TERTIO over VB arrest: een Juridische draak

luc broes · 28 april 2004, 15:02

Tertio nr. 220 , katholiek weekblad, van 28 april 2004

Pseudo-rechtspraak baart juridische draak
Advocaat Fernand Keuleneer

Het Vlaams Blok-arrest van het hof van beroep van Gent van 21 april is een draak met vele koppen. Het is een nieuwe stap in het proces van radicale verandering van ons politiek systeem, de installatie van een seculiere theocratie rond de sacrale nieuwe mensenrechten, met rechters in de rol van nieuwe priesterkaste, en rechtsbronnen die aan elke werkelijk democratische controle ontsnappen. Een voorbeeld van dat laatste: het arrest haalt een verslag van het obscure ‘Comité ter uitbanning van de rassendiscriminatie’ van de Verenigde Naties aan als bron van bindend internationaal recht.

Geladen begrippen? Ik denk niet dat ik overdrijf. Het Vlaams Blok-arrest is een voorbeeld van pseudo-rechtspraak, die met het spreken van recht niets te maken heeft. Recht kan maar gesproken worden als het geordend gebeurt, of op basis van klare wetgevende normen, of door gevestigde begrippen en principes toe te passen via een nauwgezette en consistente redenering.
Rechters zijn er niet om naargelang de samenstelling van de rechtbank fundamentele maatschappelijke keuzes te maken. In een democratie vertrouwen we die beslissingen toe aan verkozen vertegenwoordigers die de wetgevende en uitvoerende macht vormen. Wie de politiek ver-rechtelijkt en ver-rechterlijkt, politiseert meteen het recht.

Het Vlaams Blok-arrest past helemaal in deze evolutie. Jazeker, er is een wetgevende basis, namelijk de wet van 30 juli 1981 ‘tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden’. Artikel 3 van de wet stelt strafbaar ,,hij die behoort tot een groep of tot een vereniging die kennelijk en herhaaldelijk discriminatie of segregatie bedrijft of verkondigt (op openbare wijze - FK) dan wel aan zodanige groep of vereniging zijn medewerking verleent".
De definitie van discriminatie - ,,elke vorm van onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur, die tot doel heeft of ten gevolge heeft of kan hebben...’’ - is echter zó ruim dat ze geen definitie meer is. Er zijn tientallen voorbeelden te bedenken van discriminatie in de letterlijke zin van de wet die iedereen, rechtbanken incluis, als geoorloofd zou beschouwen.
De wet geeft dus vrij spel aan de rechtbanken om volledig naar eigen inzicht te oordelen, op basis van criteria die de rechter naar eigen believen bepaalt. Het gaat dan ook niet op dat zulke politieke beslissingen - want dat zijn ze - niet meer mogen worden bekritiseerd, alleen omdat politici ze aan de rechterlijke macht hebben overgedragen. Wat VLD-voorzitter Dirk Sterckx in dit verband debiteert over het noodzakelijke respect voor de scheiding der machten is niets anders dan een onaanvaardbare poging om politieke beslissingen aan de discussie te onttrekken.

Als een zaak voor de rechtbank wordt ingeleid, kan die niet anders dan zich uit te spreken. Wanneer de rechter echter niet over duidelijke instructies van de wetgever beschikt, moet hij er minstens over waken dat zijn argumentatie precies en consistent is. Het Vlaams Blok-arrest doorstaat die test niet.
Het eerste probleem waarvoor het hof zich geplaatst ziet, is het ontbreken van een definitie voor het strafbare feit van segregatie. Het hof neemt dan maar de gewone betekenis van de woorden, zoals het die vindt in ... van Dale, Nieuw Handwoordenboek der Nederlandse Taal.
Ten gronde bekijkt het hof enerzijds een selectie uit de Blok-propaganda, anderzijds het Blok-programma om uit te maken of er sprake is van strafbare feiten. Het hof concludeert dat de geviseerde vereniging ,,de waarden geldend in een democratische, vrije en pluralistische samenleving niet naleefde, doordat deze een door racisme en xenofobie ingegeven systematische haatcampagne tegen de allochtone bevolking van het land, inzonderheid tegen de Turken en de Noord-Afrikanen (sic), voerde en hierbij tevens ten aanzien van zelfde bevolkingsgroepen zeer discriminerende voorstellen formuleerde’’.
Om tot die conclusie te komen ‘onderzoekt’ het hof een aantal pamfletten en programmabrochures van de partij. Met welke criteria dat onderzoek gebeurt, blijft verborgen.

Het arrest stelt dat ,,het Vlaams Blok bij het voeren van zijn propaganda [...] op openlijke en systematische wijze het zogenaamde zondebokmechanisme hanteert, en de bedoeling heeft, door de daarbij gehanteerde slogantaal of sarcasme, de bevolking aan te zetten tot vreemdelingenhaat en deze ook warm te maken voor de voorgestelde discriminerende maatregelen.’’
Zondebokmechanisme is bij mijn weten geen juridisch begrip. Zondebokken zoeken kan moreel verwerpelijk zijn, maar tot nu toe was het niet verboden. Wie er de propaganda van de vroegere Volksunie of N-VA op naleest, zal merken dat voor die partijen de Franstaligen in dit land de zondebok zijn. Moet het verspreiden van soms twijfelachtige cijfergegevens over financiële transfers en de daarmee samenhangende retoriek over ‘diefstal’ worden beschouwd als ‘aanzetten tot haat’?
Waarin bestaat de test? Je kon verwachten dat het hof zou nagaan of er op plaatsen waar de - inderdaad altijd simplistische, soms valse en vaak smakeloze - Blok-propaganda verspreid werd, agressie tegenover vreemdelingen is ontstaan of eventueel is toegenomen. Indien wel, dan zou dat een betrouwbare aanduiding kunnen zijn. Indien niet, dan rijst de vraag of propaganda die geen hatelijk effect heeft wel zo hatelijk is. Dan gaat het louter om de beoordeling van een intentie, en daar lijkt mij het voordeel van de twijfel te moeten spelen. Het hof maakt die afweging echter niet, want het stelt zelfs de vraag niet.

Vooral de ruwe taal en ranzige kolder - helaas niet uitzonderlijk in Vlaanderen - blijken het hof te schokken, want het stelt zelf dat ,,de Wet van 30 juli 1981 niet in de weg [staat] dat door een groep of vereniging schokkende, verontrustende of zelfs kwetsende ideeën worden geuit. [...] Kritiek geuit ten aanzien van de allochtone bevolking van het land is door de wet als dusdanig zeker niet verboden. De eventuele problemen veroorzaakt door zelfde deel van de bevolking mogen en moeten kunnen worden aangekaart. Ook objectief en redelijk te verantwoorden voorstellen teneinde te verhelpen aan deze eventuele problemen mogen ongetwijfeld nog steeds worden geformuleerd."
Die overweging wordt in De Standaard en De Morgen breed uitgesmeerd om te onderlijnen dat dit arrest uitzonderlijk en gematigd is. Nochtans is dit een van de meest problematische passages. De rechterlijke macht eigent zich hierdoor noch min noch meer de absolute bevoegdheid toe om autonoom uit te maken wie, wanneer en hoe mag ‘schokken, verontrusten of kwetsen’, en welke voorstellen objectief en redelijk zijn. Democratische controle op die machtsconcentratie is niet langer mogelijk, want wetgeving mag niet langer ingaan tegen ‘fundamentele rechten’, waarover de niet verkozen rechter het eindoordeel velt.
Die benadering laat trouwens de mogelijkheid open dat racisme met volkse inslag - althans naar het oordeel van het hof - niet kan, maar intellectueel racisme, volgens dezelfde criteria, wel. Waarom zou de Ali Baba-propaganda van het Blok niet mogen, maar de publieke verkondiging van een stelling zoals ,,de islam is in de ban van een archaïsche seksuele moraal die zegt dat mannen en vrouwen niet gelijk zijn. Dat idee botst met de grondbeginselen van de westerse rechtsstaat’’ wèl? Dat laatste zegt het Nederlandse VVD-kamerlid Ayaan Hirsi Ali in De Standaard van 17 januari 2004.
Het is nog maar de vraag welk van beide door de islamgemeenschap als de meest grove belediging wordt beschouwd. Dit soort discussies is fundamenteel politiek van aard en rechtbanken dienen hierin niet het laatste woord te hebben.

Hetzelfde geldt voor de beoordeling van een partijprogramma. Het hof stelt ,,dat het merendeel van de aldus voorgestelde maatregelen discriminerend zijn [...], onder meer op het vlak van [...] het recht op bescherming tegen werkloosheid, [...] van het recht op sociale zekerheid [...].’’
Zou het de links-liberalen van D66 dan verboden zijn in België te poneren dat nieuwe migranten maar in fases tot sociale voorzieningen kunnen worden toegelaten nadat zij een tijd in het land hebben gewerkt? ,,D66 stelt voor dat de regering een dergelijk systeem gaat uitwerken, waarbij onze gedachten uitgaan naar een periode van zelfredzaamheid van minimaal 7 jaar,’’ vermeldt de Integratienota van de partij van 5 april 2004. D66 potentieel een racistische partij - uit te maken door de rechtbank? Dat gelooft niemand, maar op basis van de overwegingen in het arrest hoort de partij wel degelijk onder verdenking te staan.

Het is hoog tijd om aan rechtbanken opnieuw de belangrijke, maar beperkte rol te geven die ze tot voor kort in ons rechtssysteem innamen. De fundamentele rechten ‘nieuwe stijl’ verkleinen het terrein van de democratie en verzuren de samenleving door hun aanspraak op absoluutheid, wars van compromis. Ze zijn op de keper beschouwd totalitair omdat ze zich overal willen doorzetten. En ze worden echt niet alleen tegen echte of vermeende racisten gebruikt.
Ik gruw bij de gedachte dat we de rechten van het kind zouden loslaten op de relaties tussen ouders en kinderen in moslimgezinnen. Immers, minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD) vindt ,,het verplichten van jonge meisjes van 8, 9 of 10 jaar tot het dragen van een sluier’’ op zich een vorm van onderdrukking, en ,,een essentiële kwestie in onze democratische rechtsstaat’’ (De Morgen, 10 januari 2004). Binnenkort lezen we ongetwijfeld gelijksoortige dingen over de kerk.

Fernand Keuleneer is advocaat in Brussel.

alpina · 28 april 2004, 15:11

Schitterende tekst! Het formuleert perfect mijn bedenkingen die ik heb bij het proces.

Kaal · 28 april 2004, 22:20

Ook gelezen. Zeer goed.

circe · 28 april 2004, 22:30

Citaat:

De wet geeft dus vrij spel aan de rechtbanken om volledig naar eigen inzicht te oordelen, op basis van criteria die de rechter naar eigen believen bepaalt.

Inderdaad! het gaat hem enkel nog om "het zoeken naar de juiste rechter" zoals Pater Leman het zeer duidelijk gesteld heeft, nadat het Centrum het juiste "ADVIES" gegeven heeft aan de wetgevende???? macht.

Weet tenandere iemand waar de "Pater" zich ondertussen bevindt? Taak volbracht en verdwenen van het toneel onder één of ander mom waar niemand zich druk over maakte?

WIR HABEN ES NICHT GEWUSST blijkt ondertussen toch wéér bewaarheid geworden.

Waar waren de dissidente stemmen toen die wet gestemd werd? W�*�*r waren ze toen de aanpassingen gemaakt werden? W�*�*r waren de media? W�*�*r ?

Wir haben es nicht gewusst.....

basil · 28 april 2004, 22:35

Moet die meester Fernand nu ook vervolgd worden wegens het "in twijfel trekken van de magistatuur"?
Jazeker!
En dan: radbraken,vierendelen en door de allochtonenwijken sleuren als teken van onze goodwill!

ggolsteyn · 30 april 2004, 01:23

Beste Logemannen (en een paar vrouwen),

Dit zou wel eens het einde kunnen zijn van jullie beslisssingen in de ondergrondse krochten en tempels. WEGENS DISCRIMINATIE.

Nu even voorzichtig wezen!!! De DRIE GROTE LICHTEN ZULLEN NIET GENOEG ZIJN.

Jullie zullen over jullie danspasjes wel eens kunnen struikelen.

Groetjes van JAKIN en BOAS. HIRAM draait zich om in zijn graf.!!!

Gerard Golsteyn.

-----------------------------
BLESS GOT YOU!!!

28 april 2004, 22:35	#5
basil Provinciaal Statenlid Geregistreerd: 17 juli 2002 Locatie: Leuven Berichten: 716	Moet die meester Fernand nu ook vervolgd worden wegens het "in twijfel trekken van de magistatuur"? Jazeker! En dan: radbraken,vierendelen en door de allochtonenwijken sleuren als teken van onze goodwill! __________________ Over Steve Stevaert: "Sinds hij voorzitter is geworden, is de partij helemaal de populistische, autoritaire weg opgegaan. Zijn verhaaltjes zijn simplistisch. Hij beschouwt de kiezer als een infantiel wezen, een consument die direct moet bevredigd worden."

28 april 2004, 15:02	#1
luc broes Perm. Vertegenwoordiger VN Geregistreerd: 30 augustus 2002 Berichten: 15.667	Tertio nr. 220 , katholiek weekblad, van 28 april 2004 Pseudo-rechtspraak baart juridische draak Advocaat Fernand Keuleneer Het Vlaams Blok-arrest van het hof van beroep van Gent van 21 april is een draak met vele koppen. Het is een nieuwe stap in het proces van radicale verandering van ons politiek systeem, de installatie van een seculiere theocratie rond de sacrale nieuwe mensenrechten, met rechters in de rol van nieuwe priesterkaste, en rechtsbronnen die aan elke werkelijk democratische controle ontsnappen. Een voorbeeld van dat laatste: het arrest haalt een verslag van het obscure ‘Comité ter uitbanning van de rassendiscriminatie’ van de Verenigde Naties aan als bron van bindend internationaal recht. Geladen begrippen? Ik denk niet dat ik overdrijf. Het Vlaams Blok-arrest is een voorbeeld van pseudo-rechtspraak, die met het spreken van recht niets te maken heeft. Recht kan maar gesproken worden als het geordend gebeurt, of op basis van klare wetgevende normen, of door gevestigde begrippen en principes toe te passen via een nauwgezette en consistente redenering. Rechters zijn er niet om naargelang de samenstelling van de rechtbank fundamentele maatschappelijke keuzes te maken. In een democratie vertrouwen we die beslissingen toe aan verkozen vertegenwoordigers die de wetgevende en uitvoerende macht vormen. Wie de politiek ver-rechtelijkt en ver-rechterlijkt, politiseert meteen het recht. Het Vlaams Blok-arrest past helemaal in deze evolutie. Jazeker, er is een wetgevende basis, namelijk de wet van 30 juli 1981 ‘tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden’. Artikel 3 van de wet stelt strafbaar ,,hij die behoort tot een groep of tot een vereniging die kennelijk en herhaaldelijk discriminatie of segregatie bedrijft of verkondigt (op openbare wijze - FK) dan wel aan zodanige groep of vereniging zijn medewerking verleent". De definitie van discriminatie - ,,elke vorm van onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur, die tot doel heeft of ten gevolge heeft of kan hebben...’’ - is echter zó ruim dat ze geen definitie meer is. Er zijn tientallen voorbeelden te bedenken van discriminatie in de letterlijke zin van de wet die iedereen, rechtbanken incluis, als geoorloofd zou beschouwen. De wet geeft dus vrij spel aan de rechtbanken om volledig naar eigen inzicht te oordelen, op basis van criteria die de rechter naar eigen believen bepaalt. Het gaat dan ook niet op dat zulke politieke beslissingen - want dat zijn ze - niet meer mogen worden bekritiseerd, alleen omdat politici ze aan de rechterlijke macht hebben overgedragen. Wat VLD-voorzitter Dirk Sterckx in dit verband debiteert over het noodzakelijke respect voor de scheiding der machten is niets anders dan een onaanvaardbare poging om politieke beslissingen aan de discussie te onttrekken. Als een zaak voor de rechtbank wordt ingeleid, kan die niet anders dan zich uit te spreken. Wanneer de rechter echter niet over duidelijke instructies van de wetgever beschikt, moet hij er minstens over waken dat zijn argumentatie precies en consistent is. Het Vlaams Blok-arrest doorstaat die test niet. Het eerste probleem waarvoor het hof zich geplaatst ziet, is het ontbreken van een definitie voor het strafbare feit van segregatie. Het hof neemt dan maar de gewone betekenis van de woorden, zoals het die vindt in ... van Dale, Nieuw Handwoordenboek der Nederlandse Taal. Ten gronde bekijkt het hof enerzijds een selectie uit de Blok-propaganda, anderzijds het Blok-programma om uit te maken of er sprake is van strafbare feiten. Het hof concludeert dat de geviseerde vereniging ,,de waarden geldend in een democratische, vrije en pluralistische samenleving niet naleefde, doordat deze een door racisme en xenofobie ingegeven systematische haatcampagne tegen de allochtone bevolking van het land, inzonderheid tegen de Turken en de Noord-Afrikanen (sic), voerde en hierbij tevens ten aanzien van zelfde bevolkingsgroepen zeer discriminerende voorstellen formuleerde’’. Om tot die conclusie te komen ‘onderzoekt’ het hof een aantal pamfletten en programmabrochures van de partij. Met welke criteria dat onderzoek gebeurt, blijft verborgen. Het arrest stelt dat ,,het Vlaams Blok bij het voeren van zijn propaganda [...] op openlijke en systematische wijze het zogenaamde zondebokmechanisme hanteert, en de bedoeling heeft, door de daarbij gehanteerde slogantaal of sarcasme, de bevolking aan te zetten tot vreemdelingenhaat en deze ook warm te maken voor de voorgestelde discriminerende maatregelen.’’ Zondebokmechanisme is bij mijn weten geen juridisch begrip. Zondebokken zoeken kan moreel verwerpelijk zijn, maar tot nu toe was het niet verboden. Wie er de propaganda van de vroegere Volksunie of N-VA op naleest, zal merken dat voor die partijen de Franstaligen in dit land de zondebok zijn. Moet het verspreiden van soms twijfelachtige cijfergegevens over financiële transfers en de daarmee samenhangende retoriek over ‘diefstal’ worden beschouwd als ‘aanzetten tot haat’? Waarin bestaat de test? Je kon verwachten dat het hof zou nagaan of er op plaatsen waar de - inderdaad altijd simplistische, soms valse en vaak smakeloze - Blok-propaganda verspreid werd, agressie tegenover vreemdelingen is ontstaan of eventueel is toegenomen. Indien wel, dan zou dat een betrouwbare aanduiding kunnen zijn. Indien niet, dan rijst de vraag of propaganda die geen hatelijk effect heeft wel zo hatelijk is. Dan gaat het louter om de beoordeling van een intentie, en daar lijkt mij het voordeel van de twijfel te moeten spelen. Het hof maakt die afweging echter niet, want het stelt zelfs de vraag niet. Vooral de ruwe taal en ranzige kolder - helaas niet uitzonderlijk in Vlaanderen - blijken het hof te schokken, want het stelt zelf dat ,,de Wet van 30 juli 1981 niet in de weg [staat] dat door een groep of vereniging schokkende, verontrustende of zelfs kwetsende ideeën worden geuit. [...] Kritiek geuit ten aanzien van de allochtone bevolking van het land is door de wet als dusdanig zeker niet verboden. De eventuele problemen veroorzaakt door zelfde deel van de bevolking mogen en moeten kunnen worden aangekaart. Ook objectief en redelijk te verantwoorden voorstellen teneinde te verhelpen aan deze eventuele problemen mogen ongetwijfeld nog steeds worden geformuleerd." Die overweging wordt in De Standaard en De Morgen breed uitgesmeerd om te onderlijnen dat dit arrest uitzonderlijk en gematigd is. Nochtans is dit een van de meest problematische passages. De rechterlijke macht eigent zich hierdoor noch min noch meer de absolute bevoegdheid toe om autonoom uit te maken wie, wanneer en hoe mag ‘schokken, verontrusten of kwetsen’, en welke voorstellen objectief en redelijk zijn. Democratische controle op die machtsconcentratie is niet langer mogelijk, want wetgeving mag niet langer ingaan tegen ‘fundamentele rechten’, waarover de niet verkozen rechter het eindoordeel velt. Die benadering laat trouwens de mogelijkheid open dat racisme met volkse inslag - althans naar het oordeel van het hof - niet kan, maar intellectueel racisme, volgens dezelfde criteria, wel. Waarom zou de Ali Baba-propaganda van het Blok niet mogen, maar de publieke verkondiging van een stelling zoals ,,de islam is in de ban van een archaïsche seksuele moraal die zegt dat mannen en vrouwen niet gelijk zijn. Dat idee botst met de grondbeginselen van de westerse rechtsstaat’’ wèl? Dat laatste zegt het Nederlandse VVD-kamerlid Ayaan Hirsi Ali in De Standaard van 17 januari 2004. Het is nog maar de vraag welk van beide door de islamgemeenschap als de meest grove belediging wordt beschouwd. Dit soort discussies is fundamenteel politiek van aard en rechtbanken dienen hierin niet het laatste woord te hebben. Hetzelfde geldt voor de beoordeling van een partijprogramma. Het hof stelt ,,dat het merendeel van de aldus voorgestelde maatregelen discriminerend zijn [...], onder meer op het vlak van [...] het recht op bescherming tegen werkloosheid, [...] van het recht op sociale zekerheid [...].’’ Zou het de links-liberalen van D66 dan verboden zijn in België te poneren dat nieuwe migranten maar in fases tot sociale voorzieningen kunnen worden toegelaten nadat zij een tijd in het land hebben gewerkt? ,,D66 stelt voor dat de regering een dergelijk systeem gaat uitwerken, waarbij onze gedachten uitgaan naar een periode van zelfredzaamheid van minimaal 7 jaar,’’ vermeldt de Integratienota van de partij van 5 april 2004. D66 potentieel een racistische partij - uit te maken door de rechtbank? Dat gelooft niemand, maar op basis van de overwegingen in het arrest hoort de partij wel degelijk onder verdenking te staan. Het is hoog tijd om aan rechtbanken opnieuw de belangrijke, maar beperkte rol te geven die ze tot voor kort in ons rechtssysteem innamen. De fundamentele rechten ‘nieuwe stijl’ verkleinen het terrein van de democratie en verzuren de samenleving door hun aanspraak op absoluutheid, wars van compromis. Ze zijn op de keper beschouwd totalitair omdat ze zich overal willen doorzetten. En ze worden echt niet alleen tegen echte of vermeende racisten gebruikt. Ik gruw bij de gedachte dat we de rechten van het kind zouden loslaten op de relaties tussen ouders en kinderen in moslimgezinnen. Immers, minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD) vindt ,,het verplichten van jonge meisjes van 8, 9 of 10 jaar tot het dragen van een sluier’’ op zich een vorm van onderdrukking, en ,,een essentiële kwestie in onze democratische rechtsstaat’’ (De Morgen, 10 januari 2004). Binnenkort lezen we ongetwijfeld gelijksoortige dingen over de kerk. Fernand Keuleneer is advocaat in Brussel.

28 april 2004, 15:11	#2
alpina Europees Commissaris Geregistreerd: 22 januari 2003 Berichten: 7.292	Schitterende tekst! Het formuleert perfect mijn bedenkingen die ik heb bij het proces.

28 april 2004, 22:20	#3
Kaal Minister-President Geregistreerd: 20 november 2003 Berichten: 4.367	Ook gelezen. Zeer goed.

30 april 2004, 01:23	#6
ggolsteyn Schepen Geregistreerd: 3 mei 2002 Locatie: Sint-Amandsberg Berichten: 436	Beste Logemannen (en een paar vrouwen), Dit zou wel eens het einde kunnen zijn van jullie beslisssingen in de ondergrondse krochten en tempels. WEGENS DISCRIMINATIE. Nu even voorzichtig wezen!!! De DRIE GROTE LICHTEN ZULLEN NIET GENOEG ZIJN. Jullie zullen over jullie danspasjes wel eens kunnen struikelen. Groetjes van JAKIN en BOAS. HIRAM draait zich om in zijn graf.!!! Gerard Golsteyn. ----------------------------- BLESS GOT YOU!!!