Querdenker: Konservative Revolutionäre

[R. Heydrich]

Querdenker is moeilijk te vertalen in het Nederlands, je kan het ergens zien als een vorm van denken die haaks staat op de door de massa aanvaarde richting. De jonge Duitse uitgeverij Arun komt de eer toe elf personaliteiten van wat nader te belichten.

Je zou ze kunnen rekenen tot de conservatief-revolutionairen. In vele opzichten is het conservatief-revolutionair denken interessant. Conservatief en revolutionair zijn in feite tegenstellingen van elkaar. Conservatief doet denken aan iets statisch, bourgeois, reactionair. Aan figuren die verkrampt zijn en geen bezieling uitstralen. Revolutionair aan verandering, hartstocht, ziel. En toch, ze gaan samen. Mensen die zoeken en uitwegen zoeken uit het puin achtergelaten door de heersende wanorde. Geen geheel, maar een intellectuele oefening.

Friedrich Nietzsche aanziet men als de mentor en de rij sedertdien is lang van zowel personen en bewegingen die men in die traditie zou kunnen zien. We stellen wel: zou kunnen zien. Een echte definitie is, ergens gelukkig, niet mogelijk. Als voorlopig laatste ontwikkeling zou je "nieuw-rechts" als een gevolg van de conservatief-revolutionairen kunnen zien.

De laatste decennia is er een intellectualisering vast te stellen van de Nationale Beweging doorheen Europa. Daarin hebben al die denkers, die gelukkig meestal verder gingen dan alleen maar wat nadenken, een grote rol gespeeld. Mede daardoor kon de beweging zich herbronnen, het populistische kader overstijgen en het offensief inzetten tegen de wanorde.

Het boek brengt een verre van volledig beeld. Dat is ook niet de bedoeling. Gewoon even kennismaken, iedere keer zo’n 20 blz. met fascinerende personaliteiten. Wie dan verder wil gaan, die moet zelf op zoek gaan. Zeker van niet allen zijn er boeken in het Nederlands verkrijgbaar, wie het Duits en Frans op z’n minst passief meester is, die zal zeker aan zijn trekken komen. Laten we er een paar non-conformisten uitnemen.

Yukio Mishima (1925 - 1970) is zeker een buitenbeentje, een man met duizend gezichten. Zijn boeken zijn literaire pareltjes en bijna allemaal verkrijgbaar in het Nederlands. Onder het motto "de weg van de pen en het zwaard" was zijn leven turbulent. In 1967 stampte hij zijn eigen privé-legertje uit de grond, Tatenokai (=schild) en wist zelfs te verkrijgen dat hij met het beroepsleger oefeningen kon doorvoeren. In 1968 blijft ook Japan niet gespaard van een linkse revolte. Mishima verzamelde een kleine groep van trouwe volgelingen, vnl. studenten, rond zich die zich noch in het establishment, noch in de links-radicale revolte herkenden. Op 25 november 1970 eindigde zijn aardse bestaan. Maar hoe! Hij verzamelde zijn trouwste militanten rond zich, trok naar het militair hoofdkwartier en gijzelde er een generaal. De pers was ook opgetrommeld en hij liet de 800 aanwezige militairen aantreden. Hij wist dat de putsch sowieso geen enkele kans van slagen had, maar dat was bijzaak. Vanaf een balkon sprak hij iedereen toe, een protest tegen het materialisme, het teniet gaan van Japanse waarden en het militair Japans-Amerikaans akkoord. Zoals hij verwacht had volgen de militairen hem niet. Hij gaat dan, zoals gepland, terug naar binnen om harakiri te plegen. Hij had het scenario trouwens al in detail beschreven in één van zijn boeken.

Pen en zwaard konden voor hem slechts één zijn in de dood. We moeten er wel rekening mee houden dat we als het over zelfdoding gaat er doorgaans andere ideeën op nahouden dan de oosterlingen. Wie hier zichzelf doodt, is doorgaans een verliezer. In Japan kan men een winnaar zijn, soms. Mishima heeft zijn doel bereikt, pen en zwaard zijn in elkaar gevloeid bij zijn ultieme daad. De man die schreef dat het leven beperkt is, maar graag eeuwig wilde leven is een legende geworden.

De Fransman Pierre Drieu La Rochelle (1893 - 1945) was een echte Europeaan, iets wat voor een Fransman - en zeker in die tijd - eerder ongewoon was. Zijn rol zag hij als intellectueel bij de minderheid te behoren. Vroeg of laat zouden er dan denkende mensen nieuwsgierig naar die minderheid luisteren om eens iets anders te horen met als gevolg dat die ideeën steeds sterker en sterker zouden worden. Van jongs af aan verdiepte hij zich in werken over filosofie en geschiedenis. Daarbij stuit hij ook op Nietzsche die zijn verdere leven sterk zal beïnvloeden. In 1914 staat hij aan het front te Charleroi en raakt er, en niet voor de laatste keer, gewond. Naast zijn literaire activiteiten begint hij ook steeds meer politieke activiteiten te ontwikkelen.

Hij droomt van een samengaan van links- en rechts-radicale stromingen in een Europees vaderland. Tijdens de tweede wereldoorlog belandt hij in de collaboratie en raakt na verloop van tijd ontgoocheld. Zijn Europa, één en met wederzijds respect van alle culturen komt er niet. Als de militaire nederlaag een feit is slaat hij niet op de vlucht, vrijwillig neemt hij afscheid van het aardse bestaan. De geschriften van Drieu hebben de laatste decennia in Frankrijk en Italië een ware renaissance beleefd.

Alain de Benoist (1943) zal voor heel wat van onze lezers zeker geen onbekende zijn. Een boek en al heel wat van zijn artikels zijn verschenen in diverse tijdschriften van wat we maar de non-conforme rechterzijde zullen noemen. Toen in 1967 ook in Frankrijk de linkse revolte losbrak verzamelden zich een groep van rechtse intellectuelen. Een nieuwe cultuur ontwikkelen was de boodschap. Op dat moment zat rechts-nationaal dik in de problemen. Zowel intellectueel als electoraal zat men op een dieptepunt. De verdienste van Alain de Benoist en de bijhorende denktank GRECE (1) ligt ongetwijfeld in het opzetten van een tegenoffensief op het culturele vlak. In de loop van de geschiedenis blijkt keer op keer opnieuw dat politiek ondergeschikt is aan het culturele. Nieuw-rechts was geboren. Men zou het kunnen zien als een moderne versie van het conservatief-revolutionair zijn. Ook de opgang van het FN (Front National) hangt samen met "nieuw-rechts". Heel wat nieuw-rechtse intellectuelen die genoeg hadden van theorie zonder praktijk kwamen het FN versterken. Mede door hun komst kon het FN versneld een intellectualisering van de partij doorvoeren en konden ze mee een winnende strategie ontwikkelen. Echter niet A. de Benoist, die stemt voor de groenen die hem bittere verwijten opgeleverd heeft. Het Front National is voor hem een extreem-rechtse en racistische partij. Blijkbaar zijn eigen verleden vergeten. Dat neemt niet weg dat hij zonder meer geniale stukken geschreven heeft. Ze verdienen bestudeerd te worden.

Verder komen nog aan bod: Julius Evola (1898-1974), Antoine de Saint-Exupery (1900-1944), Robert Michels (1876-1936), Ernst Niekisch (1889-1967), Edgar J. Jung (1894-1934), Kurt Eggers (1905-1943), Ernst von Salomon (1902-1972).

Als kennismaking met non-conforme denkers is het boek volledig geslaagd. Wie wil verder gaan dan enkel die korte kennismaking met de personen en hun ideeën kan nu zelf op zoek gaan. Jammer is dat geen enkele personaliteit uit onze Lage Landen is opgenomen. Een Joris van Severen was hier wel op zijn plaats geweest. In de toekomst toch eens wat meer aandacht besteden aan het uitdragen van wat er leeft in de Nederlanden naar onze Europese broedervolkeren?

Jürgen Hatzenbichler: Querdenker, Konservative Revolutionäre, Arun-Verlag, Engerda 1996, 228 Blz., ISBN 3-927940-17-8, DM 29,80

(1) GRECE staat voor Groupement de Recherches et d’Études pour la Civilisation Européenne. Opgericht in april 1968. Alain de Benoist is niet geheel onomstreden door zijn wat te uitdrukkelijk, met de jaren, aanleunen bij het systeem. Diverse dissidente groepen zagen het licht. Kwamen oa. voort uit GRECE: "Club de l’Horloge", "Terre & Peuple" (Pierre Vial) en "Synergies Européennes" (Robert Steuckers).

[Guderian]

Interessant!