de glazen bol van Slangen & Devos

[Pandareus]

Zullen de peilingen er grandioos naast zitten? Devos en Slangen voorspellen de uitslag én wie zijn intrek mag nemen in de Wetstraat 16


INTERVIEW Vlaams Belang in een Vlaamse regering? “Ain’t gonna happen.” Bart De Wever alleen in een regering als premier? “Hij moet stoppen met zijn narcistisch gezeur en zijn verantwoordelijkheid opnemen.” Open Vld in de oppositie? “Dat is het einde van de liberalen.” Onze huiscolumnisten Carl Devos en Noël Slangen sparen niemand en kijken in hun glazen bol om te vertellen wat er ná verkiezingsdag zal gebeuren. En dat is behoorlijk verrassend.


Wie sprong er voor jullie uit in de campagne; in goede en slechte zin?

Carl Devos: “Groen heeft wat op kunst geklopt, maar ze zijn er totaal niet in geslaagd om hun thema’s – noch het klimaat, noch hun sociale punten – op de agenda te zetten. Hun meest spraakmakende minister met de belangrijkste beleidspost, Tinne Van der Straeten, hebben ze volledig uit beeld geduwd. En dan de pretentie hebben om te zeggen dat je op een andere manier aan politiek doet.”

Noël Slangen: “Georges-Louis Bouchez (MR) die plots zei dat hij open stond voor een staatshervorming was misschien het verrassendste van heel deze campagne. En Alexander De Croo die afstand nam van zijn eigen regering. Opvallend was het wel, maar verstandig...”

Devos: “(blaast) Een premier kan verschillende soorten coalities leiden, maar dit kwam wel heel opportunistisch over. Alsof De Croo uiteindelijk op dat centrumrechtse paard sprong, uitsluitend met het doel om dat paard ook te leiden. (denkt na) Iedereen dacht op voorhand dat Paul Magnette (PS) en Bart De Wever (N-VA) het weer samen moesten gaan regelen, maar plots dook daar een centrumrechtse alliantie – met christendemocraten en liberalen – op aan de horizon, die ook nog eens versterkt werd door de peilingen. Dat had ook niemand op voorhand verwacht.”

Heeft een politicus of een partij – buiten bovenstaande – nog een uitschuiver gemaakt?

Devos: “Tom Van Grieken die met een dubbele tong praat over holebirechten. Hij zei: ‘Ze zijn verworven, want Vlaams Belang heeft toch geen 50%, dus we kunnen dat niet veranderen.’”

Slangen: “Vlaams Belang heeft met veel power campagne gevoerd, maar dat was zéker een uitschuiver. Ik ben dan toch benieuwd wat hun plannen zijn met de holebirechten als ze wél een absolute meerderheid hebben.”

Devos: “Maar of het hen nu stemmen kost? Ik denk dat er in Vlaanderen wel een markt is voor een conservatieve partij die zegt dat de veranderingen in de wereld allemaal te snel gaan.”

Slangen: “Holebi’s en transgender personen zijn maar een symbool om dat onbehagen te vertolken. Het gaat eigenlijk veel meer over het verdwijnen van de bakker en de bankautomaten uit de straten.”

Meneer Slangen, u was vroeger spindoctor. Welk advies zou u graag aan een politicus of partij gegeven hebben?

Slangen: “Pak uit met een groot verhaal! Kijk naar Donald Trump:‘Make America great again.’ Denk ervan wat u wil, maar dat geeft mensen hoop. Alleen de extremen hadden in deze campagne zo’n toekomstverhaal. Een irreëel verhaal, wellicht. Maar het trekt wel mensen aan.”

Devos: “Natuurlijk verwachten wij realisme. Maar De Wever zei deze week: ‘We hopen dat de kiezers niet met de buik, maar met het hoofd stemmen.’ Maar voor je in het hoofd geraakt, moet je eerst die buik bereiken.”

Slangen: “CD&V had perfect een verhaal met landelijk Vlaanderen kunnen maken. Vooruit had met haar nieuwe generatie een potentiële bestseller. Alleen bij Open Vld was het bijna een heruitzending van ‘Thuis’ geworden, met steeds dezelfde personages en het voorspelbare plot.”

Devos: “Behalve dat ‘Thuis’ met een spannendere cliffhanger eindigt en je wil blijven kijken! (lacht) Door de peilingen durfde geen enkele partij fouten maken. Het waren angsthazen die geen risico’s durfden nemen. En dat veilige verhaal inspireert niet.”

Slangen: “Wie schrik heeft, krijgt slaag.”

Devos: “(lacht) Gesproken als een oude spindoctor!”

Vlaams Belang wordt in de peilingen steevast de grootste, N-VA tweede. Denken jullie dat de peilingen ernaast zitten?

Slangen: “Ik heb nog nooit een verkiezing meegemaakt waarbij ze achteraf niét hebben gezegd: ‘De opiniepeilers zaten ernaast.’ Er zijn altijd kiezers die op het laatste moment beslissen. Maar kleine verschillen kunnen een immense impact hebben. Of Open Vld 9,9% of 10,1% haalt: voor die partij is dat een hemelsbreed verschil.”

Gaat Vlaams Belang de grens van 30% doorbreken?

Devos: “(twijfelt) Dat kán...”

Slangen: “Dan gaan we wel lang in een malaise zitten. Andere partijen gaan achteruit leunen en tegen Tom Van Grieken zeggen: ‘Probeer maar een meerderheid te vormen.’ Ze gaan hem echt niet na twee weken uit zijn lijden verlossen.”

Devos: “Een hele stoet van mensen gaat passeren. Van Grieken gaat proberen te bewijzen dat hij het ernstig doet en hij gaat zich heel pragmatisch opstellen om toch een regeringsdeelname te verzilveren. Maar dat zal niet lukken en dan kan het zwartepieten beginnen.”

Slangen: “Ze kunnen hem ook helemaal vastzetten en zeggen: ‘We staan open voor gedoogsteun, maak maar uw regering en ga op zoek naar uw ministers.’”

Vlaams Belang in een Vlaamse regering: dat gaat nooit gebeuren als ik het zo hoor?

Slangen: “(vastberaden) Ain’t gonna happen. Elke Vlaamse partij wil op federaal niveau nog iéts kunnen doen – én ze beseffen dat er daar veel moet gebeuren. N-VA en Vlaams Belang zijn het op de meeste economische punten ook gewoon oneens.”

Devos: “Een stem voor Vlaams Belang is niet per se nutteloos, maar een stem voor Vlaams Belang gaat er niet voor zorgen dat die partij in een regering komt. Het cordon zal niet breken in juni.”

Slangen: “Van Grieken weet dat zijn momentum eigenlijk in oktober is. Na de gemeenteraadsverkiezingen is er een kans dat Vlaams Belang ergens aan de macht komt.”

Devos: “Er is één uitzondering: als N-VA volledig uitgesloten wordt van een federale regeringsdeelname.”

Slangen: “En als er een ruime meerderheid mogelijk is tussen Vlaams Belang en N-VA, dan denk ik dat er vanuit de N-VA-achterban ook veel druk gaat komen.”

Een Vlaamse regering voor 1 september, zoals CD&V wil. Is dat realistisch?

Devos: “(cynisch) Waarom niet voor 1 juli? De Croo wil al een federale regering voor 15 oktober. Dat kan misschien nog, omdat de druk van Europa enorm zal zijn om op tijd een begroting in te dienen. Maar vergeet niet dat na zondag de campagne begint voor de gemeenteraadsverkiezingen. Normaal gezien gooit iedereen zijn campagnegerief in het tuinkot en komt er een mentaliteit van compromis, maar nu zal niemand voor 13 oktober beloftes willen intrekken.”

Slangen: “Het is wel perfect mogelijk dat er dit keer sneller een federale dan een Vlaamse regering komt. Zeker als er een federale regering gevormd wordt met N-VA.”


Als N-VA onder de 20% zakt, is dat dan het einde van Bart De Wever?

Devos: “Dan gaat hij ‘een Dehaene’ doen: zelf opstappen om de Nacht der Lange Messen te vermijden.”

Slangen: “Het zou de gemakkelijkste uitweg zijn. Als N-VA 20,1% haalt, dan zal de partij wél nog iets van hem verwachten.”

Devos: “‘t is daarom nu of nooit voor een regeringsdeelname. Niet zozeer als premier, maar wel om zijn staatshervorming erdoor te krijgen. Maar op een bepaald moment stopt het, hé. Als je partij van 33% in 2014 naar de lage 20% zakt, dan moet je je verantwoordelijkheid nemen. Ja, De Wever blijft de nummer één in debatten, maar er zit sleet op de formule.”

Over die staatshervorming: komt die er?

Slangen: “Het confederalisme zoals De Wever het ooit omschreven heeft, zit duidelijk in de koelkast. Maar gelukkig kan je op eender wat het etiket confederalisme kleven. Dus ja: het kan.”

Devos: “De Wevers verhaal klopt niet meer. Hij wil in een minikabinet stappen om grote hervormingen in de fiscaliteit, de arbeidsmarkt en de pensioenen te doen, om zo de begroting op orde te zetten. Een staatshervorming: dat is iets voor onderweg. N-VA stapt dus in een regering zónder confederalisme – iets wat hij nooit van zijn leven ging doen. Je voelt toch wat zijn radeloosheid. Maar goed, ‘t is een antwoord op de kritiek dat De Wever weer maandenlang in een kasteel wil gaan onderhandelen over een staatshervorming.”

Een gokje: hoe gaat de volgende Vlaamse regering eruitzien?

Slangen: “Een coalitie met vier partijen: N-VA, Vooruit, CD&V en Open Vld.”

Devos beaamt: “Tenzij Open Vld ervoor kiest om naar de oppositie te gaan en de drie partijen een meerderheid hebben.”

Open Vld mag zich volgens de peilingen verwachten aan een pandoering. Is het dan wel slim om in een regering te stappen?

Slangen: “Een partij die voor oppositie kiest, gaat niet automatisch winnen bij de volgende verkiezingen.”

Devos: “Als Open Vld naar de oppositie trekt, dan weet ik niet of die partij in 2029 nog bestaat. Ik denk dat een paar parlementsleden dan andere oorden gaan opzoeken – nee, ik ga geen namen noemen. Een regeringsdeelname is de beste levensverzekering voor die partij. Een oppositiekuur overleven de liberalen niet.”

Luidt de afkalving van Open Vld ook het einde van De Croo in?

Slangen: “Dit is sowieso het einde van ‘premier’ De Croo. Onder de 10% kan je de regeringsleider niet leveren, anders ben je een masochist. Maar hij heeft wel bewezen dat het internationale toneel z’n ding is.”

Devos: “Even speculeren. België moet in lopende zaken een EU-commissaris aanduiden. De Croo zou dat goed doen en het zou een elegante exit zijn. Voor de NAVO zit een Hollander in de weg.”


Wie zou wél kans maken om premier te worden?

Slangen: “Sophie Wilmès (MR) misschien.”

Devos: “Ik zou Paul Magnette (PS) nog altijd niet uitsluiten. Of zelfs De Wever. Misschien wordt het wel Maxime Prévot (Les Engagés). Want ik weet niet of Magnette of De Wever bereid zijn om de prijs te betalen om premier te worden.”

Slangen: “Als het maar geen duobaan wordt zoals het covoorzitterschap bij Groen. (lacht)”

Nog een gokje: hoe gaat de volgende federale regering eruitzien?

Slangen: “Een Vivaldi II mét Les Engages sluit ik eigenlijk uit. Niemand heeft veel goesting om N-VA aan de kant te zetten, want dan heb je alleen verliezers. N-VA zou zich dan vastbijten in het afbraakfederalisme, iedere Europese beslissing zal geblokkeerd worden en er wordt niet meer samengewerkt.”

Devos: “Een klassieke tripartite – socialisten, liberalen en christendemocraten – plus N-VA zou het meest stabiel zijn. Het is een brede coalitie die nog eens aan de bevolking kan bewijzen dat ze het wél nog kunnen, met plannen en hervormingen voor de lange termijn. Dat kan een verademing zijn.”

Slangen: “Maar alle sterkhouders moeten wel in de regering, zodat er geen schoonmoeders langs de zijkant staan te roepen. Want het zijn zij, de partijvoorzitters, die volgens mij het bedje voor de antisysteempartijen gespreid hebben.”

Devos: “(fel) Ook De Wever! Hij wil alleen in een regering stappen als hij premier wordt. (blaast) Komaan, hé. Als je kan dienen als een machtige vicepremier – misschien wel met ‘staatshervorming’ in uw portefeuille – dan moet je echt niet afkomen met uw narcistisch gezeur dat je alleen eerste minister wil worden. Als je die kans niet grijpt, dan moet je weg uit de politiek. Anders zijn we tijd aan het verliezen aan het narcisme van een aantal mensen die voor een stuk deze verkiezing verknoeid hebben.”

Jullie hebben first voters in huis. Komen ze naar jullie voor vaderlijk advies over politiek?

Devos: “Advies geef ik niet, maar wij kijken met heel het gezin naar ‘Eerste keus’ en ‘Het conclaaf’. Dan geven we commentaar alsof het het Eurovisiesongfestival is. (lacht) Ze zijn totaal niet geïnteresseerd in de grote debatten en ze lezen geen kranten. Alles gaat via de handpalm, maar ze nemen hun keuze best ernstig op.”

Eén vijfde van de kiezers is nog onbeslist. Hoe kan je een goede overweging maken op welke partij te stemmen?

Slangen: “Ik maak altijd de vergelijking met hoe je een auto koopt. Je begint op websites te zoeken en praat met mensen die je vertrouwt. Uiteindelijk hou je van tien automodellen nog drie over. Dan kijk je naar wat je écht belangrijk vindt: meer kofferruimte, leren zetels of een klimaatvriendelijk model. En zo kom je uiteindelijk tot je beslissing. En vooral: onderschat uw intuïtie niet.”

Ik ben curieus: voor wie gaan jullie stemmen?

Devos: “(lacht) Dat gaat mij alleen miserie opleveren als ik dat zeg. En eerlijk: ik ben er nog niet helemaal uit!”

Slangen: “Ik ga voor drie verschillende partijen stemmen. Meer zeg ik niet. (lacht) Maar ik ben ook nog veel aan het afwegen. Dat toont toch dat er nog veel twijfel is en wij niet met volle overtuiging gaan stemmen.”

Devos: “Maar soms betrap ik mezelf op dat ik de finale keuze eigenlijk al gemaakt heb. Om in de autometafoor te blijven: ik ben langs tien garages gepasseerd, maar eigenlijk wist ik na de vijfde al dat ik toch voor het eerste model ging gaan.”

https://www.hln.be/verkiezingen/zull...t-16~a6d3e010/

Er staan heel wat interessante voorspellingen & mogelijkheden in dit interview. En ook harde kritiek. Devos en Slangen hebben groot gelijk als ze zeggen dat de liberalen de campagne slecht aangepakt hebben. In laatste rechte lijn nog veranderen van richting, is een blunder van formaat.

Ook denk ik dat ze een beetje te voorbarig het einde van BDW aankondigen als voorzitter moest hij onder de 20% gaan...

Of hij nu naar de federale onderhandelingstafel moet met 19,9% of met 20,1% maakt de uitdaging om erbij te geraken toch niet minder ?

En ik ben het volledig eens met Slangen en Devos dat de liberalen ondanks de pandoering niet kunnen/zullen kiezen voor oppositie want dan implodeert de partij.

Een andere opmerking (dat de sterkste schouders mee in de komende regering moeten, géén roepende schoonmoeders-voorzitters langs de kant meer...) zit er boenk op. Het zijn inderdaad zij die door hun klaagcultuur de kiezer naar de antisysteempartijen duwen.