Test-Aankoop de stem van de consument bij de FSMA

[Politics.be]

deze tijden van bankencrisis is Test-Aankoop de stem van de consument bij de FSMA Op een moment dat de basisrente op veel spaarrekeningen amper 1 % bedraagt en dat kasbons niet meer bieden dan 2,50 % netto, is het op zijn zachtst gezegd verdacht om beleggingsaanbiedingen te krijgen waarin men rendementen tot 7 % voorspiegelt. In de huidige context stuiten dergelijke aanbiedingen terecht tegen de borst, temeer omdat ze bijna steevast gepaard gaan met ingewikkelde en risicovolle constructies.

Sinds de crisis van 2008 is de gevoeligheid voor deze problematiek sterk toegenomen en in augustus 2011 besliste de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) om een moratorium te lanceren op de commercialisering van bijzonder ingewikkelde financiële producten. Voorlopig gaat het om een moratorium dat de distributeurs van deze producten (banken, kredietinstellingen, verzekeraars …) vrijwillig kunnen onderschrijven, de bedoeling is om in een volgende fase een definitieve en bindende regelgeving uit te werken. Als voorbereiding op zo'n regelgevend kader lanceerde de FSMA een open consultatieronde waarbij alle betrokken partijen hun mening konden geven. Die consultatieronde werd op 15 oktober jl. afgesloten, en uiteraard heeft Test-Aankoop er de stem van de particuliere belegger laten horen.
Nodeloze complexiteit verbieden
De "gestructureerde producten" zijn beleggingsproducten die een derivatencomponent omvatten (afgeleide financiële instrumenten) en waarvan de terugbetaling of de opbrengsten volgens een formule (de "structuur") afhankelijk zijn van de evolutie van een of meer onderliggende waarden (aandelenkorf, beursindexen, enz.). Soms is de begininleg in deze producten beschermd op de einddatum (kapitaalgarantie), maar dat is lang niet altijd het geval. Vaak worden deze producten aangeprezen aan particuliere beleggers met slogans in de zin van "het potentieel van de beurs, maar dan zonder de risico's". Helaas begrijpen particuliere beleggers lang niet altijd hoe het mechanisme van zo'n product in elkaar steekt.
Gestructureerde producten met kapitaalbescherming worden ook vaak aan spaarders voorgesteld als een goed alternatief voor spaarrekeningen of kasbons, traditionele producten die momenteel lage rente-opbrengsten bieden. In totaal beleggen Belgische spaarders momenteel nog altijd ruim 80 miljard euro in gestructureerde producten.
De meeste financiële instellingen en tussenpersonen zijn intussen gelukkig veel voorzichtiger geworden in hun communicatie naar potentiële klanten toe – herinner
u de duizenden klanten die hadden ingetekend op gestructureerde producten zonder te weten dat ze hun centen in feite hadden toevertrouwd aan de intussen failliet gegane Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers – maar er is nog altijd heel wat werk aan de winkel.
Dankzij het moratorium van de FSMA kwam er een einde aan de commercialisering van de meest ingewikkelde en voor het doelpubliek ongeschikte formules en kwam er ook meer transparantie rond de kosten en de risico's, maar toch moet de situatie volgens Test-Aankoop nog beter en zal het nieuwe regelgevende kader van de FSMA verder moeten gaan dan het moratorium.
Begrijpelijke en relevante informatie aanreiken
In een veelal technisch debat waarin de reikwijdte en de gevolgen van beslissingen niet altijd even makkelijk te volgen zijn voor niet-ingewijden, pleit Test-Aankoop vooral voor het gezond verstand. Hieronder alvast een aantal standpunten die Test-Aankoop naar voren schoof in haar antwoorden op de consultatie van de FSMA:
- Ondanks het moratorium dat door het leeuwendeel van de Belgische distributeurs werd onderschreven, is de complexiteit van de voorgestelde producten nog altijd te hoog. Zo is de prestatie van de Smart Invest Bon Natural Resources, die momenteel wordt aangeboden door AG Insurance, afhankelijk van de evolutie van de S&P Global Natural Resources Daily Risk Control 10 % Excess Return-index. Duidelijk voor iedereen, toch?
- Er is nood aan duidelijkere informatie over de risico's waaraan intekenaars zich blootstellen, zeker wanneer producten claimen dat ze kapitaalbescherming bieden. Nog al te vaak is het zeer moeilijk of zelfs ronduit onmogelijk om een precies beeld te krijgen van de risico's waaraan het kapitaal is blootgesteld. Is dat belegde kapitaal bijvoorbeeld nog voldoende veilig indien een buitenlandse bank failliet zou gaan of indien er zware verliezen worden geboekt op obligaties van landen die kampen met grote schuldproblemen ? De actualiteit rond Dexia maakte opnieuw pijnlijk duidelijk waar het schoentje kan knellen. Spaarders kunnen terecht en met een gerust hart terugvallen op de depositogarantieregeling, maar kunnen ze ook op beide oren slapen als ze bijvoorbeeld belegd hebben in Dexia Clickinvest B en de vele compartimenten van dat fonds die kapitaalbescherming bieden ? Of anders gezegd, wie staat in voor die kapitaalbescherming ? De Italiaanse bank Dexia Crediop, die door sommigen als "onverkoopbaar" werd bestempeld ? Als we er de periodieke verslagen op naslaan, zien we dat het fonds inderdaad een niet verwaarloosbaar deel van zijn centen aan die bank heeft toevertrouwd. Of dat dan wel een veilige belegging is ? "Maar ja", zal men u geruststellen. Er is immers een bijkomend garantiemechanisme om het hoofd te bieden aan onvoorziene omstandigheden. Maar wie waarborgt dan die bijkomende garanties? Daarover is helaas tot op heden nog altijd geen informatie publiekelijk bekend. Zoiets is onaanvaardbaar voor Test-Aankoop!
- De informatie over de winstkansen die de FSMA wil integreren in de nieuwe regelgeving is voor Test-Aankoop van essentieel belang. Zolang men er niet bij vermeldt welke kans men daadwerkelijk maakt op de rendementen die in de publiciteit naar voren worden geschoven, verkoopt men katten in zakken.
Zoiets zou moeilijk realiseerbaar zijn ? Misschien wel voor particuliere beleggers, maar niet voor diegenen die de structuur van het product op poten zetten, zij moeten immers die berekeningen maken om hun prijszetting te bepalen. Waarom ze dus niet meteen gewoon meedelen, zoals bijvoorbeeld in Italië al gebeurt ?
Het onderstaande voorbeeld1 maakt veel duidelijk. Het gaat om een gestructureerd product dat jaarlijkse coupons van 7,50 % biedt indien er voldaan is aan voorwaarden die gekoppeld zijn aan de evolutie van meerdere sectorale beursindexen. Als geen enkele van die indexen op de verjaardatum van het product een daling vertoont ten opzichte van zijn beginwaarde, dan wordt de coupon uitgekeerd. Is dat wel zo, dan wordt er dat jaar niets uitgekeerd. Via een bijkomend mechanisme is het bovendien mogelijk om in bepaalde gevallen de niet-uitgekeerde coupons van vorige jaren alsnog binnen te rijven. Er lijkt dus geen vuiltje aan de lucht... maar wie de rendementskansen bekijkt in de tabel (zie hieronder), ziet dat er minder dan één kans op tien is om uiteindelijk een rendement op te strijken dat hoger ligt dan dat van een kasbon! En zo is het in de praktijk wel vaker. Er bestaat weliswaar een kleine kans op een potentieel hoog rendement, maar de kansen dat het geen hoogvlieger wordt, zijn veel groter. Test-Aankoop pleit er dan ook voor om dit zo zichtbaar mogelijk te maken door bij elk product altijd expliciet de rendementskansen te vermelden.
Rendementsscenario van het product Probabiliteit
Het rendement is negatief
29,2%
Het rendement is positief, maar lager dan dat van risicoloze producten
47,0%
Het rendement is postief en vergelijkbaar met dat van risicoloze producten
14,1%
Het rendement is positief en hoger dan dat van risicoloze producten
9,7%
1 Mediolanum Synergy 4 years 2011/9 is een gestructureerd beleggingsproduct dat momenteel wordt aangeboden op de Italiaanse markt. De onderstaande tabel is een vrije vertaling van een tabel die is opgenomen in de documenten die ter beschikking staan van mogelijke intekenaars. Meer info over MEDIOLANUM GROUP, “Mediolanum Synergy”, is terug te vinden op https://www.mediolanuminternationallife.it/101_1276.htm

Bron: politics.be