Dieren, dilemma’s en discriminatie

[Deepeco]

Aan de hand van morele dilemma's zullen we een rationele, ethische onderbouwing geven voor het idee dierenrechten. Ik zal aantonen dat onze ethische consensus inconsistent is: we vinden het gebruik van mensen (zoals slavernij, kannibalisme, mensproeven, mensenhandel) immoreel, we zijn tegen elke vorm van discriminatie (zoals seksisme of racisme) omdat dat onrechtvaardig is, maar toch eten we dieren op. We zullen argumenteren dat de enige logisch consistente houding die van het veganisme is. Daar de logische consistentie bijzonder sterk is, is het vreemd dat mensen toch nog ongestoord hun triviale belangen boven de vitale belangen van anderen stellen. De rechtvaardigheidsstrijd zal zich dus ook moeten toeleggen op het ontmantelen van de dierenuitbuitingsindustrie.

Je kind is bij de buren aan het spelen. Plotseling merk je dat hun huis in lichterlaaie staat. Vliegensvlug ren je door de vlammen naar binnen. In de brandende kamer zie je je kind liggen naast de hond van de buren. Bewusteloos, maar ze leven nog. Je kunt ze niet allebei tegelijk dragen. Dus wie ga je nog net kunnen redden? Je kind of de hond, dat is de vraag.
Dit is een berucht dierendilemma. De meeste mensen kunnen hierop snel antwoorden: “Mijn eigen kind natuurlijk!” En ze gaan verder: “Kinderen hebben dus meer recht op leven dan honden. Dieren zijn dus minder waard dan mensen. Dus… mogen wij dieren opeten.” Er lijkt enige logica in te zitten, maar wacht even! Stel dat in het brandend huis niet die hond lag, maar het kind van de buur. Waarom concluderen die mensen dan niet dat men dan ook kinderen van buren mag opeten? Want diezelfde mensen zeggen nochtans dat ze opnieuw hun eigen kind zouden redden. Trouwens, “Eigen kind eerst”, is dat niet zoals het racistische “Eigen volk eerst!”? Is dat geen discriminatie? Diezelfde mensen zeggen nochtans dat ze geen racisten zijn, en dat alle mensen gelijkwaardig zijn. Dat is toch wel straf! Zijn diezelfde mensen dan massaal aan het liegen? Waar is die gelijkwaardigheid dan naartoe? Is ze door de vlammen in rook opgegaan?
Ethische dilemma’s kunnen ons veel leren. Zo kunnen we een scherper inzicht krijgen in de ideeën ‘dierenrechten’ en ‘gelijkwaardigheid’. Laten we eens een poging wagen om aan de hand van twee beruchte dilemma’s een consistente ethiek op te bouwen. Want zou het niet fantastisch zijn om de verstokte vleeseter met één slag te overtuigen door een ijzersterke rationele argumentatie? We gaan een poging wagen…
De razende trein.
Je staat (toevallig) aan de wissel van een treinspoor. Je ziet dat de trein in volle vaart komt aangereden. Maar… plots merk je dat op het linkerspoor twee mensen vastgebonden liggen. Doe je niets, dan zal de trein het linkerspoor nemen, met alle gevolgen van dien. Je kan de wissel overhalen zodat de trein het rechterspoor zal nemen. Maar op dat rechterspoor zie je één persoon liggen. Samengevat: niets doen staat gelijk aan twee doden, aan de wissel trekken resulteert in één dode. “De wissel overhalen,” zullen de meesten antwoorden, “want één slachtoffer is toch altijd nog beter dan twee.” Prima, maar als onze beste lezer er ook zo over denkt, dan slaat een volgend zwaar dilemma recht in zijn gezicht.
Het ziekenhuisdilemma.
Twee patiënten met een zeldzame bloedgroep liggen op de chirurgische afdeling. De ene heeft een nieuwe lever nodig, de andere een hart. Maar er is geen lever en geen hart beschikbaar. Plots komt de verpleegster binnen. De chirurg weet dat zij (toevallig) ook dat zeldzame bloedtype heeft. De chirurg beseft dat hij met haar lever en hart die twee mensen nog kan redden. “Toch beter één mens (de verpleegster) dood dan twee mensen (de patiënten),” denkt hij, en hij grijpt stiekem naar zijn scalpel… En dat vinden de meeste mensen (onze lezer?) dan weer geen goed idee…
Zijn we dan zo ethisch inconsequent? Of is de mens gewoon dom? We geloven in gelijkwaardigheid, maar kiezen toch eerst ons eigen kind. We zeggen dat we de wissel moeten overhalen om netto één leven te redden, maar toch mag de chirurg niet de verpleegster vermoorden. Hoe komt dat? Waar zit ’m het verschil?

Het basisrecht
Het antwoord op bovenstaande vragen is eigenlijk vrij eenvoudig. Mensen hebben een basisrecht: het recht om niet ‘geïnstrumentaliseerd’ te worden, om niet zonder een bewuste vrijwillige toestemming als middel (gebruiksvoorwerp, instrument) gebruikt te worden voor iemand anders zijn doelen. De verpleegster wordt door de chirurg geïnstrumentaliseerd: ze wordt gereduceerd tot object, tot een hart en een lever. De aanwezigheid van de verpleegster is daarbij cruciaal. Als ze niet in de buurt is, kan het plan van de chirurg niet werken. Iemand wordt dus geïnstrumentaliseerd als diens aanwezigheid noodzakelijk is om anderen te redden. Kijken we naar het dilemma van de razende trein, dan kun je nog steeds de wissel overhalen en twee mensen redden, zelfs indien er niemand op het rechterspoor zou liggen. Als je aan de wissel trekt en de persoon op het rechterspoor sterft, is dat geen moord: die persoon werd niet door jou geïnstrumentaliseerd. Ook de hond of het kind van de buren wordt niet geïnstrumentaliseerd, want ze worden geen objecten om uw kind uit de brand te redden.
Een recht is een bescherming van een belang. Maar wat voor status heeft dit basisrecht? Ten eerste is het niet zomaar een recht, maar een fundamenteel recht. Zonder dit basisrecht zouden de andere universele mensenrechten geen poot hebben om op te staan. Ten tweede is het een negatief recht. Het verschil tussen positieve en negatieve rechten is als volgt in te zien. Iedereen praat over het recht op leven, maar wat wil dat zeggen? Wil dat zeggen dat ik jou mag doden en opeten als ik dreig te verhongeren? Of wil dat zeggen dat jij mij niet mag doden en dat je dus de plicht hebt om me te laten leven? Het eerste is een positief recht om zelf iets wel te mogen doen, het tweede is een negatief recht waarbij jij een plicht hebt om iets niet te doen. Het basisrecht houdt dus in dat anderen een plicht hebben om jou niet te instrumentaliseren. Ten derde is het basisrecht een niet-consequentiële bescherming van een belang. We mogen die ene verpleegster niet instrumentaliseren, zelfs indien we daardoor meerdere mensen kunnen redden. We mogen dus niet kijken naar de gevolgen (de consequenties) om te gaan tellen hoe we zo veel mogelijk levens kunnen redden. Kortom: het basisrecht heeft dus een wel zeer sterke status. En dan rijst de vraag: wie kan aanspraak maken op dat basisrecht?

Het principe van gelijke morele consideratie
In de huidige Westerse cultuur wordt het basisrecht toegekend aan alle en alleen mensen. Baby’s, mentaal gehandicapte weeskinderen, dementerende bejaarden: alle mensen kunnen aanspraak maken op het basisrecht. Maar dieren worden nog wel gebruikt. En dat is allesbehalve logisch, want er is geen enkel moreel relevant criterium waarom we dieren nog wel zouden mogen instrumentaliseren en mensen niet. Zelfbewustzijn, rationeel denkvermogen, moreel oordeelvermogen, taalvaardigheid, intelligentie, creativiteit,… het mag niet baten: ofwel zijn er mensen die die speciale eigenschap niet hebben, ofwel zijn er dieren die die wel hebben. Stel maar een criterium voor, ik knal ze allemaal af. Ook het idee dat alle en alleen mensen een ziel of een vrije wil zouden hebben, wil ik weerleggen: behalve uit onbetrouwbare bronnen en mensen die dat blindelings geloven, hebben we geen enkele aanwijzing om dat arbitraire bijgeloof kracht bij te zetten. Hoe kun je zien of een baby wel en een varken geen ziel heeft? Blijft nog één veelgehoord criterium over: mensen hebben het basisrecht… omdat ze mens zijn. Misschien wat te simplistisch, maar goed, laten we dit argument eens ernstig onder de loep nemen. Heeft het niet wat weg van de racistische uitspraak dat blanken meer rechten hebben omdat ze een blank zijn?
Discriminatie zoals seksisme of racisme is het ontzeggen van iemands rechten (belangen) op basis van een eigenschap dat niet relevant is. Als we kunnen aantonen dat ‘mens zijn’ net zoals ‘man zijn’ of ‘blank zijn’ moreel irrelevant is, dan is vlees eten een vorm van ‘speciëcisme’: een aparte, discriminerende behandeling op basis van soort. Van dit argument zal de speciëcistische vleeseter nachtmerries krijgen. We gaan aantonen dat het doden van meer dan 50 miljard dieren (exclusief zeedieren) per jaar voor onze voeding een apartheidsregime van afschuwelijke omvang.
Waarom zijn geslacht, huidskleur of soort irrelevante criteria? Omwille van twee redenen. Ten eerste liggen er aan deze criteria geen moreel relevante gevoelens zoals empathie, bezorgdheid of verwondering ten grondslag. Ten tweede is het ongeveer even moeilijk om van een man een vrouw te maken als van een vrouw een man. Het is ongeveer even moeilijk om van een mens een dier te maken als omgekeerd. Mannen en vrouwen, blanken en zwarten, mensen en dieren, allemaal zijn ze even kwetsbaar en hebben gelijke belangen.
Hieruit blijkt welke criteria wel moreel relevant zijn, namelijk leven en lijden. Levende wezens en subjecten (wezens die een perceptueel bewustzijn hebben dat de mogelijkheid geeft om gevoelens zoals pijn, angst of stress te kunnen gewaarworden) zijn dus intrinsiek waardevol. De criteria leven en lijden zijn gebaseerd op waardevolle emoties van medeleven en medelijden. En het is duidelijk dat het veel gemakkelijker is om een levend wezen te doden of een subject pijn te doen of bewusteloos te meppen, dan om een levenloos object een bewustzijn te geven. Leven en bewustzijn (welzijn) zijn fragiele en daarom waardevolle eigenschappen. Levende wezens en subjecten hebben belangen om die kwetsbare eigenschappen te behouden. Door die kwetsbaarheid krijgen bewuste wezens en levende wezens het basisrecht.
Subjecten zijn alle dieren die duidelijk de mogelijkheid hebben ontwikkeld om te kunnen voelen, en die die mogelijkheid nog niet voorgoed verloren hebben. Voor al die dieren geldt het principe van gelijke morele consideratie: ze kunnen allemaal in gelijke mate aanspraak maken op het basisrecht. Als kannibalisme, mensproeven, slavernij en mensenhandel niet mogen, dan mogen vlees eten, dierproeven, dierenarbeid en dierenhandel ook niet toegelaten zijn. Alle dieren hebben dus het basisrecht om niet louter als middel te dienen voor de doelen van mensen. En wat met planten? Die hebben ook een intrinsieke waarde en het recht om niet als middel gebruikt (gedood) te worden voor de luxedoelen van mensen. We mogen dus nog wel planten instrumentaliseren voor onze basisbehoeften, want anders zit er niets anders op dan het plegen van zelfmoord door uithongering.

Getolereerde keuze gelijkwaardigheid
Alle dieren en mensen zijn moreel gelijkwaardig omdat ze even sterk aanspraak kunnen maken op het basisrecht. In het brandend huis werd echter niet het basisrecht van die hond geschonden. Er is nog wel sprake van een gevoelsmatige ongelijkwaardigheid omdat we ons eigen kind prefereren. Is dat dan toch nog geen klein beetje discriminatie? Niet noodzakelijk, want er kan nog een subtiele vorm van gelijkwaardigheid aanwezig zijn. Waarschijnlijk zou je buurman besluiten eerst zijn kind te redden, en niet jouw kind. Mocht je morele bezwaren hebben op zijn keuze, mocht je tegen hem zeggen: “Lieve buurman, wat jij deed was totaal fout, want mijn kind heeft meer waarde en meer recht op leven”, dan is er wel degelijk sprake van discriminatie. Maar als je antwoord: “Hoewel ik het erg vind van mijn kind, respecteer ik uw keuze”, dan is er sprake van een gelijkwaardigheid omdat we de keuze van de ander tolereren. Dus om bij een gevoelsmatige ongelijkwaardigheid te bepalen of je iemand discrimineert, kun je jezelf afvragen of je de keuze van uw buurman respecteert. Wat indien de buur heel graag zijn hond ziet?
Welnu, daar honden en andere dieren net als mensen ook subjecten zijn, zijn ze niet alleen moreel gelijkwaardig, maar zou er ook een getolereerde keuze gelijkwaardigheid moeten zijn. Hoewel wij onze eigen kinderen zouden redden, moeten we de keuze van uw buur om de hond te redden tolereren en mogen we er geen morele bezwaren mee hebben.

Nog een laatste dierendilemma
Is bovenstaande ethische theorie wel consistent? Ik zie dat onze kat (wel, eigenlijk is de kat van zichzelf) een muisje gevangen heeft. De kat instrumentaliseert dat muisje. Mag dat? Of moet onze kleine carnivoor dan maar verhongeren? Nog een dilemma! Wij mogen geen dieren instrumentaliseren, en onze kat mag dat wel? “Discriminatie!”, hoor je de menselijke vleesliefhebber dan zeggen: “Katten hebben niet meer rechten dan mensen”, en hij besluit dat wij dan ook dieren mogen eten.
Toch klopt dat argument niet. Het basisrecht van een dier impliceert dat anderen een basisplicht hebben. Maar wie draagt die plicht? Wie is verplicht om het basisrecht van anderen te respecteren? Simpel: alle wezens met een morele verantwoordelijkheid. Die morele verantwoordelijkheid impliceert een voldoende kennis van ethiek, de mogelijkheid om bv. te kunnen argumenteren. Ik heb een kat nog nooit met ons weten te discussiëren over dierenrechten. Een kat heeft dus geen morele verantwoordelijkheid, wij mensen hebben die wel. Als een kat vlees eet is dat amoreel (dat staat buiten de ethiek), als een mens vlees eet is dat immoreel.
Maar er zijn ook inheemse volkeren die overleven van de jacht. Voor hen is de jacht van vitaal belang. Die volkeren zouden uitsterven zolang ze geen alternatief hebben. Alweer een dilemma! Voor die volkeren geldt een ‘uitzonderingsclausule’: in principe mogen ze geen dieren instrumentaliseren, maar omdat ze in een noodsituatie verkeren, zijn ze niet aansprakelijk en niet toerekeningsvatbaar. Dus we mogen hun duurzame overlevingsjacht niet bestraffen, en we hebben de plicht om te zoeken naar verantwoorde diervriendelijkere alternatieven.
Voor de vleesliefhebbers in België wacht nu nog een laatste dilemma. Wij kunnen gezond leven zonder dieren te gebruiken. Dus ofwel erkennen we de kracht van bovenstaande argumenten en weigeren we nog om dieren uit te buiten en te instrumentaliseren. Ofwel blijven we genieten van een sappige steak en stellen we onze triviale belangen boven de vitale belangen van anderen. De enige redenen waarom we nog vlees eten, zijn gemakzucht, gewoonte, smaak of persoonlijk voordeel. Dat zijn geen gewichtige argumenten. Uit ervaring blijkt dat de vleeseters die hun gedrag willen rechtvaardigen met argumenten, zeer vaak hun toevlucht nemen tot drogredenen. Uiteindelijk wordt de vleeseter geconfronteerd met het beruchtste dilemma van de zichzelf voorliegende speciëcistische egoïst…

Stijn Bruers

[Pieke]

deknt ge dat het voor die muis een fluit uitmaakt als het gedood wordt door de amorele kat, of de immorele mens?

denkt ge dat het voor de plant een fluit uitmaakt dat het wordt gedood om in onze basisbehoeften te kunnen voorzien, en niet voor "luxeproducten" (en is een stoel een luxeproduct?)?

En Stijn, als dieren niet meer mogen gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek, mogen wetenschappers dan u gebruiken?

En een echt inhoudelijk antwoord komt er nog wel eens ooit aan, maar nu niet

[diminike]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Het ziekenhuisdilemma.
Twee patiënten met een zeldzame bloedgroep liggen op de chirurgische afdeling. De ene heeft een nieuwe lever nodig, de andere een hart. Maar er is geen lever en geen hart beschikbaar. Plots komt de verpleegster binnen. De chirurg weet dat zij (toevallig) ook dat zeldzame bloedtype heeft. De chirurg beseft dat hij met haar lever en hart die twee mensen nog kan redden. “Toch beter één mens (de verpleegster) dood dan twee mensen (de patiënten),” denkt hij, en hij grijpt stiekem naar zijn scalpel… En dat vinden de meeste mensen (onze lezer?) dan weer geen goed idee…
Zijn we dan zo ethisch inconsequent? Of is de mens gewoon dom? We geloven in gelijkwaardigheid, maar kiezen toch eerst ons eigen kind. We zeggen dat we de wissel moeten overhalen om netto één leven te redden, maar toch mag de chirurg niet de verpleegster vermoorden. Hoe komt dat? Waar zit ’m het verschil?

Waarom neemt de dokter het hart of de lever van de ene patient niet
om de andere te genezen. Dan overleeft er ook 1 ....
zonder dat de verpleegster gedood wordt.

[diminike]

Hebben planten dan ook evenveel rechten als mensen die hersendood
zijn, volgens jou DeepEco? Waarom niet?

Als je plantaardig materiaal eet, kan een andere herbivoor of omnivoor
daar niet meer van eten. Je treedt dus in competitie met dit dier,
als deze niet voldoende eten vindt, gaat het dood.

Is er een verschil als je dat dier direct dood of laat uithongeren?


Een ander verhaaltje:
Er zwemmen vissen in de zee, die sterven na 10 jaar aan natuurlijke
dood. Vind je het immoreel deze vissen na 9 jaar uit het water te halen
en op te eten? Wat maakt het uit, dat ze gemiddeld nog een jaartje langer
zwemmen?

[diminike]

Wat dood jij niet? Alle dieren of hogere dieren?

[Deepeco]

deknt ge dat het voor die muis een fluit uitmaakt als het gedood wordt door de amorele kat, of de immorele mens?

Ik kaats de bal terug: denkt ge dat het voor een kind een fluit uitmaakt of het door een wagen wordt aangereden en heel langzaam en pijnlijk sterft, of dat het door een psycopaat wordt gedood en opgegeten voor z'n plezier?
Voor die muis maakt het misschien niet veel uit, maar voor die amorele kat of die immorele mens wel. De attitude waarmee je dood is belangrijk, want dat heeft te maken met het feit of we de muis al dan niet respectvol benaderen. En ik zou zelf wel liever sterven bij experimenten voor AIDS, dan voor de morbide pleziertjes van een psychopaat.

denkt ge dat het voor de plant een fluit uitmaakt dat het wordt gedood om in onze basisbehoeften te kunnen voorzien, en niet voor "luxeproducten" (en is een stoel een luxeproduct?)?

Hier geldt hetzelfde antwoord als hierboven. Het gaat om de attitude van moreel verantwoordelijke wezens.

En Stijn, als dieren niet meer mogen gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek, mogen wetenschappers dan u gebruiken?

Goed, als jij ook meedoet, want anders zit ik daar alleen in dat labo

Waarom neemt de dokter het hart of de lever van de ene patient niet
om de andere te genezen. Dan overleeft er ook 1 ....
zonder dat de verpleegster gedood wordt.

Goed gevonden! 1-0 voor Diminike. Als ik nog met een ethisch dilemma zit, klop ik bij u aan. Wacht: je staat op de brug boven een treinspoor. Op het spoor liggen twee mensen. De trein komt in razende snelheid aangereden. Naast u staat een zware meneer op de brug. Je kunt die twee op het spoor redden indien je die zware meneer van de brug duwt, zodat hij voor de trein valt en die trein doet stoppen.
En nog eentje: stel dat die twee patienten in het ziekenhuis nieuwe nieren moeten hebben. De verpleegster kan aan elk één nier afstaan, en dan blijven de zieken leven...

Hebben planten dan ook evenveel rechten als mensen die hersendood zijn, volgens jou DeepEco? Waarom niet?

Ja, indien onherstelbaar hersendood. Die mensen mag je dus gebruiken voor bv. orgaandonaties om andere mensen te redden (er is een nijpend tekort aan organen).

Als je plantaardig materiaal eet, kan een andere herbivoor of omnivoor
daar niet meer van eten. Je treedt dus in competitie met dit dier,
als deze niet voldoende eten vindt, gaat het dood.
Is er een verschil als je dat dier direct dood of laat uithongeren?

Er is inderdaad een verschil, zoals eenvoudig in te zien is: als ik plantaardig materiaal eet, kun jij daar niet meer van eten. We treden dus in competitie. Als jij zo uithongert ipv ik, is dat geen moord, want ik wil niet gezegd hebben dat jij mij zou hebben vermoord mocht jij ipv ik die planten hebben gegeten. (Als je dat wel moord vind, dan vermoorden wij veel mensen. Ook in een ziekenhuis bij de spoedgevallen is er soms competitie om organen. Krijg jij een orgaan ipv iemand anders, heb jij die ander dan vermoord?) Mocht jij mij doden en opeten, dan is het wat anders. Het komt er dus op neer dat bij competitie niet het basisrecht van de ander geschonden wordt, want de ander wordt niet geinstrumentaliseerd, want itt moord is de aanwezigheid van de ander niet noodzakelijk voor het eigen doel (het eten van die planten). Wel is het zo dat (volgens de woorden van Jean Ziegler, voormalig VN-rapporteur recht op voeding) kinderen die sterven van de honger in feite vermoord worden, omdat wij rijken nalatig zijn in het voorzien van voedsel, want er is (momenteel toch nog) genoeg eten voor alle mensen.

Een ander verhaaltje:
Er zwemmen vissen in de zee, die sterven na 10 jaar aan natuurlijke
dood. Vind je het immoreel deze vissen na 9 jaar uit het water te halen
en op te eten? Wat maakt het uit, dat ze gemiddeld nog een jaartje langer
zwemmen?

Ja, dat is immoreel, net zoals het immoreel is om mensen van 70 jaar (tegen hun wil in) te gaan gebruiken in experimenten,...

[diminike]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Ja, dat is immoreel, net zoals het immoreel is om mensen van 70 jaar (tegen hun wil in) te gaan gebruiken in experimenten,...

Hebben vissen een wil?

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

I

Er is inderdaad een verschil, zoals eenvoudig in te zien is: als ik plantaardig materiaal eet, kun jij daar niet meer van eten. We treden dus in competitie. Als jij zo uithongert ipv ik, is dat geen moord, want ik wil niet gezegd hebben dat jij mij zou hebben vermoord mocht jij ipv ik die planten hebben gegeten. (Als je dat wel moord vind, dan vermoorden wij veel mensen. Ook in een ziekenhuis bij de spoedgevallen is er soms competitie om organen. Krijg jij een orgaan ipv iemand anders, heb jij die ander dan vermoord?) Mocht jij mij doden en opeten, dan is het wat anders. Het komt er dus op neer dat bij competitie niet het basisrecht van de ander geschonden wordt, want de ander wordt niet geinstrumentaliseerd, want itt moord is de aanwezigheid van de ander niet noodzakelijk voor het eigen doel (het eten van die planten). Wel is het zo dat (volgens de woorden van Jean Ziegler, voormalig VN-rapporteur recht op voeding) kinderen die sterven van de honger in feite vermoord worden, omdat wij rijken nalatig zijn in het voorzien van voedsel, want er is (momenteel toch nog) genoeg eten voor alle mensen.

Dieren doden om ze op te eten is immoreel, maar ze laten
uithongeren niet?

[diminike]

DeepEco, als de razende trein afgaat op twee mensen,
en je kan de hendel omdraaien naar 3 honden, dan doe je dat toch
om die twee mensen te redden?

[hotschizodiscocop]

Oorspronkelijk geplaatst door Pieke

deknt ge dat het voor die muis een fluit uitmaakt als het gedood wordt door de amorele kat, of de immorele mens?

denkt ge dat het voor de plant een fluit uitmaakt dat het wordt gedood om in onze basisbehoeften te kunnen voorzien, en niet voor "luxeproducten" (en is een stoel een luxeproduct?)?

En Stijn, als dieren niet meer mogen gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek, mogen wetenschappers dan u gebruiken?

En een echt inhoudelijk antwoord komt er nog wel eens ooit aan, maar nu niet

amorele kat? de meeste katten die ik ken zijn meer clever dan 95 percent van de mensheid.

[Pieke]

Oorspronkelijk geplaatst door hotschizodiscocop

amorele kat? de meeste katten die ik ken zijn meer clever dan 95 percent van de mensheid.

en op zijn minst even sadistisch. Ze spelen met die muis... en brengen het lijkje dan mee om het te tonen

[hotschizodiscocop]

Oorspronkelijk geplaatst door Pieke

en op zijn minst even sadistisch. Ze spelen met die muis... en brengen het lijkje dan mee om het te tonen

Necrolust?

[Deepeco]

Hebben vissen een wil?

Vissen hebben een bewustzijn en een gevoelswereld; de mogelijkheid om pijn te kunnen voelen. Dat criterium zorgt ervoor dat ze net als dementerende bejaarden aanspraak kunnen maken op een basisrecht. Als je een gevoelswereld hebt, kun je negatieve gevoelens voelen indien behoeften niet bevredigd worden. Vissen hebben dus ook een wil in de zin dat ze aanvoelen dat ze behoeften moeten bevredigen. Wat ik bedoelde met 'tegen hun wil in' doden, is doden zonder hun (bewuste, geinformeerde) toestemming.

Dieren doden om ze op te eten is immoreel, maar ze laten
uithongeren niet?

Zoals ik insinueerde hangt het natuurlijk af van wat je opties zijn. Kinderen in Afrika laten uithongeren is immoreel, want wij kunnen hen eten geven. Idem met het begrazen van dat natuurgebied in Nederland. Probleem is daar dat dat natuurgebied te klein is, die grazers zouden moeten kunnen rondtrekken. Je zou ze dus in uw tuin moeten toelaten. Als ze dan nog dreigen uit te hongeren, kan men dus de hopeloze gevallen euthanaseren.
Maar moreel is er een verschil indien er al dan niet sprake is van instrumentalisering. Stel jij en ik hebben een nieuwe lever nodig. Er is er maar eentje beschikbaar. Het lot beslist: jij krijgt die en ik sterf. Is dat even erg als wanneer ik een gezonde lever heb en jij mij doodt om mijn lever te bemachtigen? Het tweede is immoreler.

amorele kat? de meeste katten die ik ken zijn meer clever dan 95 percent van de mensheid.

Katten hebben geen besef van rechten enzo. Wat dat sadisme betreft zou je evt wel die hulpeloze muis kunnen euthanaseren en iets anders verzinnen waarmee die kat kan spelen (kwestie dat de kat haar jagerscapaciteiten blijft onderhouden).

[hotschizodiscocop]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Vissen hebben een bewustzijn en een gevoelswereld; de mogelijkheid om pijn te kunnen voelen. Dat criterium zorgt ervoor dat ze net als dementerende bejaarden aanspraak kunnen maken op een basisrecht. Als je een gevoelswereld hebt, kun je negatieve gevoelens voelen indien behoeften niet bevredigd worden. Vissen hebben dus ook een wil in de zin dat ze aanvoelen dat ze behoeften moeten bevredigen. Wat ik bedoelde met 'tegen hun wil in' doden, is doden zonder hun (bewuste, geinformeerde) toestemming.


Zoals ik insinueerde hangt het natuurlijk af van wat je opties zijn. Kinderen in Afrika laten uithongeren is immoreel, want wij kunnen hen eten geven. Idem met het begrazen van dat natuurgebied in Nederland. Probleem is daar dat dat natuurgebied te klein is, die grazers zouden moeten kunnen rondtrekken. Je zou ze dus in uw tuin moeten toelaten. Als ze dan nog dreigen uit te hongeren, kan men dus de hopeloze gevallen euthanaseren.
Maar moreel is er een verschil indien er al dan niet sprake is van instrumentalisering. Stel jij en ik hebben een nieuwe lever nodig. Er is er maar eentje beschikbaar. Het lot beslist: jij krijgt die en ik sterf. Is dat even erg als wanneer ik een gezonde lever heb en jij mij doodt om mijn lever te bemachtigen? Het tweede is immoreler.


Katten hebben geen besef van rechten enzo. Wat dat sadisme betreft zou je evt wel die hulpeloze muis kunnen euthanaseren en iets anders verzinnen waarmee die kat kan spelen (kwestie dat de kat haar jagerscapaciteiten blijft onderhouden).

Die kat toont gewoon haar trots. Als u opklimt op de sociale ladder en na tien jaar frietkot in de comme chez soi kunt gaan vreten, zult u dat misschien ook luidkeels aan uw vrienden verkondigen.
Rechten, welke rechten?

[diminike]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Stel jij en ik hebben een nieuwe lever nodig. Er is er maar eentje beschikbaar. Het lot beslist: jij krijgt die en ik sterf. Is dat even erg als wanneer ik een gezonde lever heb en jij mij doodt om mijn lever te bemachtigen? Het tweede is immoreler.

Ik dacht dat als het 'moest' (ik ga dood als ik niet om de lever strijd)
ik een mens (of een dier want we zijn volgens jou morreel evenwaardig) mocht doden? ... niet immoreel dus.

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Zoals ik insinueerde hangt het natuurlijk af van wat je opties zijn. Kinderen in Afrika laten uithongeren is immoreel, want wij kunnen hen eten geven.

Dan moeten we ook alle uitgehongerde dieren in Afrika eten geven, vermits
zij eenzelfde morele status hebben?

[Deepeco]

Ik dacht dat als het 'moest' (ik ga dood als ik niet om de lever strijd)
ik een mens (of een dier want we zijn volgens jou morreel evenwaardig) mocht doden? ... niet immoreel dus.

Stel ik ben dodelijk ziek want ik heb een nieuwe lever nodig. Maar er zijn geen levers meer, dus ik dood een zwakzinnig mentaal gehandicapt weeskind (dat evt nog terminale kanker heeft). Jij bent rechter. Wat zou jij doen? Was dat immoreel van mij om die gehandicapte te doden voor zijn lever?
Misschien luidt het beste oordeel: het is in principe immoreel, maar je handelde in een noodsituatie, dus krijg je strafvermindering, want je bent minder aansprakelijk. Hoeveel straf je krijgt is dan weer afhankelijk van allerlei factoren (zie onder).
Nu kan ik me voorstellen dat de eskimos in het hoge noorden ook in principe geen dieren mogen doden, maar ze niet aansprakelijk zijn omdat ze in een noodsituatie handelden en omdat als ze geen dieren aten heel hun volk zou uitsterven en omdat het belang van een volk (of soort zoals de kat) primeert boven het basisrecht van individuen.
Dus we hebben het belang van een volk (soort) dat kan overwegen, we hebben het bewustzijnsniveau van het slachtoffer dat een rol kan spelen, en we moeten rekening houden met de getolereerde keuze gelijkwaardigheid (zie tekst). En met dat alles kunnen we een ethisch oordeel vellen, maar om dat in alle gevallen hier neer te typen..................

Dan moeten we ook alle uitgehongerde dieren in Afrika eten geven, vermits zij eenzelfde morele status hebben?

In principe wel. We hebben een plicht om voor zieke of gewonde dieren te zorgen voor zover we kunnen. daarom werk ik een beetje in een dierenopvangcentrum. Maar er zijn weer vele maars. De belangrijkste is dat bv het voederen van die uitgehongerde dieren (voor zover we kunnen) niet mag resulteren in het uitsterven van soorten. Als we die dieren voederen zal de populatie groeien en zullen er nieuwe hongerigen zijn en als we die ook nog eens kunnen voederen dan zal de dierenpopulatie nog toenemen... Dat vormt een bedreiging voor het ecosysteem. Aan dergelijke populatiegroei komt geen einde aan, tenzij bv via geboortebeperking. Voor dieren is dat lastig (sterilisering evt., zoals de olifanten in afrika). Mensen daarentegen hebben wel toegang tot gezinsplanningsmethoden...
En misschien vraag je je af: aan wie moeten we nu prioriteit geven in Afrika. De kindjes in Ethiopie of de uithongerende zebra's? We kunnen niet iedereen evenveel helpen. Kindjes eerst? Discriminatie van de zebra's? Niet noodzakelijk: hier geld het principe van getolereerde keuze gelijkwaardigheid.

als de razende trein afgaat op twee mensen,
en je kan de hendel omdraaien naar 3 honden, dan doe je dat toch
om die twee mensen te redden?

Stel op het ene spoor liggen twee goede vrienden (of uw twee kinderen,...) en op het andere spoor drie onbekende mensen (die evt dementerende bejaarden zijn). Of stel dat die drie honden mijn huisdieren zijn, of dat die twee mensen zwakzinnig zijn, of terminale patienten (dus een lagere levensverwachting hebben dan die honden). Vele criteria kunnen relevant zijn. Maar dit staat los van het dierenrechtenvraagstuk, want wat uw keuze ook is, noch de mensen, noch de honden worden geinstrumentaliseerd. Met andere woorden: kies ik voor de twee mensen ipv de drie honden, dan mag je daar niet uit besluiten dat honden geen aanspraak kunnen maken op het basisrecht om niet gebruikt te worden als middel voor de doelen van mensen. Waarom je dat niet kunt concluderen? Stel dat ik kies voor mijn twee kinderen ipv de drie dementerende bejaarden op het andere spoor. Dus die drie bejaarden worden gedood. Wil dat zeggen dat dementerende bejaarden dan mogen gebruikt worden in mensproeven of voor slavenarbeid?

[diminike]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Stel ik ben dodelijk ziek want ik heb een nieuwe lever nodig. Maar er zijn geen levers meer, dus ik dood een zwakzinnig mentaal gehandicapt weeskind (dat evt nog terminale kanker heeft). Jij bent rechter. Wat zou jij doen? Was dat immoreel van mij om die gehandicapte te doden voor zijn lever?
Misschien luidt het beste oordeel: het is in principe immoreel, maar je handelde in een noodsituatie, dus krijg je strafvermindering, want je bent minder aansprakelijk. Hoeveel straf je krijgt is dan weer afhankelijk van allerlei factoren (zie onder).
Nu kan ik me voorstellen dat de eskimos in het hoge noorden ook in principe geen dieren mogen doden, maar ze niet aansprakelijk zijn omdat ze in een noodsituatie handelden en omdat als ze geen dieren aten heel hun volk zou uitsterven en omdat het belang van een volk (of soort zoals de kat) primeert boven het basisrecht van individuen.
Dus we hebben het belang van een volk (soort) dat kan overwegen, we hebben het bewustzijnsniveau van het slachtoffer dat een rol kan spelen, en we moeten rekening houden met de getolereerde keuze gelijkwaardigheid (zie tekst). En met dat alles kunnen we een ethisch oordeel vellen, maar om dat in alle gevallen hier neer te typen..................


In principe wel. We hebben een plicht om voor zieke of gewonde dieren te zorgen voor zover we kunnen. daarom werk ik een beetje in een dierenopvangcentrum. Maar er zijn weer vele maars. De belangrijkste is dat bv het voederen van die uitgehongerde dieren (voor zover we kunnen) niet mag resulteren in het uitsterven van soorten. Als we die dieren voederen zal de populatie groeien en zullen er nieuwe hongerigen zijn en als we die ook nog eens kunnen voederen dan zal de dierenpopulatie nog toenemen... Dat vormt een bedreiging voor het ecosysteem. Aan dergelijke populatiegroei komt geen einde aan, tenzij bv via geboortebeperking. Voor dieren is dat lastig (sterilisering evt., zoals de olifanten in afrika). Mensen daarentegen hebben wel toegang tot gezinsplanningsmethoden...
En misschien vraag je je af: aan wie moeten we nu prioriteit geven in Afrika. De kindjes in Ethiopie of de uithongerende zebra's? We kunnen niet iedereen evenveel helpen. Kindjes eerst? Discriminatie van de zebra's? Niet noodzakelijk: hier geld het principe van getolereerde keuze gelijkwaardigheid.


Stel op het ene spoor liggen twee goede vrienden (of uw twee kinderen,...) en op het andere spoor drie onbekende mensen (die evt dementerende bejaarden zijn). Of stel dat die drie honden mijn huisdieren zijn, of dat die twee mensen zwakzinnig zijn, of terminale patienten (dus een lagere levensverwachting hebben dan die honden). Vele criteria kunnen relevant zijn. Maar dit staat los van het dierenrechtenvraagstuk, want wat uw keuze ook is, noch de mensen, noch de honden worden geinstrumentaliseerd. Met andere woorden: kies ik voor de twee mensen ipv de drie honden, dan mag je daar niet uit besluiten dat honden geen aanspraak kunnen maken op het basisrecht om niet gebruikt te worden als middel voor de doelen van mensen. Waarom je dat niet kunt concluderen? Stel dat ik kies voor mijn twee kinderen ipv de drie dementerende bejaarden op het andere spoor. Dus die drie bejaarden worden gedood. Wil dat zeggen dat dementerende bejaarden dan mogen gebruikt worden in mensproeven of voor slavenarbeid?

Je antwoordt steeds met voorbeelden die door elkaar lopen. Eigelijk is het
simpel: ieder moet voor zich bepalen wat kan en wat niet kan.

Ik voel met niet slecht als ik een lammetje, vis of koe eet. Ik weet dat
ik een levend wezen dood, ik voel me daar niet slecht bij.

Wat doe je met invasieve exoten (dieren)... doden of de locale
inheemse dieren laten uitsterven?

[Pieke]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Voor die muis maakt het misschien niet veel uit, maar voor die amorele kat of die immorele mens wel. De attitude waarmee je dood is belangrijk, want dat heeft te maken met het feit of we de muis al dan niet respectvol benaderen.

Vleeseters kunnen dieren niet respectvol benaderen?
Het zit hem dus allemaal in the eye of the beholder. Als de amorele muis doodt, kan de toeschouwer zijn geweten sussen door te stellen dat het dier het niet beter weet, en tegelijkertijd de de zichzelf voorliegende speciëcistische egoïst moreel streng veroordelen...

Denk je dat de jager zijn prooi met respect benadert? Daarmee dat die kat de dood van die muis uitstelt door er een beetje mee te spelen. Daarmee dat sommige jagers hun prooi al opeten nog vooraleer de prooi dood is. Daarmee dat sommige vogels hun prooi volledig doorslikken, nog vooraleer het beest dood is.

En ik zou zelf wel liever sterven bij experimenten voor AIDS, dan voor de morbide pleziertjes van een psychopaat.

een persoonlijke keuze. Of wil je die ook verplichten voor de rest van de wereld?

Hier geldt hetzelfde antwoord als hierboven. Het gaat om de attitude van moreel verantwoordelijke wezens.

aan de ene kant zijn dieren en mensen gelijkwaardig, aan de andere kant zijn mensen verheven boven dieren omdat mensen een zekere ambiguë moraliteit hebben. Een dijk van een tegenstelling.

Verder gaat u voorbij het feit dat er bevolkingsgroepen zijn voor wie vlees en vis essentieel is. Desaturase-deficiente mensen, zoals vele Inuit en Scandinaven, zijn door de eeuwen heen afhankelijk geweest van vis om in hun poly-onverzadigde vetten te kunnen voorzien. Poly-onverzadigde vetten waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat ze bevorderlijk/essentieel zijn voor de gezondheid.

Meat is murder. Daar komt uw betoog op neer. En mensen die geen vlees eten zijn moreel superieur aan mensen die dat wel doen. Tegelijkertijd roept u situaties uit waarin die meat wel nog murder is, maar toch een beetje minder erg. U geeft uzelf dus het recht om uitzonderingen te bepalen waarin het doden van dieren minder immoreel is dan in andere situaties. Kijk, ofwel is het doden van dieren immoreel, ofwel niet. Als u uzelf het recht toekent om uitzonderingen te bepalen, dan mag ik, als gelijkwaardige mens, mijzelf datzelfde recht ook toekennen. En mag ik, op basis van ratio, logica of welke andere redenering dan ook, uitzonderingen definiëren waarin het doden van dieren te rechtvaardigen is. In de meest humane omstandigheden, dat spreekt vanzelf.

Goed, als jij ook meedoet, want anders zit ik daar alleen in dat labo

Oh, ik zal daar ook in dat labo zitten, in mijn hoedanigheid van wetenschapper

[Pieke]

Oorspronkelijk geplaatst door Deepeco

Vissen hebben een bewustzijn en een gevoelswereld; de mogelijkheid om pijn te kunnen voelen. Dat criterium zorgt ervoor dat ze net als dementerende bejaarden aanspraak kunnen maken op een basisrecht. Als je een gevoelswereld hebt, kun je negatieve gevoelens voelen indien behoeften niet bevredigd worden. Vissen hebben dus ook een wil in de zin dat ze aanvoelen dat ze behoeften moeten bevredigen. Wat ik bedoelde met 'tegen hun wil in' doden, is doden zonder hun (bewuste, geinformeerde) toestemming.

u verwart instinct met een doelbewuste, weloverwogen, berationaliseerde keuze. Bij mijn weten zijn vissen niet in staat om doelbewuste, weloverwogen, berationaliseerde keuzes te maken

Katten hebben geen besef van rechten enzo. Wat dat sadisme betreft zou je evt wel die hulpeloze muis kunnen euthanaseren en iets anders verzinnen waarmee die kat kan spelen (kwestie dat de kat haar jagerscapaciteiten blijft onderhouden).

waarom zou een kat nog jagerskapaciteiten nodig hebben als u die kat ontzegt een kat te zijn?

[Deepeco]

Vleeseters kunnen dieren niet respectvol benaderen?
Het zit hem dus allemaal in the eye of the beholder. Als de amorele muis doodt, kan de toeschouwer zijn geweten sussen door te stellen dat het dier het niet beter weet, en tegelijkertijd de de zichzelf voorliegende speciëcistische egoïst moreel streng veroordelen...

Denk je dat de jager zijn prooi met respect benadert? Daarmee dat die kat de dood van die muis uitstelt door er een beetje mee te spelen. Daarmee dat sommige jagers hun prooi al opeten nog vooraleer de prooi dood is. Daarmee dat sommige vogels hun prooi volledig doorslikken, nog vooraleer het beest dood is.

Een respectvolle benadering is dat we geen leven doden voor onze luxedoelen. Onze vleesconsumptie is omwille van smaak, gemakzucht, geld of gewoonte, en dat wil zeggen dat we onze triviale belangen boven vitale belangen van anderen stellen.
Ik beweer ook dat we geen bewuste wezens (subjecten met een gevoelswereld, zoals de meeste gewervelde dieren) mogen doden voor de basisbehoefte van een individu. Dat konden we bv zien in dat dilemma van de verpleegster: we mogen geen mensen zonder hun toestemming doden indien wij een nieuw orgaan nodig hebben. Bewuste, pijngevoelige dieren hebben ook dat recht om niet gedood te worden voor onze vitale behoeften.
Wat daarentegen weer wel mag, is het doden voor de overlevingsbehoeften van een soort, een volk,... Het belang van een soort (volk) staat immers boven dat van individuen. Dus een kat mag nog wel muisjes eten, want anders sterven de katten uit. Idem voor de eskimos die afhankelijk zijn van vis.

Verder gaat u voorbij het feit dat er bevolkingsgroepen zijn voor wie vlees en vis essentieel is. Desaturase-deficiente mensen, zoals vele Inuit en Scandinaven, zijn door de eeuwen heen afhankelijk geweest van vis om in hun poly-onverzadigde vetten te kunnen voorzien. Poly-onverzadigde vetten waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat ze bevorderlijk/essentieel zijn voor de gezondheid.

Dat is dus wat ik hierboven bedoelde. Ik ga die Inuit niet beoordelen. Sterker nog, stel u voor dat ze ook mensen aten, dus stel dat ze een vorm van kannibalisme van bv zwakzinnigen ofzo hebben, met als argument dat er eigenlijk geen relevant criterium is om zeehonden wel en bv zwakzinnige weeskinderen niet op te eten. Dan vraag ik me af: zouden we hen dan veroordelen? Ik zou zeggen dat we hen dan ook niet mogen veroordelen, want wij zitten in een andere, gemakkelijke situatie waar wij niet als het ware gedwongen zijn om bewuste wezens (zwakzinnigen of zeehonden) te objectiveren. Dit is de 'getolereerde keuze gelijkwaardigheid' tussen mens (zwakzinnige) en dier (zeehond). Hiermee bedoel ik niet dat Inuit moreel verplicht zijn om ook mensen te gaan eten. Maar mochten ze dat verkiezen toch te doen, dan tolereer ik hun keuze en zal proberen te zoeken naar alternatieven. Zolang ik geen alternatief heb gevonden, zal ik zwijgen over hun kannibalisme.

aan de ene kant zijn dieren en mensen gelijkwaardig, aan de andere kant zijn mensen verheven boven dieren omdat mensen een zekere ambiguë moraliteit hebben. Een dijk van een tegenstelling.

Helemaal niet, want mijn ethisch consistente stelling is dat alle perceptueel bewuste wezens (subjecten) een gelijk basisrecht hebben om niet geobjectiveerd te worden tot middel of gebruiksvoorwerp voor de doelen van wezens met een morele verantwoordelijkheid (morele subjecten; een deelverzameling van alle subjecten). De meeste gewervelde dieren zijn subjecten, maar enkel die wezens met een rationeel denkvermogen (mentaal gezonde volwassen mensen) hebben een morele verantwoordelijkheid. Het zijn die laatste die iets kennen van rechten en die bijgevolg de plicht dragen die rechten te respecteren.

Meat is murder. Daar komt uw betoog op neer. En mensen die geen vlees eten zijn moreel superieur aan mensen die dat wel doen. Tegelijkertijd roept u situaties uit waarin die meat wel nog murder is, maar toch een beetje minder erg. U geeft uzelf dus het recht om uitzonderingen te bepalen waarin het doden van dieren minder immoreel is dan in andere situaties. Kijk, ofwel is het doden van dieren immoreel, ofwel niet. Als u uzelf het recht toekent om uitzonderingen te bepalen, dan mag ik, als gelijkwaardige mens, mijzelf datzelfde recht ook toekennen. En mag ik, op basis van ratio, logica of welke andere redenering dan ook, uitzonderingen definiëren waarin het doden van dieren te rechtvaardigen is. In de meest humane omstandigheden, dat spreekt vanzelf.

Onze mensenrechtenethiek zit ook vol van uitzonderingsclausules. Dat wil niet zeggen dat zomaar wat uitzonderingen altijd kunnen. De uitzonderingen die ik invoer voldoen aan een aantal moreel relevante voorwaarden, zoals gelijke morele consideratie en getolereerde keuze gelijkwaardigheid tussen alle perceptueel bewuste wezens. Als u dus ook uitzonderingen wil bepalen, mogen die dus niet zomaar arbitrair zijn, maar moeten die dus ook conform die voorwaarden zijn. Dus welke uitzondering voor het doden van dieren stelt u voor? Als u bv zegt: we mogen dieren nog wel doden en opeten voor onze smaakbehoeften, dan zou u ook moeten zeggen dat we dat met bv mentaal gehandicapte weeskinderen ook moeten mogen. Dus als ik zo'n kindje zou lusten, dan mag u geen morele kritiek uiten op het feit dat ik dat kind dood en opeet. U weet waar we dan naartoe gaan?

u verwart instinct met een doelbewuste, weloverwogen, berationaliseerde keuze. Bij mijn weten zijn vissen niet in staat om doelbewuste, weloverwogen, berationaliseerde keuzes te maken

Ik heb het niet over weloverwogen, berationaliseerde keuzes, want er zijn veel mensen (zwakzinnigen) die dergelijke keuzes ook niet kunnen maken, en toch hebben die het basisrecht. Vissen hebben een gevoelswereld. Gevoelens geven aan of behoeften al dan niet voldaan zijn. Voelt een vis honger, dan 'wil' die vis eten. Die vis hoeft daarvoor echter geen zelfbewustzijn te hebben. Dat gevoel van 'willen eten' van die vis hoeft niet te leiden tot een berationaliseerde keuze. Waarom vissen waarschijnlijk dergelijke gevoelswereld hebben volgt uit anatomische, fysiologische, ethologische,... analogieën met wezens waarvan we kunnen aannemen dat ze kunnen voelen.

waarom zou een kat nog jagerskapaciteiten nodig hebben als u die kat ontzegt een kat te zijn?

Hoe bedoelt u?

[Deepeco]

Je antwoordt steeds met voorbeelden die door elkaar lopen. Eigelijk is het simpel: ieder moet voor zich bepalen wat kan en wat niet kan.

Ik denk nochtans dat mijn voorbeelden weloverwogen en relevant zijn. Ik geef bewust ethische dilemmas omdat die ons helpen in het bepalen van de beslissende factoren in onze ethiek.
En ik weet zeker dat uzelf het er niet mee eens bent dat ieder voor zich moet bepalen wat kan en wat niet kan.

Ik voel met niet slecht als ik een lammetje, vis of koe eet. Ik weet dat ik een levend wezen dood, ik voel me daar niet slecht bij.

Sorry voor mijn harde antwoord, maar ik ga het niet kunnen laten...: "Ik voel met niet slecht als ik een babytje of gehandicapte eet. Ik weet dat ik een levend wezen dood, ik voel me daar niet slecht bij." zei de psychopaat, "met een lekker sausje van...".
Mijn excuses; het was geschreven voor ik het wist

Wat doe je met invasieve exoten (dieren)... doden of de locale
inheemse dieren laten uitsterven?

Goei vraag. Ik denk dat, indien we geen andere keuze zien en indien die invasieve exoten geen morele verantwoordelijkheid hebben, we die exoten moeten doden, want het uitsterven van inheemse soorten is van prioritair belang.