Over de Belgische wafelijzerpolitiek

[Knuppel]

Hoe de Belgische wafelijzerpolitiek nog steeds te zien is
Hoe de Belgische wafelijzerpolitiek nog steeds te zien is

zondag 7 november 2021

Tot 1988 kende België de beruchte en bevreesde wafelijzerconstructies. Om geen vijanden te maken aan Vlaamse of Waalse kant, werd het geld voor openbare werken fiftyfifty verdeeld: wat werd uitgegeven aan een Waals project, hadden Vlaamse projecten ook recht op, en omgekeerd. Dat leidde echter tot een hoop overbodige investeringen, wat wordt gezien als de grootste oorzaak voor de Belgische staatsschuld vandaag. Tot op de dag van vandaag is die wafelijzerpolitiek nog steeds zichtbaar aanwezig in het Belgische landschap.

De bekendste overblijfselen uit deze oud-Belgische tijd zijn de grote nutteloze werken, of grand travaux inutiles, zoals beschreven door de Belgische journalist Jean-Claude Défosse. Hierover maakte hij reportages, schreef hij boeken en presenteerde hij journaals.
Scheepslift

Hét voorbeeld van de Belgische wafelijzerpolitiek is de scheepslift van Strépy-Thieu. Toen in de jaren 70 de Belgische overheid een uitbreiding van de Zeebrugse haven goedkeurde, had ook Wallonië recht op een evenwaardige investering. Het was toenmalig minister van Openbare Werken Guy Mathot (PS) die met het idee kwam om een scheepslift te bouwen. Die zou het missende puzzelstukje zijn in het Centrumkanaal, dat gebouwd was om de Samber en Schelde te verbinden en het transport van steenkool uit de Henegouwse mijnen te vergemakkelijken.

Schrijf je in op de snelst groeiende politieke nieuwsbrief van Wouter Verschelden.

Hij brengt je achter de schermen van de Wetstraat, met exclusieve informatie en diepgaande analyses. Een need-to-read voor iedereen die echt wilt weten hoe de vork aan de steel zit.

Het bestaande Centrumkanaal moest worden verbreed en verdiept om grotere schepen te laten passeren. Al in 1964 werden daarvoor twee nieuwe sluizen gebouwd, in Havré en Obourg. Probleem bleef echter de overbrugging van het Henegouws Plateau. De vier bestaande hydraulische scheepsliften waren te klein om schepen tot 1350 ton te kunnen overzetten. Al in 1957 stemde de Belgische regering in met het plan om de waterwegen toegankelijk te maken voor schepen tot 1350 ton, de zogeheten Rijn-Hernekanaalschepen. Uiteindelijk werd in 1982 (25 jaar later) gestart met de bouw van de scheepslift van Strépy-Thieu.
De scheepslift van Strépy-Thieu (Isopix)

De werken aan de scheepslift startten in 1982 met de aanleg van een gloednieuw omleggingskanaal. De lift moest een hoogteverschil van 73 meter overbruggen en zou omgerekend 174 miljoen euro kosten. Uiteindelijk raakte de lift klaar in 2002, toen de Waalse steenkoolmijnen al lang opgedoekt waren en elk nut van de scheepslift dus ook begraven was in die mijnen. Door stabiliteitsproblemen liepen de kosten ook op, naar maar liefst 647 miljoen euro. Ondertussen lijkt het nut van de lift toch bewezen; in 2019 voeren meer dan 5.000 schepen door de lift. Toch blijft de hoge kostprijs, en zelfs de oorspronkelijke bouw, maar moeilijk te verantwoorden.
Scheepshelling

Ook het befaamde hellend vlak van Ronquières wordt bij regelmaat genoemd als een kind van de wafelijzerpolitiek. Het vlak is een andere vorm van scheepslift, waarbij twee grote bakken met water op en neer rijden op een schuin vlak. Het overbrugt een hoogteverschil van 68 meter over een afstand van 1400 meter, en vervangt hiermee 16 sluizen. Het doorvaren van al die sluizen kon regelmatig tot wel 2 dagen duren.
Het hellend vlak van Ronquières (Isopix)

Na een bouwtijd van zes jaar werd de afgewerkte helling in gebruik genomen op 1 april 1968. Net zoals de scheepslift van Strépy-Thieu moest het hellend vlak de transport van steenkool vergemakkelijken. De steenkoolproductie in de regio was tegen 1968 al zodanig afgenomen dat ook het hellend vlak al snel als nutteloos bouwwerk werd gezien. Zeker de totale kostprijs (met omgerekend 77 miljoen euro tweemaal zoveel als vooropgesteld was) droeg hier aan bij. Net zoals de bovenstaande scheepslift wordt het vlak de dag van vandaag meer gebruikt dan toen hij echt nodig was: In 2010 reden de bakken 4790 keer gevuld op en neer. Onder het vlak (dat op het hoogste stuk op hoge betonnen poten staat) vindt nu jaarlijks het Ronquières Festival plaats. Van herbestemming gesproken.
Tram en metro

Ook het openbare wegvervoer kent zijn eigen wafelijzer, met name de tram- en metronetten in ons land.

Bij de aanleg van metronetwerken in ons land wordt een aangepast wafelijzer gebruikt: Brussel krijgt 50% van de financiële wafel, Vlaanderen en Wallonië moeten de andere helft gelijk verdelen. Dit leidt ertoe dat Brussel een volwaardig metronetwerk kent, en Antwerpen en Charleroi het moeten doen met een prémetro: Een metronetwerk dat bedient wordt door trams. Zelfs in Luik werd al 2,5 kilometer aan metrotunnels gegraven in de jaren 80, maar die plannen werden in 1988 samen met de wafelijzerpolitiek begraven. De tunnel wordt nu gebruikt als opslagplaats voor oude trolleybussen en ander transportmaterieel.
Enkele youtubers daalden af in de verlaten metrotunnel (YouTube)

Ook in Charleroi en Antwerpen werden grote projecten stilgelegd. Hoewel beide steden nu een tram/premetro-mengsel kennen, worden kilometers aan gegraven tunnels en trajecten niet gebruikt. Zowel Antwerpen als Charleroi zetten zich in om de bestaande netwerken uit te breiden en zo de nutteloze tunnels toch een bestemming te geven. In Charleroi hebben ze hier alleszins genoeg tramstellen voor.

De stad kreeg in de jaren 50 namelijk 50 nieuwe tramstellen. De kusttram moest dringend nieuwe trams krijgen, dus werd de bestelling maar meteen in aantal verdubbeld, door datzelfde mechanisme. Charleroi kon dus, als enige Waalse stad met een tramnetwerk, gebruik maken van 50 nieuwe toestellen. Later bleek echter dat er aan de kust maar 30 trams nodig waren voor de normale dienstregeling, in Charleroi hadden ze zelfs genoeg aan 15 tramstellen. Maar budget voor trams kon niet worden omgezet naar bussen of treinstellen, dus stalde Charleroi er dan maar 50.
Eindelijk afgeschaft?

In 1988 werd de wafelijzerpolitiek zo goed als afgeschaft, toen de derde staatshervorming de investeringen in openbare werken overhevelde naar de gewesten. Toch kent de NMBS vandaag nog een soortgelijk mechanisme. In plaats van de 50-50 verhouding wordt nu 60% van het budget beschikbaar gesteld voor Vlaanderen en 40% voor Wallonië. Dit kan verklaren waarom Wallonië, dat relatief weinig reizigers bedient tegenover Vlaanderen en Brussel, de nieuwere treinstellen en grotere stations krijgt.

In 2008 kwam het wafelijzermechanisme nog eens aan bod, toen de federale overheid 3,5 miljard euro toekende aan KBC. De PS eisten in ruil voor de kapitaalinjectie bij de als Vlaamse betitelde KBC ook een gelijkwaardige investering in de Waalse vliegtuigbouwer SONACA.

https://businessam.be/hoe-de-belgisc...erm=2021-11-14

Dit is dus de oorzaak van de enorme Belgische staatsschuld.
Het is er aan te merken dat de politieke machthebbens dit alles behalve voor de belasting betalende bevolking deden.

[Witte Kaproen]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

https://businessam.be/hoe-de-belgisc...erm=2021-11-14

Dit is dus de oorzaak van de enorme Belgische staatsschuld.
Het is er aan te merken dat de politieke machthebbens dit alles behalve voor de belasting betalende bevolking deden.

Alweer een bijkomende reden voor de Vlaamse onafhankelijkheid.

Nu moeten 1,5 tot 2 wafels betalen om 1 wafel te verkrijgen.

Na de Vlaamse onafhankelijkheid zullen we 1 wafel moeten betalen om 1 wafel te bekomen.

[lamenielachen]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Kaproen

Alweer een bijkomende reden voor de Vlaamse onafhankelijkheid.

Nu moeten 1,5 tot 2 wafels betalen om 1 wafel te verkrijgen.

Na de Vlaamse onafhankelijkheid zullen we 1 wafel moeten betalen om 1 wafel te bekomen.

Theoretisch juist maar ik vrees als ze zien dat we krijgen waar we voor betalen ze wel iets zullen uitvinden om toch de helft van onze wafel scheef te slaan.
De zelfbediening moet stoppen bij de overheid.

[reservespeler]

Oorspronkelijk geplaatst door lamenielachen

Theoretisch juist maar ik vrees als ze zien dat we krijgen waar we voor betalen ze wel iets zullen uitvinden om toch de helft van onze wafel scheef te slaan.
De zelfbediening moet stoppen bij de overheid.

Inderdaad, de overheid moet dringend versoberen.
Te beginnen met stoppen om bijkomende postjes te creëren.

20 federale excellenties, dat zijn er op z'n minst 10 teveel, maar ja, als je zeven partijen moet bedienen, waarbij de kleinste ook nog eens de premier krijgt ...

[Knuppel]

Oorspronkelijk geplaatst door reservespeler

Inderdaad, de overheid moet dringend versoberen.
Te beginnen met stoppen om bijkomende postjes te creëren.

20 federale excellenties, dat zijn er op z'n minst 10 teveel, maar ja, als je zeven partijen moet bedienen, waarbij de kleinste ook nog eens de premier krijgt ...

De dweil heeft zélf laten horen dat 10 ministers volstonden.
Het werden er dubbel zoveel.

Alexander De Croo haalt uit naar "treuzelende" N-VA en PS: "Ze laten hun partijbelangen voorgaan op het algemene belang"

“N-VA en PS laten hun partijbelangen voorgaan op het algemene belang. Ze moeten stoppen met de zogenaamd onoverbrugbare verschillen op de spits te drijven.” Volgens Open VLD-vicepremier Alexander De Croo hoeft het helemaal niet tot Kerstmis te duren vooraleer er een nieuwe federale regering is. Een regeerakkoord dat niet te veel in detail gaat en een regeringsploeg met slechts tien ministers, dat is zijn recept om de eerste federale Bourgondische regering uit de grond te stampen.

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190901_04585914

Het werden 662 dagen vooraleer De Croo Vivaldi gefixt kreeg.
En het kibbelen gaat daar lustig door.

rarara, wie liet er de partijbelangen voorgaan op het algemeen belang?

[Jakko]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

https://businessam.be/hoe-de-belgisc...erm=2021-11-14

Dit is dus de oorzaak van de enorme Belgische staatsschuld.
Het is er aan te merken dat de politieke machthebbens dit alles behalve voor de belasting betalende bevolking deden.

Wouterke zal dat zeker weten. Die liep toen nog in korte broek rond.

Meer Vlaanderen of België? Het zal de meesten een zorg zijn

[lancalot]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Kaproen

Alweer een bijkomende reden voor de Vlaamse onafhankelijkheid.

Nu moeten 1,5 tot 2 wafels betalen om 1 wafel te verkrijgen.

Na de Vlaamse onafhankelijkheid zullen we 1 wafel moeten betalen om 1 wafel te bekomen.

Voor elke reden die u ziet zijn er 10 redenen om niet te splitsen.
En die zijn meestal nogal wat gewichtiger.
Ik hoef er maar eentje te geven : Brussel
En als we die splitsertjes daarmee confronteren dan wordt het meestal stil.

Trouwens wat is nou de reden voor deze draad ?
Herfederaliseren staat niet gelijk aan het herinvoeren van de wafelijzerpolitiek.

[Knuppel]

Oorspronkelijk geplaatst door lancalot

Voor elke reden die u ziet zijn er 10 redenen om niet te splitsen.

En andersom. Naargelang wie er belang bij denkt te hebben.

Deze draad gaat idd over de wafelijzerpolitiek, en de gevolgen. Die we vandaag nog altijd zien én dragen.

Dat zal niet veranderen door Vlaanderen bevoegdheden te geven, en ze terug naar het federale niveau over te hevelen als het de lummels van de Pest Voor Vlaanderen niet meer aanstaat.

[Henri1]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

https://businessam.be/hoe-de-belgisc...erm=2021-11-14

Dit is dus de oorzaak van de enorme Belgische staatsschuld.
Het is er aan te merken dat de politieke machthebbens dit alles behalve voor de belasting betalende bevolking deden.

Met afbraakpolitiek zoals u die voorstaat ga je héél veel bereiken Knuppel.

[Vrijheideerst]

Oorspronkelijk geplaatst door Henri1

Met afbraakpolitiek zoals u die voorstaat ga je héél veel bereiken Knuppel.

[Witte Kaproen]

Oorspronkelijk geplaatst door lancalot

Voor elke reden die u ziet zijn er 10 redenen om niet te splitsen.
En die zijn meestal nogal wat gewichtiger.
Ik hoef er maar eentje te geven : Brussel
En als we die splitsertjes daarmee confronteren dan wordt het meestal stil.

Trouwens wat is nou de reden voor deze draad ?
Herfederaliseren staat niet gelijk aan het herinvoeren van de wafelijzerpolitiek.

Brussel is helemaal geen probleem.
We stemmen eerst de Vlaamse onafhankelijkheid in het Vlaams Parlement zonder Brussel.
Want als we op Brussel moeten wachten ,kunnen we nog lang wachten.

Nadat Vlaanderen onafhankelijk is geworden zal Brussel wegens geldgebrek komen smeken om terug bij Vlaanderen te komen.
Dat zal kunnen ,maar dan wel op onze voorwaarden en die zullen zijn ;
Brussel terug Nederlandstalig met uitdovende faciliteiten voor de reeds aanwezige Franstaligen.

Wat zijn Uw 9 andere redenen om niet te splitsen ?
Dan kunnen de Vlaamsgezinden daar ook een antwoord op geven.

[Shadowke]

Oorspronkelijk geplaatst door Henri1

Met afbraakpolitiek zoals u die voorstaat ga je héél veel bereiken Knuppel.

heb je het over Vivaldi Rikske?

[DucDEnghien]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Kaproen

Brussel is helemaal geen probleem.
We stemmen eerst de Vlaamse onafhankelijkheid in het Vlaams Parlement zonder Brussel.
Want als we op Brussel moeten wachten ,kunnen we nog lang wachten.

Nadat Vlaanderen onafhankelijk is geworden zal Brussel wegens geldgebrek komen smeken om terug bij Vlaanderen te komen.
Dat zal kunnen ,maar dan wel op onze voorwaarden en die zullen zijn ;
Brussel terug Nederlandstalig met uitdovende faciliteiten voor de reeds aanwezige Franstaligen.

Wat zijn Uw 9 andere redenen om niet te splitsen ?
Dan kunnen de Vlaamsgezinden daar ook een antwoord op geven.

Brussel zal helemaal niet komen smeken. U dwaalt.

[lamenielachen]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

De dweil heeft zélf laten horen dat 10 ministers volstonden.
Het werden er dubbel zoveel.


https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20190901_04585914

Het werden 662 dagen vooraleer De Croo Vivaldi gefixt kreeg.
En het kibbelen gaat daar lustig door.

rarara, wie liet er de partijbelangen voorgaan op het algemeen belang?

De dweil heeft zélf laten horen dat 10 ministers volstonden.
Het werden er dubbel zoveel.

Hij heeft zijn bijnaam duidelijk niet gestolen.
En dat het dubbel zoveel ministers werden dat stoten ze de bevolking gewoon door de strot of het de normaalste zaak is...
Hun arrogantie kent geen grenzen.

[Witte Kaproen]

Oorspronkelijk geplaatst door DucDEnghien

Brussel zal helemaal niet komen smeken. U dwaalt.

Ze moeten nu al elk jaar smeken om extra Vlaams geld om hun "hoofdstedelijke plichten te kunnen vervullen".

En die vervullen ze dan nog niet .

[DucDEnghien]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Kaproen

Ze moeten nu al elk jaar smeken om extra Vlaams geld om hun "hoofdstedelijke plichten te kunnen vervullen".

En die vervullen ze dan nog niet .

Ze zullen geen hoofdstedelijke plichten meer hebben, dus dat geld kunnen ze laten vallen.

[lamenielachen]

Oorspronkelijk geplaatst door Henri1

Met afbraakpolitiek zoals u die voorstaat ga je héél veel bereiken Knuppel.

Het is een poging uit wanhoop voor zo veel politie minachting tegenover het Belgische volk.
Jarenlang scharrelen om de postjes zonder te regeren zal "eens" moeten eindigen, liefst voor we helemaal op ons knieën zitten.

[lamenielachen]

Oorspronkelijk geplaatst door Shadowke

heb je het over Vivaldi Rikske?

Uiteraard maar "hij" beseft het nog niet.

[Witte Kaproen]

Oorspronkelijk geplaatst door DucDEnghien

Ze zullen geen hoofdstedelijke plichten meer hebben, dus dat geld kunnen ze laten vallen.

Maar ook geen hoofdstedelijke inkomsten meer.

Van wat gaat Brussel leven?

De verkoop van postkaarten met Manneke Pis en dergelijke zal niet volstaan.

[DucDEnghien]

Oorspronkelijk geplaatst door Witte Kaproen

Maar ook geen hoofdstedelijke inkomsten meer.

Van wat gaat Brussel leven?

De verkoop van postkaarten met Manneke Pis en dergelijke zal niet volstaan.

Wat zijn hoofdstedelijke inkomsten?