Een vorm van strijd tegen Islam-extremisme in een Islamitsiche staat

[De schoofzak]

Een soort vorm van "zich bemoeien met de interne zaken van een ander land": toelaten dat men het vanuit het buitenland 'bestookt' met het mooie van de Westerse waarden.

Een vorm van politiek asiel.
Een vorm van beschaving brengen.

titel: Masih Alinejad, luis in de pels van het regime in teheran
http://www.standaard.be/plus/20160229/avond?page=18

Wie is Masih Alinejad?
Masih Alinejad (39) is geboren in het noorden van Iran. In 1994 werd ze voor het eerst gearresteerd toen ze via pamfletten kritiek uitte op de regering.
In 2001 begon ze haar journalistieke carrière, zeven jaar later kwam ze in de problemen door een kritisch commentaar op de regering. In 2009 verliet ze Iran. In 2014 begon ze de Facebookpagina My Stealthy Freedom.
Elke week presenteert ze vanuit Amerika een programma op de Iraanse satellietzender van Voice of America. Daarin bespreekt ze sociale en culturele problemen van jonge Iraniërs.

‘Mijn oren waren niet gewend aan de wind’

Masih Alinejad (39) sprak zich al jong uit tegen de Iraanse regering. Eenmaal weg uit haar moederland begon ze een Facebookpagina waarop duizenden vrouwen hun hoofddoek afdoen. Dat zoveel Iraniërs haar volgen, zet kwaad bloed bij het regime.
Maral Noshad Sharifi, NRC Handelsblad

Oorpijn. Al bij een beetje wind. Masih Alinejad had er in Iran altijd last van. Veel Iraanse vrouwen hebben dat, zegt ze. ‘Pas toen ik geen hoofddoek meer droeg, op mijn tweeëndertigste, begreep ik waarom. Ik was acht weken oud toen mijn ouders een hoofddoek bij me om deden. Mijn oren waren niet gewend aan de wind.’

Journalist Alinejad (39) was jarenlang politiek verslaggever in Teheran, berucht om haar kritische stukken in een land zonder persvrijheid. Op de Iraanse staatstelevisie is ze spion en hoer genoemd.

‘Leden van het regime hebben me vaak uit het parlement verbannen en me vernederd, maar ik wilde niet weg’, zegt ze. ‘Tot op een dag mijn auto volledig was vernield. Mijn autoradio hing aan de voordeur en mijn perspas lag op straat, onder de auto. Toen besloot ik Iran te verlaten.’

Hoofddoek in de hand, haar los

Alinejad zit aan de eettafel van haar woonkamer te werken, om halfzeven begint ze zo haar werkdag. Sinds kort woont ze in New York, op een geheim adres. Nog dagelijks wordt ze online bedreigd door aanhangers van het Iraanse regime, zegt ze. Vooral sinds ze in mei 2014 de Facebookpagina My Stealthy Freedom (Mijn verborgen vrijheid) aanmaakte. De pagina telt ruim 950.000 likes en is een plek waar Iraanse vrouwen tegen de grenzen van hun vrijheid opboksen.

Het idee: vrouwen nemen een foto van zichzelf in het openbaar, met hun hoofddoek in de hand en hun haar los, en sturen die door naar Alinejad. Zij deelt de foto’s op de Facebookpagina. In Iran is het voor vrouwen verboden meer dan je handen of gezicht te laten zien in het openbaar. Zeventig zweepslagen of een gevangenisstraf van twee maanden riskeren ze. ‘Als de regering de hoofddoek niet zou verplichten, zouden jongeren en hoger opgeleiden hem dragen. Iran wil zich profileren als enige echte islamitische staat in de regio.’

Women’s Rights Award

Daarom ook dat imams de pagina hekelen tijdens vrijdagpreken. Ook op tv worden Iraniërs gewaarschuwd geen foto’s naar Alinejad te sturen. De Iraanse politiechef Hossein Ashtari waarschuwde twee weken terug nog dat een groeiend aantal vrouwen in de auto zonder hoofddoek wordt gesignaleerd door de politie. De schuld legt hij bij Alinejad. Sinds maart vorig jaar zijn al zo’n 40.000 auto’s door de politie tegengehouden. Als de vrouwen geluk hebben, blijft het bij een waarschuwing. Bij sommigen wordt de auto in beslag genomen.

Alinejad heeft ook fans: Sheryl Sandberg, topvrouw bij Facebook, noemde My Stealthy Freedom haar favoriete Facebookpagina. En tijdens de top voor mensenrechten in Genève kreeg Alinejad vorig jaar de Women’s Rights Award voor haar werk.

Op haar telefoon scrolt ze door ongelezen berichten, dagelijks sturen tientallen vrouwen vanuit heel Iran – jong en oud, arm en rijk – haar een foto. Meer dan drieduizend vrouwen inmiddels, zegt Alinejad. Ze leest een berichtje voor: ‘Ik zit op taekwondo en stik soms bijna van de hitte als ik aan het vechten ben’ (…) ‘Kunt u deze foto misschien delen op uw pagina?’

Altijd last van de zedenpolitie

‘Soms is een vrouw te herkenbaar in beeld en stuur ik terug dat ik de foto niet ga plaatsen. Dan zegt ze: “Nee, alsjeblieft, ik wil mezelf zo kunnen zien.” Dan zeg ik: “Ik zal er nog eens naar kijken”.’

Volgens cijfers van de Iraanse regering zijn in Iran in 2014 ongeveer 18.000 vrouwen naar de rechter gestuurd omdat ze hun hoofddoek niet goed droegen, nog eens 3,6 miljoen zijn op straat gewaarschuwd. ‘Vrouwen hebben altijd last van de zedenpolitie die hun beveelt hun hoofddoek omhoog te trekken. Maar wat nog belangrijker is: ze zien overal vrouwen die van top tot teen zijn bedekt. Zo voelen zij zich niet. Ze herkennen zichzelf niet op tv, in kranten of in de kunstwereld. Die vorm van ontkenning zit ze hoog.’

Het idee van haar Facebookpagina ontstond toen ze twee jaar terug een foto van zichzelf in Londen, zonder hoofddoek en met los haar, op Facebook plaatste. Eronder schreef ze: ‘Altijd als ik de wind door mijn haar voel, denk ik aan die tijd dat mijn haar gegijzeld was door de Iraanse regering.’ 14.000 likes. ‘Ik ben jaloers op jouw vrijheid’, reageerden velen. ‘Daarna postte ik: “Hebben jullie ook van die momenten waarop jullie stiekem geen hoofddoek dragen?”’

Inmiddels wordt de strijd vooral gevoerd op Instagram, zegt Alinejad. Iraanse vrouwen delen daar massaal foto’s zonder hoofddoek.

Dan zegt ze: ‘Zullen we gaan wandelen? Ik hou niet van stilzitten.’

Ze pakt haar rugtas, doet een petje op en loopt naar buiten. Met grote passen beent ze langs de vrijstaande huizen en perkjes vol bloemen in haar straat. Haar handen en schouders bewegen mee met haar krachtige stem. ‘Het is hier zo groen, het doet me denken aan waar ik ben opgegroeid.’

Opgeheven hoofd

Dat was in een dorpje vlak bij Babol, een stad in het noorden van Iran. Alinejad komt uit een conservatief nest. Haar vader is boer en streng islamitisch – ze heeft hem vanwege haar omstreden werk al vijf jaar niet gesproken. Haar moeder is kleermaker. ‘Toen ik een klein meisje was, wist mijn vader al dat ik anders was dan de rest. Als ik in ons dorp op de bus wachtte, deed ik dat met opgeheven hoofd. De andere meisjes keken naar de grond, dat hoorde zo. Hij vond dat heel moeilijk. Waarom mogen jongens wel omhoog kijken en meisjes niet, dacht ik.’

Als kind voelde ze de ongelijkheid al, zonder dat iemand haar daarop wees. ‘Als jou onrecht wordt aangedaan, dan voel je dat gewoon. Ik merkte het al aan de manier waarop we gestraft werden. Mijn broertje was maar twee jaar ouder dan ik maar kreeg andere straffen. Als iedereen tussen de middag sliep, ging hij stiekem naar buiten, zwemmen in een meer. Ik wilde dat ook, maar ik mocht niet mee van hem. Tot ik hem op een dag verraadde bij mijn moeder, hij was een jaar of acht. Zij pakte hem bij de pols, trok z’n kleren uit en stuurde hem naakt de straat op. “Ga je schamen”, riep ze. Een straf die ik nooit zou krijgen. Maar nu had ik een dreigmiddel: ik zou hem weer verklikken als hij mij niet meenam. Voortaan ging ik ook zwemmen.’

Ik leerde toen al dat je als vrouw mannen nodig hebt om onafhankelijk te kunnen worden. Ik trouwde heel jong en kon daardoor mijn dorp verlaten en journalist worden. Zonder man had ik dat nooit kunnen doen. Daarom vraag ik Iraanse mannen ook de beweging te steunen. Steeds meer mannen gaan samen met hun vrouw of dochter op de foto voor My Stealthy Freedom.’

Met hoeveel mannen heb je seks gehad?

Op de middelbare school werd Alinejad politiek actief, ze verspreidde kranten met kritische verhalen over het Iraanse regime. Ze spoot antiregeringsleuzen op muren. Ze was negentien jaar en zwanger toen ze een maand lang wegens haar activisme werd vastgezet. Daarna verhuisde Alinejad naar Teheran, ze volgde een opleiding journalistiek en werd politiek verslaggever bij een krant.

In 2004 werd ze aangeklaagd wegens het schrijven van een kritisch stuk maar de aanklager vroeg haar alleen maar naar haar privéleven. ‘Waarom ik een alleenstaande moeder was; met hoeveel mannen ik seks had gehad; wie mijn huur betaalde. Niets over het artikel.’

Ze pakt een sigaret uit haar rugtas en praat door terwijl ze ’m opsteekt.

‘Daarna werd ik columnist van mijn krant, waar ik in een column president Ahmadinejad vergeleek met een dolfijnentrainer.’ Hoe die vissen gooit naar de dolfijnen om ze aan het dansen te krijgen, zo gaat Ahmadinejad met de armen om, schreef ze. ‘Hij ging af en toe met een cameraploeg de dorpen in en deelde voedsel uit. Verder deed hij niets voor ze. Maar hij won zo wel hun stem.’

Door de confrontaties met het regime leerde ze iets belangrijks. ‘Ze willen je altijd bang maken, en als je bang wordt, dan krijg je ook klappen. Maar als je luid reageert met: “Sla me dan”, dan worden z�*j bang. Zo is het ook met My Stealthy Freedom gegaan. Ze maken nepaccounts op Facebook om negatieve comments te plaatsen onder de foto’s, omdat wij met zovelen zijn. Maar iedereen lacht ze uit.’

Lachend neemt ze nog een trek van haar sigaret. Haar grote bos krullen veegt ze achter haar oren. ‘Ik kwam er op latere leeftijd trouwens pas achter dat ik krullen heb. Mijn haar werd altijd platgedrukt door de hoofddoek. Zelfs ’s nachts in mijn slaap trok ik ’m recht.’