PVDA : Eddy Van Lancker (ABVV) ziet regionalisering RVA niet zitten

[Politics.be]

Interview :: Eddy Van Lancker (ABVV) ziet regionalisering RVA niet zittenSplitsen, splitsen, splitsen. De N-VA krijgt er niet genoeg van. Ook de RVA moet in stukken gekapt worden van De Wever en co. Nochtans heeft de sociale zekerheid een zo groot mogelijk draagvlak nodig om gemakkelijker tegenslagen te kunnen opvangen.Nick Dobbelaere

“In het huidige systeem ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de werkloze,” zegt Eddy Van Lancker. “De werkgevers worden niet verplicht om jobs aan te bieden.” (Foto Solidair, Salim Hellalet)

De Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening – den RVA, zoals we zeggen – bestond vorig jaar 75 jaar. Als het van de N-VA afhangt, komen daar niet te veel verjaardagen meer bij, want de partij lanceerde het voorstel om deze overheidsdienst te regionaliseren. Eddy Van Lancker, federaal secretaris van het ABVV en lid van het beheerscomité van de RVA, ziet dat alvast niet zitten.

De RVA roept bij de meeste mensen geen al te positieve connotaties op, niet?

Eddy Van Lancker. Veel mensen zien de RVA als die instelling die hen sanctioneert en straft. En dat klopt ook wel. Maar je moet toch beseffen dat de RVA een uitvoerend karakter heeft. Het is niet zij die de beslissing neemt om, bijvoorbeeld, mensen op controle te laten komen. Het is niet zij die zomaar de sancties uitschrijft. Alles is bepaald door wetten en KB’s (Koninklijke Besluiten, n.v.d.r.). Als de RVA bijvoorbeeld geen werkloosheidsuitkering meer geeft aan een werkloze, omdat hij of zij nog niet lang genoeg gewerkt heeft, dan is dat niet omdat de RVA dat beslist, maar omdat de wet dat voorschrijft.

Uiteindelijk gaat het om geld van de sociale zekerheid. Dat zijn gelden van u en mij. Wij vinden het dan ook belangrijk dat dat geld goed beheerd wordt


De RVA wordt paritair beheerd door de vakbonden en de patroons samen. Waarom is dat zo belangrijk?

Eddy van Lancker. Uiteindelijk gaat het om geld van de sociale zekerheid. Dat zijn gelden van u en mij. Wij beschouwen dat als een soort afgeleid loon en vinden het dan ook belangrijk dat dat geld goed beheerd wordt. Maar ook de werkgevers zeggen: “Wij betalen daar voor een stuk aan mee.” Zij willen daar dus ook mee over kunnen beslissen. We kunnen wel allebei de belangen van onze groep vertegenwoordigen, maar het is niet zo dat we zomaar iets kunnen beslissen. Meestal kunnen we via overleg zaken regelen. Bijvoorbeeld om de uitkeringen in gevallen van tijdelijke werkloosheid op te trekken naar 70 of 75% naargelang men samenwonend of gezinshoofd is. Het is een heel mechanisme dat ervoor zorgt dat de scherpste kantjes van maatregelen, zowel voor de werklozen als voor de werkgevers, wat worden weggewerkt. Wat niet wil zeggen dat we soms geen conflicten hebben, hoor.

De N-VA liet vorige week een ballonnetje op om de RVA te regionaliseren. Waarom vinden de vakbonden dat geen goed idee?

Eddy Van Lancker. De sociale zekerheid, en dan zeker de werkloosheidsverzekering, heeft een zo groot mogelijk draagvlak nodig om gemakkelijker tegenslagen te kunnen opvangen. Door te regionaliseren verklein je dat draagvlak nog.

Maar het gaat ook over het solidariteitsprincipe. Als men wil garanderen dat iedere werkloze in dit land dezelfde rechten heeft, zoals hij ook dezelfde plichten heeft, dan kan men de RVA niet regionaliseren. Want regionaliseren betekent ook dat de uitkeringen, de controle en het sanctiemechanisme gaan verschillen naargelang men in Wallonië, Brussel of Vlaanderen woont. En uiteindelijk zal dat ook gebruikt worden om een concurrentie tussen de mensen op te zetten. Daar zijn wij absoluut tegen. Een goed draaiend en goed beheerd instituut als de RVA opsplitsen, zorgt voor extra kosten. Het is totaal zinloos om te splitsen.

De fond van de zaak is dat we voor een federale sociale zekerheid zijn en de RVA is daar een element van. Dat federale karakter moet gerespecteerd blijven.

Een onmiskenbare tendens de laatste jaren is dat de RVA meer sanctioneert. Hoe valt dat te verklaren?

Eddy Van Lancker. Dat komt met de invoering van de disponibiliteit. Werklozen moeten ‘beschikbaar’ zijn voor de arbeidsmarkt, maar in 2004 werd – na een politieke beslissing – een systeem ingevoerd om de werklozen vlugger op te roepen om te zien of ze wel genoeg naar werk zoeken. Dat is een carrousel waar wij als ABVV trouwens absoluut tegen zijn en waar we al actie hebben tegen gevoerd.

Het huidige systeem is er gekomen ter vervanging van artikel 70 van de werkloosheidsreglementering, dat stelde dat men wegens langdurige werkloosheid uitgesloten kon worden. Als men die uitsluiting van toen vergelijkt met de sancties die men vandaag neemt, dan moet ik zeggen dat dat eigenlijk niet verslechterd is. Voor alle duidelijkheid: ik ben het systeem niet aan het goedpraten, hè, want het systeem is de gruwel.

Het ideale systeem is dat mensen degelijke begeleiding naar werk krijgen zonder dat er een sanctie boven hun hoofd hangt

U noemt het systeem ‘de gruwel’. Wat is volgens u dan wel het ideale systeem?

Eddy Van Lancker. Het ideale systeem is dat mensen degelijke begeleiding naar werk krijgen zonder dat er een sanctie boven hun hoofd hangt. In het huidige systeem ligt de verantwoordelijkheid volledig bij de werkloze. De werkgevers worden niet verplicht om jobs aan te bieden. Die pushen maar: ‘Werklozen moeten vlugger opgeroepen worden, ze moeten vlugger in het circuit, ze moeten om de zes maanden worden opgeroepen…’ Maar er moet ook werk zijn, hè. Momenteel zijn de verantwoordelijkheden niet correct verdeeld.

Het sanctionerend element moet ondergeschikt zijn aan de kwaliteit van de begeleiding. Natuurlijk, als er helemaal geen sancties meer zijn, dan zet je de deur open voor sociale fraude. Dat is ook misbruik maken van middelen van de sociale zekerheid en daar zijn we natuurlijk ook niet voor.

Het lijkt me een pijnlijk dilemma voor de vakbonden: zaken moeten uitvoeren waar jullie eigenlijk tegen zijn.

Eddy Van Lancker. Dat is zo. We zouden kunnen zeggen: ‘Jongens, we trappen het hem hier af.’ Maar dat gaat niet. We kunnen onze verantwoordelijkheid binnen die organisaties niet laten vallen. Het is niet omdat je op één je gelijk niet kunt halen, dat er geen andere punten zijn waarop je wel je invloed kunt laten gelden. Dat is de rol van het paritair beheer.

In 1935 werd de RVA opgericht om een antwoord te zoeken op de economische crisis van begin jaren 30. Wat kan de RVA betekenen in de huidige crisis?

Eddy Van Lancker. Zonder ons werkloosheidssysteem hadden we hier in België, ook in Vlaanderen, de financiële en economische crisis heel wat harder gevoeld, hoor. Mochten we het systeem van tijdelijke werkloosheid niet gehad hebben, dan betekende dat ontzettend veel meer ontslagen dan we nu gekend hebben. Pas op, het was nog niet mooi, maar zonder tijdelijke werkloosheid, tijdskrediet, loopbaanonderbreking… dan hadden we nog wat anders gezien, hoor.

Hoe ziet u de RVA evolueren?

Eddy Van Lancker. Tja, alles staat of valt met de politieke beslissingen rond de staatshervorming, natuurlijk. De realiteit is zo dat men absoluut vette vissen wil binnenhalen, zeker op het vlak van het arbeidsmarktbeleid. Al wordt het misschien niet helemaal gesplitst, toch wil men bepaalde zaken afschuiven naar de gewesten. Wij vrezen dat dan de eerste stap gezet is naar een verder regionalisering van de organisatie. Wij gaan ons daar absoluut tegen verzetten.

Gelukkig komt er nu wat tegenwind en tegenstroom. Het zijn niet alleen meer de vakbonden en jullie die ervoor vechten. Binnen de cultuur komt er ook wat los. Laten we er samen voor zorgen dat links nog wat betekent in ons land de komende jaren. Die strijd moeten we samen voeren.

Een fabeltje de wereld uit

Vanuit bepaalde politieke hoek gaan geregeld stemmen op om het uitbetalen van werkloosheidsuitkeringen weg te halen bij de vakbonden. Geen goed idee, zegt Eddy Van Lancker.

De RVA zelf betaalt geen werkloosheidsuitkeringen uit, dat doen de uitbetalingsinstellingen. Drie daarvan zijn gelieerd aan de vakbonden. “En die transacties worden door de werkgevers met een vergrootglas gecontroleerd, hoor,” zegt Eddy Van Lancker. “Om te zien of alles volgens het boekje verloopt. Het fabeltje dat de RVA de vakbonden betaalt, klopt trouwens niet. Dat moet eindelijk eens de wereld uit. De uitbetalingsinstellingen van de vakbonden zijn totaal onafhankelijke organismen, die weliswaar door de vakbonden geleid worden, maar geen cent daarvan kan door de vakbond gebruikt worden voor syndicale doeleinden. Het geld wordt uitsluitend gebruikt voor het uitbetalen van werklozen.”

Niettemin wil de N-VA dat de uitbetaling weggenomen wordt van de vakbonden.

Eddy Van Lancker. Natuurlijk wil de N-VA dat wij dat niet meer doen, omdat dat onze invloed en ons draagvlak vergroot. Voor ons is dat onrechtstreeks een middel om mensen lid te kunnen maken, om mensen bij de vakbond te krijgen. Maar de mensen zijn niet verplicht om naar de vakbonden te gaan voor de uitbetaling van hun werkloosheidsuitkering, hè. Ze kunnen ook naar de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen gaan.

Maar, in alle bescheidenheid, de vakbonden betalen veel correcter, veel vlugger uit. En eigenlijk als we naar het prijskaartje kijken, ook veel goedkoper. We zijn minstens twee keer goedkoper dan de Hulpkas om hetzelfde werk te doen. Omdat we werken met gelden van de sociale zekerheid is dat dus ook een voordeel voor de sociale zekerheid zelf om het op die manier te doen.

Bron: politics.be