over democratie en rechtsstaat

[jan hyoens]

Wij zijn goedgelovig geweest. Wij hebben gemeend dat we inderdaad een correcte rechtsbedeling van onafhankelijke en onpartijdige rechters gingen krijgen. We hebben ons vergist. Nochtans hadden de supersnelle agendering voor het Hof van Beroep van Gent, gevolgd door een supersnelle behandeling, voor een speciaal voor ons vrijgemaakte kamer, ons tot argwaan moeten brengen.

Het is niet dat wij in het verleden enig wantrouwen tegen de rechtsstaat hebben betoond. Het Vlaams Blok is reeds betrokken geweest bij verschillende administratieve, strafrechtelijke en burgerrechtelijke procedures. Telkens, of de uitslag nu positief of negatief was, hebben wij ons neergelegd bij de beslissing.

Maar hier is iets bijzonders aan de hand. Rechters zijn mensen, mensen met politieke en partijpolitieke voorkeuren. Ook de rechters van het Hof van Beroep zullen op 13 juni een stem uitbrengen op de partij van hun voorkeur. Dit is allemaal geen bezwaar, ook niet wanneer betrokkenen in een rechtszaak die hen wordt voorgelegd behoren tot andere partijen. Het wordt wel een probleem wanneer in een welbepaalde zaak het programma van een partij wordt ter beoordeling voorgelegd. Dan wordt de rechtszaak een tombola. In eerste aanleg Brussel haalde de rechtbank scherp uit naar de dagende partijen en beschuldigde hen er o.a. van de rechtbank te willen misbruiken voor “een politieke afrekening”. Dit en vele andere beschouwingen brachten Pater Leman er toe te spreken over een “zeer politiek vonnis”. In het Hof van Beroep zaten duidelijk rechters met andere politieke voorkeuren en zij hebben dit laten blijken. En indien dit arrest wordt verbroken belanden we voor weer andere rechters (in Antwerpen) met weer andere voorkeuren en het resultaat zal ook weer verschillend zijn.

Dit is het resultaat wanneer we rechters in een situatie plaatsen waar niet een juridische redenering maar persoonlijke politieke voorkeuren doorslaggevend worden: willekeur.



OVER DE DEMOCRATIE EN DE RECHTSSTAAT

In een democratie en een rechtsstaat zijn de machten gescheiden. Wanneer de gerechtelijke macht zich inmengt met het programma en voorstellen van de politieke partijen die de essentiële onderdelen zijn van de wetgevende macht, zijn democratie en rechtsstaat in gevaar.

De drie VZW’s werden veroordeeld om niets meer dan hun medewerking aan de partij Vlaams Blok. De facto betekent dit dat het Vlaams Blok buiten de wet wordt gesteld. Hoe men het ook bekijkt, het resultaat van het arrest van het Hof van Beroep van Gent van 21 april 2004, is dat een partij van honderdduizenden kiezers in Vlaanderen wordt verboden. Dit is onaanvaardbaar. Dus zijn er slechts twee mogelijkheden: ofwel is de wet die dit toelaat slecht, ofwel is het arrest van het Hof van Beroep slecht. Of mogelijk allebei.

Het Vlaams Blok aanvaardt daarom dit arrest NIET. Niet omdat we de rechtsstaat niet genegen zijn, maar precies omdat dit arrest de rechtsstaat, de democratie en de scheiding der machten niet respecteert. Het was één van de “founding fathers” van de eerste moderne democratie, Thomas Jefferson, die zegde dat, wanneer een bewind omslaat naar een tirannie, het niet alleen het recht, maar ook de plicht is van de burgers om daar tegen in opstand te komen. Een rechterlijke beslissing die één vijfde van de kiezers ontzegt om voor de partij van haar voorkeur te stemmen, is een actie van een bananenrepubliek, die een ware democraat niet kan aanvaarden.

Een democratische grondwet is niet meer dan het papier waarop ze staat geschreven wanneer degenen die de verschillende machten van de staat bemannen ophouden om te handelen vanuit een democratische instelling en mentaliteit. Daaraan schort het hier. Het arrest van gisteren is slechts het eindresultaat van een lange en volgehouden inspanning om het Vlaams Blok uit te schakelen. Wanneer een eerste poging om het Vlaams Blok te verbieden via de rechtbank faalde in 1993, werden de racismewet en andere wetten telkens aangescherpt om het gewenste resultaat te verkrijgen. Zelfs de grondwet werd gewijzigd. En nog slaagde men er eerst niet in om rechters er toe te krijgen om een ondemocratisch arrest te vellen. Getuige daarvan het vonnis en het arrest van Brussel in deze zaak. Pater Leman reageerde gefrusteerd: “We gaan nu op zoek naar rechters die wel het Vlaams Blok willen veroordelen”. Die rechters hebben ze nu gevonden.

Het maakt voor het Vlaams Blok niet zoveel uit of de rechtbank haar besluit heeft genomen
- of omdat ze zich vergissen
- of omdat ze onder politiek druk stonden of omdat ze hopen op een promotie
- of omdat ze gewoon een politieke afkeer hebben voor het Vlaams Blok en dit hun arrest heeft bepaald.
Wat wel belangrijk is, is dat het resultaat, een partijverbod, onaanvaardbaar is. Niet het Vlaams Blok , maar wel het Hof van Beroep van Gent heeft de rechtsstaat ernstige schade toegebracht. Het kan trouwens verwacht worden dat het, reeds tanende, vertrouwen van de mensen in de rechtbanken door deze zaak nog meer zal aangetast worden. Want in een land waar de meeste echte misdrijven al lang niet meer vervolgd worden, wordt nu een politieke partij, (die uiteindelijk niemand iets heeft misdaan, die geen terroristische aanslagen pleegt, geen geld heeft verduisterd, geen corruptie heeft gepleegd, …) veroordeeld en buiten de wet gesteld.

Het Vlaams Blok is niet van mening dat politieke partijen immuun zijn voor de wet en de rechtbanken. De verantwoordelijken van partijen die misdrijven van gemeen recht plegen moeten bestraft worden. Maar we zeggen ook zeer duidelijk: we ontzeggen rechtbanken het recht om te oordelen over de mening en het politieke programma van partijen. Gisteren is het Hof van Beroep een brug te ver gegaan en heeft een inbreuk gepleegd op de democratie en de rechtsstaat. Daarom kunnen we, precies omwille van de democratie en de rechtsstaat, het arrest onmogelijk aanvaarden.




Jurgen Ceder
Senator
Hoofd Juridische Dienst Vlaams Blok