Laten we schadevergoeding eisen?

[circe]

Spaanse snelheidsduivel eist geld van ouders doodgereden zoon

Een Spaanse automobilist die in 2004 een jonge fietser doodreed, verhaalt de schade aan zijn auto op de ouders het slachtoffer. Dat meldt het Spaanse ministerie van verkeer.

De fietser was op slag dood toen hij werd aangereden door de Audi A8 van zakenman Tomas Delgado, die 160 kilometer per uur reed op een weg waar de maximumsnelheid 90 is. Omdat de fietser echter geen reflector of helm droeg, hield de rechter het op gedeelde schuld. Delgado moest 30.000 euro smartengeld betalen aan de ouders.

Delgado heeft in 2006 een tegenclaim bij de ouders neergelegd van 20.000 euro voor schade aan zijn auto en het huren van een vervangende auto. Uitspraak in de zaak wordt volgende week verwacht.

De ouders zijn sprakeloos. "Het is een steek in de rug. Voordat de claim was ingediend dachten we dat de arme man de rest van zijn leven getekend zou zijn doordat hij de dood van onze zoon heeft veroorzaakt. Maar nu zien we zijn ware gezicht", zei de moeder van het slachtoffer.

GVA



____________________________________

Dit lijkt me een discussie waard;

Blijkbaar heeft de rechter dus "gedeelde schuld" aanvaard.
tja.. als automobilist kan ik dus wel begrijpen dat je niet volledig schuldig bent als de fietser totaal onzichtbaar is.

Dat tot daar toe.

Maar waarom moeten de OUDERS de schuld van hun zoon dan nog betalen? Ik mag toch veronderstellen dat het kind (jonge fietser =hoe oud?) niet bepaald een erfenis van hier tot in Tokyo achterliet, dus .... zelfs zijn eigen begrafenis niet kon betalen of zo.

Niemand denkt op die manier na over die dingen - daarvoor moet je zo'n imbeciel hebben die de culot heeft om dit te durven eisen - , dus dit stukje laat me er wel over nadenken.

Wat gebeurt er als je een onvermogende fietser omverrijdt terwijl het "gedeelde" schuld is.. of duidelijker: wat gebeurt er als de overledene volledig schuld heeft aan een accident, maar "onvermogend" is? Het hoeft niet altijd enkel over blikschade te gaan zoals in dit geval.


PS.: noteer even dat de schadeclaim voor de blikschade 2/3 bedraagt van de waarde van een JONG LEVEN!! De imbeciel vraagt 20.000, de ouders kregen 30.000 als schadevergoeding voor hun kind!

[Vorenus]

Ik vraag me af als het een gedeelde schuld was, waarom de ouders dan een schadevergoeding kregen?

[Jantje]

Gedeelde schuld wil zeggen, dat er een kans bestaat dat het ongeluk had vermeden kunnen zijn door volledige navolging van de wet, maar dat daar geen zekerheid over bestaat.
De rechter bepaalde dus weldegelijk dat de hoofdschuldige de automobilist is en deze een verantwoorde schadevergoeding moet betalen.

De tegeneis is te verantwoorden door de gedeelde schuld, maar moet zeker door de rechter niet toegekent worden.


En zulke processen vinden in Vlaanderen ook regelmatig plaats.

Je moet trouwens maar eens op de rechtbanken gaan horen waarover er processen gevoerd worden.

Heb ooit iemand gekent die een proces had opgestart tegen een aannemer zijn familie, omdat deze na overlijden van de aannemer het contract niet verder uitvoerden en voor het herstellen van de schade die zijn val had veroorzaakt. Dit terwijl de aannemer bij hen door de trap was gezakt en zijn nek daar heeft gebroken.

[circe]

Gedeelde schuld wil zeggen, dat er een kans bestaat dat het ongeluk had vermeden kunnen zijn door volledige navolging van de wet, maar dat daar geen zekerheid over bestaat.
De rechter bepaalde dus weldegelijk dat de hoofdschuldige de automobilist is en deze een verantwoorde schadevergoeding moet betalen.

kijk: het slachtoffer was niet voldoende zichtbaar (volgens de wettelijke normen) en de automobilist reed te snel. dus beiden hebben de verkeersregels overtreden.

maar: heeft de automobilist ook de schade aan de fiets moeten vergoeden? of was het enkel de schade (of de helft van de standaardprijs) voor het verlies van een jongeman?

Mij gaat het erom of blikschade het verlies van een kind tot 2/3 kan benaderen indien de schuld dus moet gedeeld worden!

Wat als de schade aan de auto méér had geweest, en/of de huurprijs van een vervangauto hoger?
Is het dan uberhaupt mogelijk dat de in overtreding rijdende automobilist meer ontvangt voor zijn voertuig dan de nabestaanden van het in overtreding rijdende fietsende dodelijke slachtoffer?

--------------------

Het is een "vies" onderwerp dus maak ik een vieze vergelijking.

uw hond loopt per ongeluk zonder leiband over straat;
ik rijd tegen 160 door uw straat terwijl ik slechts 90 mag rijden (maar uwen hond mag ook niet zomaar over straat lopen hé)

ploef ik bots tegen uw hond - hond van 800 euro (aankoopprijs, emotionele prijs nog niet meegerekend) = potdood

Bham mijn tuuteke kapot. kosten: 1000 euro

en nu?

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door circe

kijk: het slachtoffer was niet voldoende zichtbaar (volgens de wettelijke normen) en de automobilist reed te snel. dus beiden hebben de verkeersregels overtreden.

Volgens de Belgische wet, geeft dit dus wel recht op het niet betalen van de materieële schaden, maar blijft de automobilist de hoofdschuldige omdathij de fietser heeft aangereden en de fietser niet de auto.

maar: heeft de automobilist ook de schade aan de fiets moeten vergoeden? of was het enkel de schade (of de helft van de standaardprijs) voor het verlies van een jongeman?

In belgie geeft dit idd recht op het niet betalen van van de volledige schadevergoeding geleden door het slachtoffer.

Mij gaat het erom of blikschade het verlies van een kind tot 2/3 kan benaderen indien de schuld dus moet gedeeld worden!

Hier zit je dus met het probleem dat je de leeftijd van het slachtoffer moet kennen voor de Belgsche wet. Onder de 12 jaar is geen enkel verhaal op het kind mogelijk. Onder de 18jaar moet de verantwoordelijke schuldvan de ouders kunnen bewezen worden.
Boven de 18moet bewezen kunnen worden dat de schadenooit geleden zou zijn geweest als de jongen beter zichbaar was geweest, wat dus heel moeilijk is.

Wat als de schade aan de auto méér had geweest, en/of de huurprijs van een vervangauto hoger?
Is het dan uberhaupt mogelijk dat de in overtreding rijdende automobilist meer ontvangt voor zijn voertuig dan de nabestaanden van het in overtreding rijdende fietsende dodelijke slachtoffer?

In België is het zuiver aan de rechters om hier te bepalen wat het belangrijkste is in zijn ogen, maar het kan idd dat een dergelijk slachtoffer een hogere schadevergoeding met betalen dan wat de ouders kregen voor het verlies van hun kind.

--------------------

Het is een "vies" onderwerp dus maak ik een vieze vergelijking.

uw hond loopt per ongeluk zonder leiband over straat;
ik rijd tegen 160 door uw straat terwijl ik slechts 90 mag rijden
ploef ik bots tegen uw hond.

Bham mijn tuuteke kapot.

en nu?

Wel ls jij hier mijn hond of zelfs een kip van mij aanrijd betaal jij, maar als dat binnen een bebouwde kom of in buiten een landbouw of natuurgebied gebeurd waar is aangegeven dat dergelike dieren kunnen loslopen betaald de eigenaar van het dier ALTIJD, want dieren mogen niet los lopen, met uitzondering van katten en wilde dieren.

Zelfs al rij jij 250 binnen een woonerfzone, want dieren mogen niet los op de openbare weg lopen. En hier is de wet heel duidelijk is.

Een voetganger op de snelweg betaalt trouwens ook altijd, zelfs al staat zijn auto 2 meter terug in panne, je moet dan immers de snelweg direct verlaten en achter de afsluiting lopen.

[circe]

Bedankt Jantje.

Blijf ik toch nog altijd zitten met de bepaling van de schadevergoeding.

Hoeveel is zo'n kind waard? (als de automobilist de kostprijs van zijn herstelling kan inbrengen, of de waarde van zijn automerk, dan moet een kind ook een bepaalde vaste waarde hebben).

Is het afhankelijk van de leeftijd? (ik vergelijk even met het verlies (niet de dader) dat werd opgelopen in het HVT proces, waarbij de oppasster blijkbaar een pak meer waard was dan het kind vb.)

zijn er vaste prijzen?

(ik vergelijk namelijk even met een andere draad waarin ik een link vond naar een iraanse rechtbank. Daar bleek dus de vergoeding voor een verkrachte en vermoorde dochter van 11 jaar niet op te wegen tegen de kostprijs om de drie daders te laten executeren... vrouwen zijn maar half zoveel waard als mannen ginder zie je).

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door circe

Bedankt Jantje.

Blijf ik toch nog altijd zitten met de bepaling van de schadevergoeding.

Hoeveel is zo'n kind waard? (als de automobilist de kostprijs van zijn herstelling kan inbrengen, of de waarde van zijn automerk, dan moet een kind ook een bepaalde vaste waarde hebben).

Is het afhankelijk van de leeftijd? (ik vergelijk even met het verlies (niet de dader) dat werd opgelopen in het HVT proces, waarbij de oppasster blijkbaar een pak meer waard was dan het kind vb.)

zijn er vaste prijzen?

(ik vergelijk namelijk even met een andere draad waarin ik een link vond naar een iraanse rechtbank. Daar bleek dus de vergoeding voor een verkrachte en vermoorde dochter van 11 jaar niet op te wegen tegen de kostprijs om de drie daders te laten executeren... vrouwen zijn maar half zoveel waard als mannen ginder zie je).

Er heeft ooit eens een rechter geweest die bepaalde dat een niet werkende moeder/huisvrouw slechts de waarde van een onthaalmoeder en een kuisvrouw had.

Maar er bestaan idd waardetabelen voor hoeveel welk kind waard is en een baby die in je handen sterft is minder waard dan een drugsverlaafde die door een auto direct word dood gereden.

[Groentje-18]

Tomas Delgado, die 160 kilometer per uur reed op een weg waar de maximumsnelheid 90 is. Omdat de fietser echter geen reflector of helm droeg, hield de rechter het op gedeelde schuld.

Had het aan die snelheid iets uitgemaakt of de fietser een reflector of een helm droeg?? Het zou mij verbazen eerlijk gezegd.
Of is in Spanje misschien een helm verplicht??

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door Groentje-18

Had het aan die snelheid iets uitgemaakt of de fietser een reflector of een helm droeg?? Het zou mij verbazen eerlijk gezegd.
Of is in Spanje misschien een helm verplicht??

In Spanje is een helm zelfs niet verplicht voor gemotoriseerde tweewielers, ik denk dus niet dat een fietser die moet dragen daar.

[Tjolder]

Oorspronkelijk geplaatst door Jantje

En zulke processen vinden in Vlaanderen ook regelmatig plaats.

Je moet trouwens maar eens op de rechtbanken gaan horen waarover er processen gevoerd worden.

Heb ooit iemand gekent die een proces had opgestart tegen een aannemer zijn familie, omdat deze na overlijden van de aannemer het contract niet verder uitvoerden en voor het herstellen van de schade die zijn val had veroorzaakt. Dit terwijl de aannemer bij hen door de trap was gezakt en zijn nek daar heeft gebroken.

En hoe was het vonnis ?

[Raven]

Lijkt me maar logisch, niet?

Ik kan me wel voorstellen dat een sjieke wagen voor een dergerlijk bedrag schade heeft opgelopen. Uiteindelijk draait het hier toch om het equivalent van een paar zakken patatten dat die ouders hebben "geworpen" tegen die auto.

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door Tjolder

En hoe was het vonnis ?

Dat weet ik niet, want dat spraken ze toen niet direct uit en ik heb die mensen daarna nooit meer een blik waardig geacht.

[praha]

Oorspronkelijk geplaatst door Jantje

Gedeelde schuld wil zeggen, dat er een kans bestaat dat het ongeluk had vermeden kunnen zijn door volledige navolging van de wet, maar dat daar geen zekerheid over bestaat.
De rechter bepaalde dus weldegelijk dat de hoofdschuldige de automobilist is en deze een verantwoorde schadevergoeding moet betalen.

De tegeneis is te verantwoorden door de gedeelde schuld, maar moet zeker door de rechter niet toegekent worden.


En zulke processen vinden in Vlaanderen ook regelmatig plaats.

Je moet trouwens maar eens op de rechtbanken gaan horen waarover er processen gevoerd worden.

Heb ooit iemand gekent die een proces had opgestart tegen een aannemer zijn familie, omdat deze na overlijden van de aannemer het contract niet verder uitvoerden en voor het herstellen van de schade die zijn val had veroorzaakt. Dit terwijl de aannemer bij hen door de trap was gezakt en zijn nek daar heeft gebroken.

wat die gedeelde schuld betreft zit je ergens juist

maar er is ook zoiets als verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid (voor de meer precies uitleg en juiste terminologie moet je Desiderius raadplegen )
voor een automobilist slaagt dat uiteraard eens zo zwaar door daar hij/zij net de meeste schade veroorzaakt

[praha]

Oorspronkelijk geplaatst door circe

kijk: het slachtoffer was niet voldoende zichtbaar (volgens de wettelijke normen) en de automobilist reed te snel. dus beiden hebben de verkeersregels overtreden.

maar: heeft de automobilist ook de schade aan de fiets moeten vergoeden? of was het enkel de schade (of de helft van de standaardprijs) voor het verlies van een jongeman?

Mij gaat het erom of blikschade het verlies van een kind tot 2/3 kan benaderen indien de schuld dus moet gedeeld worden!

Wat als de schade aan de auto méér had geweest, en/of de huurprijs van een vervangauto hoger?
Is het dan uberhaupt mogelijk dat de in overtreding rijdende automobilist meer ontvangt voor zijn voertuig dan de nabestaanden van het in overtreding rijdende fietsende dodelijke slachtoffer?

stel dat hij ermee weg kan... ik vrees van wel ja
dat is net het perverse van de onze cultuur dat we alles teveel materieel gericht rekenen... tot een cijfer plakken op een mensenleven ( en dat wordt dan nog vaak gecalculeerd in wat die persoon financieel 'opbracht' )

--------------------

Het is een "vies" onderwerp dus maak ik een vieze vergelijking.

uw hond loopt per ongeluk zonder leiband over straat;
ik rijd tegen 160 door uw straat terwijl ik slechts 90 mag rijden (maar uwen hond mag ook niet zomaar over straat lopen hé)

ploef ik bots tegen uw hond - hond van 800 euro (aankoopprijs, emotionele prijs nog niet meegerekend) = potdood

Bham mijn tuuteke kapot. kosten: 1000 euro

en nu?

afhankelijk van de uitspraak ieder 't zijne of ieder de kosten van de ander... alhoewel ? moet ge in feite kunnen stoppen voor nen hond ?

het voorbeeld zou nog eens zo leuk zijn moest jij ipv 160 er 100 gereden hebben want dan kwam de schuld duidelijk alleen op de kap van de eigenaar van de hond daar die 100 niet zal aanzien worden als een oorzakelijk betreffende dat ongeluk
moest het ooit aantoonbaar zijn dat je er 10 teveel zou gereden hebben betaal je hooguit de boete daarvoor

[AyneRand]

Oorspronkelijk geplaatst door circe

Bedankt Jantje.

Blijf ik toch nog altijd zitten met de bepaling van de schadevergoeding.

Hoeveel is zo'n kind waard? (als de automobilist de kostprijs van zijn herstelling kan inbrengen, of de waarde van zijn automerk, dan moet een kind ook een bepaalde vaste waarde hebben).

Is het afhankelijk van de leeftijd? (ik vergelijk even met het verlies (niet de dader) dat werd opgelopen in het HVT proces, waarbij de oppasster blijkbaar een pak meer waard was dan het kind vb.)

zijn er vaste prijzen?

(ik vergelijk namelijk even met een andere draad waarin ik een link vond naar een iraanse rechtbank. Daar bleek dus de vergoeding voor een verkrachte en vermoorde dochter van 11 jaar niet op te wegen tegen de kostprijs om de drie daders te laten executeren... vrouwen zijn maar half zoveel waard als mannen ginder zie je).

Grappig hoe jij het politiek correct denken verhemeld.

[Heftruck]

Walgelijk.

[Desiderius]

Kijk, dit soort van zaken is nou net dé reden waarom ik voorstander ben van de zgn. foutloze (of objectieve) aansprakelijkheid. Bij foutaansprakelijkheid wordt steevast een stevig potje gediscussieerd over het begrip 'fout' en dat leidt dan soms tot uitspraken die weliswaar correct, toch ergens wringen met het rechtvaardigheidsgevoelen. Okay, die jongen had een defecte verlichting op z'n fiets, en wellicht had de automobilist hem nog kunnen opmerken mocht die jongen wél een goede verlichting gehad hebben etc... Kortom, heel veel gespeculeer. En toch kan ik me als buitenstaander niet van de indruk ontdoen dat de fout die de automobilist maakte, ontzettend veel groter was dan de slechte fietsverlichting van het jonge slachtoffer. Door bij nacht aan 160 km/u te razen op een weg waar je ook zwakke weggebruikers kan tegenkomen, introduceer je een gigantisch risico op ongevallen met fatale afloop.

Wat is nu eigenlijk het doel van burgerlijke aansprakelijkheid? Economisch bekeken dient het om weggebruikers (in casu) te verplichten hun externe kosten te internaliseren. Simpel gezegd: je veroorzaakt een risico voor anderen door deel te nemen aan het verkeer en door het feit dat je aansprakelijk bent voor de schade ga je je voorzichtig(er) gedragen. Ergo: je internaliseert (houdt rekening met) een externe kost (het risico). En in de foutaansprakelijkheid gaat de rechter bepalen of je voldoende voorzorgen genomen hebt (= de kost geïnternaliseerd hebt op een efficiënte wijze).

Nu is dat evengoed mogelijk via een systeem van foutloze aansprakelijkheid, waarbij je de volledige verantwoordelijkheid gaat leggen bij die weggebruiker die het grootste risico introduceert en op de meest efficiënte manier de risico's kan verminderen. (het meest efficiënt kan internaliseren) In dit geval is dat de automobilist, omdat hij het zwaarste risico introduceert en op een heel eenvoudige manier dat risico verregaand kan verminderen. Van de fietser nemen we aan dat hij niet suïcidinaal is en dus evengoed een minimum (misschien geen optimum) aan voorzichtigheid aan de dag zal leggen.

Maar de automobilist zal ook in een systeem van objectieve aansprakelijkheid niet méér voorzorgen nemen dan in een systeem van foutaansprakelijkheid. In beide gevallen zullen we uitkomen op een 'efficiënt' niveau. Voordeel van de foutloze aansprakelijkheid is wel dat je geen oeverloze discussies krijgt voor de rechter én dat dit soort uitspraken waarvan mijn maag alvast samenknijpt (ik heb dat altijd met zo van die DURA LEX, SED LEX -toestanden) kunnen vermeden worden.

Want strikt volgens de regeltjes gaat die automobilist inderdaad schadeloosstelling kunnen bekomen. En speelt bovendien nog eens de ijzige wetmatigheid in dit soort zaken: je kan beter iemand doodrijden dan hem zwaar te verwonden. De schadeloosstelling in het eerste geval valt minder zwaar uit dan in het tweede geval. Hoe onmenselijk dat ook klinkt...

[Jantje]

Desiderius,

Je uitleg is volledig correct, maar je bent vergeten van er bij te zetten, dat in Belgie een zwakke weggebruiker gedekt word voor de medische kosten door de verzekering van de sterke weggebruikers, ook al is de zwakke weggebruiker volledig in fout.

Maar dergelijke discussie kunnen vaak ook vermeden worden als de zwakke weggebruiker een verkeersdeelname verzekering van 50€ per jaar voor heel het gezin neemt.
Dit is als een autoverzekering, maar dan voor de zwakke weggebruiker.

Persoonlijk heb ik die dus wel en komen zulke materialisten niet tegenover mij en mijn raadsman/vrouw te staan, maar tegen de hele battery advocaten, juristen en verkeerspecialisten van de verzekering.

En dat is in veel gevallen al voldoende om ze terug menselijk te krijgen, want ze weten dat de procesvoering hen dan wel eens meer zou kunnen gaan kosten dan ze er uit kunnen halen.

Maar verder bestaan er dus idd lijsten van de economische en medische waarde van elke lichaamsdeel en elke verwonding, maar ook van elke levend wezen.

En je kan financieel gezien, idd beter 10 baby's dood rijden, dan één jonge vader verwonden met rest letsels boven de 15% economisch.

En zichbare littekens bij een jong meisje of jonge vrouw veroorzaken, kan je nog duurder te staan komen dan een jonge man zijn benen afrijden.

Het is idd verschrikkelijk maar een kinderleven en een bejaardenleven is op juridisch vlak zelfs het goedkoopste in economische waarde en het duurste een jonge vader van 25 jaar.

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door praha

stel dat hij ermee weg kan... ik vrees van wel ja
dat is net het perverse van de onze cultuur dat we alles teveel materieel gericht rekenen... tot een cijfer plakken op een mensenleven ( en dat wordt dan nog vaak gecalculeerd in wat die persoon financieel 'opbracht' )



afhankelijk van de uitspraak ieder 't zijne of ieder de kosten van de ander... alhoewel ? moet ge in feite kunnen stoppen voor nen hond ?

het voorbeeld zou nog eens zo leuk zijn moest jij ipv 160 er 100 gereden hebben want dan kwam de schuld duidelijk alleen op de kap van de eigenaar van de hond daar die 100 niet zal aanzien worden als een oorzakelijk betreffende dat ongeluk
moest het ooit aantoonbaar zijn dat je er 10 teveel zou gereden hebben betaal je hooguit de boete daarvoor

Nee, want een hond is geen onvoorzienbare hindernis.
Dit omdat die steeds aan de lijband en onder toezicht moet zijn als hij/zij zich op de openbare weg of andere openbare plaats bevind.

En iedere hondeneigenaar is verplicht te zorgen dat zijn dier niet kan uitbreken en alleen op openbare plaatsen kan verschijnen.

De enige uitzondering hierop zijn de landbouw en natuurzone's waar aangegeven is dan er zich uitgebroken of wilde dieren op de openbare weg kunnen bevinden. Daar zijn de andere weggebruikers gewaarschuwd voor deze mogelijke hindernis en zijn dieren zelfs een voorzienbare hindernis, waarvoor iedere weggebruiker moet kunnen stoppen. Op dergelijke plaatsen kan het je zelfs duur te staan komen als je een pad of egel aanrijd.
Tot 25.000€ en 2 jaar rijverbod zijn normale eisen die natuurpunt en GAI dan stellen op de rechtbanken.

[Gargamel]

Ben volledig akkoord met het feit dat een fietser een zeer zwakke weggebruiker is.Maar krijg ook meer en meer de indruk dat ze denken van de Koning van de baan te zijn,ook de indruk dat er velen effenaf een fameus pak geld zoeken op je kosten.En neen,het zijn geen klein kinderen,die wachten af en zijn bang.Maar jongeren en vooral volwassenen smijten zich gewoonweg voor je wagen.Kom zo eens een bende wielerterroristen tegen,met zen 40 en zonder begeleiding.De Ronde van Frankrijk gaat trouwens weer beginnen met dit weder.Als voetganger moet je zelf plaats maken voor dit schorremorie,of ze rijden je omver.Als er nog één tracht van me als voetganger,te doen wegspringen,omdat madam of meneer dringend eens koerske moet doen,stamp ik die de gracht in.
Er zijn er die het gevaar werkelijk opzoeken,kijk maar eens naar sommigen met zo een aanhangwagen waar een peuter inzit,of zo een halve zot op een ligfiets,als die valt,die komt onder je wielen terecht.En die kan evengoed dood zijn aan 30 per uur als aan 100.Dat is een apart volkje die fietsers.In de week sakkeren ze op de voetgangers en fietsers,als ze met hun autoke naar het werk rijden.Tijdens het weekend sakkeren ze dan op die o zo gevaarlijke autobestuurders.Maar ze gaan wel met hun woonwagen naar een zeker punt,om van daaruit een fietstochtje te maken he.
Heb ook zulke buren,met een kleine 106,er hangen wel drie fietsen achteraan,die aan elke kant zo een halve meter eruit steken.Dat vinden ze natuurlijk allemaal normaal.