De oplossing voor de economische crisis in mensentaal

[Jean Pierre van Rossem]

Het gaat niet goed met de meeste Westerse economieën, zeker niet met de Belgische. De jaren 2013 en 2014 worden doodgewoon rampjaren zonder economische groei waarbij we ons mogen verwachten aan meer dan 10 miljard euro nieuwe belastingen en/of bezuinigingen. De huidige aanpak van de recessie stelt niets voor en geen van de gevestigde politieke partijen schijnt ook nog maar embryonaal te weten hoe we eruit geraken. Hierna schetsen wij dat er daadwerkelijk een uitweg is die uiteindelijk niemand pijn hoeft te doen tenzij een 100,000 tal eigenaars van villa’s of appartementen die meer dan anderhalf miljoen euro hebben gekost.



Bijna een halve eeuw lang hebben politici geloofd dat het wondermedicijn dat de Britse econoom John Maynard Keynes in 1936 brouwde de uitweg was voor alle economische crises, tot tussen 1974 en 1985 de petroleumcrisis uitwees dat het massaal pompen van overheidsgeld in zieke bedrijven in feite weinig meer was dan een poging de brand te blussen met petroleum. Het hele systeem kwam er op neer de economische groei te financieren met schulden, terwijl het net de buitensporige kredieten zijn die langdurige crises in de hand werken. Dat laatste werd afdoend bewezen door vertegenwoordigers van de zgn. Oostenrijkse School, die in navolging van Friedrich Hayek er in slaagden crises te voorspellen aan de hand van onverantwoorde kredietexpansie.

Men kan de economie opvatten als een auto waarin de investeringen als brandstof fungeren. Hoe krachtiger die brandstof hoe sneller de auto vooruit gaat (hoe groter de economische groei). Keynes hanteerde hiervoor het begrip multiplicator (afgekort µ). Dat is de verhouding tussen de stijging van het bruto nationaal product en de stijging van de (inkomensonafhankelijke) investeringen. Een stijging van de investeringen (die zelf onderdeel zijn van het BNP) met 20 miljard euro leidt tot een stijging van het BNP met veel meer dan 20 miljard. Zou die stijging 30 miljard euro zijn, dan was de multiplicator 30/20 = 1.5. Met hoeveel het BNP stijgt ten gevolge van nieuwe investeringen is in essentie afhankelijk van drie factoren: (1) de spaarneiging van de burger (afgekort s), (2) de taxatieneiging van de overheid (afgekort t) en (3) de importneiging van het bedrijfsleven (afgekort m). Nu even niet bang zijn voor formules en proberen mee te volgen. De kracht van de brandstof in onze auto kunnen we neerschrijven als: µ = 1/(s + t + m). Of nog: hoe groter de spaarneiging s van de burger hoe geringer de kracht van de brandstof voor onze auto (de economie). Hetzelfde geldt ook voor de taxatieneiging t van de overheid: hoe gretiger de overheid is belastingsinkomsten binnen te halen, hoe zwakker de brandstof voor onze auto zal worden. En ten slotte hoe meer goederen en diensten de bedrijven zullen invoeren m uit het buitenland hoe minder krachtig de brandstof voor onze auto zal worden (gebeurt vooral zolang de euro sterk staat tegenover andere munten; vermindert naarmate de koers van de euro daalt).

Wat zien we in crisistijd gebeuren? Het consumentenvertrouwen zakt en aankopen van duurzame waren worden uitgesteld. “’t Is slechte tijd, mevrouw, meneer. Die nieuwe auto, die nieuwe meubelen, die nieuwe koelkast, die nieuwe keuken: die kopen we wel als het met de economie beter gaat.” Hoe slechter onze auto (de economie) rijdt, hoe minder we zullen consumeren en hoe meer geld we zullen parkeren op spaarboekjes. Vorig jaar stegen in België de tegoeden op spaarboekjes van 211 miljard euro naar 230 miljard euro. Hierdoor zwakte het multiplicatoreffect af. Dit noemen economen het spaarparadox. Analoog beurt de overheid in crisistijd minder inkomsten uit belastingen, dus stijgt de taxatieneiging en zwakt het multiplicatoreffect daardoor af. Dat noemen we het belastingsparadox: in periodes van crisis zou de overheid de belastingen moeten laten dalen om de crisis te bestrijden. Als onder druk van Europa het tekort op de lopende begroting moet worden teruggeschroefd dan werkt dat belastingsparadox wurgend op een economie. We bezuinigen ons dan morsdood om de economische groei enkel maar te zien dalen.

Plannen om de economie via massale investeringen uit het slop te halen, dus om onze auto sneller te laten rijden, werken in crisistijd veel moeizamer dan tijdens de hoogconjunctuur. Waar Keynes flagrant verkeerd zat was dat hij die investeringen wilde financieren met overheidsgeld, waardoor de staatsschuld torenhoog opliep, vooral tijdens de petroleumcrisis. Die massale schulden versterkten de crisis in plaats van haar te bedwingen. Het moet dus helemaal anders. Massale investeringen kunnen voor een groot deel worden gefinancierd met volkskapitaal, tenminste toch als de overheid de hiervoor aangewende spaargelden een staatswaarborg geeft voor (1) terugbetaling van het kapitaal na b.v. vijf jaar en voor (2) een behoorlijke interest, hoger dan die op spaarboekjes, waarborgt. Gaat het om goed geplande investeringen die zelf een vraag in het leven roepen, dan loopt de staatsschuld niet verder op, dan kost dit de overheid niets en verdient ze er zelfs stevig aan. Bovendien doet het de spaarneiging dalen waardoor de investeringsmultiplicator groter wordt. Voorts dient men voor ogen te houden dat de banken, bij wie de spaardeposito’s worden geparkeerd van die 230 miljard euro spaargelden in België slechts 80 miljard euro gebruiken voor het geven van kredieten en de rest, in de geest van het huidige casinokapitalisme, gebruiken investeringsbanken voor goed renderende speculatieve beleggingen. Dat is althans wat gokkers steeds hopen.

We hebben een gedetailleerd voorbeeld uitgewerkt van een met volkskapitaal gefinancierde massale investering op de vastgoedmarkt waarbij 150,000 nieuwe arbeidsplaatsen worden gecreëerd en vijf jaar lang een economische groei van 3 % per jaar. Het gaat om een project om vijf jaar lang 50,000 kwaliteitsvolle maar betaalbare woningen en appartementen te bouwen, een meerderheid met geothermische verwarming. De woningen komen op een oppervlak van 200 m² met een woonruimte van 124 m²; de appartementen voorzien in 124 m² woonruimte met garage en brede gangen. Door geothermische verwarming gekoppeld aan het gebruik van zonneboilers kunnen de kosten voor verwarming met 85 % worden gereduceerd. Die “50,000” is niet uit de lucht gegrepen maar correspondeert met de 50,000 nieuwe gezinnen (vaak na echtscheiding, ook van migranten) die er jaarlijks bijkomen. Uiteraard zullen de woningen slechts voor een deel worden verkocht aan die nieuwe gezinnen, maar vooral aan particuliere beleggers die de risico’s van de onzekere financiële markten willen vermijden en woningen of appartementen als beleggingsobject kunnen kopen tegen prijzen buiten concurrentie. Voorts werd er ook gedacht aan mini-coöperatieven die telkens met twaalf man gezamenlijk een woning of appartement aankopen met de bedoeling vaste huurinkomsten te beuren.

Het project, dat we Sociale Holding hebben genoemd, zorgt onmiddellijk voor 100,000 nieuwe banen. De helft van de benodigde werkingsmiddelen (10 miljard euro) kan worden ingebracht door bestaande bouwbedrijven, de andere helft (ook 10 miljard euro) door het volkskapitaal. Bij het verstrekken van een staatswaarborg voor het volkskapitaal kan de overheid van de Sociale Holding eisen dat de 100,000 nieuwe banen, gespreid per gewest, per leeftijd en per geslacht uitsluitend gaan naar geregistreerde werklozen, en wel in de volgende verhouding:

TABEL 1: Verdeling van de door de Sociale Holding 100,000 aan te werven werklozen per gewest, per leeftijdsgroep en per geslacht

België
Vlaamse Gewest
Waalse Gewest
Brussels Hoofdstedelijk Gewest



mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen

< 25 jaar
22,870
4,625
3,884
6,226
5,230
1,579
1,327



8,509
11,455
2,906

25-50 jaar
61,920
10,916
9,168
12,673
10,644
10,064
8,454



20,084
23,318
18,518

>50 jaar
15,210
3,710
3,117
3,004
2,523
1,552
1,304



6,827
5,527
2,856


54,352 M - 45,648 V
19,251
16,169
21,903
18,397
13,195
11,085

Totalen
100,000
35,420
40,300
24,280



Dus geen Poolse werknemers die onder de prijs werken! Het project werd reeds uitvoerig besproken met een aantal (enthousiaste) grote bouwondernemingen en projectleiders die met zijn allen mordicus staande houden dat de aawerving van 100,000 werklozen, op de spreiding per geslacht na, hoegenaamd niet problematisch hoeft te zijn. Het project wordt eerlang ook voorgelegd aan de Confederatie Bouw.

Rekening houdend met de bouwgewoonten sinds 1985 wordt volgende inplanting van de woningen voorzien:

TABEL 2: Door de Sociale Holding te bouwen woonheden per type
en per gewest en prijs per type wooneenheid per gewest

Vlaams Gewest
Waals Gewest
Brussels Hfd-Gewest
T o t a a l

Prijs appartement
€ 174,000
€ 166,000
€ 200,000


Prijs woonhuis
€ 184,000
€ 156,000
€ 265,000


Gesloten bebouwing
8,122
2,206
512
10,840

Halfopen/Open bebouwing
63,520
25,616
304
89,440

Appartementen
35,263
26,809
37,648
99,720

T o t a a l
106,905
54,631
38,464
200,000

Verkoopswaarde in miljoen euro
19,252 (53.80 %) 8,791 (24.56 %) 7,746 (21.64 %) 35,805 (100 %)

De omzet van de gemengde bouwcoöperatieve over vier jaar beloopt 35.80 miljard euro. De gerealiseerde winst van de coöperatieve na belastingen en na uitkering van de rente voor het volkskapitaal bedraagt voor appartementen en huizen samen 2.81 miljard euro in vier jaar tijd, wat correpondeert met een jaarlijks rendement van 7.03 % voor de vennoten versus 3 % voor intekenaars die het volkskapitaal inbrachten. De grootste verdiener blijft echter ontegensprekelijk … de Staat.

Over een periode van vier jaar int de overheid, BTW inkomsten niet meegerekend, 625 miljoen euro aan vennootschaps*belasting, vermeerderd met 3.69 miljard euro aan successie*rechten. Samen goed voor 4.32 miljard euro. Als geoefend plunderaar van werkmensen verdient diezelfde Belgische Staat nog eens circa 4.75 miljard euro aan parafiscale lasten op lonen, goed voor een totaal van 9.07 miljard euro meer*ont*vangsten. Bovendien bespaart de overheid vier jaar lang de uitbetaling van werkloos*heidsuitkeringen voor 100,000 ex-werklozen, wat correspondeert met 4.60 miljard euro. Kortom doet de overheid, bij verkoop van alle wooneenheden, 13.67 miljard euro profijt aan een gemengde coöperatieve als de Sociale Holding!
Desondanks die inhaligheid van de Staat kan er met het project Sociale Holding een economische groei van 3 % per jaar worden gerealiseerd, kan de werkloosheid met eerst 100,000 eenheden en op termijn met 150,000 eenheden dalen, dit alles zonder dat lonen moeten worden bevroren, zonder dat burgers de broeksriem nog meer moeten aanspannen, zonder dat alcohol of sigaretten duurder moeten worden, zonder dat de roerende voorheffing moet worden opgedreven, zonder dat er extra moet worden bezuinigd om de Europese normen inzake begrotingstekort. Het kan dus duidelijk ANDERS en BETER dan de manier waarop er nu verder wordt aangemodderd door een regering met een compleet gemis aan economische visie.


Maar laten we terugkeren naar ons voorbeeld met de auto die de economie als geheel is. Stel dat we het project van de Sociale Holding doorvoeren als hierboven beschreven, wat gebeurt er dan na vijf jaar? Dan krijgt de economie ongetwijfeld de kramp en is het allemaal een maat voor niets geweest. Het enige wat we gedaan hebben is onze motor een veel krachtiger brandstof te hebben gegeven, maar zonder oog te slaan op de staat van de startmotor van onze auto. Die startmotor noemde Keynes destijds de accelerator. Zijn redenering verliep als volgt: als de investeringen stijgen stijgt het BNP, dus ook het nationaal inkomen (het multiplicatoreffect); en als het nationaal inkomen stijgt dan stijgt de consumptie en dan moet er weer worden geïnvesteerd om de gestegen vraag bij te houden. Maar net hier hapert de redenering. Stel dat als gevolg van de Sociale Holding – we zeggen maar wat – de vraag naar schoenen sterk stijgt. Is het dan zeker dat de schoenindustrie bijkomende investeringen zal moeten doen om de vraag te kunnen volgen? Het antwoord is: in het geheel niet. Stel dat de schoennijverheid nog met een grote stock schoenen zit, dan kan er uit de bestaande voorraden worden geleverd en dan volgen er hoegenaamd geen bijkomende investeringen. Of nog, zolang de overproductie niet werd weggewerkt, is de startmotor van onze auto morsdood, zodat de economische groei niet blijft verder gaan.

Alvorens dus uit te pakken met een veel krachtiger brandstof voor onze auto (de investeringen van de Sociale Holding) moeten we er zorg voor dragen dat onze startmotor functioneert. En hier heeft de inhaligheid van de Belgische Staat voor een ware catastrofe gezorgd. Jarenlang kon de Belgische economie profiteren van het feit dat we op Luxemburg na de hoogste arbeidsproductiviteit van de Europese Unie hadden: wij produceren per uur meer goederen en diensten dan onze buurlanden. In de loop der jaren kalfde die voorsprong af en kwamen onze buurlanden steeds dichter bij ons in de buurt. De productiviteit blijft stijgen, maar in vergelijking met het gemiddelde van de Europese Unie daalt die jaarlijks, iets wat af te lezen valt uit Grafiek 1 (zie bijvoorbeeld de dalende rode lijn voor België). Alsof het nooit nog opkon veroorloofde de Belgische Staat zich uit pure inhaligheid de BTW op 21 % te houden (tegen 19 % in onze buurlanden), de vennootschapsbelasting op 34 % te houden (tegen 20 % in onze buurlanden) en er de hoogste loonlasten van de hele wereld op na te houden. Hoeft het dan nog te worden gezegd dat de overheid op die manier de concurrentiekracht van onze economie in twintig jaar tijd compleet om zeep hield? Nog heel even saai doen, maar blijven volgen!



Competitiviteit hangt niet louter af van de hoogte van de loonkost. Ware dit zo, dan voerden we allicht alles in uit Mexico waar de loonlast 17 keer geringer is dan in België.[1] Competitiviteit hangt eigenlijk af van een combinatie van loonkost en arbeidsproductiviteit. Onderstel dat een doorsnee Belgische arbeider, met een loonkost van 36 euro, per uur een volume van 100 produceert, en dat een buitenlandse arbeider, met een loonkost van 30 euro, per uur een volume van 80 produceert. Wie is dan het meest competitief? Om een volume van 100 te produceren (i.p.v. 80) moet de buitenlandse arbeider 25 % langer werken, zodat zijn loonkost om een volume van 100 te produceren 25 % meer zal kosten dan 30 euro, dus 37.5 euro. De Belgische arbeider kost dan wel veel meer dan de buitenlandse is ons voorbeeld – 36 euro tegen 30 – maar dankzij de veel hogere productiviteit – 100 tegen 80 – is hij toch competitiever dan zijn buitenlandse collega met een lagere loonlast. Het voorbeeld leert dat, als men abstractie maakt van de transportkosten, de competitiviteit kan worden berekend met een zeer eenvoudige formule: men dele de Belgische arbeidsproductiviteit door die van land i en vermenigvuldigde die breuk met de loonkost per uur in land i door de Belgische loonkost per uur. Zolang dat het eindresultaat hoger is dan 1 is België meer competitief dan land i, is het eindresultaat kleiner dan 1 dan is land i competitiever dan België. [Voor meer uitleg zie: Jean Pierre van Rossem (2009), Crisis, hoe lossen we het op, tabel 12, p. 187: “Laten we de transportkosten (…) buiten beschouwing dan wordt de concurrentiegraad (DGij) tussen twee landen bepaald door de formule = PR(j)/PR(i) x w(i)/w(j), waarbij PR de arbeidsproductiviteit voorstelt en w de doorsnee loonkost.”]

In Grafiek 2 zien we zeer duidelijk hoe de productiviteit van de Belgische economie stelselmatig gezakt is ten opzichte van onze buurlanden. In 1995 was de Belgische economie b.v. nog meer dan 20 % competitiever dan de Duitse, 15 % competitiever dan de Nederlandse en 10 % competitiever dan de Franse, maar tussen 2007 en 2008 werd de economie van onze buurlanden competitiever dan de onze (cijfer < 1). Onze concurrentiepositie was in 2012 b.v. al circa 9 % minder sterk dan die van de Duitse economie. En alles wijst erop dat, zonder dringend ingrijpen, de situatie in de komende jaren alleen maar nog erger wordt.



Men zal zich realiseren dat meer dan de helft van onze uitvoer naar de buurlanden gaat. Konden we vroeger, in crisistijd, nog een groot deel van onze overproductie kwijt in de buurlanden, dan is dit sinds 2007-2008 niet langer het geval. Dat wil zeggen dat zonder een drastisch ingrijpen de startmotor van onze auto (de economie) onmogelijk kan werken, of in vaktermen: de accelerator werkt niet meer. Na vijf jaar rijden met een krachtige brandstof (de investeringen van de Sociale Holding) valt onze auto plotseling stil, en krijgen we hem geen meter meer vooruit. De economische groei houdt dan op. Uit dit alles leren we dat de Sociale Holding enkel crisisbestrijdend kan werken als we vooraf de concurrentiekracht van onze economie hebben hersteld, zodat de overproductie naar de buurlanden kan verdwijnen en een stijging van het nationaal inkomen (gevolg van de investeringen van de Sociale Holding) leidt tot of nieuwe investeringen of tot meer werkgelegenheid of tot beiden samen. Pas dan werkt de startmotor van onze economie opnieuw.

Om de concurrentiekracht van onze economie te herstellen zijn drie drastische maatregelen nodig. (1) We moeten de BTW verlagen van 21 % naar 19 %. Voor de staatskas is dat op het eerste gezicht een aderlating met 4.23 miljard euro. (2) We moeten de vennootschapsbelasting doen dalen van 34 % naar 20 %, evenwel met afschaffing van de notionele interestaftrek[2] voor de grootste bedrijven (die hierdoor nagenoeg geen belastingen meer betalen[3]) en behoud voor de KMO’s. Dat lijkt de staatskas 4.54 miljard euro te gaan kosten, maar door het sluiten van allerlei fiscale achterpoortjes voor grote bedrijven, wordt het zelfs beter dan een nuloperatie: we recuperen 5.90 miljard euro als de 500 grootste bedrijven niet langer van fiscale gunstmaatregelen mogen genieten.[4] (3) De parafiscale lasten op lonen die de bedrijven betalen moeten met 12 % worden verlaagd, voor de staatskas een aderlating van 6.31 miljard euro.

Principieel kost het herstel van de concurrentiekracht van de economie de staatskas 4.23 + 4.54 + 6.31 = 15.08 miljard. Dat wordt 5.90 miljard minder indien men de fiscale achterpoortjes voor de grootste bedrijven sluit (dan recupereert men dus méér dan 4.54 miljard), dus 9.18 miljard euro. Daarmee bedoelen we dat de terugverdieneffecten zeker niet mogen worden vergeten: denk aan de stijging van de export ten gevolge van de voorgestelde maatregelen met 3.40 %, en aan een stijging van het BBP met 2.88 %, waardoor er 3.95 miljard terugvloeit naar de schatkist. Nog tijdens het lopende jaar zorgt het herstel van de concurrentie*kracht voor 65.000 nieuwe jobs, voor minder werkloosheid, voor meer parafiscale ontvangsten, etc. Kortom de factuur voor een duurzaam herstel van de concurrentiekost zal concreet amper 9.18 miljard minus 3.95 miljard, maximaal 5.23 miljard bedragen.

Er zijn meerdere manieren om dit “tekort” weg te werken. De invoering van een vermogensbelasting, waarvan de socialisten dromen, is zeker niet de juiste weg, omdat de rijksten in de samenleving met zowat alles wat ze hebben naar de fiscale paradijzen kunnen weglopen. Een belasting op de gerealiseerde meer*waarde bij aankoop en verkoop van aandelen is een illusie. Er bestaan voldoende financiële technieken om dit soort transacties geheel via het buitenland te laten verlopen, zodat het werkelijk effect ervan een grandioze slag in het water zal zijn. Over dat weglopen naar het buitenland schreven we: “met zowat alles wat ze hebben”. Inderdaad: maar niet met hun peperdure villa’s in ’t Zoute, Brasschaat, Schilde, etc. Dus waar vinden we de 5.23 miljard euro die we te kort hebben? Juist, bij de rijksten uit onze samenleving. Het is niet omdat we het hen via het herstel van de concurrentiekracht met hun bedrijven meer winst laten maken, dat we hen als individu moeten sparen. Gedurende vijf jaar zullen zij voor de kosten van het herstel moeten opdraaien.
Samengevat kan de harnekkige economische crisis, die nu al sedert 2007 woedt, worden opgelost door massale investeringen door te voeren in projecten die weinig hooggeschoold personeel behoeven, en waarbij prijsconcurrentiële producten worden vervaardigd – producten die aantrekkelijk zijn voor kandidaat-kopers of beleggers. In plaats van dergelijke grote (autonome) investeringen te financieren met overheidsgeld, zoals de econoom Keynes voorschreef, moeten ze voor een groot deel kunnen worden gefinancierd met volkskapitaal, dus met geld dat normaal rust op spaarboekjes. Hierdoor verlaagt men de spaarneiging (die paradoxaal genoeg toeneemt tijdens periodes van langdurige crisis) en versterkt men het multiplicatoreffect van de investeringen, dus ook de economische groei. Een dergelijke aanpak leidt in tegenstelling tot de keynesiaanse aanpak niet tot een verhoging van de staatsschuld. Ze leidt evenmin tot een buitenissige kredietexpansie waarvan we, samen met de Oostenrijkse School, weten dat die crisisversterkend werkt. Van de overheid wordt hierbij verwacht dat ze de nodige staatsgaranties biedt voor het aangetrokken volkskapitaal. In ruil daarvoor kan ze van de projectleiders eisen dat ze uitsluitend werken met personen die voorheen tot het werklozenleger behoorden.

Opdat het effect van deze aanpak duurzaam zou zijn moet de concurrentiepositie van de eigen economie t.o.v. de buurlanden worden hersteld. Bij een hoge arbeidsproductiviteit vereist dit een drastische aanpak waarbij de BTW, de vennootschapsbelasting en de parafiscale lasten op lonen worden verlaagd tot het niveau van de buurlanden. Pas wanneer men dit doet kan het grootste deel van de overproductie worden afgezet in de buurlanden en worden er voorwaarden geschapen waarbij het door de massale investeringen gestegen nationaal inkomen leidt tot of nieuwe investeringen of bijkomende werkgelegenheid.



--------------------------------------------------------------------------------

[1] Jean Pierre van Rossem (2009), Crisis, hoe lossen we het op? Een verifieerbaar relanceplan voor Nederland en België, Antwerpen: Lampedaire Uitgevers, tabel 12, p. 189.
[2] Het mechanisme van de notionele interestaftrek is een fiscale gunstmaatregel, in 2006 in het leven geroepen, om de discrimnatie weg te werken tussen bedrijven die zichzelf met eigen vermogen financierden en bedrijven die zich met vreemd vermogen financierden. Bedrijven die zich met eigen vermogen financierden mogen een denkbeeldige rente van 3 % van hun kapitaal aftrekken van de gerealiseerde winst en betalen daardoor veel lagere vennootschapsbelastingen, soms helemaal geen meer.
[3] Zo maakte Anheuser-Bush InBev in 2011 liefst 27.8 miljard winst maar betaalde het door het mechanisme van o.m. de notionele interestaftrek zero euro vennootschapsbelastingen. Betaalden voorts geen eurocent vennootschapsbelastingen: ExxonMobil (19.5 miljard winst), Wirefree Services Belgium (9 miljard winst), InBev Belgium (6.5 miljard winst), Solvay (4.3 miljard winst), UCB (2.1 miljard winst), Umicore (1.5 miljard winst), Belgacom (1.2 miljard winst), Frère-Bourgeois (1.1 miljard winst), Janssen Pharmaceutica (1.1 miljard winst), Pubstone (1.1 miljard winst), Etex (1.1 miljard winst) en Sagip (1 miljard winst).
[4] De 500 grootste bedrijven realiseerden in 2008 93.3 miljard winst, maar betaalden daarop amper 12.7 miljard euro belastingen (13.6 %). Enkel op papier betalen de grootste bedrijven 33.99 % vennootschaps*be*las*tin*gen. Door allerlei kortingen en via een resem achterpoortjes was het reële gemiddelde in 2001 al 19.9 %. Tussen 2001 en 2008 zakte dit tot 13.6 %. Tegen eind vorig jaar was dit geen 11 % meer. Gesteld dat we de fiscale gunsten voor de grootste bedrijven terugschroeven naar de 19.9 % van 2008, dan moest er wel 18.6 miljard euro worden betaald in plaats van 12.7 miljard, een verschil van 5.9 miljard. Enkel voor nieuwe grote bedrijven mag de notionele interestaftrek behouden blijven en net zo lang als hun voorgangers ervan hebben kunnen genieten, van 2006 tot 2014, dus acht jaar.

[tschoon verdiep]

zal niet gebeuren in belgie, ze hebben er de ballen niet voor en is veel te liberaal

[Mambo]

Maw. geen investeringen meer met eigen kapitaal dus. Gedaan met die notionele aftrekposten, het zal ze leren hun eigen geld te investeren!

Voortaan is lenen bij de banken terug verplicht.
ipv rente af te trekken moet men eerst rente betalen en ze dan pas aftrekken of het systeem zakt in.

[MIS]

Gezien de neutraal wetenschappelijke bewijslast ontkiemt nu vrijwel spontaan de vraag wie er schuld treft voor deze toch wel flagrante schending van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Als we ons democratisch bestel beschouwen dan lijkt het logisch om met de vinger naar politieke overheden te wijzen, ze werden immers verkozen om als ‘goede huisvader’ de bevolking te dienen. Eenvoudig gesteld, de bevolking betaalt belastingen en geeft hiermee politiek ruimte en tijd om zich te beraden over het welzijn van (finaal) alle burgers op deze wereld. Politieke overheden zijn als clusters die in contact staan met andere overheden, ze hebben de mogelijkheden om tot mondiale overeenkomsten te komen. Echter, wanneer ze nalaten deze overeenkomsten te sluiten en vervolgens de last op de schouder van de burger leggen, dan mogen we denkelijk wel stellen dat het hier om een ernstige nalatigheid gaat. Niet enkel kunnen we dit als schuldig verzuim beschouwen, het betekent ook dat besparingsmaatregelen gebaseerd zijn op vrijwel letterlijk te nemen simplismen. Eenvoudig gaat het zo, als blijkt dat er een geldtekort is dan is de remedie meer goederen produceren in de hoop dat er geld in het laatje komt, de bevolking wordt dan quasi letterlijk geofferd om geld te produceren, de goederen een neveneffect van de geldproductie. Om dit te begrijpen hoeven we echt geen economische studies genoten te hebben, het is daarentegen een zeer logische beredenering die we allen kunnen maken, in weerwil van wie het wil kaderen binnen een complexiteit die finaal irrelevant is. In hoeverre het al niet duidelijk was, zien we ook hier waarom dit alles een gewetenskwestie is. We kunnen nu trachten de bewijslast te ontkennen, dit zou betekenen dat het welzijn van onze medemens er helemaal niet toe doet, alle wellicht goedbedoelde debatten over moraliteit en menswaardigheid zouden dan gezien kunnen worden als zoethoudertjes voor het volk, een soort van vreemdsoortige bezigheidstherapie dat nog slechts kan uitmonden in inhoudsloos intellectueel gewauwel.

[Mambo]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Gezien de neutraal wetenschappelijke bewijslast ontkiemt nu vrijwel spontaan de vraag wie er schuld treft voor deze toch wel flagrante schending van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Als we ons democratisch bestel beschouwen dan lijkt het logisch om met de vinger naar politieke overheden te wijzen, ze werden immers verkozen om als ‘goede huisvader’ de bevolking te dienen. Eenvoudig gesteld, de bevolking betaalt belastingen en geeft hiermee politiek ruimte en tijd om zich te beraden over het welzijn van (finaal) alle burgers op deze wereld. Politieke overheden zijn als clusters die in contact staan met andere overheden, ze hebben de mogelijkheden om tot mondiale overeenkomsten te komen. Echter, wanneer ze nalaten deze overeenkomsten te sluiten en vervolgens de last op de schouder van de burger leggen, dan mogen we denkelijk wel stellen dat het hier om een ernstige nalatigheid gaat. Niet enkel kunnen we dit als schuldig verzuim beschouwen, het betekent ook dat besparingsmaatregelen gebaseerd zijn op vrijwel letterlijk te nemen simplismen. Eenvoudig gaat het zo, als blijkt dat er een geldtekort is dan is de remedie meer goederen produceren in de hoop dat er geld in het laatje komt, de bevolking wordt dan quasi letterlijk geofferd om geld te produceren, de goederen een neveneffect van de geldproductie. Om dit te begrijpen hoeven we echt geen economische studies genoten te hebben, het is daarentegen een zeer logische beredenering die we allen kunnen maken, in weerwil van wie het wil kaderen binnen een complexiteit die finaal irrelevant is. In hoeverre het al niet duidelijk was, zien we ook hier waarom dit alles een gewetenskwestie is. We kunnen nu trachten de bewijslast te ontkennen, dit zou betekenen dat het welzijn van onze medemens er helemaal niet toe doet, alle wellicht goedbedoelde debatten over moraliteit en menswaardigheid zouden dan gezien kunnen worden als zoethoudertjes voor het volk, een soort van vreemdsoortige bezigheidstherapie dat nog slechts kan uitmonden in inhoudsloos intellectueel gewauwel.

We willen geld, geen verhaaltjes.

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door Mambo

We willen geld, geen verhaaltjes.

Ja, dan zou je er goed aan doen om eerst de platitudes uit het verhaal te halen, dan heb je je geld. Het is bijna om te lachen wat we vandaag nog aan economische nonsens te lezen krijgen, het lachen vergaat snel door het aanzien van een kreunende massa die er de dupe van is.

[Voltian]

Maar hoe weet je dat die investeringen tegemoet komen aan een reele vraag?

Om uw analogie te volgen met de woningbouw; er is daar en zeer grote impliciete aanname dat er geen impact is op de prijzen op de woningmarkt als gevolg van het project, maar dat is helemaal niet zeker. Als je een grote hoeveelheid huizen gaat toevoegen aan de bestaande stock van huizen, dan dalen de prijzen. Dat gebeurde in Spanje.

Ik kan wel volgen dat een overheid of een cooperatieve best gebruik maakt van een crisis om te investeren. Niet alleen om uit de crisis te geraken maar ook omdat het een goed moment is om te investeren (lagere loonkost o.w.v. groot aanbod aan arbeidskrachten door hoge werkloosheid tijdens crisis). Toch geef ik voorkeur aan volstrekte private investeringen omdat voor die investeringen de kans groter is dat het tegemoet komt aan een reele behoefte. Zodra een investering zelfs maar deels wordt opgestart vanuit de reflex uit de crisis te geraken/banen te creeeren, heb ik mijn twijfels bij het nut van de investering...

Er zal wel geen magisch recept zijn om uit de crisis te geraken. Het ligt uiteindelijk toch nog altijd aan het sentiment van consumenten en producenten. Zolang die "bang" zijn, potten ze geld en voorraad op (het zijn trouwens niet enkel huishoudens die veel sparen, ook bedrijven zitten op een berg cash die ze niet durven investeren...). dus ja, zodra "men" inziet dat het geen zin heeft te sparen, zal de economie weer vanzelf aantrekken zeker...

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door Voltian

Maar hoe weet je dat die investeringen tegemoet komen aan een reele vraag? Om uw analogie te volgen met de woningbouw; er is daar en zeer grote impliciete aanname dat er geen impact is op de prijzen op de woningmarkt als gevolg van het project, maar dat is helemaal niet zeker. Als je een grote hoeveelheid huizen gaat toevoegen aan de bestaande stock van huizen, dan dalen de prijzen. Dat gebeurde in Spanje. Ik kan wel volgen dat een overheid of een cooperatieve best gebruik maakt van een crisis om te investeren. Niet alleen om uit de crisis te geraken maar ook omdat het een goed moment is om te investeren (lagere loonkost o.w.v. groot aanbod aan arbeidskrachten door hoge werkloosheid tijdens crisis). Toch geef ik voorkeur aan volstrekte private investeringen omdat voor die investeringen de kans groter is dat het tegemoet komt aan een reele behoefte. Zodra een investering zelfs maar deels wordt opgestart vanuit de reflex uit de crisis te geraken/banen te creeeren, heb ik mijn twijfels bij het nut van de investering... Er zal wel geen magisch recept zijn om uit de crisis te geraken. Het ligt uiteindelijk toch nog altijd aan het sentiment van consumenten en producenten. Zolang die "bang" zijn, potten ze geld en voorraad op (het zijn trouwens niet enkel huishoudens die veel sparen, ook bedrijven zitten op een berg cash die ze niet durven investeren...). dus ja, zodra "men" inziet dat het geen zin heeft te sparen, zal de economie weer vanzelf aantrekken zeker...

In algemene zin zullen we eerst aandacht moeten schenken aan een aantal platitudes, wat er finaal gebeurt in heel deze malaise is principieel eenvoudig. In de eerste plaats werd onze economie onttoverd van economische basisbeginselen, de creatie van het zogeheten schijngeld is hier een voorbeeld van. Als je terug naar de bron gaat dan kan je dat virtuele geld terug fysiek maken door toepassing van de omgekeerde logica, op zichzelf is dat technisch geen probleem. Integendeel, het is zelfs verbluffend eenvoudig, wie nog een beetje gezond verstand in z'n hoofd heeft, weet dan ook dat hiermee tegelijkertijd de schulden weg zijn. Vervolgens, en dan komt het, gaat men de remedie percipiëren binnen een scala aan economische basisbeginselen waardoor het dan weer niet zou lukken. Anders gezegd, men haalt verschillende dingen door elkaar om vervolgens naar oplossingen te zoeken die totaal ontdaan zijn van enige fundering of economische basiskennis. En ja, uiteraard is dat heel verwarrend, het is zelfs logisch dat we op deze manier niet tot enige doorbraak komen. Er tussenin zie je dan wat stuiptrekkingen, misschien goedbedoeld maar het ontbreekt nog steeds aan elementaire economische kennis. Het is als huizen bouwen en de cement gebruiken voor het dak, het heeft de vorm van een huis maar daar is alles dan ook mee gezegd, als je er tegen leunt dan valt het in elkaar en zit je in de shit ... de cement die je ontbrak valt dan natuurlijk op je kop, heel logisch. En toch blijven ze beweren iets van economie te kennen, nou moe !!!

[satiper]

Oorspronkelijk geplaatst door Voltian

Maar hoe weet je dat die investeringen tegemoet komen aan een reele vraag?

Om uw analogie te volgen met de woningbouw; er is daar en zeer grote impliciete aanname dat er geen impact is op de prijzen op de woningmarkt als gevolg van het project, maar dat is helemaal niet zeker. Als je een grote hoeveelheid huizen gaat toevoegen aan de bestaande stock van huizen, dan dalen de prijzen. Dat gebeurde in Spanje.

Ik kan wel volgen dat een overheid of een cooperatieve best gebruik maakt van een crisis om te investeren. Niet alleen om uit de crisis te geraken maar ook omdat het een goed moment is om te investeren (lagere loonkost o.w.v. groot aanbod aan arbeidskrachten door hoge werkloosheid tijdens crisis). Toch geef ik voorkeur aan volstrekte private investeringen omdat voor die investeringen de kans groter is dat het tegemoet komt aan een reele behoefte. Zodra een investering zelfs maar deels wordt opgestart vanuit de reflex uit de crisis te geraken/banen te creeeren, heb ik mijn twijfels bij het nut van de investering...

Er zal wel geen magisch recept zijn om uit de crisis te geraken. Het ligt uiteindelijk toch nog altijd aan het sentiment van consumenten en producenten. Zolang die "bang" zijn, potten ze geld en voorraad op (het zijn trouwens niet enkel huishoudens die veel sparen, ook bedrijven zitten op een berg cash die ze niet durven investeren...). dus ja, zodra "men" inziet dat het geen zin heeft te sparen, zal de economie weer vanzelf aantrekken zeker...

Magisch misschien niet, maar er is wel een recept, meerdere recepten zelfs, sommige goed andere slecht.
De HOOFDREDEN waarom crises mekaar steeds sneller opvolgen en stilaan het karakter beginnen te krijgen van de éne crisis die naadloos in de andere overgaat ligt elders.
Ik heb dat al regelmatig in andere threads aangehaald en ik zal het hier ook nog eens herhalen.

De HOOFDREDEN dat we van de één crisis in de andere tuimelen en dat ze steeds ergere vormen beginnen aan te nemen ligt in onze aantallen.
(zie ook thread optimaal aantal - http://forum.politics.be/showthread.php?t=175515).

In kort gezegd hoe dichter we bij dit optimaal aantal zitten hoe meer kans we maken om aan ieder mens een gelukkig leven aan te bieden.
Omgekeerd hoe verder we ons van dit optimaal aantal verwijderen (eronder of erboven) hoe moeilijker het wordt om iedereen een minimum geluksbasispakketje mee te geven.

Bij overschrijding van dit optimaal aantal (hetgeen we nu meemaken) krijg je volop de effecten van de krabbemand (het gevecht om hogerop te raken/te ontsnappen).

Dus welke andere maatregelen je ook neemt om op korte termijn de pijn te verlichten (zie bvb hetgeen in deze thread voorgesteld wordt en waar ik geen uitspraak over doe), elke maatregel is bij voorbaat (in het beste geval) slechts een tijdelijk uitstel van executie.

Niet onbelangrijk als het vuurpeleton het geweer in de aanslag heeft. Toch mogen we de hoofdbron van alle kwaad niet veronachtzamen.
Integendeel we moeten mondiaal zo snel als we kunnen onze aantallen op een beheerste manier geleidelijk beginnen afbouwen via geboortenbeperking.

[Scherven A. Mok]

Enkele bedenkingen van een economische analfabeet.

Hoe zit dat met vastgoedbevaks ? Die zijn naar het schijnt overgewaardeerd doordat er zoveel vraag naar is. Naar die aandelen. Blijkbaar niet naar het vastgoed want anders zouden ze ondergewaardeerd zijn of zie ik dat verkeerd ?
Met andere woorden, is de vrije markt al niet in staat om te doen wat nodig is als het nodig is zonder dat de overheid dat moet waarborgen ?

Als je zo veel spaargeld gebruikt om te bouwen schiet er dan nog genoeg over om te kopen ? We weten hoeveel spaargeld er is maar niet hoe het verdeeld zit.

Gezien de vergroening en vergrijzing, is het niet beter daar in te investeren ? Dat geeft toch ook multiplicatoreffect ? Men kan dat op dezelfde methode doen met spaargeld en met verlaging btw, vennootschapsbelasting, loonlasten en taks op dure woningen. Of investeren in de infrastructuur dmv pps constructies met spaargeld.

Gezien de serieus gedaalde koopkracht van vele gezinnen (velen kunnen vandaag al niet meer met twee inkomens bekostigen wat amper 25 jaar geleden nog lukte met één inkomen) zou het niet beter zijn de percentages sociale woningen op te trekken tot op het niveau van onze buurlanden ?

Keynes stelt niet enkel overheidsinvesteringen met geleend geld, belastingverminderingen, ... voor in tijden van crisis. Hij bezweert ook wanneer het weer beter te gaat de belastingen te verhogen en schuld af te betalen. Het omgekeerde van wat paars heeft gedaan dus die het nodig vond toen de economie boemde de belastingen
te verlagen (afschaffen kijk en luistergeld, afschaffen hoogste belastinggraad, werkbonus, ...) en het niet nodig vond schuld af te betalen omdat ze procentueel af nam tov het stijgende bnp, een stijging die dan waarschijnlijk nog vooral te wijten was aan inflatie en helemaal geen stijging was per hoofd gezien de bevolkingstoename.

[voicelesscharlie]

Politiek en economie dat gaat niet samen.
laten we beginnen met een scheiding tussen staat en economie net zoals de scheiding tussen staat en kerk.
Zolang we dat niet doen hebben we corporatisme en dan mag je met de schoonste economische theorie afkomen.
Ze zal door de politieke kaste en hun meevreters naar de prullenmand verwezen worden.

[Vrijheideerst]

Op De Standaard stond dat de crisis nog zeven jaar zal duren. Wat denkt JP Van Rossem hiervan?

De ene autoliefhebber kan gerust op de vraag van een andere antwoorden he

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door Vrijheideerst

Op De Standaard stond dat de crisis nog zeven jaar zal duren. Wat denkt JP Van Rossem hiervan?

De ene autoliefhebber kan gerust op de vraag van een andere antwoorden he

Wat we zonder meer kunnen vaststellen is dat verschillende denkkaders en de bijhorende interpretatieregels door elkaar gehaald worden, om deze reden is het raadzaam om een duidelijk onderscheid te maken tussen (1) basiseconomie en wat we gemakshalve (2) monopoly kunnen noemen. In het monopolyspel (2) zit de basiseconomie (1) verweven maar is geenszins meer hetzelfde, het continu verwisselen hiervan geeft aanleiding tot de zgn ‘non dialoog’, dit betekent dat we economische basisregels gaan gebruiken op zaken waarop ze niet langer van toepassing zijn. Een praktisch voorbeeld, volgens economische basisbeginselen (1) is geld neutraal en kan er nooit een tekort aan zijn, het idee dat dit wel kan behoort tot de neveneffecten van het monopolyspel (2). Het gevolg is dat we nu miljoenen mensen opsolferen met besparingsmaatregelen gebaseerd op een gedachtegoed dat totaal ontdaan is van economische basisbeginselen (1). Aangezien men nu het monopolyspel (2) als leidend beginsel hanteert, komt men ook niet tot oplossingen die het welzijn dienen, integendeel.

[Knipp]

Ik heb n groeiende aversie tegen economenpraatjes.
Ik voel me dan altijd n robotje aan wiens neigingen wordt getrokken.
Of 1 v die 13000 varkentjes in de gele rivier.

Dan nog liever de neostoa van NN Taleb

Sorry JP. Maar uiteindelijk breng ook jij maar n variant v troikalogica.
Met volstrekt negeren v mn werkelijke motor.
Die, crisis of niet, lekker 60 70 toeren per minuut blijft draaien.

Wie zal de economie redden ?
De clowns v het geld ?
Of de acrobaten v h hart ?
Het grote circus of het kleine ?
De wet of de roman ?
Logica of satire ?

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door Knipp

Ik heb n groeiende aversie tegen economenpraatjes.
Ik voel me dan altijd n robotje aan wiens neigingen wordt getrokken.
Of 1 v die 13000 varkentjes in de gele rivier.

Dan nog liever de neostoa van NN Taleb

Sorry JP. Maar uiteindelijk breng ook jij maar n variant v troikalogica.
Met volstrekt negeren v mn werkelijke motor.
Die, crisis of niet, lekker 60 70 toeren per minuut blijft draaien.

Wie zal de economie redden ?
De clowns v het geld ?
Of de acrobaten v h hart ?
Het grote circus of het kleine ?
De wet of de roman ?
Logica of satire ?

Er zijn weinig zekerheden in het leven, wat we wel zeker weten is dat er maar bitter weinig van economie begrepen wordt. Moest het niet zoveel slachtoffers maken, zouden we er eens hard mee kunnen lachen. En wie denkt dat er wel iets van economie begrepen wordt, tja, daar zijn echt geen woorden voor.

[MIS]

Misschien wordt dat duidelijk door een andere stelling.

1) Politiek vraagt ons om de concurrentiekracht te verhogen opdat onze koopkracht zou gevrijwaard blijven, men stelt bv dat te hoge loonkosten de oorzaak zijn en dat we moeten besparen. We raken bedolven onder dergelijke berichten, een mens moet moeite doen om er niet door getroffen te worden.

2) Een econoom vindt dit echt geen getuigenis van economisch inzicht, integendeel. Een econoom zou immers zeggen dat je in de eerste plaats naar de levensduurte moet kijken.

Waarom denk je?

[Voltian]

Oorspronkelijk geplaatst door Knipp

Ik heb n groeiende aversie tegen economenpraatjes.
Ik voel me dan altijd n robotje aan wiens neigingen wordt getrokken.
Of 1 v die 13000 varkentjes in de gele rivier.

Dan nog liever de neostoa van NN Taleb

Sorry JP. Maar uiteindelijk breng ook jij maar n variant v troikalogica.
Met volstrekt negeren v mn werkelijke motor.
Die, crisis of niet, lekker 60 70 toeren per minuut blijft draaien.

Wie zal de economie redden ?
De clowns v het geld ?
Of de acrobaten v h hart ?
Het grote circus of het kleine ?
De wet of de roman ?
Logica of satire ?

Awel, ge hebt helemaal gelijk knipp!

Het is precies alsof mensen er zijn om de economie draaiende te houden; Consumeren om te groeien e.d.

Dat is echt een fundamenteel fout uitgangspunt en ik krijg het er ook van op mijn heupen als er zo wordt geredeneerd.

De economie is gewoon de som van menselijke activiteit. punt. De economie moet helemaal niet gered worden. Mensen moeten doen wat ze willen doen en wat daaruit resulteert IS de economie.

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door Voltian

Awel, ge hebt helemaal gelijk knippV!

Het is precies alsof mensen er zijn om de economie draaiende te houden; Consumeren om te groeien e.d.

Dat is echt een fundamenteel fout uitgangspunt en ik krijg het er ook van op mijn heupen als er zo wordt geredeneerd.

De economie is gewoon de som van menselijke activiteit. punt. De economie moet helemaal niet gered worden. Mensen moeten doen wat ze willen doen en wat daaruit resulteert IS de economie.

Vroeger dacht ik verkeerdelijk dat wij als burger belastingen betalen om politiek de kans te geven om na te denken over ons welzijn. Sinds de dag dat ik (ik geef toe) deze naïeve gedachte heb laten varen, krijg ik meer en meer de indruk dat ze ons gewoon belazeren. Aangezien we niet zomaar iemand kunnen beschuldigen van deze toch wel zware aantijging, onderbouwen we dat nu met allerhande nobel studiewerk. Ook dat negeert politiek blijkbaar, hierdoor wordt de zaak nog erger, niet minder erg.

Manuel Castells … ‘Het eindresultaat van het proces van financiële mondialisering zal misschien zijn dat we in de kern van onze economieën een automaat hebben gecreëerd die in beslissende mate ons leven conditioneert. De grote nachtmerrie van de mensheid – er getuige van zijn hoe machines onze wereld gaan beheersen – lijkt op elk ogenblik werkelijkheid te kunnen worden, niet in de vorm van robots die banen overbodig maken, of grote regeringscomputers die ons dag en nacht bewaken, maar als een elektronisch systeem van financiële transacties. Deze automaat functioneert volgens een eigen logica die niet de logica is van de regels van onze traditionele markt. Overheden, ondernemingen en financiële instellingen hebben vrijwel geen greep op de dynamiek van de door de automaat in beweging gebrachte geldstromen, ondanks hun rijkdom en macht. Toch is – op grond van de enorme veelzijdigheid en accuratesse van de nieuwe informatie en communicatietechnologie – een effectieve regulering van de wereldeconomie technisch denkbaar. Het schort niet aan technologie, maar het draait om menselijke (en dus ook om politieke) waarden. Deze menselijke waarden kunnen veranderen, het zijn geen natuurwetten. Dezelfde elektronische netwerken van informationele en financiële stromen kunnen worden afgestemd op andere waarden.

[Voltian]

Beste JP,

zoekt ge nog kandidaten voor uw lijst?

yours

V.

[Rr00ttt]

Oorspronkelijk geplaatst door Jean Pierre van Rossem

...

Keynes sucks. Ja de belastingvoeten zijn veel te hoog maar
1) ik dacht dat de geschiedenis ondertussen toch al bewezen heeft dat dit soort van centrale planning zelden goed uitdraait
2) je gaat compleet voorbij aan de opportuniteitskost. Waarom zou dat spaargeld dat via die volkslening wordt opgeheeld niet efficienter worden ingezet voor andere doeleinden door de vrije markt? (Die je zwaar gaat discrimineren want leningen aan privé-bedrijven gaan evident geen staatswaarborg krijgen... m.a.w. de privé-sector gaat het nog veel moeilijker krijgen om kapitaal aan te trekken dan nu al het geval is)
3) je wil via een soort van quotasysteem mensen in de bouw gaan tewerkstellen. Hebben die mensen de nodige skills voor die jobs? Ga je ze verplichten?
4) Is er voldoende vraag naar die woningen? En zelfs al is de vraag er, is er dan nog voldoende kapitaal om ze aan te schaffen / te huren. Of gaan we �* la China gewoon spooksteden neerplanten?
5) voor mij ligt het basisprobleem in eerste instantie in het monetair systeem (i.e. money = debt) en in 2e instantie bij een veel te grote overheidsbemoeienis zowel qua taxatie als centrale planning. Aan het eerste doet u helemaal niks en het tweede maakt u nog erger...

Er is in mijn ogen helemaal niks mee mis als veel mensen sparen. In een normaal monetair systeem waarbinnen geld een waarde ipv een schuld vertegenwoordigt is dit zelfs uitermate positief voor investeringen, gezien dat (vraag- en aanbod) de gevraagde interest voor leningen doet dalen en ondernemers een correct signaal geeft dat er ruimte om te investeren is, want mensen kunnen geld opzij zetten m.a.w. er is ruimte voor toekomstige extra consumptie...

Als mensen weinig sparen is dat net het signaal dat er weinig overschot is (er zal hoge interest gevraagd worden om te investeren, wederom vraag en aanbod) en men dus zeer selectief moet zijn met kapitaalintensieve investeringen.