taalpolitiek : 3 aksiomoj

[1handclapping]

Uit "Understanding Pragmatics", Jef Verschueren, Arnold London 1999 :

From a pragmatic point of vieuw, a "universal language" is a paradoxical concept,


1. The more universal a language is (i.e. the more widely it is spoken), the less universal it will become (i.e. the more it will diversify),

Everyone uses language, there is no end to the variability of conditions of use, and language is essentially shaped by its use. Therefore, even the most modern tools to facilitate standardization cannot prevent diversification.


2. Language may be the only commodity which is truly everyone's property (which may be why control over language is such a desirable totalitarian goal).


3. Adopting a radical (i.e.realistic) pragmatic perspective could have saved a lot of people's energy that was spent on linguistic engineering, from Dr. Esperanto, the one that hopes', all the way to Quirk's (1981) proposal to construct a "Nuclear English".

Ik laat de stellingen eerst wat open voor commentaar (vertaling op aanvraag).

[Mambo]

aanvraag tot vertaling

[Pelgrim]

3. Adopting a radical (i.e.realistic) pragmatic perspective could have saved a lot of people's energy that was spent on linguistic engineering, from Dr. Esperanto, the one that hopes', all the way to Quirk's (1981) proposal to construct a "Nuclear English".

Jef verschueren (waarom schrijft die eigenlijk in 't Engels?) mag me wel eens komen zeggen wat die radical (i.e.realistic) pragmatic perspective precies mag zijn, als het geen plantaal mag omvatten. Hij sluit Esperanto en soortgelijke talen dus uit, als ik het goed begrijp, dan vraag ik me af wat 'radical' betekent, het hardhandig opleggen van Engels? 'Realistic', wat beschouwt hij als realistisch?

[1handclapping]

Ned. versie :

uit "Pragmatiek begrijpen", Jef Verschueren, Arnold, London 1999

Vanuit een pragmatisch gezichtspunt, is een "universele taal" een paradoksaal concept.

Hoe universeler een taal is (ttz.hoe meer ze gesproken wordt), hoe minder universeel ze zal worden. (ttz. hoe meer ze zal diversifieëren).

Iedereen gebruikt taal, er is geen beperking aan de diversiteit en de voorwaarden van gebruik, en taal is essentieël gevormd door haar gebruik. Daarom kunnen zelfs de meest moderne middelen om standardizatie te vergemakkelijken haar diversificatie niet beletten

Taal zou de enige zaak kunnen zijn, dat ieders eigendom is (dit zou de reden kunnen zijn waarom controle over taal een begeerlijk totalitair doel is).

Het aannemen van een radikale (ttz. realistische!) pragmatische perspectief had veel energie van de mens kunnen besparen, energie die gekropen is in linguistische vernuftelingarij, van Dr. Esperanto, "degene die hoopt", helemaal tot Quirk's (1981) voorstel om een "Nucleair Engels" te construeren.

------------

Paradoksen roepen altijd interessante vragen op, maar in dit geval lijkt het me eerder dat de schrijver schijnparadoksen opvoert om een stelling te bewijzen.

[1handclapping]

Om Pelgrim te beantwoorden : de schrijver is gewoon tegen het opleggen van talen en in de eerste plaats "plantalen", volgens de schrijver hebben die nooit sukses en zijn gedoemd door "natuurlijke" diversificatie de mist in te gaan.

In de eerste plaats zijn de geponeerde stellingen zelf aanwijsbaar onwaar en paradoksaal.

Bv. Ten tijde van de W.Europese volksverhuizingen die de facto oorzaak waren voor de teloorgang van de toenmalige "universele taal" het Latijn was er een zeer grote taaldiversiteit oa. bij de germaanse volkeren. In onze streken alleen werden er 3
verschillende talen gesproken : het Ingwoons, het Nederfrankisch en het Nedersaksisch.
In het gebied van de Benelux alleen wonen 20 miljoen mensen die één en dezelfde taal spreken... hoeveel mensen er in ca. 500 NC er in dit gebied leefden weet ik niet,
maar een schatting van ca. 1 miljoen zou er niet ver naast zijn & die spraken dus 3 verschillende germaanse talen....
Overigens leven we in een wereld waarin het aantal gesproken talen gestadig vermindert ipv te vermeerderen... wat is dus het paradoks ?

[Pelgrim]

En dan nog, Esperanto is omwille van zijn planmatige karakter niet echt vatbaar voor zulke 'diversificatie' denk ik. Het uiteenvallen van een taal in dialecten en uiteindelijk andere talen zou kunnen opgaan voor een natuurlijke taal waarvan de grammatica en spelregels flexibel zijn in die zin dat ze mee evolueren en zich aanpassen door het taalgebruik zelf (en door afstand in tijd en ruimte kan dit gebruik versnipperen). Esperanto kent een vast basisstelsel van regels (de zestien, of hoeveel zijn het er ook weer?) die onveranderlijk zijn. De grammatica van het Esperanto zal overal ter wereld hetzelfde zijn, tenzij men Ido-gewijze de fundamenten gaat verknoeien (en we weten wat er met dat Ido gedoe is gebeurd ). Het enige dat van streek tot streek kan verschillen is misschien de woordenschat en bepaalde zegswijzen, en zelfs dat blijkt redelijk mee te vallen.

Het Kunstmatige karakter (ik schrijf opzettelijk een hoofdletter K ) maakt Esperanto net universeel.

[1handclapping]

Pelgrim : is het niet merkwaardig dat ons "vlaamse" publiek absoluut geen intere"sse heeft voor "taalpolitiek". Ik zit hier momenteel mijn lectuur van "Lowlands"- postings bij te schaven & regelmatig vind ik er dan ook nieuwe talen & bewegingen van mensen die
hun streek niet een eigen dialect, maar een eigen taal willen toebedelen. Bv Het Fruili
(Noord-Oosten van Italië), het Laag-Schots, een aantal wonderlijk mengtalen met europese wortels in de USA....

Overal lopen er idealisten rond behept met zeer regionalistische ideeën, die niet alleen tegen hun "Nationale" taal moeten opboksen, maar bovendien tegen de globaliserende verengelsing. Een ideaal voorstellen in de trant van : leer op school West-Vlaams, Antwerps, Limburgs als 1ste "moedertaal" en als 2de taal Esperanto zou misschien een ideaal zijn ? (Het engels herleiden tot een paar 100den regionale talen ?) is misschien logisch maar niet realistisch.

[Pelgrim]

Oorspronkelijk geplaatst door 1handclapping

Pelgrim : is het niet merkwaardig dat ons "vlaamse" publiek absoluut geen intere"sse heeft voor "taalpolitiek".

Ik verwijs naar de Marxistische denker Antonio Gramsci. Volgens zijn hegemonie-theorie kan een heersende klasse alleen maar blijven heersen zolang zijn ideologie als de nationale ideologie wordt aanvaard, dwz door alle klassen van die natie.

De heersende ideologie, op taalkundig vlak, is momenteel die van het Engels als 'evidente' wereldtaal. Dit wordt niet in vraag gesteld, ook niet door de bevolking, omdat de bestaande heersende klassen steeds propageren dat de verengelsing 'onvermijdelijk', 'een goede zaak' en zelfs 'noodzakelijk' is. Wat helemaal niet zo is, maar dat beseft de bevolking nog niet.

Ook op taalkundig vlak pas ik de gramsciaanse theorie toe, en dan kom ik tot de conclusie dat de taalpolitiek pas drastisch zal veranderen als de klassenstrijd zelf opflakkert, maw wanneer de heersende klasse niet langer de hegemonische klasse is. Dan zal men ook de hele taalpolitiek in vraag gaan stellen. Dan zullen ook de nationale taalbewegingen opkomen (dat is nu al bezig bij sommige volkeren, zoals je zegt). En pas dan zal het Esperanto ook kans maken om 'ontdekt' te worden door het grote publiek. Pas dan is er immers vraag naar.

Over deze marxistische visie op Esperanto en de talenkwestie heb ik trouwens ooit iets geschreven, ik zal het weldra misschien eens posten, als het op punt staat.

Ik zit hier momenteel mijn lectuur van "Lowlands"- postings bij te schaven & regelmatig vind ik er dan ook nieuwe talen & bewegingen van mensen die
hun streek niet een eigen dialect, maar een eigen taal willen toebedelen. Bv Het Fruili (Noord-Oosten van Italië), het Laag-Schots, een aantal wonderlijk mengtalen met europese wortels in de USA....

Overal lopen er idealisten rond behept met zeer regionalistische ideeën, die niet alleen tegen hun "Nationale" taal moeten opboksen, maar bovendien tegen de globaliserende verengelsing. Een ideaal voorstellen in de trant van : leer op school West-Vlaams, Antwerps, Limburgs als 1ste "moedertaal" en als 2de taal Esperanto zou misschien een ideaal zijn ? (Het engels herleiden tot een paar 100den regionale talen ?) is misschien logisch maar niet realistisch

Om dan opnieuw de marxistische toer op te gaan: allemaal stuk voor stuk prachtige initiatieven, maar vooralsnog versnipperd en bijgevolg utopisch. Ze zullen niet slagen. Tenzij ze uiteindelijk allen het besef krijgen dat de talenkwestie ook een klassenkwestie is.
Een hoop van deze initiatieven zullen ongetwijfeld door de geschiedenis naar de prullenmant worden verwezen, geklasseerd naast de utopisch socialisten en de hippies met hun communes. De bruikbare elementen zullen wel hun weg vinden naar een globale ideologie, die het hele systeem zelf bestudeert en in vraag stelt. Al die regionalistische bewegingen met hun eigen idealistische initiatiefjes rond dialecten en eigen taaltjes zullen hun strategie moeten inpassen in een 'universeler' kader, zonder de lokale nationale dimensie uit het oog te verliezen.
En daar heeft de Esperantobeweging een belangrijke taak: ze moet die bewegingen actief gaan opzoeken. Ze moet als het ware het voortouw nemen in deze nieuwe taalbewegingen. Ze moet die lokale taaltjes en dialecten actief mee gaan promoten en uitbouwen (daar hebben Esperantisten net veel ervaring in) en hen tegelijk warm maken voor het internationalistische karakter van het Esperanto.

We mogen vooral niet de fout maken te denken dat we de politiekers en de intellectuelen van nu (die allemaal verbonden zijn aan het Establishment en actief de verengelsing promoten), gaan kunnen overtuigen van het heil van het Esperanto. in de klassenstrijd gelden wetenschappelijke argumenten en rationele bedenkingen niet. Zeveren over eenvoudige grammatica, neutraliteit en wat nog allemaal helpt ons niet langer vooruit, die tijd is helaas voorbij.


Dit is misschien op het eerste zicht een pessimistische visie. Ik zie het echter anders: nu zijn we op het punt gekomen dat we van een vrijblijvend clubje hobbyisten naar een actieve sociale en politieke beweging zullen/moeten evolueren. Als we dat doen, zullen we eindelijk ook serieus genomen worden.

[1handclapping]

Je moet die "kleine talen" niet onderschatten : de streek van het Friuli heeft evenveel inwoners als Denemarken.

[Pelgrim]

Terzijde, is hier eigenlijk nog iemand anders op deze draad, of zijn wij echt de enige twee die er zich mee bezig houden?