Herinneringen aan de gruwelen onzer bevrijding - een DRK-zuster vertelt.

[PAJOT]

In Beneschau (Praag) werd ik als Vlaamse DRK-zuster samen met enkele patiënten gevangen genomen door de Russen. Na een kort onderhoor werden wij in een konvooi richting Rusland gestopt. Een Sanitäter pompte ons wat moed in. Samen met hem konden we met een legerwagen ontvluchten, richting Amerikanen. Na een paar dagen werden we helaas terug aan de Russen uitgeleverd. Alle mannen uit onze groep werden voor mijn ogen neergeschoten. Jaren nadien bleef dat tafereel me als een nachtmerrie vervolgen. Ikzelf werd een huis binnengestoten, waar me gezegd werd een Russische officier ter wille te zijn, zoniet wachtte me hetzelfde lot als de mannen. Ik weet niet hoe ik me toen voelde, precies rustig, en zei dan : "Schiet me dan maar onmiddellijk neer, ik kan me niet zo maar geven aan de eerste de beste." De Rus werd zo kwaad, dat hij mij met zijn zware laarzen de trap af schopte. Beneden werd ik opgevangen door een vrouw, die mij wat verzorgde en weer liet gaan.

Vanuit een klein Oostenrijks dorpje trok ik dan al liftend verder. Even voor ik bij de Amerikanen zou aankomen, werd ik weer aangehouden door de KGB, toen nog GPU genoemd. Weer hetzelfde ritueel : onderhoor door een hoop officieren. Wie was ik en waar wou ik naartoe ? Eén van die officieren was een Russische Jood die Frans sprak. Zo kon ik mij verstaanbaar maken zonder dat de anderen er iets van begrepen. Hij zegde mij geen namen te noemen omdat dit opviel. Hij legde mij uit hoe ik moest gaan om bij de anderen (de Amerikanen !) te geraken. Ik mocht dan tenslotte gaan en werd nu bij de Amerikanen heel wat vriendelijker ontvangen : ik zou meehelpen in het tentenhospitaal. Daar de arts Frans sprak kon ik met hem praten. Deze gaf me de raad bij hem te blijven, want in België was het voor ons niet pluis. Maar ik wou per se naar huis, waar mijn moeder alleen was achter gebleven. Ik kon mee met een vliegtuig naar Nancy in Frankrijk en vandaar met de trein naar Antwerpen. Het was toen al wat kalmer, het was al half 1945. Thuis gekomen wisten de buren niet waar mijn moeder was.

De buren dachten dat ze ergens heen gebracht was om 'beschermd' te worden : ze had tijdens de oorlog toch zoveel goed gedaan. Helaas : zij zat al tien maanden vast ! Ieder van de familie was bang om mij in zijn huis op te nemen. Ik kon nergens terecht. Er zat niets anders op dan mezelf gevangen te geven. Te voet ben ik dan van Burcht naar Antwerpen gegaan, want geld voor bus of tram bezat ik niet. Daar gaf men mij de raad naar de Molenstraat (auditoriaat !) te gaan, waar ik dan erg onzacht met de repressie in aanraking kwam. Een kerel zei me daar wat ik moest doen en laten en waar ik naar toe gebracht zou worden. Ondertussen werd ik bedacht met de geschenken van de bevolking : rotte tomaten en eieren. Bij de Krijgsauditeur moest ik voor de zoveelste maal mijn wedervaren vertellen. Toen zei de auditeur tegen mij : "Eens krijgen jullie een ereteken, maar nu moet ik u interneren." Ik vroeg toen heel beleefd of hij niet wist waar mijn moeke was. Ik moest dan nog maar eens voor een paar uur in een kamertje. Toen kwamen rijkswachters ons halen samen met enkele andere gevangenen. Na een rustige reis arriveerden we zonder kleerscheuren in het I.C.H., het interneringscentrum Hemiksem. Na controle werden de vrouwen naar de paardestallen verwezen, waar al enkele honderden vrouwen zaten. Daar vond ik mijn moeder terug, die ik sedert twee jaar niet meer gezien had. De vreugde om het weerzien was nog groter dan het verdriet om onze gevangenschap. Na vijf maanden werd ik al op vrije voeten gesteld, mijn moeder heeft helaas nog enkele weken langer moeten zitten. Zonder het hoofd te laten hangen, hebben we ons een nieuwe toekomst gebouwd. Moest men het mij nu vragen : ik zou herbeginnen !

Rachel Audenaert

[PAJOT]

Aanbevolen literatuur : Het boek der schande. - Claus Schermsakse