Wie is er naïef? Een zondagse bespiegeling.

Den Duisteren Duikboot · 6 april 2008, 13:36

Wanneer ik schepsels aanspreek die aanleunen bij de profeten van recht en orde, krijg ik vaak het verwijt een al te naïef mensbeeld na te hollen. "Stop de criminelen toch in boot camps", mopperen ze. Vanochtend herinnerde Jurgen Verstrepen, de shampoo-boy van Lijst Dedecker, mij aan deze kretologie. Daar kwam ten duikbote een gepieker van dat op een zondag altijd handig meegenomen is: alles is beter dan verveling.

Nu ben ik van nature geen vrolijke mens en dicht ik mijzelf doorgaans een eerder pessimistisch mensbeeld toe. Ik vroeg me dan ook af hoe ik mijn zogenaamde naïviteit moest verzoenen met mijn zwarte kijk op de mens. Tijdens het peinzen onder eik en mispel schoot mij De Idioot van Fjodor Dostojevski door het hoofd. De Idioot is de bijnaam van de ingoede, aan Christus verwante Prins Mysjkin, die omgeven wordt door schepselen die hem allen erkennen als een baken van goedheid, een voorbeeld voor ons allen, een toonbeeld van hoffelijkheid en goede wil. Maar 800 bladzijden lang slaagt geen enkele van deze schepselen erin te zijn en te leven zoals de Idioot. Er wordt integendeel bedrogen, gemoord en geveinsd dat het een lieve lust is.

Het mensbeeld van de profeten van recht en orde is, anders dan dat van de grote Russische schrijver, bijzonder optimistisch. Deze profeten stellen hoge verwachtingen in de mens, achten hem tot veel goeds in staat, en zijn des te bitterder teleurgesteld wanneer de verwachtingen niet worden ingelost. Veelal zijn ze er als de kippen bij om de misdadiger af te schilderen als een "monster", iemand die geen échte mens is omdat hij niet naar het evenbeeld van dé mens heeft gehandeld. Het is onder deze lieden belangrijk te vermijden dat ze zich met de betrokkene identificeren, want de confrontatie met eventuele overeenkomsten zou hun zelfbeeld wel eens lelijk aan gruizelementen kunnen slaan. Ze schreeuwen moord en brand als er weer eens een zogenaamd busincident het zevenuurjournaal haalt, of wanneer jongeren gekke dingen doen met aanstekergas.

Hoe anders is de reactie van de pessimist, die lankmoedig de schouders ophaalt en denkt: het is de aard van het beestje. De pessimist stelt geen hoge verwachtingen in de mens en acht hem evengoed in staat tot heldendaden als vunzigheden (het onderscheid is niet altijd even makkelijk te maken, zie Wilders). De pessimist kan niet anders dan mededogen tonen voor dit zielige schepsel, de mens, dat altijd wel een uitweg vindt voor zijn geweldimpulsen: is het niet in vuistslagen of oorlogen, dan wel in verbaal geweld, zinloze provocaties of psychische terreur. Niet toevallig roepen de profeten van recht en orde in Nederland om een herinvoering van de doodstraf: een geïnstitutionaliseerde vorm van maatschappelijke eerwraak, de ontplooiing van het geweldsmonopolie van de staat ter kanalisering van de geweldsimpulsen van haar burgers.

Wat Hitler en Stalin met elkaar verbindt is niet zozeer hun "linkse" ideologie, zoals sommige lieden hier beweren, maar hun grenzeloze optimisme in een betere wereld, ontdaan van het kwaad in de gedaante van duivelse joden en vijanden van het heil. Ook Vlaams Belangers en het burgermannetje Verstrepen teren in hoofdzaak op dit moderne denkbeeld van de volmaakte tuin waarin al het onkruid is gewied. Slechts in die zin zijn zij erfgenamen van Hitler en Stalin. In wezen erkennen ze wel de ondeugdelijkheid van de mens - waarom anders dat uitgekiende repressie-apparaat? - maar erkenning impliceert nog geen aanvaarding: ooit is Utopia daar.

Dit is uiteraard geen vrijgeleide voor misdaden allerhande. Het is goed dat we af en toe Hitler en Stalin spelen, dat we normen opstellen die eenieder verondersteld wordt te volgen, dat we een stok hanteren om de boze geesten in de kooi te houden. Maar te denken dat we busincidenten zoals die van jongstleden volledig kunnen voorkomen met behulp van boot camps, die bovendien de noodzaak aan affectieve bindingen miskennen, getuigt mijns inziens van een naïef, al te optimistisch mensbeeld. Men moet het kwaad in de mens niet uitroeien, men moet het deviëren.

Ik heb alvast een praktische toepassing uitgewerkt van die laatste gedachte. We laten schepsels die het "verkeerde pad" zijn opgegaan een "goed" werk verrichten, maar we maken ze wijs dat de uitkomst van dit goede werk kankerverwekkend is voor Jurgen Verstrepen. Als het weer het toelaat ga ik zo dadelijk onder eik en mispel nog nieuwe ideeën uitbroeden, en als er nog wat uit mijn koker komt zal ik u beslist daarvan in kennis stellen. Ondertussen mag u de ongerijmdheden uit mijn betoog vissen of nieuwe ideeën aandragen. Per slot van rekening ben ik vast niet de enige die zich op zondag verveelt.

Erkentelijk,
Den Duisteren Duikboot

Mitgard · 6 april 2008, 21:46

laten we nog linkse en open minded mensen uitnodigen onder die eik en mispel.
laten we er muziek bij maken.
wordt gezellig, denk ik.

HAMC · 6 april 2008, 22:30

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Mitgard

laten we nog linkse en open minded mensen uitnodigen onder die eik en mispel.
laten we er muziek bij maken.
wordt gezellig, denk ik.

6 april 2008, 13:36	#1
Den Duisteren Duikboot Perm. Vertegenwoordiger VN Geregistreerd: 10 januari 2003 Berichten: 13.400	Wie is er naïef? Een zondagse bespiegeling. Wanneer ik schepsels aanspreek die aanleunen bij de profeten van recht en orde, krijg ik vaak het verwijt een al te naïef mensbeeld na te hollen. "Stop de criminelen toch in boot camps", mopperen ze. Vanochtend herinnerde Jurgen Verstrepen, de shampoo-boy van Lijst Dedecker, mij aan deze kretologie. Daar kwam ten duikbote een gepieker van dat op een zondag altijd handig meegenomen is: alles is beter dan verveling. Nu ben ik van nature geen vrolijke mens en dicht ik mijzelf doorgaans een eerder pessimistisch mensbeeld toe. Ik vroeg me dan ook af hoe ik mijn zogenaamde naïviteit moest verzoenen met mijn zwarte kijk op de mens. Tijdens het peinzen onder eik en mispel schoot mij De Idioot van Fjodor Dostojevski door het hoofd. De Idioot is de bijnaam van de ingoede, aan Christus verwante Prins Mysjkin, die omgeven wordt door schepselen die hem allen erkennen als een baken van goedheid, een voorbeeld voor ons allen, een toonbeeld van hoffelijkheid en goede wil. Maar 800 bladzijden lang slaagt geen enkele van deze schepselen erin te zijn en te leven zoals de Idioot. Er wordt integendeel bedrogen, gemoord en geveinsd dat het een lieve lust is. Het mensbeeld van de profeten van recht en orde is, anders dan dat van de grote Russische schrijver, bijzonder optimistisch. Deze profeten stellen hoge verwachtingen in de mens, achten hem tot veel goeds in staat, en zijn des te bitterder teleurgesteld wanneer de verwachtingen niet worden ingelost. Veelal zijn ze er als de kippen bij om de misdadiger af te schilderen als een "monster", iemand die geen échte mens is omdat hij niet naar het evenbeeld van dé mens heeft gehandeld. Het is onder deze lieden belangrijk te vermijden dat ze zich met de betrokkene identificeren, want de confrontatie met eventuele overeenkomsten zou hun zelfbeeld wel eens lelijk aan gruizelementen kunnen slaan. Ze schreeuwen moord en brand als er weer eens een zogenaamd busincident het zevenuurjournaal haalt, of wanneer jongeren gekke dingen doen met aanstekergas. Hoe anders is de reactie van de pessimist, die lankmoedig de schouders ophaalt en denkt: het is de aard van het beestje. De pessimist stelt geen hoge verwachtingen in de mens en acht hem evengoed in staat tot heldendaden als vunzigheden (het onderscheid is niet altijd even makkelijk te maken, zie Wilders). De pessimist kan niet anders dan mededogen tonen voor dit zielige schepsel, de mens, dat altijd wel een uitweg vindt voor zijn geweldimpulsen: is het niet in vuistslagen of oorlogen, dan wel in verbaal geweld, zinloze provocaties of psychische terreur. Niet toevallig roepen de profeten van recht en orde in Nederland om een herinvoering van de doodstraf: een geïnstitutionaliseerde vorm van maatschappelijke eerwraak, de ontplooiing van het geweldsmonopolie van de staat ter kanalisering van de geweldsimpulsen van haar burgers. Wat Hitler en Stalin met elkaar verbindt is niet zozeer hun "linkse" ideologie, zoals sommige lieden hier beweren, maar hun grenzeloze optimisme in een betere wereld, ontdaan van het kwaad in de gedaante van duivelse joden en vijanden van het heil. Ook Vlaams Belangers en het burgermannetje Verstrepen teren in hoofdzaak op dit moderne denkbeeld van de volmaakte tuin waarin al het onkruid is gewied. Slechts in die zin zijn zij erfgenamen van Hitler en Stalin. In wezen erkennen ze wel de ondeugdelijkheid van de mens - waarom anders dat uitgekiende repressie-apparaat? - maar erkenning impliceert nog geen aanvaarding: ooit is Utopia daar. Dit is uiteraard geen vrijgeleide voor misdaden allerhande. Het is goed dat we af en toe Hitler en Stalin spelen, dat we normen opstellen die eenieder verondersteld wordt te volgen, dat we een stok hanteren om de boze geesten in de kooi te houden. Maar te denken dat we busincidenten zoals die van jongstleden volledig kunnen voorkomen met behulp van boot camps, die bovendien de noodzaak aan affectieve bindingen miskennen, getuigt mijns inziens van een naïef, al te optimistisch mensbeeld. Men moet het kwaad in de mens niet uitroeien, men moet het deviëren. Ik heb alvast een praktische toepassing uitgewerkt van die laatste gedachte. We laten schepsels die het "verkeerde pad" zijn opgegaan een "goed" werk verrichten, maar we maken ze wijs dat de uitkomst van dit goede werk kankerverwekkend is voor Jurgen Verstrepen. Als het weer het toelaat ga ik zo dadelijk onder eik en mispel nog nieuwe ideeën uitbroeden, en als er nog wat uit mijn koker komt zal ik u beslist daarvan in kennis stellen. Ondertussen mag u de ongerijmdheden uit mijn betoog vissen of nieuwe ideeën aandragen. Per slot van rekening ben ik vast niet de enige die zich op zondag verveelt. Erkentelijk, Den Duisteren Duikboot

6 april 2008, 21:46	#2
Mitgard Banneling Geregistreerd: 16 februari 2004 Berichten: 23.890	laten we nog linkse en open minded mensen uitnodigen onder die eik en mispel. laten we er muziek bij maken. wordt gezellig, denk ik.