Congo : We houden van het land, niet van z'n leiders

[Rudy]

Congo : We houden van het land, niet van z'n leiders

door Bart Beirlant - (c) De Standaard 31/03/07


Joseph Kabila, de democratisch verkozen president van Congo, heeft nu wel bewezen dat hij een eredoctoraat van de Koninklijke Militaire School verdient. Wat wekenlange politieke onderhandelingen niet vermochten, klaarde hij met militaire middelen: de privémilitie van Jean-Pierre Bemba uitschakelen én zijn enige ernstige politieke uitdager zelf neutraliseren.

Alleen spijtig voor Kabila dat afgelopen week de tol van het geweld tussen de twee kampen duidelijk werd: minstens 150 burgerdoden, een onbekend aantal soldaten, 150 burgers die nog altijd in een ziekenhuis liggen, vrouwen die verkracht werden en voor de rest van hun leven getraumatiseerd zijn, geplunderde winkels en kantoren...

Niets of niemand werd ontzien op 22 en 23 maart. De gevel van de Belgische ambassade vertoont tientallen kogelinslagen. Of neem dit getuigenis: ,,Ik heb me, met mijn vrouw, verscholen in een gang van de flat, zonder vensters. Tot 20 uur hebben we daar gezeten, gelegen, terwijl rondom het 'vuurwerk' zonder ophouden voortging. We kregen vijf kogelinslagen aan de achterkant, waarvan een dwars door onze koelkast is gegaan. Het schieten was oorverdovend en het gebouw trilde constant. De huisknecht van mijn bovenbuur kreeg een kogel door zijn hoofd en lag dood op zijn achterterras''.

Het is een bekend Afrikaans spreekwoord: als twee olifanten slaags raken, lijdt het gras. Dat is opnieuw gebleken in Kinshasa. De wijze uitspraak geeft ook aan dat mannetjesolifanten elkaars nabijheid moeilijk verdragen. Bemba, tijdens de oorlog een van de rebellenleiders en in de transitieperiode een van Kabila's vier vicepresidenten, vertrekt straks naar Portugal. De kans is klein dat hij nog terugkeert.

Waarnemers die Congo van nabij volgen, zeggen dat de confrontatie onvermijdelijk was geworden. Al snel na de verkiezingen bleek dat de Alliantie van de Presidentiële Meerderheid (AMP) rond Kabila er alles aan deed om de macht te monopoliseren. Zelfs het voorzitterschap van een van de vele parlementaire commissies kon de oppositie niet krijgen. Zelfs in provincies waar de Bembisten het pleit gewonnen hadden, slaagde de AMP erin eigen mensen tot gouverneur of senator te laten kiezen.

Bemba, de verliezer van de presidentsverkiezingen met 42 procent van de stemmen, weigerde zijn privémilitie af te slanken tot 12 man, zoals bij presidentieel decreet verordend was. Op geen enkel moment gaf hij de indruk vrede te kunnen nemen met zijn nieuwe rol als oppositieleider.

Wellicht onder druk van generaal Kisempia, de stafchef van het leger die berucht is om zijn kwaliteiten op het vlak van corruptie, besloot Joseph Kabila groen licht te geven voor een militair offensief. Onze ooggetuige is formeel: het Congolese leger loste de eerste schoten.

Meteen is andermaal bewezen dat democratie veel meer is dan het organiseren van democratische verkiezingen. De ontnuchtering is groot aan de kant van de internationale gemeenschap, zeker na de succesvolle verkiezingen.

Hoe moet het nu verder? Cruciaal is dat de internationale gemeenschap met één stem gaat spreken in het dossier-Congo. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken zullen dat gisteren en vandaag proberen tijdens hun tweedaagse informele top in Bremen. Dat eenstemmigheid niet makkelijk is, bleek deze week: de posthoofden van de EU-ambassades in Kinshasa veroordeelden in een communiqué het ,,prematuur grijpen naar het geweld, terwijl nog niet alle wegen om te onderhandelen waren uitgeput''. Daarmee wezen ze nadrukkelijk president Joseph Kabila terecht. Het politiek comité rond Javier Solana, de Hoge Vertegenwoordiger van het Buitenlands Beleid van de EU, was van die demarche niet eens op de hoogte en was niet gelukkig. Kabila evenmin.

Maar ook België moet dringend met één stem beginnen spreken. De kritische houding van minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (Open VLD) stak al een tijd schril af tegen het naïeve enthousiasme van zijn collega's van Defensie en Ontwikkelingssamenwerking, André Flahaut (PS) en Armand De Decker (MR). Zij drukten Kabila aan de borst en hielden pleidooien voor een koninklijk bezoek aan Congo. De Decker hervatte nog maar enkele weken geleden de structurele samenwerking met onze voormalige kolonie, volgens Broederlijk Delen zonder dat de regering-Gizenga haar huiswerk al had gedaan en zonder duidelijke voorwaarden.

De Gucht moet de jongste gebeurtenissen in Congo aangrijpen om één diplomatieke lijn uit te stippelen. Hij kan daarbij profiteren van het feit dat Louis Michel, die als Europees Commissaris voor Ontwikkelingssamenwerking voor veel Kinois iets te nadrukkelijk de kant koos van Kabila, zijn functie even heeft laten staan voor de Belgische verkiezingen.

Op zijn reis naar Congo vanaf 9 april zou De Gucht er goed aan te doen zich rechtstreeks tot de Congolezen te richten met één duidelijke boodschap: ,,We zijn bereid jullie land te blijven steunen, maar in functie van wat jullie leiders doen. Zij moeten een eenheidsleger vormen, zij moeten de oppositie ruimte geven, zij moeten de mensenrechten respecteren, zij moeten de ondoorzichtige mijncontracten herzien, zij moeten komaf maken met corruptie.''

Anders steunen we de opkomst van een nieuwe versie van het Mobutisme.

[C2C]

Beirlant heeft gelijk. We moeten de diep-blauwe PVV'ers als Chevalier, Decroo, Reynders en Michel, zeer goed in 't oog houden. We moeten vermijden dat het liberalisme opnieuw de Congolezen onderdrukt en een dictator steunt.

[Chipie]

We sturen beter een enkele Waalse socialisten....

[Rudy]

Oorspronkelijk geplaatst door C2C

Beirlant heeft gelijk. We moeten de diep-blauwe PVV'ers als Chevalier, Decroo, Reynders en Michel, zeer goed in 't oog houden. We moeten vermijden dat het liberalisme opnieuw de Congolezen onderdrukt en een dictator steunt.

Nogal een geluk dat de liberalen hebben belet dat Kabila een eredoctoraat kreeg.