Communautair in Nederland: provincies opheffen, landsdelen oprichten

[Dimitri]

In Nederland hadden we er nog geen ervaring mee, maar nu beginnen ook hier discussies te lopen die men in België 'communautair' zou noemen.

Nieuwsbericht van afgelopen woensdag:

---
[size=3]PvdA-commissie wil provincies opheffen[/size]

DEN HAAG - Om Nederland beter bestuurbaar te maken moeten de huidige twaalf provincies worden opgeheven. Ze moeten plaatsmaken voor vier landsdelen, die samen dertig regio's tellen.

Dat staat volgens een betrouwbare bron in het nog vertrouwelijke rapport 'De leidende burger', dat een PvdA-commissie onder leiding van de Leidse hoogleraar Andeweg heeft opgesteld. Het rapport wordt donderdag gepresenteerd. Volgens de commissie is de verandering nodig omdat de afstand tussen burger en provinciebestuur te groot is.

De commissie stelt ook voor om de Eerste Kamer samen te voegen met de Raad van State. De Eerste Kamer moet nu de besluiten van de Tweede Kamer controleren, maar stelt zich vaak ook politiek op. Ze kan daarom beter samengaan met de Raad van State, het hoogste adviesorgaan van de regering, oordeelt de commissie.
---

Het rapport gaat over mogelijkheden van bestuurlijke vernieuwing om de burger dichter bij de politiek te brengen en meer invloed te geven. De PvdA stelt verder onder meer voor referenda in te voeren (correctieve referenda voor gewone wetten, verplichte correctieve referenda voor grondwetswijzigingen, en raadgevende volksinitiatieven), de Eerste Kamer om te vormen tot reflectiekamer die wetsvoorstellen alleen kan terugsturen, een lijststem in te voeren bij de verkiezingen en verder voorkeurstemmen de lijstvolgorde te laten bepalen, en de Grondwet in begrijpelijker taal op te stellen en te beperken tot de grondrechten en de hoofdlijnen van het staatsbestel.

Maar het meest in het oog springende voorstel is het afschaffen van de provincies, te vervangen door vier landsdelen (noord, oost, zuid en west) bestaande uit ongeveer dertig regio's. Naar het schijnt zien ook CDA en LPF hier wel wat in, waarmee een ruime Kamermeerderheid mogelijk wordt.

In het westen en oosten wordt enthousiast gereageerd op de plannen. De Randstad zou eindelijk een eenheid kunnen worden als de provincies, louter administratieve eenheden die totaal niet aanspreken, verdwijnen en bovendien krijgen of behouden de verschillende stedelijke en landelijke gebieden een eigen regio die meer zeggenschap krijgt. Ook in het oosten is men positief: de provincies Overijssel en Gelderland spreken daar evenmin erg aan. Men hecht veel meer belang aan regio's als Twente, Salland, Veluwe en Achterhoek.

Hier in het noorden zijn de meningen verdeeld: de Friese Nationale Partij had vorige maand nog voorgesteld een autonoom noordelijk landsdeel te vormen en ook de Groningse Partij voor het Noorden pleit daarvoor, vooral om zo de aardgasbaten zelf uit te kunnen geven (voor zolang aardgas economisch nog een rol speelt natuurlijk...). Afschaffen van de provincie zien de Friezen echter niet zitten en ook de Drenten hebben weinig belang bij een noordelijk landsdeel waarin Groningers en Friezen de dienst uitmaken.
Daarnaast zijn Groningen, Friesland en Drenthe i.t.t. de oostelijke en westelijke provincies wel aansprekende eenheden. Een inwoner van Zuid-Holland, of hij nu uit de Bollenstreek, uit Rotterdam of van Goeree komt, zal nooit ofte nimmer zeggen 'ik kom uit Zuid-Holland'. Hij zal altijd de plaats noemen waar hij woont, de stad waarbij die plaats in de buurt ligt of in het uiterste geval de landstreek waar die plaats in of op ligt. Een Fries, een Drent en in mindere mate ook een Groninger zal wel altijd refereren aan de provincie waar hij woont.

In het zuiden geldt dat evenzeer: Zeeland, Noord-Brabant en Limburg zijn ook sterk aansprekende eenheden. Hier is dan ook alleen maar negatief gereageerd op de plannen. Omroep Brabant vond gemakkelijk een aantal prominente Brabanders die tegen opdeling van hun provincie zijn: http://www.omroepbrabant.nl/?id=39857 (klik op het luidsprekertje links onder de foto en in het nieuwe scherm rechts in de 'playlist' een van de twee fragmenten). En ook in Limburg zal men zeker niet staan te juichen bij samenvoeging met Brabant.

Afwachten dus wat er in de komende jaren gaat gebeuren. Zullen de plannen doorgaan, worden ze afgeblazen of komt er een naar Belgisch voorbeeld een compromis uit de bus?

[stab]

Interessant.
Kan hier een kaartje bijgevoegd worden?
Wat bedoelen NL-ers met een 'aansprekende' eenheid?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Afwachten dus wat er in de komende jaren gaat gebeuren. Zullen de plannen doorgaan, worden ze afgeblazen of komt er een naar Belgisch voorbeeld een compromis uit de bus?

Ik denk dat er van dat alles gewoon niets in huis zal komen. Uiteindelijk hebben de provincies in Nederland een veel eerbiedwaardiger en langere geschiedenis dan die in België.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door stab

Interessant.
Kan hier een kaartje bijgevoegd worden?
Wat bedoelen NL-ers met een 'aansprekende' eenheid?

In het rapport staat de indeling alleen beschreven en die komt overeen met de meeteenheid die nu al door Eurostat (NUTS II) en CBS (landsdeel) gebruikt wordt. Het gaat dus onder het Rijksniveau om vier landsdelen:
- Noord-Nederland, bestaande uit de huidige provincies Groningen, Friesland en Drenthe
- Oost-Nederland, bestaande uit de huidige provincies Overijssel, Gelderland en Flevoland
- West-Nederland, bestaande uit de huidige provincies Utrecht, Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland
- Zuid-Nederland, bestaande uit de huidige provincies Noord-Brabant en Limburg

De commissie geeft aan over de indeling van twee provincies nog te twijfelen: Flevoland en Zeeland. Zuidelijk en Oostelijk Flevoland (Almere, Lelystad, Dronten en Zeewolde) zouden misschien beter bij West-Nederland horen en alleen de Noordoostpolder en Urk bij Oost-Nederland. Zeeland zou evt. ook bij Zuid-Nederland kunnen horen, maar past qua karakter beter bij West-Nederland en is daarom door CBS en Eurostat een aantal jaar geleden van Zuid-Nederland naar West-Nederland 'verplaatst'.

Op de kaart ziet de indeling in landsdelen er nu zo uit:

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door stab

Wat bedoelen NL-ers met een 'aansprekende' eenheid?

Daarmee bedoel ik een eenheid (bestuursniveau of regio) die de inwoners aanspreekt, waar ze zich mee identificeren. Als Rotterdammer identificeer(de) ik me met Rotterdam en Nederland, maar absoluut niet met Zuid-Holland. Iemand uit Enschede identificeert zich misschien als Enschedeër en/of Twent, maar niet als 'Overijsselaar' of hoe dat ook heet. Het provincieniveau spreekt dus niet aan in Zuid-Holland en Overijssel, net zomin als in Noord-Holland, Utrecht, Flevoland en Gelderland. Alleen in de drie noordelijke en de drie zuidelijke provincies identificeert men zich met de provincie. Vandaar dat men daar bezwaar heeft tegen het verdwijnen ervan, terwijl men in het westen en oosten het verdwijnen van de provincie eerder toejuicht omdat de regio's veel meer aanspreken en relevanter zijn.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ik denk dat er van dat alles gewoon niets in huis zal komen. Uiteindelijk hebben de provincies in Nederland een veel eerbiedwaardiger en langere geschiedenis dan die in België.

Dat is wel zo, maar zes van de twaalf provincies hebben geen enkele binding met de bevolking en belemmeren zelfs het beleid. Niet voor niets is in de jaren negentig geprobeerd om stadsprovincies op te richten, die in de behoefte aan een eigen bestuursniveau in de stedelijke gebieden moesten voorzien. Dat is toen mislukt omdat de bevolking in de steden er in referenda tegen stemde. De steden moesten nl. opgedeeld worden in aparte gemeentes (in Rotterdam de huidige deelgemeentes), om niet te veel overwicht te hebben in die stadsprovincie, en daar had de bevolking geen trek in. Als je in Rotterdam woont, wil je in Rotterdam blijven wonen en niet ineens in 'Charlois', 'Kralingen-Crooswijk' of 'Prins Alexander' terecht komen. Een hele andere situatie dus dan in Antwerpen, waar de deelgemeentes juist niet bij de grote stad wilden, maar dat terzijde.

Om toch een oplossing te creëren voor de leegte tussen provincie en gemeente in stedelijke gebieden heeft men uiteindelijk stadsregio's of stadsgewesten ingesteld (Stadsregio Rotterdam, Stadsgewest Haaglanden, Knooppunt Arnhem-Nijmegen, Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, Regio Twente, enz.). Die voeren wel een aantal taken van de provincie uit, maar er zijn geen rechtstreekse verkiezingen voor: de gemeentes vaardigen leden af naar de stadsregio. Erg democratisch is dat niet, maar het werd gezien als tijdelijke oplossing tot er een beter plan zou zijn voor regionaal bestuur. Daarom wordt er nog steeds gezocht naar een oplossing waar iedereen mee kan leven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Zeeland zou evt. ook bij Zuid-Nederland kunnen horen, maar past qua karakter beter bij West-Nederland en is daarom door CBS en Eurostat een aantal jaar geleden van Zuid-Nederland naar West-Nederland 'verplaatst'.

Dat geldt dan misschien wel voor alles wat boven de Westerschelde ligt, maar toch niet voor Zeeuws-Vlaanderen?!

[Patriot!]

In afwachting van een volledige splitsing van Nederland kan ik het plan wel goedkeuren.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Dat geldt dan misschien wel voor alles wat boven de Westerschelde ligt, maar toch niet voor Zeeuws-Vlaanderen?!

Dat ligt eraan: Zeeuws-Vlaanderen sluit fysisch-geografisch aan bij West-Nederland (laaggelegen, waterrijk), heeft ook een gemengd katholiek-protestantse bevolking en is economisch op transport gericht (over water en over spoor). Natuurlijk zijn er ook verschillen, maar die zullen er altijd zijn. De Kop van Noord-Holland en West-Friesland zijn bijv. net als Zeeuws-Vlaanderen vrij dunbevolkt, maar sluiten nog veel minder aan bij de noordelijke provincies dan bij West-Nederland. Ik denk dat dat voor Zeeuws-Vlaanderen ook geldt: het sluit eerder aan bij de rest van Zeeland dan bij Noord-Brabant.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

In afwachting van een volledige splitsing van Nederland kan ik het plan wel goedkeuren.

Welke volledige splitsing? Er wordt helemaal niet gesproken over een splitsing.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Dat ligt eraan: Zeeuws-Vlaanderen sluit fysisch-geografisch aan bij West-Nederland (laaggelegen, waterrijk), heeft ook een gemengd katholiek-protestantse bevolking en is economisch op transport gericht (over water en over spoor). Natuurlijk zijn er ook verschillen, maar die zullen er altijd zijn. De Kop van Noord-Holland en West-Friesland zijn bijv. net als Zeeuws-Vlaanderen vrij dunbevolkt, maar sluiten nog veel minder aan bij de noordelijke provincies dan bij West-Nederland. Ik denk dat dat voor Zeeuws-Vlaanderen ook geldt: het sluit eerder aan bij de rest van Zeeland dan bij Noord-Brabant.

Ik dacht eerder aan mentaliteit. In Zeeuws-Vlaanderen voel ik toch dezelfde mentaliteit aan als in Noord-Brabant (tenminste bij de mensen die ik er ken).

En juist de mentaliteit vind ik op de Zeeuwse schiereilanden wel wat anders... Of vergis ik mij?

[Knuppel]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

In afwachting van een volledige splitsing van Nederland kan ik het plan wel goedkeuren.

In tegenstelling tot Belgique zou jij je buurland Nederland dus een handje helpen?

En nog zo boos ook.

Tsjonge.....

[Patriot!]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Welke volledige splitsing? Er wordt helemaal niet gesproken over een splitsing.

Dat deden de flaminganten ook niet toen ze begonnen

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ik dacht eerder aan mentaliteit. In Zeeuws-Vlaanderen voel ik toch dezelfde mentaliteit aan als in Noord-Brabant (tenminste bij de mensen die ik er ken).

En juist de mentaliteit vind ik op de Zeeuwse schiereilanden wel wat anders... Of vergis ik mij?

Dat zou goed kunnen, maar daar ken ik het gebied niet goed genoeg voor. Ik kijk eigenlijk alleen naar de factoren die een belangrijke rol spelen bij het indelen van Nederland in landsdelen en regio's. Die laatste indeling is misschien nog wel interessanter. De PvdA-commissie heeft geen indeling willen maken, maar geeft aan te denken aan ongeveer dertig regio's. Dat zou gemiddeld ruim 500.000 inwoners per regio betekenen. De vraag is of provincies als Drenthe en Zeeland, die ver onder de 500.000 inwoners zitten, dan nog moeten worden opgedeeld, of dat ze als geheel een regio kunnen gaan vormen.

Overigens vind ik persoonlijk het begrip 'gewest' beter en mooier klinken in het Nederlands dan 'regio'. Regio klinkt vrij algemeen en lijkt me niet zo geschikt om voor een specifiek bestuursniveau te gebruiken. Maar goed, zo ver is het nog niet.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

Dat deden de flaminganten ook niet toen ze begonnen

Dat zal best, maar dit voorstel komt niet vanuit een regionale beweging in Nederland, maar vanuit een landelijke partij. En ook de aanzet tot verandering van de staatsstructuur begin jaren negentig werd door de nationale politiek gegeven. De vergelijking loopt dus volledig mank.

[Willem]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

In afwachting van een volledige splitsing van Nederland kan ik het plan wel goedkeuren.

Projecteer jij je Belgische frustraties op ons?

[Willem]

Nou, ik heb mijn twijfels over dit plan. Ik vind het wel goed, maar ik twijfel toch over hoe men hier op zal reageren in Noord-Brabant en Limburg.

Maar het zou echt wel leuk zijn, want bij een hereniging van Vlaanderen en Nederland, heb je dan niet meer het grote Nederland en het kleine Vlaanderen, maar 5 gebieden die wel elkaar uitwegen.

Ik ben benieuwd wat er van zal in huis komen. Ik herinner mij nog de commissie Geelhoed, die ook in de prullenmand terecht kwam.

[Patriot!]

Oorspronkelijk geplaatst door Willem

Projecteer jij je Belgische frustraties op ons?

Beste,

U komt uit een ander land en komt hier even op een Belgisch forum zeggen dat

1. Ons land moet barsten.
2. Ik lid ben van een slechte partij.
3. Ik, als Vlaming, een anti-Vlaamse racist ben

Buiten het feit dat ge er duidelijk niks van snapt, of gewoon blindelings de flaminganten achternaholt zou ik u willen vragen: hoe zou jij u voelen als er opeens een paar Belgen op een Nederlands forum zouden verschijnen die zouden uitkramen dat uw land moest barsten, en dat je een anti-Friese racist bent omdat je voor de eenheid van Nederland bent?

Of zouden die direct door de moderators geband worden?

[instromaniac]

Oorspronkelijk geplaatst door Patriot!

Beste,

U komt uit een ander land en komt hier even op een Belgisch forum zeggen dat

1. Ons land moet barsten.
2. Ik lid ben van een slechte partij.
3. Ik, als Vlaming, een anti-Vlaamse racist ben

Buiten het feit dat ge er duidelijk niks van snapt, of gewoon blindelings de flaminganten achternaholt zou ik u willen vragen: hoe zou jij u voelen als er opeens een paar Belgen op een Nederlands forum zouden verschijnen die zouden uitkramen dat uw land moest barsten, en dat je een anti-Friese racist bent omdat je voor de eenheid van Nederland bent?

Of zouden die direct door de moderators geband worden?

Het verschil is dat de Nederlanders op dit forum hun opinie vormen over wat ze horen en zien over België, terwijl jij je opinie vormt uit nationalistisch fanatisme. Dat je geen kritiek op je land kan verdragen zegt al genoeg.

[Patriot!]

Natuurlijk kan ik daar kritiek op verdragen, anders zat ik hier niet.

Maar dat Willem uitspraken doet die vaak nergens in gegrond zijn, gewoon omdat hij de Vlaams-nationalisten in alles achternaholt vind ik schadelijk voor de debatcultuur.