge afspraak inzake beloning. Evenwicht werk – privé leven: Aanpassingen van de werktijd in onderling akkoord.
5. De toegevoegde waarde van de medewerker moet de beloning bepalen en niet de leeftijd en/of de anciënniteit;
6. Afschaffing van de verplicht pensioensgerechtigde leeftijd. Mogelijkheid van cumul van pensioen en van beroepsactiviteit;
7. Opzeggingstermijn van maximum drie maanden. Ontslagvergoeding[7] van 1/4de maandloon per jaar anciënniteit met een maximum van 6 maanden loon te betalen door het Fonds voor Sluiting van Ondernemingen. Een deel van de vergoeding wordt eventueel aangewend voor outplacement. Dit Fonds wordt alternatief gefinancierd.
8. Afschaffen van het prepensioen; actief arbeidsmarktbeleid naar Deens model: vorming en/of werk, eventueel in de socio-profit sector gefinancierd door een overheidsuitkering.
9. Recht op vorming op basis van een co-investering door de werknemer op het stuk van tijd. Fondsen voor bestaanszekerheid kunnen instaan voor de financiering van de kosten en vergoeding van uitzendpersoneel, die het werk van de personen in vorming opknappen. Vorming, ook met het oog op ondernemen en het bevorderen van creativiteit.
10. Actieve loopbaanbegeleiding, mogelijke oriëntering naar tweede loopbaan;. Recht op verlof zonder wedde van een jaar om een andere activiteit te starten met mogelijke aanwending van de ontslagvergoeding.
11. Symbiose van de privé en de publieke arbeidsmarkten. Eenmaking van de statuten van werknemers.
12. Bevorderen van de diversiteit van de tewerkstelling: jong, oud, man, vrouw, allochtonen, autochtonen en gehandicapten. Geen discriminatie. Bevorderen van het vrij verkeer van werknemers in de verruimde EU, met bijzondere aandacht voor hooggeschoolde werknemers.

IV. Actoren
Een mentaliteitswijziging is nodig. Elkeen dient zijn verantwoordelijkheid te nemen om maximaal te kunnen inspelen op de zich voortdurend wijzigende arbeidsmarkt en vraag naar producten en diensten.
Willen we onze welvaart veilig stellen dan moet iedereen op de toppen van zijn tenen staan. De Overheid bepaalt, samen met de sociale partners, het algemeen kader. Werkgevers en werknemers leggen onderling de precieze afspraken vast. Het beleid moet een evenwicht vinden tussen de noden van de onderneming enerzijds en van de werknemer anderzijds.

Roger Blanpain
Hoogleraar Arbeidsrecht
[email protected]

http://www.cer-leuven.be
[1] Art. 23 van onze Grondwet bepaalt “ieder heeft het recht heeft een menswaardig leven te leiden”. Economie is een middel en staat in dienst van de mens.
[2] Op 31 juni 2004 waren er in totaal 542.722 niet-werkende werkzoekenden (NWWZ), waarvan 203.666 in Vlaanderen, 249.552 in Wallonië en 89.504 in Brussel. Dit betekent een stijging van 35.751 (of +7,1%) t.o.v. juni 2003 (+12.135 in Vlaanderen, +15.847 in Wallonië en +7.769 in Brussel).
[3] In 2003: 723.613 vergoede werklozen (+ 6,1%); 262.315 ondersteunde werknemers (+ 6,1%) en 157.657 werknemers, die werktijd aanpassen met steun van de RVA (bron RVA).
[4] Hoge Raad voor de Werkgelegenheid, Verslag 2004, 30 juni 2004, 230 p.
[5] Bepaalde maatregelen zullen geleidelijk dienen ingevoerd, zo b.v. nr. 7.
[6] Met inbegrip van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
[7] Het gaat om een vergoeding van een morele schade omwille van het verlies van een dienstbetrekking. Bijgevolg dient op deze vergoeding sociale zekerheid, noch inkomsten belasting betaald te worden.

bijlage: de federale werkloosheidscijfers van juni 2004

[Cynicus]

Oorspronkelijk geplaatst door Eric Verhulst

Hierbij de volledige tekst vam de persconferentie. Het standpunt heeft wat conservatieve trekjes, maar de cijfers spreken boekdelen en is en blijft opmerkelijk dat Prof. Blanpain toch de taboes niet schuwt.

Blainpain heeft gelijk. In een vorig topic (zie http://forum.politics.be/showthread.php?t=13203), heb ik in feite reeds ongeveer hetzelfde voorgesteld.

[mad_drone]

Een mentaliteitswijziging is nodig. Elkeen dient zijn verantwoordelijkheid te nemen om maximaal te kunnen inspelen op de zich voortdurend wijzigende arbeidsmarkt en vraag naar producten en diensten.

ik persoonlijk vind niet dat het de verantwoordelijkheid is van elkeen om te zorgen dat ie maximaal inspeelt op de zich voortdurend wijzigende arbeidsmarkt en vraag naar producten en diensten. Je kan onmogelijk aanspraak maken op maximale inspanningen als datgene wat een mens als minimum zou moeten zijn om zijn verantwoordelijkheid tov de gemeenschap op te nemen. Bovenop heeft het grote gedeelte van de bevolking, zelfs ik, geen idee hoe ik nu maximaal zou inspringen. Moet ik dan zien dat ik een job heb die past bij wat maximaal mogelijk is bij mijn diploma, of moet ik daar inspringen waar de nood is en zo nodig een kernfysicus zijn die even bijklust als vuilnisman? Deze uitspraak lijkt wat vak-idiotie uit te stralen.

Verder heb ik ook vragen bij het verminderen van 10% van de inkomsten van de SZ, zonder ergens expliciet verminderingen van uitgaven te vermelden.

Niettemin staan er ook positieve dingen in de tekst. Zie maar III.12.

[Eric Verhulst]

ik persoonlijk vind niet dat het de verantwoordelijkheid is van elkeen om te zorgen dat ie maximaal inspeelt op de zich voortdurend wijzigende arbeidsmarkt en vraag naar producten en diensten. Je kan onmogelijk aanspraak maken op maximale inspanningen als datgene wat een mens als minimum zou moeten zijn om zijn verantwoordelijkheid tov de gemeenschap op te nemen.

De tekst van Prof. Blanpain is zorgvuldig opgesteld en het fragment waarop je commentaar geeft, dient in die contekst gelezen. Hij geeft hier infeite een flinke veeg uit de pan aan degenen die de werkelijke verantwoordelijkheid dragen : politici, werkgevers en vakbonden. Er ziin hier zoveel taboes in dit land dat het opmerkelijk is dat hij ze als emeritus toch nog durft aan kaarten. Er zijn veel mensen die zo denken, maar zich in houden om het te zeggen. Het wordt hoog tijd dat diegenen die de macht hebben om er iets aan te doen hun gezond verstand gebruiken (dat is toch niet teveel gevraagd ?) en er ook consequent iets aan gaan doen. Zelfs Blanpain zijn tekst is ZEER voorzichtig en kan veel verder gaan.
[kantekening: dit is mijn lezing van de tekst]