De grote toenadering

[Phrea|K]

[size=2]

De grote toenadering

Groeien wetenschap en godsdienst naar elkaar toe? Nee. Er zijn wel moderne wetenschappers die een godsdienstige taal lijken te spreken, maar bij nader onderzoek blijken hun opvattingen niet te verschillen van de opvattingen van wetenschappers die zichzelf ronduit atheïsten noemen. Het lyrische boek van Ursula Goodenough The Sacred Depths of Nature wordt als een godsdienstig boek verkocht, wordt op het achterplat door theologen aangeprezen en staat vol gebeden en vrome meditaties. Maar de tekst van het boek maakt expliciet duidelijk dat dr. Goodenough niet in enig soort opperwezen en niet in enig soort voortbestaan gelooft. In elke normale betekenis van de Engelse taal is ze niet godsdienstiger dan ik. Met andere athëistische wetenschappers deelt ze een gevoel van ontzag voor de grootsheid van de kosmos en de complexiteit van het leven. De tekst op de omslag van haar boek, de boodschap dat de wetenschap niet 'op een naargeestig en zinloos bestaan wijst', maar integendeel 'een bron van troost en hoop kan zijn' zou zelfs toepasselijk zijn geweest voor mijn eigen boek Unweaving the Rainbow of Carl Sagans boek Pale Blue Dot. Als dat godsdienst is, ben ik een diep godsdienstig mens. Maar het is geen godsdienst. Voor zover ik het kan bekijken zijn mijn 'atheïstische' opvattingen gelijk aan de 'godsdienstige' opvattingen van Ursula Goodenough. Een van ons past de Engelse taal op een verkeerde manier toe, en ik geloof niet dat ik het ben.

Zij is toevallig een bioloog, maar dit soort neo-deïstische pseudo-religie wordt vaker in verband gebracht met natuurkundigen. Ik wil er hier snel de nadruk op leggen dat deze beschuldiging in het geval van Stephen Hawking niet opgaat. Zijn veelgeciteerde frase 'de geest van God' wijst niet sterker op godsgeloof dan mijn 'God mag het weten!' (als een manier om te zeggen dat ik het in ieder geval niet weet). Ik vermoed hetzelfde bij Einsteins beeldende aanroeping van 'Onze-Lieve-Heer' als personificatie van de natuurwetten (Einstein zelf was verontwaardigd over deze suggestie: 'Wat je over mijn godsdienstige overtuigingen hebt gelezen was natuurlijk een leugen, een leugen die stelselmatig wordt herhaald. Ik geloof niet in een persoonlijke God en ik heb dit nooit ontkend, maar juist duidelijk uitgesproken. Als er iets in mij zit dat godsdienstig genoemd zou kunnen worden, is het de onbegrensde bewondering voor de structuur van de wereld voor zover onze wetenschap die kan openbaren.' Uit: Albert Einstein, The Human Side (Princeton University Press, 1981) De leugen wordt nog steeds stelselmatig verspreid, door de memenpool voortgedragen, omdat zoveel mensen er hartstochtelijk naar verlangen dit geloven. Zo groot is Einsteins prestige) Maar Paul Davies nam de term van Hawking over als de titel van een boek waaraan de Templeton-prijs voor vooruitgang in de godsdienst is toegekend, op dit moment de meest lucratieve prijs ter wereld en voldoende prestigieus om door een lid van het koninklijk huis in Westminster Abbey te worden uitgereikt. Daniel Dennett heeft me eens als een moderne Mefistofeles in het oor gefluisterd: 'Richard, als je ooit op zwart zaad komt te zitten...'

De hedendaags deïsten hebben zich verwijderd van hun achttiende-eeuwse voorgangers, die wel de openbaring hadden afgezworen en zich niet met enige specifieke geloofsrichting verbonden, maar toch nog in een soort opper-intelligentie geloofden. Als je Einstein en Hawking als godsdienstig beschouwt, als je het ontzag voor de kosmos van Ursula Goodenoughs, Paul Davies, Carl Sagan en mijzelf als ware godsdienst opvat, zijn godsdienst en wetenschap inderdaad dichter bij elkaar gekomen, vooral als je ook nog zulke atheïstische priesters als Don Cupitt en vele kapelaans aan universiteiten meetelt. Maar als het begrip 'godsdienst' zo'n rekbare definitie krijgt, kun je je afvragen welk woord er nog overschiet voor echte godsdienst, zoals gewone mensen in de kerkbanken of op de gebedsmat die op dit moment verstaan - zoals trouwens elke intellectueel de godsdienst in vroegere eeuwen zou hebben verstaan, toen intellectuelen nog net zo godsdienstig waren als ieder ander. Als God een synoniem is voor de fundamentele beginstelen van natuurkunde, welk woord blijft er dan over voor een hypothetisch wezen dat gebeden beantwoordt, tussenbeide komt om kankerpatiënten te redden of om de evolutie over een lastige bobbel heen te helpen? Voor een wezen dat zonden vergeeft en voor zonden sterft? Als we de vrijheid hebben om wetenschappelijk ontzag tot godsdienstige bevlogenheid om te dopen, is het probleem in één klap van de tafel. Als je de wetenschap eerst als godsdienst hebt geherdefinieerd, hoef je je er daarna niet langer over te verbazen dat die twee zaken blijken te 'convergeren'.

Er is ook beweerd dat er een toenadering heeft plaatsgevonden tussen de natuurkunde en de oosterse mystiek. Deze redenering verloopt in grote trekken als volgt: de kwantummechanica, het glorieuze vlaggenschip van de moderne natuurwetenschap, is mysterieus en moeilijk te begrijpen. Oosterse mysticizijn altijd buitengewoon mysterieus en moeilijk te begrijpen geweest. Daarom moeten de Oosterse mystici het al die tijd over de kwantumtheorie hebben gehad. Een dergelijk slaatje wordt ook gelsagen uit Heisenbergs onzekerheidsprincipe ('Zijn we niet allemaal in ons diepste wezen onzeker?'), wazige logica ('Daarom mag jijzelf ook wazig zijn '), chaos- en complexiteitstheorie (het vlindereffect, de verborgen platonische schoonheid van de Mandelbrot-verzameling - je kunt het zo gek niet bedenken of iemand heeft er wel de mystiek uit gepeurd en die in klinkende munt omgezet). Jer kunt een kast vol boeken kopen over 'kwantumgenezing', kwantummoraal, kwantumesthetiek, kwantumonsterfelijkheid en kwantumtheologie. Ik heb nog geen boek gevonden over kwantumfeminisme, kwantum-financiëel beheer of Afro-kwantumtheorie, maar daar kan mettertijd in worden voorzien. Deze hele schertsvertoning is op deskundige wijze aan de kaak gesteld door de natuurkundige Victor Stenger in zijn boek The Unconsious Quantum, waaraan het volgende juweeltje ontleend is. In een lezing over 'Afrocentrische geneeskunst' zei de psyciater Patricia Newton dat traditionele genezers

[..] In staat zijn om dat andere gebied van negatieve entropie aan te boren - de elektromagnetische enegerie die over superkwantumsnelheid - en frequentie beschikt - en deze naar ons eigen niveau door te sluizen. Dit is geen magie, geen hocus-pocus. Je zult de eenentwintigste eeuw zien aanbreken en je zult zien hoe de nieuwe medische kwantumfysica deze energieën verspreidt en welke uitwerking ze hebben.

Met alle respect, maar dit is nu echt hocus-opocus. Geen Afrikaanse hocus-pocus, maar pseudo-wetenschappelijke hocus-pocus, tot het kenmerkende foutieve gebruik van 'energie' aan toe. Het is ook godsdienst, die zich als wetenschap vermomt in een zoetelijke schijntoenadering waar je misselijk van wordt.

In 1996 maakte het Vaticaan, net na zijn grootmoedige verzoening met Galilei nog maar 350 jaar na diens dood ( ) , openbaar bekend dat de evolutie van een tentatieve hypothese was bevorderd tot een aanvaarde wetenschappelijke theorie is gepromoveerd. Dit is minder wereldschokkend dan veel Amerikaanse protestanten denken, want de katholieke Kerk is, ongeacht zijn fouten, nooit gekenmerkt door een letterlijke opvatting van de bijbel. Hij heeft de bijbel integendeel met argewaan bejegend, als iets dat dicht in de buurt komt van een ondermijnende tekst die zorgvuldig door priesters moet worden gezuiverd en niet in zijn ruwe staat aan gelovigen mag worden toegediend. Niettemin is de recente pauselijke boodschap over de evolutie toegejuicht als een zoveelste voorbeeld van de toenadering tussen wetenschap en godsdienst aan het einde van de twintigste eeuw. In hun reactie op deze boodschap kwamen de weldenkende intellectuelen op hun slechtst voor den dag: ze probeerden elkaar te overtreffen in hun agnostische ijver om de godsdienst zijn eigen 'magisterium' te gunnen, van even groot belang dat van de wetenschap, maar daaraan niet tegengesteld, en zelfs niet daarmee overlappend. Ook een dergelijk agnostische verzoeningsgebaar kan gemakkelijk abusievelijk worden opgevat als een werkelijke toenadering, een echt geestelijk contact.

In zijn naïefste vorm verdeelt deze intellectuele verzoeningspolitiek het intellectuele domein in 'hoe-vragen' (wetenschap) en 'waarom-vragen' (godsdienst). Wat zijn waarom-vragen en waarom denken we het recht te hebben ze te beantwoorden? Het is mogelijk dat er enkele fundamentele vragen over de kosmos zijn die de wetenschap nooit zal kunnen beantwoorden. We maken een fout als we denken dat dit niet evenzeer geldt voor de godsdienst. Op een keer heb ik een vooraanstaand astronoom, die in hetzelfde college doceerde als ik, gevraagt om mij de oerknal uit te leggen. Hij kweet zich naar zijn (en mijn) beste vermogen van deze taak en daarna vroeg ik hem hoe de fundamentele natuurwetten voorzagen in het spontane ontstaan van ruimte en tijd. 'Ah' zei hij met een glimlach, 'nu verlaten we het domein van de wetenschap. Op dit punt moet ik u overdragen aan onze goede vriend de kapelaan.' Maar waarom de kapelaan? Waarom niet de tuinman of de kok? Natuurlijk bewéren kapelaans, in tegenstelling tot tuinlieden en koks, dat ze in de laatste vragen enig inzicht hebben. Maar welke reden hebben ze ons ooit gegeven om die bewering serieus te nemen? Ook in dit geval vermoed ik dat mijn vriend de hoogleraar astronomie de truc van Einstein en Hawking gebruikte en de term 'God' bezigde voor 'datgene wat we niet begrijpen'. Het zou een onschuldige truc zijn als hij niet voortdurend verkeerd werd begrepen door de mensen die hem zo dolgraagt verkeerd willen begrijpen. Maar in elk geval zullen de optimisten onder de wetenschappers, waar ik mezelf toe rkeen, erop aandringen dat 'wat we niet begrijpen' niets meer betekent dan 'wat we nòg niet begrijpen'. De wetenschap heeft het probleem nog in onderzoek. We weten niet waar, en zelfs of, we uiteindelijk tegen een muur zullen aanlopen.

Agnostische verzoening, de welopgevoede weldenkende bereidheid om zo ver mogelijk tegemoet te kome naan iedereen die maar hard genoeg schreeuwt, bereikt een toppunt van belachelijkheid in de volgende veelvoorkomende redenering. Hij verloopt ongeveer zo: je kunt een ontkenning niet bewijzen (tot zover geen bezwaar). De wetenschap heeft geen methode om te bewijzen dat er geen opperwezen bestaat (strikt genomen waar). Daarom is het geloof (of ongeloof) in een opperwezen een zuiver individuele geneigdheid en verdienen beide opvattingen in gelijke mate ons respect! Als je het zo formuleert, springt de drogreden bijna direct in het oog: de reductio ad absurdum behoeft dan nauwelijks nadere toelichting. Met gebruikmaking van een beeld van Bertrand Russell zouden we een even agnostische houding moeten aannemen tegenover de theorie dat er een porseleinen theepot in een elliptische baan om de zon draait. We kunnen niet bewijzen dat deze theepot niet bestaat. Maar dat houdt niet in dat de theorie dat de theepot bestaat op één lijn staat met de theorie dat hij niet bestaat.

Als men nu zou tegenwerpen dat er toch een aantal redenen zijn waarom een opperwezen geloofwaardiger is dan een hemelse theepot, zouden die redenen ook uit de doeken gedaan moeten worden, want als het geldige redenen zijn, zijn het daarmee ook wetenschappelijk argumenten die op hun waarde beoordeeld kunnen worden. Die redenen hoeven dan ook niet door een scherm van agnostische verdraagzaamheid tegen onderzoek te worden beschermd. Als de godsdienstige argumenten meer waard zijn dan Russells theepot, moeten ze ook aan ons worden voorgelegd. En anders moeten degenen die zich agnostisch opstellen jegens de godsdienst hierbij vermelden dat ze zich even agnostisch opstellen jegens rondcirkelende theepotten. En de moderne deïsten zouden moeten erkennen dat ze op het punt van Baäl en het Gouden Kalf, Thor en Wodan, Poseidon en Apollo, Mithras en Amon-Re in feite atheïsten zijn. Met betrekking tot de meeste goden waarin de mensheid ooit geloofd heeft zijn we allemaal atheïsten. Het enige verschil is dat sommigen nog één god verdergaan.

In elk geval is het geloof dat godsdienst en wetenschap verschillende magisteria bezetten oneerlijk. Dit geloof loopt stuk op het onloochenbare feit dat de godsdiensten nog steeds uitspraken doen die bij nader inzien wetenschappelijk uitspraken zijn. Boven proberen de voorvechters van de godsdienst van 2 walletjes te eten. Als ze met intellectuelen praten houden ze zich zorgvuldig buiten het terrein van de wetenschap en bliujven ze veilig binnen hun onkwetsbare godsdienstige magisterium. Maar als ze zich tot een niet-intellectueel massaplubiek richten, maken ze te pas en te onpas gebruik van wonderverhalen, die een schaamteloze inbreuk op het gebied van de wetenschap inhouden. De maagdelijke geboorte, de opstanding, de opwekking van Lazarus, de verschijningen van Maria en de heiligen overal in de katholieke wereld, zelfs de wonderen in het Oude Testament, worden allemaal vrijelijk voor godsdienstige propaganda gebruikt en zijn bij een publiek van onkritische mensensen en kinderen buitengewoon effectief. Elk van deze wonderen houdt een wetenschappelijke bewering in, een schending van de normale inrichting van de natuurlijke wereld. Als theologen eerlijk willen blijven, moeten ze een keuze maken. Je kunt aanspraak maken op je eigen magisterium, dat apart staat van de wetenschap maar wel respect verdient. Maar in dat geval moet je afzien van wonderen. Of je kunt je Lourdes en je wonderen behouden en profiteren van hun kolossale rekruteringspotentieel onder het laag-opgeleide publiek. Maar dan moet je ook afzien van afzonderlijke magisteria en van de hooggestemde verwacht van een toenadering tot de wetenschap. De wetens om de boterham aan bede kanten gesmeerd te krijgen is bij een goede propagandist niet verrassend. Wat wel verrassend is, is de bereidheid van weldenkende agnostici om hierin mee te gaan en hun bereidheid om degenen onder ons die het aandurven om de kat de bel aan te binden af te doen als simplistische, ongevoelige extremisten. De klokkenluiders worden ervan beschuldigd dat ze tegen windmolens vechten door zich een achterhaalde karikatuur van de godsdienst voor te stellen waarin God een lange witte baard heeft en in een reëel bestaande hemel woonachtig is. Maar in onze dagen, zeggen zij, is de godsdienst in ontwikkeling. De hemel is geen bestaande plaats en God heeft geen stoffelijk lichaam waar een baard op kan groeien. Dus een verheugend vooruitzicht: afzonderlijke magisteria, echte toenadering. Maar de leer van de tenhemelopneming is nog op 1 november 1950 door paus Pius XII als geloofsartikel aangemerkt, met bindende kracht voor alle katholieken. Dit artikel stelt duidelijk dat het lichaam van Maria in de hemel is opgenomen en daar met haar ziel is verenigd. Wat kan dit anders betekenen dan dat de hemel een bestaande plaats is, fysiek-ruimtelijk genoeg om lichamen te bevatten? Nogmaals, dit is geen curieuze oudmodische traditie die tegenwoordig alleen maar een symbolische betekenis heeft. Het was in de twintigste eeuw dat (om de Catholic Encyclopedia van 1996 te citeren) 'paus Pius XII met onfeilbaarheid verklaarde dat de Tenhemelopneming van de Gezegende Maagd Maria een dogma van het katholieke geloof is'. Hierdoor werd datgene wat zijn voorganger, Benedictus XIV, eveneens in de twintigste eeuw had aangeduid als een 'waarschijnlijke opvatting, waarvan de ontkenning als goddeloos en godslasterlijk moet worden beschouwd' tot de status van een officieel dogma opgewaardeerd.

Toenadering? Alleen als het uikomt. Voor een eerlijke beoordelaar is de gepretendeerde toenadering tussen godsdienst en wetenschap een inhoudsloze, holle propagandastunt.

Afkomstig uit Kapelaan van de Duivel, het nieuwste boek van bioloog en notoir verdediger van de evolutietheorie Richard Dawkins. Hij slaat weer spijkers met koppen, nietwaar?

Ik was eigenlijk ook allang van mening k dat we niet zo makkelijk mogen doen alsof gelovige en ongelovige opvattingen gelijkwaardig zijn. Danneels verklaarde een tijdje terug in Eos dat wetenschap en godsdienst elkaar moeten controleren. Hij vertrekt hier schijnbaar ook vanuit dat gelijkwaardigheidsprincipe. Totdat hij uitgelegd heeft in welk opzicht zijn geloof beter is dan het geloof in de porseleinen theepot van Dawkins én dan nog niet voordat zijn Kerk die dubbelzinnige houding opgeeft tov wonderen, kan er geen sprake zijn van een gelijkwaardige status (laat staan dat de Kerk het recht zou hebben kritiek te uiten op de wetenschap).

Het enige wat ik jammer vind aan bovenstaand artikel van Dawkinks, is dat hij het belang onderschat van naturalistische pantheïsme (zoals dat van Ursula Goodenough) als 1 van de interessante, atheïstische vervangmiddellen voor godsdienst als religieuze omkadering voor de diverse stadia van het leven. Het naturalistisch pantheïsme is een atheïstische religie, ze gelooft niet in bovennatuurlijke verschijnselen, goden of een hiernamaals. De wetenschap is voor haar de enige manier om 'God' (als metafoor voor het Al, het Universum,...) te leren kennen. Toch kan ze in dezelfde behoefte aan rituelen, mystiek en spiritualiteit voldoen als een godsdienst. Het 'gewone' atheïsme ontbeert die zaken en laat ons daardoor met een onbevredigd gevoel achter. Het ergste aan die leegte is dat ze opgevuld kan worden door pseudo-religieuze systemen zoals het nationaal-socialisme, het communisme of het geloof in wereldomvattende conspiracies. Dawkins heeft misschien wel gelijk dat naturalistische pantheïsten beter die God-metafoor zouden laten varen, vermits het zo'n beladen woord is dat al gauw misbegrepen wordt.
[/size]

[Firestone]

Interessante tekst.

Heb er niets aan toe te voegen, maar het volgende citaat herhaal ik graag.

Er is ook beweerd dat er een toenadering heeft plaatsgevonden tussen de natuurkunde en de oosterse mystiek. Deze redenering verloopt in grote trekken als volgt: de kwantummechanica, het glorieuze vlaggenschip van de moderne natuurwetenschap, is mysterieus en moeilijk te begrijpen. Oosterse mysticizijn altijd buitengewoon mysterieus en moeilijk te begrijpen geweest. Daarom moeten de Oosterse mystici het al die tijd over de kwantumtheorie hebben gehad. Een dergelijk slaatje wordt ook gelsagen uit Heisenbergs onzekerheidsprincipe ('Zijn we niet allemaal in ons diepste wezen onzeker?'), wazige logica ('Daarom mag jijzelf ook wazig zijn '), chaos- en complexiteitstheorie (het vlindereffect, de verborgen platonische schoonheid van de Mandelbrot-verzameling - je kunt het zo gek niet bedenken of iemand heeft er wel de mystiek uit gepeurd en die in klinkende munt omgezet). Jer kunt een kast vol boeken kopen over 'kwantumgenezing', kwantummoraal, kwantumesthetiek, kwantumonsterfelijkheid en kwantumtheologie. Ik heb nog geen boek gevonden over kwantumfeminisme, kwantum-financiëel beheer of Afro-kwantumtheorie, maar daar kan mettertijd in worden voorzien. Deze hele schertsvertoning is op deskundige wijze aan de kaak gesteld door de natuurkundige Victor Stenger in zijn boek The Unconsious Quantum.

Aan het misbruik van de kwantumphysica door mystici van divers pluimage erger ik mij al lang.
Ben blij deze wrevel eens bij iemand anders terug te vinden.
Dat boek van Stenger kende ik niet, maar het staat nu op de shortlist!

[Flippend Rund]

Ik lees de boeken van Richard Dawkins zeer graag, maar hij lijdt aan een bijna neurotische aversie voor alles wat maar een beetje naar religie of zelf maar zingeving ruikt. Ik vermoed dat hij op dat vlak met een probleem worstelt.

[M.V.V.]

[Firestone]

Oorspronkelijk geplaatst door M.V.V.

De vraag is niet eens of de drie punten uit deze tekening kloppen of niet.

Wetenschappelijke uitspraken zijn per definitie verifieerbaar en falsifieerbaar. Een wetenschapper die zijn onfeilbaarheid zou inroepen om valse beweringen te verdedigen valt zo door de mand.
Dat is net het verschil met godsdienst of allerlei vormen van kwakzalverij.[edit]
[size=1]Edit:[/size]

[size=1]After edit by Firestone on 01-07-2005 at 23:17
Reason:
--------------------------------

De vraag is niet eens of de drie punten uit deze tekening kloppen of niet.

Wetenschappelijke uitspraken zijn per definitie verifieerbaar en falsifieerbaar. Een wetenschapper die zijn onfeilbaarheid zou inroepen om valse beweringen te verdedigen valt zo door de mand.
Dat is net het verschil met godsdienst of allerlei vormen van kwakzalverij.[/size]

[size=1]Edit:[/size]

[size=1]After edit by Firestone on 01-07-2005 at 23:16
Reason:
--------------------------------

De vraag is niet eens of de drie punten uit deze tekening kloppen of niet.

Wetenschappelijke uitspraken zijn per definitie verifieerbaar en falsifieerbaar. Een wetenschapper die zijn onfeilbaarheid zou inroepen om valse beweringen te verdedigen valt zo door de mand.[/size]

[size=1]Before any edits, post was:
--------------------------------

De vraag is niet eens of de drie punten uit deze tekening kloppen of niet.

Wetenschappelijke uitspraken zijn per definitie verifieerbaar en falsifieerbaar. Een wetenschapper die zijn onfeilbaarheid zou inroepen valt zo door de mand.[/size]

[/edit]

[M.V.V.]

Oorspronkelijk geplaatst door Firestone

Wetenschappelijke uitspraken zijn per definitie verifieerbaar en falsifieerbaar.

Waaruit telkens weer blijkt hoeveel invloed van buitenaf , energie, werkuren, intelligentie en geduld nodig zijn om zelfs maar het minimaalste systeem in stand te houden.

[Phrea|K]

Oorspronkelijk geplaatst door Flippend Rund

Ik lees de boeken van Richard Dawkins zeer graag, maar hij lijdt aan een bijna neurotische aversie voor alles wat maar een beetje naar religie of zelf maar zingeving ruikt. Ik vermoed dat hij op dat vlak met een probleem worstelt.

Godsdienst is maar een deelverzameling binnen de religie. Er bestaan ook religieuze systemen die geen goden aanbidden, zoals oa zen-boeddhisme (agnostisch). Volgens mij is Dawkins vnl een tegenstander van godsdienst en niet zozeer van religie an sich. Op welk vlak vind je zijn kritiek op godsdienst neurotisch? Is het niet onze maatschappij die dwangmatig blijft vasthouden aan de stelling dat godsdienst per definitie respect verdient?

[Gorefest]

Oorspronkelijk geplaatst door Phrea|K

Is het niet onze maatschappij die dwangmatig blijft vasthouden aan de stelling dat godsdienst per definitie respect verdient?

Of anders; de godsdienst heeft nog teveel macht in de maatschappij om 'kritiek' te voorkomen. Zo zijn er de laatste tijd discussies ontstaan bij de invoering van het 'creationisme' op school (in de VS en Nederland)

[duncan]

Mijn mening over dit onderwerp is vrij simpel; ik bemerk wel dat wetenschap naar religie grijpt en omgekeerd.

Zelfs spirituele mensen horen hier thuis; taalkundigen, letterkundigen,etmylogische onderzoeken; de nag hammadi code ( dooi zee rollen),hadit; hadith en andere héél oude codes.

Allen hebben te maken met religiën, taal & kennis ontwikkelingen en aanverwanten.

[Grellig]

Het samenkomen van oosterse religie en de quantummechanica vind ik persoonlijk zéér boeiend.Zeer leerrijk en mooi om te lezen.Vooral het feit dat tegenwoordig het bewustzijn meer en meer wordt benaderd als een onderdeel van de kosmos.

Ik was zeer onder de indruk van het Boeddhisme,vooral DAT BENT GIJ is zeer verhelderend.

[duncan]

Dank je grellig voor je bijdrage en inderdaad tat tvam asi of jij bent dat/ik enz zijn vormen van de meest hoogste waarheden .

Vollediger zou zijn sat - shit - ananda & tat tvam asi volgens de wetten van sannanda één van de licht meesters.

Vrij vertaald als zijn - bewustzijn en vrede & gij zijt dat volgens de wetten van sannanda (meester) .

Wetenschap komt niet enkel samen in mathemathiek maar ook in andere taal en schriftkundige wetenschappen.