Uit het archief, maar nog steeds waar!

[Patriot!]

[size=3]31_01_2002_Bedenkingen bij het debat: "Het politieke discours in Vlaanderen" door Tony Van de Calseyde[/size]

Een onverwacht groot aantal mensen is komen opdagen om te komen luisteren naar de vier sprekers, Jan Blommaert, Dave Sinardet, Wim Van Rooy en Ludo Dierickx. Onder hen waren ook verrassend veel jonge universitairen, die geïnteresseerd waren in wat het zogeheten “Vlaamse discours” nu precies inhield, en vooral, in wat de oorzaken waren van het feit dat men in de media zo weinig op kritische wijze spreekt over de voortschrijdende ontmanteling van de Belgische, meertalige democratie.

Bij wijze van inleiding werd aan de sprekers gevraagd waarom het zo moeilijk is in Vlaanderen om een mening, die kritisch is ten opzichte van het nationalisme, te laten horen in de media. Uit eigen ervaring weet B Plus immers dat dit dikwijls problematisch is. Als concreet voorbeeld werd verwezen naar het onzinnige voorstel van Vlaams Minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Paul Van Grembergen, om de federale Kamers voortaan niet meer rechtstreeks door de bevolking te laten verkiezen, maar om ze indirect door de deelstaatparlementen te laten samenstellen. Waarom reageerde geen enkele Vlaamse krantencommentator hierop met hoongelach? Wat Van Grembergen eigenlijk opnieuw wenst in te lassen, is immers een getrapt kiesstelsel. Dit is ongezien sinds de Franse revolutionaire periode! In andere democratische landen, zouden politieke cabaretiers hier een hele kluif aan hebben. Voor de kritische journalist, zou dit voorstel “gefundeness Fressen” moeten zijn.

Jan Blommaert en Wim Van Rooy legden vooral de nadruk op de vervlakking in het politieke landschap. Op uiterst kritische wijze spraken zij over het intellect van onze politici, aan wie ze zelfs zonder veel schroom onbekwaamheid verweten. Door het gebrek aan inzicht van vele politici herhalen vele beleids- en maatschappelijke problemen zich na verloop van tijd, zonder ooit degelijk te worden opgelost.

Zonder volledig het einde van de grote verhalen te verkondigen, werd gesteld dat de ideologie maar weinigen nog kon beroeren. Het “gemakkelijke” nationalisme wordt op die manier een dankbaar surrogaat voor het échte debat over fundamentele principes. Het succes van het nationalisme is volgens Van Rooy en Blommaert inderdaad in grote mate te danken aan zijn eenvoud. Er werd een merkwaardige paradox vastgesteld, namelijk dat er enerzijds weliswaar meer toegankelijkheid komt tot de politiek. Dit uit zich onder meer in het toenemend aantal debatprogramma’s. Via de beeldbuis komt de politiek dus letterlijk dichter bij de mensen. Maar de paradox bestaat hierin dat tegelijkertijd de inhoud van deze politieke praatprogramma’s wordt uitgehold. Om méér mensen te bereiken, wordt het niveau van vele debatten immers dikwijls bewust laag gehouden. Dit heeft als gevolg dat er in sommige gevallen nog maar weinig over de kern van de zaak gesproken wordt. Figuurlijk, groeit de afstand tot de politiek dus.

Dave Sinardet kloeg vooral de zogenaamde vervlakking aan op het vlak van de media en meer specifiek de vervlakking van het informatieaanbod. Hij toonde daarbij vooral aan dat de terechte bekommernis over de toegankelijkheid van de politiek voor een zo groot mogelijk publiek, die de voorstanders van deze evolutie hanteren, vooral een rookscherm is. Sinardet weerlegde dan ook de stelling dat een vervlakking een “democratisering van het nieuwsaanbod” zou inhouden. De verregaande marktgerichtheid van de Vlaamse media linkte Sinardet vervolgens aan het feit dat Franstalige politici zelden aan het woord worden gelaten, zelfs als het debat over een federale materie handelt, en ondanks het feit dat de meeste Franstalige politici uit de federale regering inmiddels het Nederlands voldoende machtig zijn. Om hieraan te verhelpen zijn volgens Dave Sinardet institutionele ingrepen nodig, zoals bijvoorbeeld het stimuleren van de vorming van tweetalige lijsten. Bovendien werden door Sinardet óók vragen gesteld bij de kwaliteit van de huidige televisiedebatten tussen politici. Men krijgt al te dikwijls een aantal bekende Vlamingen te zien “die toevallig ook politicus zijn”, in plaats van andersom. Op deze manier wordt de politicus een vedette zonder veel inhoud.

Ludo Dierickx hekelde in algemene termen dat journalisten veel te dikwijls het thema “confederalisme” en “separatisme” uit de weg gaan. Waarom vragen zij zich niet af waar de verschillen liggen tussen de standpunten van het Vlaams Blok en die van de andere Vlaamse partijen inzake bijvoorbeeld de splitsing van de Sociale Zekerheid, de NMBS, de Justitie, de Voetbalbond, Ontwikkelingssamenwerking… . Het louter overnemen van de standpunten van het Blok kan toch niet de goede manier zijn om deze partij te bestrijden?

Dierickx verwees naar twee interviews met Magda Aelvoet en Leo Tindemans uit Knack. Waarom vroeg men niet aan Tindemans wat hij vond van de nieuwe, Vlaamse wending die zijn partij, de CD&V, recent heeft genomen? Waarom zweeg men tegenover Minister van Volksgezondheid, Magda Aelvoet, in alle talen over de nu veel gehoorde eis tot splitsing van het gezondheidsbeleid? Heeft men misschien angst dat de betrokkenen hierop ongewenste kritiek zouden uiten?

De conclusie bij deze boeiende debatavond is dat de bevolking nood heeft aan eerlijke en oprechte politici, die niet met verborgen agenda’s werken, maar die op een klare en duidelijke manier aan de mensen hun bedoeling uiteenzetten. Alleen zo kan de kiezer in het stemhokje een oordeel vellen met kennis van zaken. Maar evenveel behoefte bestaat aan kritische journalisten, die geen angst hebben om zich te weren tegen de nationalistische demagogie van sommige politici. Jammer genoeg waren het net deze journalisten die collectief hun kat stuurden naar dit debat, hoewel ze uitdrukkelijk werden uitgenodigd.