Liberalisme en democratie

[LA'er]

Liberalisme en democratie

Ondanks dat in de westerse politiek na de Eerste en vooral na de Tweede Wereldoorlog het liberalisme onder verschillende vormen meer en meer ingeburgerd geraakte, zijn er nog steeds discrepanties terug te vinden tussen ideologie en praktijk. Hoewel er sprake kan zijn van de installering van parlementen en het algemeen vereenvoudigd stemrecht, mag men zich er toch niet blind op staren dat institutionele verandering inzake directe democratie niet meer nodig is. Integendeel!

Dankzij instrumenten als het referendum kunnen staatsburgers zich op regelmatige tijdstippen uitspreken over het beleid dat door de regering gevoerd wordt. Deze liberale visie op de directe democratie wordt met argusogen bekeken door conservatieven, christen-democraten en socialisten. Zij zijn van mening dat de kiezer eens om de zoveel jaar het bestuur kiest en mandateert en dat is voldoende.

Niets is minder waar. De huidige perikelen over de Europese grondwet, de heisa over het migrantenstemrecht en een reeks andere gebeurtenissen bewijzen het tegendeel. Paars beslist tegen de wil van de grote meerderheid van het volk in. Door dergelijke beslissingen ontkracht de regering de constitutionele legitimiteit van verkiezingen en kan van een echte democratie geen sprake zijn. Bij enkele notoire VLD’ers is dat besef er, maar daar blijft het dan bij wat betreft diegenen die claimen liberaal te zijn.

Het referendum moet dan ook worden opgenomen in de grondwet. Dit is niets meer dan een logisch gevolg dat gelinkt kan worden aan de democratische waarden die België wenst uit te stralen.

[PAJOT]

Ik ben voor het referendum. Maar uw voorstel is wel bijzonder onduidelijk :

- wat bedoelt u met "regelmatige tijdstippen" en hoe worden deze bepaald ?

- welke gevolgen geeft u aan een referendum met negatieve uitslag ?

[PAJOT]

Trouwens : op welke manier zal u voorkomen dat het referendum een werktuig van de oppositie wordt om regeringen ten val te brengen ? Dit zal de stabiliteit van de instellingen zeker niet ten goede komen. Bovendien zal het leiden tot nog meer populisme en minder ernstig regeringswerk. Het referendum kan naar mijn inzien niet dienen om regeringen ten val te brengen. Het referendum kan enkel een beleidsondersteunend element zijn. Op gemeentelijk vlak zou ik het referendum zelfs tot sluitstuk van het beleid maken.

[LA'er]

wat bedoelt u met "regelmatige tijdstippen" en hoe worden deze bepaald ?

Met regelmatige tijdstippen, bedoelde ik geen vastgelegde tijdstippen, maar zeker frequenter dan om de 4 of 5 jaar zoals de verkiezingen nu bij ons zijn.

welke gevolgen geeft u aan een referendum met negatieve uitslag ?

Dat is het mooie aan democratie, het volk zegt neen, dan is het neen.

Trouwens : op welke manier zal u voorkomen dat het referendum een werktuig van de oppositie wordt om regeringen ten val te brengen ? Dit zal de stabiliteit van de instellingen zeker niet ten goede komen. Bovendien zal het leiden tot nog meer populisme en minder ernstig regeringswerk. Het referendum kan naar mijn inzien niet dienen om regeringen ten val te brengen. Het referendum kan enkel een beleidsondersteunend element zijn. Op gemeentelijk vlak zou ik het referendum zelfs tot sluitstuk van het beleid maken.

Het is aan de beleidsmensen om ervoor te zorgen dat zij zichzelf niet ten val brengen. Als de coalitie luistert naar de bevolking dan is er geen nood aan een oppositie die de regering ten val brengen.

Er moet ook duidelijk een onderscheid gemaakt worden in de thema's en wanneer er een referendum in het leven kan worden geroepen. Zo is een referendum alleen wenselijk rond materies als BHV, migrantenstemrecht, Europese grondwet, toetreding van Turkije tot de EU. Een referendum kan alleen in het leven worden geroepen wanneer er een aantal opiniepeilingen aanwijzen dat een meerderheid van de bevolking tegen een regeringsvoorstel is. Hoewel opiniepeilingen niet altijd waarheidsgetrouw zijn, vind ik ze toch een goede indicator van wat er bij de mensen leeft.