Libertarisme

[C uit W]

Libertarisme en extreem-rechts
- Aschwin de Wolf -

Anti-facism is the last weapon to be deployed from the arsenal of left-wing ideologies, now that everyhting else they believed, hoped and promised has suffered a crushing defeat at the hands of reality. (Josef Isensee)

De crisis van het links-radicalisme
Het arme links-radicale gedachtegoed! Nadat de arbeidswaardeleer van Marx, de centrum-periferie theorie over de derde wereld en de sociaal-constructivistische maakbaardheidsgedachte bij het grof vuil van de ideeëngeschiedenis zijn gezet, blijft er nog maar beroerd weinig over. Nog erger, de personen die volgens de links-radicale maatschappijkritiek het ‘slachtoffer’ van een ‘repressief systeem’ zijn, zien dit zelf niet meer zo. In de jaren ’60, onder invloed van de paranoïde neo-marxistische leerstukken van de Frankfurter Schule, had men daar de volgende kunstgreep op gevonden. Deze mensen werden ‘objectief’ gezien wel onderdrukt maar door de hersenspoeling en manipulatie van de media, aangezwengeld door het grootkapitaal natuurlijk, werden zij er onder gehouden. Door middel van hersenloos consumentisme werden zij aan het kapitalistische systeem gebonden. Een vreemde move was dat eigenlijk in die jaren. Werd het kapitalisme een aantal decennia eerder beschuldigd van het onvermogen om welvaart te produceren, enkele tientallen jaren later produceerde zij weer teveel welvaart voor de arbeider! Maar goed , dat is allemaal nog te begrijpen, want verzet tegen het kapitalisme is een doel op zich ongeacht de karakteristieken van dit systeem. Het wil alleen niet meer zo met dat anti- kapitalisme.

Extreem-rechts: een nieuwe legitimatie
Daarom is het links-radicalisme heden ten dage zeer actief op het gebied van het zogenaamde anti-fascisme: of de Duitse variant hiervan, het nationaal-socialisme. Deze laatste term is natuurlijk niet zo gelukkig voor onze radicaal-linkse activisten omdat zij de straffe verwantschap tussen het collectivisme van radicaal-links en radicaal-rechts blootlegt. Maar dit terzijde. In Nederland is er bijna geen enkele organisatie die zich voluit fascistisch of nationaal-socialistisch noemt. Dat zit natuurlijk niet zo lekker dus daar heeft men, volledig in overeenstemming met de ‘van dik hout zaagt men planken’-traditie, iets op gevonden, het fenomeen ‘extreem- rechts’. Dat is al een stuk breder begrip. Ben je voor het uitzetten van illegalen die de wet overtreden? Extreem rechts! Ben je voor een restrictiever migratiebeleid? Extreem rechts! Ben je voor genetische manipulatie met mensen? Extreem rechts! Probeer je een debat aan te zwengelen over de zegeningen van de multiculturele samenleving? Extreem rechts! Kortom, extreem rechts is een veel breder begrip en leent zich een stuk beter voor het stigmatiseren van bepaalde opvattingen dan het enge begrip fascisme. Zelfs voorstanders van een volledig vrije markt (libertariërs) kunnen nu onder de noemer van extreem-rechts worden gebracht. Hoe doen wij dit? Simpel: liberalisme is ‘rechts’, radicale liberalen zijn dus extreem-rechts. Niet radicaal-rechts? Nee, het woord radicaal (tot de wortel van iets gaan) heeft te veel positieve connotaties en is dus alleen bestemd voor links. Kortom, erg links is radicaal-links, erg rechts is extreem-rechts. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Wim Kok (de verrader van de arbeidersklasse) eens in een helder moment met de term extreem-links kwam toen hij het over Groen Links had. Dit werd natuurlijk niet geaccepteerd, alleen rechtse mensen zijn extreem.

Libertarisme: voorbij links en rechts
Goed, in het repressieve politiek-correcte klimaat is het natuurlijk een zeer verstandige zet om het libertarisme (het radicale liberalisme) extreem rechts te noemen. Wie wil er nu kennis nemen van extreem-rechtse gedachten? Wie wil er nu kennis nemen van gedachten uit hetzelfde kamp als de fascisten en de racisten? Echter, een dergelijke strategie kan het einde van een begrip betekenen. Noem teveel mensen extreem-rechts en het begrip begint aan waarde te verliezen. Sterker nog, de begrippen links en rechts zelf beginnen steeds meer aan waarde te verliezen. Het libertarisme is een goed voorbeeld om de zinloosheid van dergelijke begrippen te illustreren. Het libertarisme is voor meer economische vrijheid (rechts), het libertarisme is tegen kolonialisme (links), het libertarisme is tegen inkomensherverdeling (rechts), het libertarisme is tegen de ‘war on drugs’ (links) etc. Volgens het libertarisme zijn er geen linkse en rechtse ideeën maar goede en slechte ideeën. Het libertarisme levert dan ook grote problemen op voor rigide geesten die in een links-rechts dichotomie denken. Zijn er wellicht nog andere, betere, gronden om het libertarisme in de extreem-rechtse hoek te plaatsen?

Libertarisme als sociaal-darwinisme
Een fundamentelere kritiek is dat het libertarisme een sociaal-darwinistische theorie is, of in ieder geval een sociaal-darwinistische maatschappij tot gevolg heeft. Het sociaal-darwinisme was een van de pijlers van het nationaal-socialisme dus het libertarisme zit in de extreem-rechtse hoek. Je ziet, een kind kan de was doen! De kritiek luidt natuurlijk niet dat libertariërs een voorstander zijn van het recht van de ‘fysiek’ sterkste. Dat zou nogal een merkwaardige bewering zijn over een politieke stroming die het zogenaamde non-agressie principe zeer hoog in het vaandel heeft staan. Nee, de kritiek is subtieler. De vrije markt, zo luidt de analyse, is een oorlog van allen tegen allen waarin alleen de (economisch) sterksten overleven. Strikt genomen is dit een vreemde kritiek omdat elke samenleving een groep mensen met bepaalde karakteristieken bevoordeeld. In een links- radicale maatschappij zullen bijvoorbeeld degenen die hun slachtofferschap het beste weten te cultiveren tot de sterksten behoren. Maar ook meer concreet gezien is de kritiek tamelijk onzinnig. En zoals gebruikelijk in de radicaal-linkse analyse is een zeer gebrekkige economische kennis hiervan de oorzaak. In de eerste plaats strijden partijen in een vrije markt NIET om een aandeel in een gelijkblijvende koek maar creëren zij een steeds grotere koek. In de tweede plaats heeft de diversiteit aan (subjectieve) preferenties tot gevolg dat beide partijen in een marktransactie erop vooruitgaan (anders zouden zij de transactie niet doen). Of om dit alles meer technisch uit te drukken, de vrije markt is geen zero-sum game maar een non-zero sum game. Transacties op de markt kunnen moeilijk het recht van de sterkste genoemd worden. Sterker nog, de vrije markt heeft een aantal aspecten die expliciet haaks staan op het sociaal-darwinisme. Zo kan een individu op de vrije markt alleen succesvol zijn door zo goed mogelijk de behoeften van consumenten te bevredigen. Een vreemd sociaal darwinisme is dat, waarin de sterkste diegene is die de behoeften van de massa het beste dient! Verder zijn op de markt de prijzen voor iedere consument gelijk. Of het nu om Bill Gates, Steve Ignorant of Michel Foucault gaat, de prijs voor een brood bij de bakker is gelijk voor allen. Vergelijk dat met de overheid waar aan ‘consumenten’ verschillende prijzen worden ‘gevraagd’ naarmate zij er beter in slagen zich een hoger inkomen te verwerven.

Dit brengt ons op een andere kritiek, namelijk dat de vrije markt tot inkomensongelijkheid leidt. Hoewel je dit moeilijk het recht van de sterkste kan noemen is de vaststelling op zich juist. Echter, in de vrije markt zijn hoge inkomens alleen geen gevolg van exploitatie maar van een beter inzicht in de wensen van de consument. Inkomensverschillen zijn dan ook (gedeeltelijk) te herleiden tot de verschillen tussen mensen. Zolang er verschillen tussen mensen zijn zullen er verschillen in beloning op de vrije markt zijn. Dergelijke verschillen zijn zelfs gunstig. Als alle mensen gelijk waren zou namelijk alleen door dwang enige vorm van sociale organisatie mogelijk zijn. Maar zelfs in een socialistische economie (al dan niet anarchistisch) zullen de verschillen tussen mensen de links-radicalen blijven plagen. De verschillen in organisatorisch talent, de verschillen in retorische vaardigheden, de verschillen in intelligentie etc. zullen tot gevolg hebben dat sommige mensen meer invloed kunnen uitoefenen dan anderen. De eindeloze discussies over haantjesgedrag en dominantie binnen ‘de beweging’ zijn hiervan goede illustraties. De enige radicale optie voor echt egalitarisme is dan ook het fysiek en genetisch gelijk maken van alle individuen naar een bepaald ideaalbeeld. Maar dit is weer sociaal-darwinistisch. Een hels dilemma.

De laatste kritiek is dat in een vrije markt individuen geen ‘echte keuze’ hebben? Maar wat is een ‘echte keuze’ en wie bepaald dat? Bestaat er een criterium om een onderscheid te maken tussen een ‘echte’ en een ‘onechte’ keuze? En zo ja, hebben individuen recht op een ‘echte keuze’ en waarom? Vaak wordt gesteld dat vrijheid zonder middelen van bestaan een ‘lege’ vrijheid is. Links-radicalen staan niet alleen in dergelijke opvattingen, ook veel liberalen zijn deze opvattingen toegedaan. Als eerste dient hier opgemerkt te worden dat hier een beetje gesjoemeld wordt met het begrip vrijheid. Vrijheid is namelijk de afwezigheid van dwang en niet het hebben van een x hoeveelheid goederen. Maar meer concreet, middelen van bestaan moeten geproduceerd worden en vallen niet als manna uit de hemel. Het positieve recht op bestaansmiddelen is dan ook niets meer en niets minder dan het recht op de vruchten van andermans (vrouw!) arbeid. Het recht op een x hoeveelheid middelen van bestaan komt hier dan ook flagrant in tegenspraak met het recht op zelfbeschikkingsrecht van andere individuen. In plaats van zelf te bepalen hoe ze hun arbeid aanwenden en de vruchten hiervan verdelen, worden zij gedwongen hun arbeid (gedeeltelijk) af te staan aan anderen (hier volgt overigens direct de onmogelijkheid uit van socialistische varianten van anarchisme: socialisme zonder dwang is onmogelijk). Het libertarisme is dan ook een theorie waarin macht ondergeschikt wordt gemaakt aan recht en niet andersom. Het socialisme daarentegen is succesvol naarmate ze andere individuen aan zich kan onderwerpen en plunderen. De vraag dringt zich dan ook op wie de echte sociaal-darwinisten zijn, de socialisten of de libertariërs.

In de tweede plaats volgt uit de continue welvaartsvergroting van het kapitalisme dat de materiele voordelen voor personen die zich op de arbeidsmarkt begeven steeds verbeteren. De vrije markt laat dus in haar geschiedenis een steeds grotere mate van ‘positieve externe effecten’ zien. De weinig realistische schrikbeelden van een laissez faire economie waar personen zelfs organen moeten afstaan om te kunnen overleven zou dan ook meer van toepassing zijn op ultra-communistische en primitieve economieën waar de productie zo laag is dat mensen zelfs de meest intieme delen moeten verkopen om in leven te blijven. De reden waarom in het libertarisme mensen wel het recht (!) hebben om hun organen te verkopen is dezelfde reden als waarom vrouwen in het links-radicalisme abortus mogen plegen, namelijk het zelfbeschikkingsrecht over het eigen lichaam. De theorie over de verkoop van organen als gevolg van het kapitalisme is overigens net zo weinig plausibel als de herintroductie van 19e eeuwse arbeidstoestanden. Zoals door meerdere historici is vastgesteld was de 19e eeuwse armoede geen gevolg maar de erfenis van het kapitalisme. En dan laat ik nog bewust de naïeve veronderstelling buiten beschouwing dat er in een vrije markt in het geheel geen sprake zal zijn van inkomensondersteuning en liefdadigheid (volgens sommige critici moet inkomensondersteuning een recht en geen liefdadigheid zijn, maar zoals al eerder gesteld kan er niet zoiets bestaan als een recht op de vrucht van iemand anders arbeid).Tot zover het ‘sociaal-darwinisme’ of ‘neo-fascisme’ van het libertarisme.

‘Guilty by association’ of de slechte vrienden van het libertarisme
Een andere wijze om het libertarisme in een slecht daglicht te plaatsen, is om een druk verkeer tussen het libertarisme en georganiseerd ‘extreem-rechts’ te suggereren. We hebben het hier niet over inhoudelijke overeenkomsten. Hoewel sommigen dit wellicht jammer vinden staat het libertarisme diametraal tegenover het zogenaamde volksnationalisme of andere bewegingen die ‘volk’, het ‘algemeen belang’ en ‘de staat’ hoog in het vaandel hebben staan. Ook omtrent zaken als abortus, migratie, legalisatie van drugs en gezinspolitiek is het libertarisme mijlenver verwijderd van ‘extreem rechts’. Meer recentelijk is er zelfs sprake van een uitgesproken anti-libertarisme bij georganiseerde volksnationalistische / neofascistische en paganistische organisaties. Als het om het kapitalisme gaat beginnen de betogen van ‘radicaal-links’ en ‘extreem rechts’ zelfs een toenemende convergentie te vertonen. Kortom, er is geen enkele reden om productieve verbintenissen aan te gaan met dergelijke ‘rechtse’ groeperingen.

Desalniettemin meent de politiek correcte gedachtepolitie een druk verkeer tussen het libertarisme en dergelijke groeperingen waar te nemen. Hoe zit dit? In de eerste plaats is dit vooral historisch. Eind jaren ’70 en begin jaren ’80 was de hegemonie van het radicaal-linkse gedachtegoed zo groot dat elke coalitie tegen de toenemende collectivisering van de maatschappij wenselijk werd geacht. Hoewel het libertarisme volledig zijn eigen koers voer probeerde zij wel overal waar mogelijk het libertarisch gedachtegoed ingang te doen vinden. En waarom niet, zolang mensen hier een open oor voor hebben! Libertariërs geloven niet zo erg in de ‘isolatiepolitiek’ van de anti-fascisten waarin elk debat uit de weg wordt gegaan met de lachwekkende zinsnede ‘ik praat niet met fascisten’. Zij geloven niet dat een dergelijke wijze van handelen tot gevolg heeft dat dergelijke gedachten meer ‘mainstream’ worden. Een gedachte die door repressie (of directe actie) ondergronds wordt gehouden kan ook niet publiekelijk weerlegd worden. Verder zijn er natuurlijk organisaties die verschillende soorten personen aantrekken. Een organisatie tegen hoge belastingen kan zowel libertariërs aantrekken, als racisten die niet willen dat hun geld naar anti-discriminatiebureautjes gaat, als pacifisten die geen cent aan het leger willen geven. Zolang de doelstellingen niet in strijd zijn met het libertarisme zullen libertariërs dan ook niet schromen dergelijke organisaties te steunen.

We kunnen hier veel woorden aan vuil maken maar de redenering van de links-radicale critici is te herleiden tot de volgende grondvorm: er zijn libertariërs actief in organisatie x, er zijn in organisatie x mensen actief in organisatie y, binnen organisatie y zijn er mensen die racisten z kennen dus het libertarisme is extreem rechts. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat het radicaal-linkse gedachtegoed traditioneel een actieve producent is van velerlei complot-theorieën! Het is voor de politiek-correcte gedachtepolitie wellicht een teleurstelling maar het libertarisme heeft niet zoveel op met conservatieve monarchisten (OSL), anti-kapitalistische volksnationalisten (CD, CP86, VNN) en andere vage collectivistische clubjes. En de tactiek om mensen een dubieus imago te geven door middel van de tactiek ‘guilty by association’ kan als een mislukking en weinig integere taktiek worden beschouwd.

Conclusie
Resumerend, het libertarisme vertoont noch inhoudelijk noch consequentialistisch noch organisatorisch verwantschap met het extreem-rechtse gedachtegoed. Het libertarisme is een consequente variant van het klassiek-liberalisme en staat met beide benen in de liberale en (Amerikaanse) individualistisch-anarchistische traditie. Dat wordt in de internationale literatuur door geen kenner van politieke stromingen betwijfeld. Alleen de Nederlandse dominees van radicaal-links menen dit zonder goede argumenten te moeten betwijfelen.

[Tantist]

http://www.libertarian.nl/artikelen/...eem_rechts.htm

[Pelgrim]

C uit W, ik heb heel uw tekst gelezen en ik ben akkoord met uw stelling dat libertarisme niets met extreem-rechts te maken heeft. Maar u hebt me nog steeds niet van mijn anti-kapitalisme geholpen.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

C uit W, ik heb heel uw tekst gelezen en ik ben akkoord met uw stelling dat libertarisme niets met extreem-rechts te maken heeft. Maar u hebt me nog steeds niet van mijn anti-kapitalisme geholpen.

1) Wilt u dat?
2) Hoeft dat echt?
3) Heeft dat zin?

Ik lach met het communisme en antikapitalisme in het algemeen, maar heb geen zin om missionnaris te spelen, omdat u dat waarschijnlijk toch niet wil (a man convinced against his will, is of the same opinion still (Shakespeare)), omdat er anders geen kat overblijft om tegen te discussieren (saai he), en omdat het toch niet zal werken.

[Pelgrim]

Wel mijn beste dat heeft alleszins zin. Als u mij daarop kan overtuigen dan hebt u er een nva-stemmer bij want naast antikapitalist ben ik ook flamingant.

[C uit W]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

C uit W, ik heb heel uw tekst gelezen en ik ben akkoord met uw stelling dat libertarisme niets met extreem-rechts te maken heeft. Maar u hebt me nog steeds niet van mijn anti-kapitalisme geholpen.

Welk haalbaar alternatief heb je voor ogen in plaats van kapitalisme?

[Pelgrim]

Daar zal ik u weldra wat meer over zeggen, als ik de tijd heb. Nee, het is geen communistische planeconomie.

[Tantist]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

Wel mijn beste dat heeft alleszins zin. Als u mij daarop kan overtuigen dan hebt u er een nva-stemmer bij want naast antikapitalist ben ik ook flamingant.

Als u geen zin heeft om op de N-VA te stemmen moet u dat ook niet doen.

N-VA heeft wel een linkse vleugel bij gebrek aan beter. Er is nu eenmaal geen flamingante linkse partij, dus kruipen ze maar bij de centrumpartij N-VA. Dat is misschien wel goed voor een paar stemmen, maar het kost de N-VA evenveel bij gebrek aan een duidelijk profiel.

Het hangt een beetje af waar u prioriteiten zitten. Voelt u zich vooral links, en dan pas flamingant, dan moet u alles eens grondig afwegen. Bent u eerder flamingant, dan is N-VA een uitstekende keus.

Neem nu mij. Omdat Vlaams lidstaatschap van Europa zoveel problemen tegelijk oplost, voor Vlaanderen én Wallonië, ben ik vooral flamingant. Want over de hele lijn gezien (buiten het communautaire) ben ik eerder Liberaal Appel. Maar LA verkiest de hard way boven de easy way, en dat is niet verstandig van hun. Blijkbaar hangt er nog een vleugje irrationele nostalgie bij zowat alle niet-independistische partijen.

[Pelgrim]

Dat gaat nog wreed moeilijk worden voor mij in mei