I.M. Frank Vanhecke

[Den Duisteren Duikboot]

De volksmens wil verheerlijkt worden. Hij is in wezen een sukkelaar, niet slim genoeg om het te maken, niet handig genoeg om op te lichten. Een doodgewone mens met zicht op een anonieme grafsteen.

Toen Frank Vanhecke zich aansloot bij het Vlaams Blok - de partij was toen nog trots fascistisch, maar dat deerde Frank niet - wist hij hoe hij de volksmens aan zijn partij kon lijmen: door hem te verheerlijken. En Frank toog aan het werk: hij verzon de "mythe van de gewone man", de Vlaming die van 's ochtends tot 's avonds zijn handen stomp werkte voor het Vaderland, degene die heroïsche deugden, spontaan en ongevraagd, in zijn dagelijkse praxis smokkelde. Deugden zoals betrouwbaarheid, volharding, arbeidslust en ruimhartigheid.

Deze mythische volksmens had het onder de CVP niet onder de markt. Er werd nauwelijks over hem gesproken, en als hij ter sprake kwam was dat in een context van toenemende werkloosheid, baldadig gedrag tijdens betogingen en bedrijfsbezettingen, verpaupering en stijgende criminaliteit. De volksmens was geen held in dit verhaal, maar wilde er wel één worden. En Vanhecke, onze Frank, had dat geroken.

Frank was zelf niet meteen een volksmens. Het was een wat teruggetrokken, verburgerlijkte jongen die was grootgebracht met het Pallieterke. Een keurige jongen, heteroseksueel in weerwil van de geruchten, en altijd keurig en vriendelijk. Doch dit terzijde.

Sinds de volksmens gemythologiseerd is, gedraagt hij zich steeds baldadiger: hij stemt op Lordi tijdens het Eurovisiesongfestival, hij stemt op een voormalige fascistische partij, hij noemt Jean-Marie Dedecker betrouwbaar. Hij zet met andere woorden een drieste aanval in tegen de cultuur van de elite: alles wat voor "goed" en "verheven" doorgaat moet eraan geloven. Hij gedraagt zich als een barbaar in het Museum voor Schone Kunsten. Hij laat scheten tijdens plechtigheden. Hij verdraagt geen stiltes en drukt zich bij voorkeur uit in onbestemd lawaai.

Frank applaudisseert bij elke "subversieve" daad van de volksmens. Hij staat achter hem en deelt schouderklopjes uit. Het druist een beetje in tegen zijn goede opvoeding, maar hij heeft dit slag volk nodig. Het is beslist geen toeval dat het fascisme doorbrak in een tijdperk waarin steeds meer mensen stemrecht verwierven. Dat weet Frank ook. Geen fascisme zonder steun van het volk. Geen steun van het volk zonder verheerlijking van het volk.

Jean-Marie Dedecker gaat in zijn strategie een stapje verder. Hij geeft de volksmens niet alleen schouderklopjes: hij gedraagt zich ook als een volksmens. Meer bepaald als de mythische volksmens uit Franks verbeelding. Dedecker is het door Vanhecke geboetseerde beeld dat door een kwaadsappige Aphrodite tot leven is gewekt. In Dedecker herkent de volksmens zijn eigen mythe. Indien hij er slechts zichzelf in zou herkennen, zou Dedecker nooit enige populariteit kunnen genieten, zelfs niet als medestander in de strijd tegen het elitaire. Hij predikt niet de hardwerkende Vlaming (steil in zijn principes, rechtdoorzee en radicaal voor het volk), hij is die hardwerkende Vlaming.

Vanhecke moet zich een hoedje geschrokken hebben toen zijn mythe tot leven kwam. Anders dan bij Pygmalion, wordt het beeld niet verliefd op de beeldhouwer. Het zet zich ook niet tegen hem af. Het gaat alleen tussen hem en de volksmens in staan, als een muur waar de volksmens, van nature "de kleine man" genoemd, niet over heen kan kijken. Dedecker verstopt Vanhecke achter zijn kloeke schouders en zijn brede grijns, en Vanhecke kan niets anders doen dan af en toe stuntelig op zijn tenen veren, in de hoop dat de volksmens een glimp opvangt van zijn op- en neer verende kop.

En terwijl Dedecker de meute aanvoert in de laatste bestorming van de beschaving, gewapend met een Verlichting die in de Terreur is blijven steken, kijkt Vanhecke mistroostig toe hoe de weg die hij geplaveid heeft naar de eeuwige roem, vertrappeld wordt door zijn eigen mythe. Zo eindigt ook Frank als een sukkelaar, niet slim genoeg om het te maken, niet handig genoeg om op te lichten. En zo is hij toch nog een beetje volksmens geworden.

[neutraalzwitserland]

1 van de mooiste verhalen die ik in tijden heb gelezen . Hoezee!

[Patriot!]

Héél mooi!