verborgen haat ?

[Nom@d]

door Martin van der Laan

Als een blanke een kleurling tegenkomt, of een Nederlander een Marokkaan of Turk, kan hij niet meer zo goed nadenken. En dat is in het brein te zien ook.

Bij gebrek aan enig gevoel voor subtiliteit zou je die bizarre conclusie kunnen trekken uit onderzoek dat het vakblad Nature neuroscience gisteren online publiceerde. Daarin laten Amerikaanse psychologen zien dat blanke proefpersonen vaak minder goed scoren op een psychologische vaardigheidstest die wordt afgenomen door een zwarte experimentator, dan onder blanke leiding.

Hier staat dus ordinair: een blank brein oog in oog met een kleurling begint te haperen. De verklaring ervoor zou zijn dat mensen met heimelijke anti-gevoelens tegenover anders gekleurden hun beste cerebrale beentje moeten voorzetten om niets van hun vooroordelen te laten blijken. En die moeite gaat ten koste van andere cognitieve vaardigheden.

Dat gold dan vooral voor proefpersonen die een zekere vooringenomenheid tegenover andere huidskleuren leken te hebben. Zulke vooroordelen trachten psychologen op te sporen met een ingenieuze verklikkermethode, de impliciete associatietest. Die maakt gebruik van het feit dat ons brein gemakkelijker -dus sneller- twee begrippen aan elkaar knoopt als die begrippen in ons geheugen qua lading al met elkaar verbonden zijn. Een voorbeeld: wij associëren bloemen met iets liefelijks en insecten met iets akeligs. De associatie blijkt uit de snelle reactietijden als we op een toetsenbord bij het horen van bloemennamen of positieve begrippen op één en dezelfde toets (zeg Q) moeten drukken en bij alles wat insect of negatief is op een andere toets (P).

Daar zijn de hersenen goed in, maar ze beginnen te aarzelen als ze de opdracht krijgen om bij elke bloemennaam of elk negatief begrip op de Q te drukken, en bij elk insect of positief begrip op de P. Die opdracht vloekt met onze associaties, dus verzet het brein zich daartegen en neemt het meer tijd om de juiste toets te vinden. Op dezelfde wijze toonden psychologen aan dat sommige mensen moeite hebben om positieve begrippen aan 'bepaalde lieden' -lees: allochtonen of zwarten - te koppelen. Zonder dat ze het zelf echt in de gaten hebben.

En juist degenen die in de impliciete associatietest zo'n vooroordeel jegens zwarten verrieden, begonnen te hakkelen bij de kleurentest van Stroop als de experimentator zwart was. En niet bij een blanke. De psychologen zoeken de verklaring in de beperkte denkkracht van ons brein. In beslag genomen door opdringerige gevoelens en vooroordelen, en in een poging om die uit morele overwegingen te onderdrukken, zijn onze hersenen bij andere taken minder goed bij de les.

We brengen onszelf dus in verwarring. En dat zou ook in het brein van de proefpersonen te zien zijn. Twee weken na de test keerden zij terug in het laboratorium waarbij tijdens het bekijken van foto's van zwarten en blanken de activiteit in hun hersenen werd gemeten. Bij het zien van zwarten lichtten gebieden in de hersenschors op die normaal controletaken uitvoeren tijdens cognitieve bezigheden. En die controleurs kunnen niet alles tegelijk: dus de proefpersonen bij wie foto's van zwarten de meeste cerebrale actie in die cognitieve hersengebieden opriepen, kwamen bij de Stroop-test onder leiding van een zwarte in de knoei.

Gaan etnische vooroordelen dan ten koste van het denken, of mag je dat niet concluderen? Dat is hier niet bewezen, stellen commentatoren in Nature neuroscience, zij betwijfelen of de onderzoekers echt racistische tendensen in hun proefpersonen hebben gemeten. De impliciete associatietest, die zogenaamd laat zien dat sommige blanken onbewust moeite hebben om gekleurde mensen positief te waarderen, ligt binnen de psychologie zwaar onder vuur. Blanken zijn meer vertrouwd met blanken, geen wonder dat ze in een reactiespelletje wat langer aarzelen in hun oordeel over zwarten. En misschien aarzelen ze juist vanwege hun angst betrapt te worden op vooroordelen. In de paktijk kan iemand die bedenkelijk scoort op deze test een bijzonder tolerante persoon blijken.

En zo zagen de commentatoren de poten onder het onderzoek vandaan. Maar niet helemaal: ze erkennen dat racistische vooroordelen in het geniep wel degelijk meespelen, en dat dit een methode zou kúnnen zijn om dat aan te tonen.

De sociale neurowetenschap staat nog in de kinderschoenen, waarschuwt de redactie van het vakblad zelf. Concludeer bijvoorbeeld niet dat de hersenmetingen in deze studie laten zien waar het 'racisme-centrum' in het brein zit. Zo simpel is het niet. Toch verwacht men dat het 'sociale brein' op den duur in beeld zal komen. Een treffend voorbeeld zijn scans van mensen gemaakt tijdens een spel als ze zich door een willekeurige spelgenoot zwaar benadeeld voelden: dan begint een hersengebied te flikkeren dat gewoonlijk ook oplicht als we een smerige geur ruiken of vieze smaak proeven. Dan walgt het brein.


Bron: Trouw 17/11/03

[Supe®Staaf]

Gevaarlijke bezigheid.
Stel dat die haperende breinen daadwerkelijk kunnen gelinkt worden aan contacten met anderskleurigen, dan pleit dit in het voordeel van het niet laten samengaan van mensenrassen van verschillende origine............

[The Paulus Experience]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Gevaarlijke bezigheid.
Stel dat die haperende breinen daadwerkelijk kunnen gelinkt worden aan contacten met anderskleurigen, dan pleit dit in het voordeel van het niet laten samengaan van mensenrassen van verschillende origine............

maar het verklaart wel véél

[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door Paulus de Boskabouter

maar het verklaart wel véél

De gewoonte om met andere rassen samen te leven zal deze (aangeleerde en dus ook af te leren?) reflex wel uitvlakken, niet?

[Knuppel]

Waar kan jij uit opmaken dat het een aangeleerde reflex is?

[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

Waar kan jij uit opmaken dat het een aangeleerde reflex is?

Alle reflexen zijn aangeleerd.

[Darwin]

Eindelijk onderzoek dat valt toe te juichen.

Dat de mens zichzelf en de ander nu eindelijk eens leert te aanvaarden zoals hij zelf is.

Het Ken uzelf van de Grieken tegenover het domweg Beminnen van de naaste van de Christenen.

Als je een hekel hebt aan een ander, dan is dat maar zo. Je kan mensen immers niet dwingen om van mekaar te houden. Reclamejongens kennen al héél lang deze no-nonsens aanpak. Wanneer eindelijk ook onze politiekers (en wijzelf)?

Als de mens of een heel groot deel van de mensheid ingebouwde racistoïde reflexen heeft? Ja, so what? Aanvaard die dan en ga er op een intelligente manier mee om in plaats van als een angsthaas je toevlucht te zoeken tot allerlei goedkope dogma's die je moeten geruststellen.

[dejohan]

Oorspronkelijk geplaatst door Darwin

Eindelijk onderzoek dat valt toe te juichen.

Dat de mens zichzelf en de ander nu eindelijk eens leert te aanvaarden zoals hij zelf is.

Het Ken uzelf van de Grieken tegenover het domweg Beminnen van de naaste van de Christenen.

Als je een hekel hebt aan een ander, dan is dat maar zo. Je kan mensen immers niet dwingen om van mekaar te houden. Reclamejongens kennen al héél lang deze no-nonsens aanpak. Wanneer eindelijk ook onze politiekers (en wijzelf)?

Als de mens of een heel groot deel van de mensheid ingebouwde racistoïde reflexen heeft? Ja, so what? Aanvaard die dan en ga er op een intelligente manier mee om in plaats van als een angsthaas je toevlucht te zoeken tot allerlei goedkope dogma's die je moeten geruststellen.

Wat bedoel jij met 'op een intelligente manier omgaan met racistiode reflexen'?

[Praetoriax I]

Da stond in de gazet.

Wa dat ge wel vergeet (peisek) is dat Neurologen hetzelfde hebben vastgesteld (zelfde activiteit in rechterhelft van Brein) wanneer mannen geconfronteerd worden met de foto van een knappe blondine ......

[illwill]

Ik ben er zeker van dat wanneer men de test doet met zwarte mensen, dat men dan een soortgelijke uitslag zal krijgen, er zijn vooral in de us heel veel zwarten die zichzelf zien als slaaf tov de blanken wanneer ze misschien wat gek worden aangekeken door een blanke en daarom er allerlei verhalen over beginnen te verzinnen. Indien men toch wil beweren dat bepaalde karaktertrekken afhankelijk zijn van huidskleur dan vrees ik dat alle stoppen doorslaan: zijn zwarte mensen crimineler dan andere, zijn blanken slimmer dan zwarten,...

[Darwin]

Oorspronkelijk geplaatst door dejohan

Wat bedoel jij met 'op een intelligente manier omgaan met racistiode reflexen'?

Een goed voorbeeld van intelligent omgaan met "racistoïde reflexen" vind ik die Congolezen die op parkings van de GB je aanspreken met "Niet bang zijn, niet bang zijn mijnheer" en je dan aanklampen met een verhaaltje dat ze hier studeren en om wat extra geld te hebben een stukje van hun cultuur te koop aanbieden in de vorm van boekjes met oude verhalen en mythen en legendes uit de Congo.

Moet ik de eerste Marokkaan nog zien doen.
*KNIP*
Geen aanzetten tot geweld.

[de metser]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Gevaarlijke bezigheid.
Stel dat die haperende breinen daadwerkelijk kunnen gelinkt worden aan contacten met anderskleurigen, dan pleit dit in het voordeel van het niet laten samengaan van mensenrassen van verschillende origine............

Laat al die onderzoeken maar doorgaan, daar is niks mis mee. Hoe meer we van ‘onszelf’ te weten komen hoe beter. Zelfs als dit confronterend kan zijn.
Het is niet omdat er een of ander ‘racisme-centrum’ in ons brein aanwezig is (zou zijn) dat we ons ook zo moeten gedragen. Mensen beschikken immers over een bewustzijn dat al die ‘oncontroleerbare’ processen kan corrigeren.
Om het met een boutade te zeggen: ’t niet omdat je testosteronspiegel piekt dat je elke vrouw bespringt. Je bewustzijn treedt hier corrigerend op. (hopelijk toch)

[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door de metser

Laat al die onderzoeken maar doorgaan, daar is niks mis mee. Hoe meer we van ‘onszelf’ te weten komen hoe beter. Zelfs als dit confronterend kan zijn.

Ook wat betreft de historische toedracht inzake geschiedkundige gebeurtenissen?

Het is niet omdat er een of ander ‘racisme-centrum’ in ons brein aanwezig is (zou zijn) dat we ons ook zo moeten gedragen. Mensen beschikken immers over een bewustzijn dat al die ‘oncontroleerbare’ processen kan corrigeren.
Om het met een boutade te zeggen: ’t niet omdat je testosteronspiegel piekt dat je elke vrouw bespringt. Je bewustzijn treedt hier corrigerend op. (hopelijk toch)

Volgens mij is het de sociale conditionering die dit bewustzijn stuurt.
Toen het bon ton, of op zijn minst geoorloofd was om protectionistisch te reageren en racistisch discours te ventileren, kon en mocht men heel bewust "Voile zwetten" uitschruwelen aan het adres van andersgekleurde aardlingen.
Nu valt deze twijfelachtige eer enkel nog te beurt aan een blunderende scheidsrechter, of hoogstens aan iemand die politiek 'fout' zit. Dan kan dit (bewust?) nog door de beugel.......... of vergis ik me?

[Xenon]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Alle reflexen zijn aangeleerd.

't is niet om te muggenziften ( ), maar een "aangeleerde reflex" bestaat niet.

[The Paulus Experience]

Oorspronkelijk geplaatst door Xenon

't is niet om te muggenziften ( ), maar een "aangeleerde reflex" bestaat niet.

Toch wel.
Door conditionering kan je een reflex aanleren.

Niet alle reflexen zijn echter aangeleerd.

[Babeth]

Euhm... hoe zit het eigenlijk met de reactie van zwarten op een blanke tester ?
Het is allemaal 1 pot nat en volgens mij gewoon gebaseerd op "wat de boer niet kent eet-ie niet". Ik ben zelf opgegroeid met een kleurling stiefzus en ik moet zeggen dat ik mij bij zwarten wel op mijn gemak kan voelen maar toch duidelijk lichamelijke verschillen vaststel, en dan zijn er nog de culturele verschillen omdat alle van mijn gekleurde familieleden niet in Nederland of België zijn opgegroeid. Zelfs mijn stiefzuster is tot haar 12de grootgebracht in British Guinea en de Antillen, dus zelfs zij heeft een andere culturele achtergrond. Als men mij zo'n test met een zwarte tester laten afnemen dan zullen mijn antwoorden normaal gezien niet gehinderd worden door het feit dat de tester zwart is. Maar omdat ik teveel last heb gehad van Maghrebijnse inwijkelingen zouden mijn resultaten wèl beïnvloed kunnen worden indien een Maghrebijn de test zou afnemen. Net zoals ik van mezelf weet dat ik ook beïnvloed zal worden door het geslacht van de tester, ik reageer nu eenmaal anders op mannen dan op vrouwen.
Dus de conclusies van die studie zijn wetenschappelijk gezien waardeloos, omdat ze een heleboel andere en belangrijke factoren weglieten.

[de metser]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Ook wat betreft de historische toedracht inzake geschiedkundige gebeurtenissen?

’t uurlijk dat. Maar wel door geschoolde historici. Geschiedenis is een (de) brug naar de toekomst

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Volgens mij is het de sociale conditionering die dit bewustzijn stuurt.
Toen het bon ton, of op zijn minst geoorloofd was om protectionistisch te reageren en racistisch discours te ventileren, kon en mocht men heel bewust "Voile zwetten" uitschruwelen aan het adres van andersgekleurde aardlingen.
Nu valt deze twijfelachtige eer enkel nog te beurt aan een blunderende scheidsrechter, of hoogstens aan iemand die politiek 'fout' zit. Dan kan dit (bewust?) nog door de beugel.......... of vergis ik me?

Tja, met die ‘sociale conditionering’* loopt het al mis natuurlijk. Intrinsiek is ieder mens er zich van bewust wat goed/fout, eerlijk/oneerlijk, enz. is. ’t Is omdat we ‘groepsdieren’ zijn die georganiseerd leven dat er uiteindelijk een leider zijn bewustzijn als ideaal gaat verkondigen en door de ‘kudde’ gevolgd wordt. Wij noemen dat politiek.

Dat doet echter geen afbreuk aan ons persoonlijk bewustzijn. Mensen die xenofoob zijn ingesteld in ‘onpersoonlijke’ materies, gaan zich plots engageren voor het ‘Afghaanse’ gezin uit hun buurt dat dreigt uitgewezen te worden. (niet verwarren met empathie) Daar speelt hun persoonlijk ‘bewustzijn’ wel, en in het stemhokje speelt hun ‘sociale conditionering’. In ieder geval, het gaat hem erom dat ons bewustzijn reflexmatig gedrag kan onderdrukken.
(Zelfs op een godverlaten eiland)

Om het nog maar eens met een boutade te zeggen: de kampopzichter van de nazi’s zijn bewustzijn*² zei – ondanks de sociale conditionering – dat hij niet goed bezig was. Maar door allerlei complexe (sociaal opgelegde) gedragsregels onderdrukt hij zijn bewustzijn en deed lekker voort.

* (langs beide zijden van het politieke spectrum natuurlijk)
*² ons ‘geweten'?

[Darwin]

Oorspronkelijk geplaatst door Babeth

Euhm... hoe zit het eigenlijk met de reactie van zwarten op een blanke tester ?
Het is allemaal 1 pot nat en volgens mij gewoon gebaseerd op "wat de boer niet kent eet-ie niet". Ik ben zelf opgegroeid met een kleurling stiefzus en ik moet zeggen dat ik mij bij zwarten wel op mijn gemak kan voelen maar toch duidelijk lichamelijke verschillen vaststel, en dan zijn er nog de culturele verschillen omdat alle van mijn gekleurde familieleden niet in Nederland of België zijn opgegroeid. Zelfs mijn stiefzuster is tot haar 12de grootgebracht in British Guinea en de Antillen, dus zelfs zij heeft een andere culturele achtergrond. Als men mij zo'n test met een zwarte tester laten afnemen dan zullen mijn antwoorden normaal gezien niet gehinderd worden door het feit dat de tester zwart is. Maar omdat ik teveel last heb gehad van Maghrebijnse inwijkelingen zouden mijn resultaten wèl beïnvloed kunnen worden indien een Maghrebijn de test zou afnemen. Net zoals ik van mezelf weet dat ik ook beïnvloed zal worden door het geslacht van de tester, ik reageer nu eenmaal anders op mannen dan op vrouwen.
Dus de conclusies van die studie zijn wetenschappelijk gezien waardeloos, omdat ze een heleboel andere en belangrijke factoren weglieten.

Het belangrijkste is dat dit onderzoek BESTAAT. Eindelijk is een politiek correct heilig huisje ingetrapt.

We mogen niet verwachten dat al meteen onderzoeksexperimenten opgezet worden waar met alle mogelijke factoren rekening gehouden is. Zo werkt zo'n onderzoek nu eenmaal niet. Belangrijkste effect van dit onderzoek zal zijn -hoop ik- dat andere onderzoekers dit onderzoek gaan herhalen en bekritiseren en andere factoren gaan proberen te meten.

Maar het feit alleen al dat er wel degelijk iets te meten valt, brengt ons in een geheel andere wereld. Onderzoeken als dit zullen op termijn leiden tot een wetenschappelijk onderbouwde verklaring van "racisme" en dan bedoel ik daar ook alle gebieden mee die men tegenwoordig onder racisme klasseert. Het moet zo in principe mogelijk zijn verschillen te meten in reacties tussen in verschillende culturen opgevoede mensen. En zulke onderzoeken zullen uiteindelijk ook antwoorden kunnen geven op vragen als "wat doet deze of deze religie of idelogie met iemands geest". Ze zullen ook antwoorden kunnen leveren hoe deze religies en ideologiën en culturen hun uitwerking op de geest uitoefenen en op welke mechanismen ze inspelen. En dan kan er misschien wel eens allerlei onverwachte conclusies te voorschijn komen.

In ieder geval moeten in zulke onderzoeken tevens de inzichten van iemand als Hans J. Eysenck mee ingebracht worden. Eysenck, pionier van het politiek niet correct psychologisch onderzoek, was degene die het grote belang van de persoonlijkheid heeft aangetoond in psychologische testen en onderzoeken. Wat voor individu A geldt, geldt immers niet voor individu B, omdat iedereen een andere en voor hem of haar typische aangeboren persoonlijkheid heeft, wat dikwijls tot uiting komt in geheel andere reacties in testen.

Perfect kan dit onderzoek dus niet zijn. Maar in de vooruitgang wat betreft de kennis van onszelf en hoe we op elkaar reageren als mensen is het zeker en vast een mijlpaal.

Op termijn zullen de bevindingen van onderzoeken als deze ons bevrijden van het sloganmatig omgaan met zaken die nu heel emotioneel en politiek zwaar geladen maar bovendien uiterst actueel en prangend zijn.


Nom@d verdient een pluim voor het plaatsen van deze topic.