Vijf jaar geleden schreef Erik Faucompret, Hoogleraar emeritus aan de UA dit:

[Knuppel]

Een fluwelen scheiding: België in het spoor van Tsjecho-Slowakije

30/06/2014
Kan de politieke situatie in België vandaag vergeleken worden met de toestand in Tsjecho-Slovakije 22 jaar geleden? Volgens Erik Faucompret, Hoogleraar emeritus aan de UA, wel.

Kan de politieke situatie in België vandaag vergeleken worden met de toestand in Tsjecho-Slowakije 22 jaar geleden? Ik denk het wel. Eerst even het geheugen opfrissen.

Om te beginnen speelden economische verschillen een cruciale rol in de Tsjecho-Slowaakse crisis begin jaren negentig. Na de val van het communisme vonden overal in Oost-Europa economische hervormingen plaats. Maar Tsjecho-Slowakije hinkte achterop. De Tsjechen waren voor privatisering en een strikt monetaristisch beleid. Zij wilden ook financiële en fiscale autonomie voor de deelstaten: hun bijdrage tot het federaal budget was tien keer groter dan dat van Slowakije.

Een fluwelen scheiding: België in het spoor van Tsjecho-Slowakije

Van hun kant vonden de Slowaken dat de Tsjechen niets wilden doen aan hun economische problemen. De federale regering had de subsidies voor de wapenindustrie drastisch teruggeschroefd en Slowakije had zwaar geleden onder het verlies van de Russische afzetmarkt. De werkloosheid lag er meer dan twee keer zo hoog.

Tweede factor in de Tsjecho-Slowaakse crisis was de institutionele blokkering. De federale regering had belangrijke bevoegdheden op het vlak van buitenlandse zaken, landsverdediging, justitie, financiën en sociale zekerheid. Maar een coherent federaal beleid voeren werd steeds moeilijker. Elke belangrijke beslissing moest immers in het parlement worden goedgekeurd met consensus, wat de minderheid de mogelijkheid bood om alles te blokkeren. De Slowaken remden sociaaleconomische hervormingen af die de Tsjechen nodig vonden om uit de crisis te geraken en om toe te kunnen toetreden tot de Europese Unie.

Tijdens de periode 1990-1992 zullen deze spanningen culmineren en uiteindelijk leiden tot de ontbinding van de staat. In juni 1990 werden de eerste vrije parlementsverkiezingen gehouden. Met Vladimir Meciar stond er in Slowakije een populaire en mediagenieke nationalistische leider op. Hij vond dat de deelstaten moesten bepalen wat voor taken het federaal gezag nog op zich mocht nemen. Meciar won de verkiezingen en hij vormde een coalitieregering met de christendemocratische KDH en de Democratische Partij. Maar nog geen jaar later verliet hij zijn partij omdat hij die te gematigd vond. Hij richtte de 'Beweging voor een Democratisch Slowakije' (HZDS) op. Het programma van die nieuwe partij was confederalistisch: het Slowaaks parlement diende zo snel mogelijk een verklaring van soevereiniteit uit te vaardigen en Slowakije moest een eigen grondwet krijgen. De federale grondwet zou worden vervangen door een samenwerkingsverdrag tussen de twee deelstaten waarin werd beslist op welke terreinen zij nog wilden samenwerken. Een ministerraad zou met consensus beslissen over de aangelegenheden die confederaal werden geregeld.

Vaclac Klaus, leider van de Burgerlijke Democraten, de grootste Tsjechische partij, noemde het programma van de HZDS, dwaas en het confederalisme een vaag hersenspinsel. De polarisatie nam toe. Interne tegenstellingen verlamden de federale regering. In het Tsjechisch parlement waren de centrumrechtse partijen in de meerderheid. In het Slowaaks parlement regeerde links. De federale regering ontbrak het aan moed om maatregelen te treffen die de economische crisis konden indijken. Ook over de staatshervorming kon ze geen akkoord bereiken. Onder invloed van de HZDS raakten nog andere grote Slowaakse partijen gewonnen voor een confederalistische herstructurering van het land. Maar hun definities van het begrip confederalisme liepen uiteen. Waar de Christendemocraten pleitten voor een zwakke centrale regering en een staatsverdrag tussen de twee republieken wilde de Nationale Partij volledige soevereiniteit voor Slowakije. Samen beschikten de confederalistisch geïnspireerde partijen over 75 van de 150 zetels in het Slowaakse parlement en Vladimir Meciar was de onbetwiste oppositieleider.

Verkiezingen worden referendum

De Tsjechen die eerst nog gewonnen leken voor een nieuwe staatshervorming, gooiden het roer drastisch om. Waar ze voorheen nog hadden ingestemd met een nieuwe grondwet die zowel federale als confederale elementen zou bevatten - zo zou elke republiek het recht hebben uit de federatie te treden - wezen nu elk confederaal project resoluut af. Zij stelden Meciar voor een duidelijke keuze. Of er kwam een federaal economisch herstelbeleid waarbij de sociaaleconomische hefbomen in handen zouden blijven van de federale regering, inclusief de fiscale en financiële verantwoordelijkheid. Of Slowakije moest maar eenzijdig zijn onafhankelijkheid uitroepen. Geconfronteerd met die onverzettelijke houding opteerde Meciar voor de tweede optie.

Maar meer gematigde politici wezen erop dat men daarmee de Tsjechen in de kaart speelde. In geval van eenzijdige afscheiding kon Tsjechië de rechtsopvolger worden van Tsjecho-Slowakije. Dan moest alleen Slowakije diplomatieke erkenning en lidmaatschap van internationale organisaties zoeken. Beter was het de federatie na onderhandelingen te ontbinden: dan dienden beide nieuwe staten erkenning en lidmaatschap van internationale organisaties te verwerven. Om de institutionele knoop te ontwarren werd beslist op 5 en 6 juni 1992 nieuwe federale en regionale verkiezingen te organiseren. Tijdens de campagne legde de partij van Meciar de klemtoon op de noodzakelijke confederale hervormingen. Maar alle Tsjechische partijen kantten zich deze voorstellen: hun campagne focuste op het sociaaleconomisch herstelbeleid. Als Slowakije de centrale regering alle bevoegdheden wilde ontnemen, dan had het voortbestaan van de federatie geen zin meer.

De facto waren de verkiezingen dus een referendum over de splitsing van het land. De verkiezingsresultaten lagen in de lijn van de verwachtingen. In het federale parlement behaalden de partijen van Klaus en Meciar elk 33 procent van de stemmen. In de regionale parlementen respectievelijk 30 en 37 procent van de stemmen. Het was voor die partijen onmogelijk om in één coalitie te zetelen. Daarom beslisten ze een tijdelijke regering te vormen met vertegenwoordigers van de twee grote partijen. De onderhandelingen over de boedelscheiding gebeurden achter de schermen tussen de twee regionale regeringen geleid door respectievelijk Klaus en Meciar.

Eigenaardig is wel dat - waar een groot deel van de Slowaakse kiezers had gestemd voor partijen die openlijk streefden naar onafhankelijkheid - slechts een minderheid van de publieke opinie dat ook wilde. Volgens een opiniepeiling was slechts 8 procent van de Slowaken voor splitsing van het land terwijl 71 procent pleitte voor een confederale oplossing.

In de herfst 1992 werd er in de twee landsdelen een massieve campagne gehouden voor het organiseren van een referendum. Dat leverde een miljoen handtekeningen op maar het federale parlement verwierp het voorstel. Zowel Meciar als Klaus vonden dat de resultaten van een referendum de verkiezingsresultaten niet ongedaan konden maken. Naarmate de tijd vorderde, waren meer en meer Slowaken en Tsjechen gewonnen voor onafhankelijkheid.
Waar in juli 1992 slechts 16 procent van de Tsjechen en 16 procent van de Slowaken zich uitsprak voor splitsing van het land, is dat twee maanden later al 46 procent van de Tsjechen en 41 procent van de Slowaken. Tijdens de onderhandelingen over de boedelscheiding werden alle confederale voorstellen door Klaus naar de prullenmand verwezen: geen gemeenschappelijke economische ruimte, geen gemeenschappelijke munt, geen gemeenschappelijk burgerschap, geen gemeenschappelijk leger. Waarnemers zijn het erover eens dat Slowakije de meeste concessies deed. Zo werd bij de verdeling van de staatsschuld enkel rekening gehouden met het bevolkingscijfer van beide landsdelen.

N-VA versus PS

Ik denk dat de lezer heel wat gelijkenissen zal hebben ontdekt tussen België nu en Tsjecho-Slowakije toen. De twee grootste partijen - N-VA en PS - staan diametraal tegenover elkaar. Tijdens de verkiezingscampagne hebben ze elkaar gediaboliseerd. Maar elke federale regering zonder die twee partijen is noodzakelijkerwijze onstabiel en geen lang leven beschoren. De N-VA zal - zoals eertijds de HZDS - niet (volledig) kunnen afwijken van haar confederale logica. Zij heeft te maken met een militant partijcongres (met leden van de Vlaamse Volksbeweging) dat eventuele regeringsdeelname moet goedkeuren. Bovendien realiseert zij zich dat deelname aan een federale regering meestal wordt bestraft met een nederlaag bij de volgende verkiezingen.

Willen de Vlamingen een sterk onafhankelijk Vlaanderen dat erkend wordt door de internationale gemeenschap, dan zullen ze - zoals Slowakije - toch met het andere landsdeel een eerbaar compromis moeten sluiten
Van hun kant verwerpen alle Franstalige partijen - ook de MR - eensgezind het confederalisme en - met uitzondering van de MR - zijn ze ook gekant tegen het sociaaleconomisch programma van de N-VA. Zoals de Tsjechen in 1992 zijn zij geen vragende partij voor splitsing van het land en ze weten dat ze het volkenrecht aan hun kant hebben. Staten die eenzijdig afscheiden worden niet gemakkelijk door de internationale gemeenschap erkend. De kans is dus groot dat er geen stabiele federale regering zal kunnen worden gevormd. Zoals het Slowaaks parlement, zal het Vlaams parlement dan ook noodgedwongen een verklaring van soevereiniteit moeten afkondigen. Na goedkeuring van een Vlaamse grondwet moet dan worden onderhandeld met de Franstaligen over de definitieve boedelscheiding. Die onderhandelingen zullen moeilijker verlopen dan in het geval van Tsjecho-Slowakije omdat er geen eensgezindheid bestaat over een aantal gevoelige onderwerpen, zoals de verdeling van de staatsschuld, het statuut van minderheden, en vooral niet over de grenzen tussen de staten en over het statuut van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Maar willen de Vlamingen een sterk onafhankelijk Vlaanderen dat erkend wordt door de internationale gemeenschap, dan zullen ze - zoals Slowakije - toch met het andere landsdeel een eerbaar compromis moeten sluiten.

http://www.knack.be/nieuws/wereld/ee...on-261409.html

Heel herkenbaar nietwaar?

Christophe Deborsu schreef dit 12 jaar geleden in De Standaard:

De constructie van België leert veel over hoe een land barst

Publicatie: 19 mei 2007

Christophe Deborsu
De Standaard

De constructie van België leert ook veel over hoe een land barst. Zo vernam ik tot mijn verbazing dat bijna geen enkele Belg voor de onafhankelijkheid ijverde vlak voor de revolutie in 1830. De enige separatist was de Brugse journalist De Potter, de toenmalige De Wever. De rest van de politici wilde hooguit "het herstel van het evenwicht tussen noord en zuid", onder meer inzake taal- en fiscaal beleid.
Het doet aan de huidige situatie denken. Dat, volgens de recente peiling van deze krant, 93% van de Vlamingen en 98% van de Walen België willen samenhouden, vormt dus geen obstakel voor een splitsing van het land. Twee eeuwen geleden, begon de breuk met een protestactie van een dertigtal jongeren na een operaopvoering op 25 augustus 1830. Door de onhandige reactie van Willem werd het lot van België in 33 dagen bezegeld, tot aan de aftocht uit Brussel van het Nederlandse leger. Belgen zijn efficiënt als het om te scheiden gaat.
In 1830 speelde de pers een grote rol. Het zou vandaag niet anders verlopen.

http://www.standaard.be/artikel/deta...kelid=ER1C5VHH

Het minste wat er kan gezegd worden is dat het er niet rooskleurig uitziet voor het Belziekske. De twee mannen die in deze draad het woord krijgen zijn niet de enigen die de bui zien hangen.

Ik voeg daar met plezier nog eens mijn eigen voorspellingen aan toe.

Het zal na elke verkiezing moeilijker worden om een WERKBARE federale regering te vormen.

Vlaanderen wordt niet onafhankelijk dankzij de Vlaams-nationalisten maar ondanks hen.

[Knuppel]

Ik weet niet meer wie dit wanneer schreef, maar het moet al een hele tijd geleden zijn.

Een Vlaamse regering vormen blijkt geen enkel probleem te zijn. Ook een Waalse en een Brusselse coalitie zijn snel gevormd zonder grote obstakels. Weer is het dat federale niveau dat een quasi onontwarbaar kluwen is van tegenstellingen, andere visies, totaal verschillende belangen. Wordt het nu niet stilaan voor iederéén duidelijk dat het huidige Belgische systeem gewoon niet meer werkbaar is? Of je nu belgicist bent of niet, NVA'er of niet, Vlaming of Waal, er valt toch niet meer te ontkennen dat dit gewoon niet werkt, en ontzettend veel tijd, energie en geld kost dat veel beter aan andere zaken kan worden besteed?

De vaststelling dat het systeem zijn limieten bereikt had komt van Yves Leterme, toen de N-VA nog gewoon het zwakste fragment van de Volksunie was. En de "verdamping van België" is een metafoor waarmee Karel De Gucht op de proppen gekomen is.
Ik denk eerder dat de zwakte van het systeem is dat niemand nog baat heeft bij het verdedigen van het federale niveau. Dat geldt voor de N-VA, maar zeer zeker ook voor ?*lle Franstalige partijen die de mond vol hebben van "Belgique, une et indivisible", maar voor wie het belang ervan schijnbaar alleen het federaal houden van de fiscaliteit en de sociale zekerheid is en liefst zo ondoorgrondelijk mogelijk. Dat ontslaat hen vlotjes van de noodzaak iets te doen aan hun aanhoudende problemen, de SZ zal de gevolgen wel opvangen... En de belastingen worden geoogst daar waar de economie draait, toevallig in Vlaanderen.

[TV-verslaafde]

Juist.

Rest is kwestie van psychologische oorlogsvoering. De ware intenties van de PS achterhalen. Als de Walen weten dat de PS eigenlijk alleen maar een verkooppraatje houdt.

Gewoon shittest na shittest en hoepel na hoepel. PS gaat dat beu worden en ofwel een fout maken ofwel hun ware gelaat tonen. Dan moet je keihard toeslaan. Maar ik weet niet of NVA zo goed is in dit....

Uiterste redmiddel is geweld.

[TV-verslaafde]

Ik zou express nog wat chaos injecteren bij de Walen om het sneller vooruit te laten gaan. Maar je kan het ook gewoon eerlijk spelen en een eindeloze tennismatch van maken. Maar er moet wel vooruitgang zijn.

BDW zegt dat er niet te onderhandelen valt met PS dus doet hij een karaktermoord van DiRupo die countert met dezelfde move. De karaktermoorden van links op NVA zijn uiteindelijk ook mislukt. Ook die op VanLangenhove. Rechts zal dan wel integer zijn zeker?

Volgende move kan zijn om hun boekhouding onder de loep te nemen. De properste willen zijn.

Daarna kan je nog wild om je heen beginnen te schoppen ofzoow. Losse flodders. Kijken wat hun programma is.

Uiteindelijk kom je op de mindgames....

Mja...

[TV-verslaafde]

Nog makkelijker is de "bitch" way => gewoon klikken, verraden. Weet je dat ook weer ineens, sommige mensen hebben geen eer, principes, ethiek, moraal.

Goed om te weten. Deze mensen kan je gelijk al afschrijven. Afval, nutteloos, waardeloos, enz...

In deze tijden kan je bijna niets meer flikken. Allemaal saaie boel. Overal wordt je gefilmd.

En als je thuis zit zit er zoveel keer v d tijd zo'n wijf achter uw kleren. Daarom dat veel mensen opteren om alleen te blijven, deur op slot => geen gezeik, gefilm, politiehond, verraad, enz...

[Jay-P.]

Oorspronkelijk geplaatst door TV-verslaafde

Nog makkelijker is de "bitch" way => gewoon klikken, verraden. Weet je dat ook weer ineens, sommige mensen hebben geen eer, principes, ethiek, moraal. Goed om te weten. Deze mensen kan je gelijk al afschrijven. Afval, nutteloos, waardeloos, enz...
In deze tijden kan je bijna niets meer flikken. Allemaal saaie boel. Overal wordt je gefilmd.

En als je thuis zit zit er zoveel keer v d tijd zo'n wijf achter uw kleren. Daarom dat veel mensen opteren om alleen te blijven, deur op slot => geen gezeik, gefilm, politiehond, verraad, enz...

? Ik zie het verband niet of isda misschien een sneer naar de T.S. ?

[Pandareus]

Oorspronkelijk geplaatst door Jay-P.

? Ik zie het verband niet of isda misschien een sneer naar de T.S. ?

Niet de eerste keer...

Ik denk dat hij een paar serieuze problemen heeft...

[Pericles]

Hé de Panda. Alles goed jongen?

[Knuppel]

Oorspronkelijk geplaatst door Pericles

Hé de Panda. Alles goed jongen?

Het valt op, hé?

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door Knuppel

http://www.knack.be/nieuws/wereld/ee...on-261409.html

Heel herkenbaar nietwaar?

Christophe Deborsu schreef dit 12 jaar geleden in De Standaard:

De constructie van België leert veel over hoe een land barst



http://www.standaard.be/artikel/deta...kelid=ER1C5VHH

Het minste wat er kan gezegd worden is dat het er niet rooskleurig uitziet voor het Belziekske. De twee mannen die in deze draad het woord krijgen zijn niet de enigen die de bui zien hangen.

Ik voeg daar met plezier nog eens mijn eigen voorspellingen aan toe.

Het zal na elke verkiezing moeilijker worden om een WERKBARE federale regering te vormen.

Vlaanderen wordt niet onafhankelijk dankzij de Vlaams-nationalisten maar ondanks hen.

Bij de splitsing van Tsjecho-Slowakije waren er nog andere factoren in het spel of juist niet in het spel.

Ook in 1830 waren er meerdere spelers die invloed hadden.

Zo zagen de Fransen en Pruizen niet graag een sterke unie der lage landen.
De lage landen waren voor hen een te groot economisch en militair machtsblok.
Ook voor de Britse kroon was de unie der lage landen een te machtige zeevarende bedreiging geworden.
Die unie moest dus uit elkaar gespeeld worden en zo snel mogelijk in 2 zwakke gebieden opgedeeld worden.
Vandaag hebben die staten er juist alle voordeel bij dat België 1 blijft.
Als België zich opsplitst en Vlaanderen een confederatie word met Nederland, worden zij opnieuw geconfronteerd met dat economische machtsblok.
Maar ook politiek word zo'n unie een te groot machtsblok voor hen.
En hoewel vandaag weinig mensen er nog aandacht aan geven, is het voor die staten ook strategisch niet wenselijk dat België splitst.

Vergeet niet dat zowel het hoofdkwartier van de Nato en dat van Eurocontrol zich in Brussel bevinden.
Dat het Europese parlement in Brussel gevestigd is en Antwerpen de toegangshaven van de VS-strijdkrachten in Europa is.

[patrickve]

Een ding is wel juist: confederalisme IS zever. Dat is er dus ook niet gekomen in Tsjecho-Slowakije. Het is een doekje voor het bloeden.

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door patrickve

Een ding is wel juist: confederalisme IS zever. Dat is er dus ook niet gekomen in Tsjecho-Slowakije. Het is een doekje voor het bloeden.

Nee, er zijn zelfs werkende confederale unie's.
Het gemene best is staathoofdelijke confederatie.
De EU is een economische confederatie.
De NATO is een militaire confederatie.
De VN is een politieke confederatie.

[marie daenen]

Oorspronkelijk geplaatst door Jantje

Bij de splitsing van Tsjecho-Slowakije waren er nog andere factoren in het spel of juist niet in het spel.

Ook in 1830 waren er meerdere spelers die invloed hadden.

Zo zagen de Fransen en Pruizen niet graag een sterke unie der lage landen.
De lage landen waren voor hen een te groot economisch en militair machtsblok.
Ook voor de Britse kroon was de unie der lage landen een te machtige zeevarende bedreiging geworden.
Die unie moest dus uit elkaar gespeeld worden en zo snel mogelijk in 2 zwakke gebieden opgedeeld worden.
Vandaag hebben die staten er juist alle voordeel bij dat België 1 blijft.
Als België zich opsplitst en Vlaanderen een confederatie word met Nederland, worden zij opnieuw geconfronteerd met dat economische machtsblok.
Maar ook politiek word zo'n unie een te groot machtsblok voor hen.
En hoewel vandaag weinig mensen er nog aandacht aan geven, is het voor die staten ook strategisch niet wenselijk dat België splitst.

Vergeet niet dat zowel het hoofdkwartier van de Nato en dat van Eurocontrol zich in Brussel bevinden.
Dat het Europese parlement in Brussel gevestigd is en Antwerpen de toegangshaven van de VS-strijdkrachten in Europa is.

Dus wij zijn de gevangenen van buitenlandse grootmachten... EU inbegrepen waar de grote landen de kleintjes beter onder controle houden...
en alle zever over dreigend nationalisme, terugplooien op zichzelf.... is er enkel om de grootten hun nepotisme verder te kunnen doen gelden...

[Pandareus]

Oorspronkelijk geplaatst door Pericles

Hé de Panda. Alles goed jongen?

Denk jij dan dat die rare opmerkingen van Tv-verslaafde nog normaal zijn ?

[Het Verzet]

Oorspronkelijk geplaatst door Pandareus

Denk jij dan dat die rare opmerkingen van Tv-verslaafde nog normaal zijn ?

Tot over z'n oren in de MGTOW.

[Jantje]

Oorspronkelijk geplaatst door marie daenen

Dus wij zijn de gevangenen van buitenlandse grootmachten... EU inbegrepen waar de grote landen de kleintjes beter onder controle houden...
en alle zever over dreigend nationalisme, terugplooien op zichzelf.... is er enkel om de grootten hun nepotisme verder te kunnen doen gelden...

Zo kan je het ook stellen.

De enige echte manier om onder de knoet van de de grootmachten te geraken, is een betere samenwerking binnen Beneluxverband.
En van de confederatie een goed werkend iets te maken.
En daarom moet Vlaanderen Wallonië helpen economisch terug op te bloeien.

Dit kan niet met de PS, die in de eerste plaats denkt aan een ondersteuning van haar ambtenareneconomie, terwijl men in de eerste plaats moet zorgen voor werkgelegenheid in de privé en opleiding.
De PS blijft vast houden aan de heropleving van de koolmijnen en de staalindustrie, terwijl die in Europa dood en begraven zijn.
De PS wil maar niet begrijpen dat men naar technische en adminstratieve dienstverlening aan derde moet overstappen.