Is het marxisme een godsdienst?

[Phrea|K]

Het marxisme leest haast als een parodie op de bijbelse traditie. De dag des oordeels is vervangen door de revolutie. Het uitverkoren volk, het ware Israël dat behouden zal blijven, zijn de proletariërs aller landen. De rol vd vijanden van God, die verslagen en weggezuiverd moeten worden, wordt gespeeld door de boureoisie. De communistische heilstaat is het duizendjarig paradijs vh Nieuwe Jeruzalem, waarin alle tranen van de ogen zullen worden afgewist, en waarin dood, ziekte en gebrek voorbij zullen zijn. De wil van God is vervangen door het doel van de geschiedenis. De partij is de kerkorganisatie, de gestaalde partijkaders spelen de rol van de kerkelijke hiërarchie. Er zijn bovendien martelaren, ketters en heiligen. Voor een enkeling is het zelfs mogelijkpostuum de zaligheid te verwereven, en tegen alle menselijke verwachtingen in toch nog in de hemel te komen: de rehabilitatie. Er is partij- en congresritueel, er zijn vlaggen en liturgische uniformgewaden. De partij beschikt over een liedboek.

Net als bij een godsdienst probeerde de partij te groeien via bestaande, niet-religieuze loyaliteitsnetwerken, zoals vakbonden. Opvallend veel partijleden waren familie van elkaar, door bloed of door huwelijk, net als bij een echte godsdienst. Net als bij een godsdienst traden de gelovigen toe uit persoonlijke motieven, nog voor ze de leer vd beweging goed kenden.

Het eind en de eindstrijd van het marxisme waren tragisch. Net als bij een godsdienst die vanwege een weeffout uit elkaar valt, moesten de aanhangers achteraf vaststellen dat alle opofferingen voor niets waren geweest. De honderd miljoen doden hadden het heil niet naderbij kunnen brengen. Het is duidelijk wat uit godsdiensttechnisch oogpunt de weeffout is geweeest. In een gewone godsdienst is er, in tijd en ruimte, steeds afwisseling tussen sacraal en profaan, tussen heilig en alledaags. Zelfs in een klooster kan een monnik tussen de gebeden door nog wel eens even rustig een sigaar gaan zitten roken. Maar in het marxisme was alles sacraal. Werken, wonen, gezinsleven, consumeren, sparen, geld uitgeven, studeren, kunst, geld verdienen, ... niet viel buiten het bereik van de leer. Het was altijd zondagochtend, de hoogmis duurde zeven dagen per week, 24 uur per dag.

Ook met het wetenschappelijk karakter liep het verkeerd. Het marximse was de wetenschap van de productiemiddelen. Wanneer die niet door kapitalisten op boosaardige wijze uitsluitend in eigenbelang aangewend zouden worden, maar bij de producerende arbeidersklasse zelf in eigendom zou zijn, zou er geen uitbuiting, en dus geen accumulatie, en dus geen onrechtvaardigde, ontwrichtende verrijkingen of verarming, mogelijk zijn. Dat leerde de marxistische wetenschap. Dat was een niet-geopenbaarde, wetenschappelijk vastgestelde marxistische grondwaarheid. Maar het bleek dat het kapitalistische Europa en Amerika in de strijd voor een productie die aan de werkendeneen menswaardig bestaan moest verschaffen, een steeds grotere voorsprong wisten te krijgen. Het marxisme werd op eigen terrein, de wetenschap van de productiemiddelen, verslagen door organisaties die heel andere wetten aanhingen, namelijk die van de vrije markt. De arbeiders in Amerika en West-Europa hadden in de loop van de twintigste eeuw meer en meer aandeel gekregen in de voordelen van de industriële maatschappij. In de Sovjet-Unie daarentegen wilde datzelfde raar genoeg maar niet lukken.


Bovenstaande kom uit het boek 'Het nut van God', van Hans Jansen (journalist voor HP/De Tijd). Nu verwacht ik niet dat de communisten het eens zullen zijn met het laatste deel, maar ontkennen ze ook dat er zekere overeenkomsten zijn tussen marxisme en godsdienst?

[@lpha]

Alle stromingen die geloven in de maakbaarheid van de mens vertonen godsdienstige trekjes. De mens is intrinsiek slecht, de duivel ligt altijd op de loer. Het Goede wordt beloond, het Kwade bestraft.
Kortom de mens wordt verplicht zich aan te passen aan het "hogere" doel. Van vrijheid en zelfbeschikkingsrecht (afschaffing van de staat en overgang naar het communisme) kan pas sprake zijn nadat alle neuzen in de zelfde richting wijzen.
In het jaar nul dus, wanneer de uilen spreken.

[FallenByTheHand]

in dat geval is fascisme, liberalisme, groen!, CVP natuurlijk: allemaal godsdienst.

Er bestaat nix anders dan godsdienst. En destijds, voor de Franse revolutie onder het feodalisme: de revolutie was ook de verlossing, de feodale heren van de duivel, ...

zie: zelfs de kapitalisten waren godsdienstig in hunnen tijd !!!!
dat ze het christendom de grond inbeurden na de burgerlijke revoluties en zich pas terug devoot begonnen te gedragen toen ze begrepen dat het nodig was om een groeiend socialistisch bewustzijn in te dijken, is hiervoor irrelevant, zeker.




Of met nog andere woorden: preak's text slaat gewoon nergens op.

[Blazer]

Oorspronkelijk geplaatst door FallenByTheHand

Of met nog andere woorden: preak's text slaat gewoon nergens op.

Beetje kort door de bocht.

Al ga je niet akkoord met bepaalde elementen uit het tekstfragment of heb je zelfs problemen met de ganse gedachtengang, DAN NOG moet je toch toegeven dat het een intressante tekst is, geschreven met kennis van zaken.

[StevenNr1]

Dat het kapitalisme overleefde komt doordat nu den helft van de wereld aan hun voeten onderworpen is. Imperialisme you know... Zo kan ik ook de mensen hier een sociale zekerheid voorshcotelen als bedrijfleiderke, ge gaat gewoon de mensen ginder nen helen dag laten werken of oorlogske voeren voor wat coltan.
Maar nu begint ook dit niet meer te werken, er komen steeds meer monopolies die steeds meer politieke macht verwerven (hoho, vrije markt) en de begrotingen van de nationael overheden kunnen odnertussen niet onder controle gehouden worden. Maar de aandeelhoudertjes pakken poen hé.

[Blazer]

Oorspronkelijk geplaatst door StevenNr1

Dat het kapitalisme overleefde komt doordat nu den helft van de wereld aan hun voeten onderworpen is. Imperialisme you know... Zo kan ik ook de mensen hier een sociale zekerheid voorshcotelen als bedrijfleiderke, ge gaat gewoon de mensen ginder nen helen dag laten werken of oorlogske voeren voor wat coltan.
Maar nu begint ook dit niet meer te werken, er komen steeds meer monopolies die steeds meer politieke macht verwerven (hoho, vrije markt) en de begrotingen van de nationael overheden kunnen odnertussen niet onder controle gehouden worden. Maar de aandeelhoudertjes pakken poen hé.

Weinig samenhangend geheel van woorden met (te) veel tikfouten.
Kan je je iets beter uidrukken?

[FallenByTheHand]

Oorspronkelijk geplaatst door Blazer

Beetje kort door de bocht.

Al ga je niet akkoord met bepaalde elementen uit het tekstfragment of heb je zelfs problemen met de ganse gedachtengang, DAN NOG moet je toch toegeven dat het een intressante tekst is, geschreven met kennis van zaken.

misschien een beetje korot door de bocht, maar toch slaat het nergens op.


De situatie van Soviet-Unie zou ik nog wetenschappelijk op kunnen reageren (heb nu geen tijd), maar die godsdienst-uitleg is pure demagogie en andere bullshitzever


(het woord demagogie zelf is niet goed uitgekozen, dat besef ik, maar ik wil gewoon de link met nonsens leggen)

[StevenNr1]

Oorspronkelijk geplaatst door Blazer

Weinig samenhangend geheel van woorden met (te) veel tikfouten.
Kan je je iets beter uidrukken?

Ja, sorry; had ik wel verwacht. Ik had niet veel tijd toen.

De topicstarter schreef dit en hierop wou ik ook reageren.

Maar het bleek dat het kapitalistische Europa en Amerika in de strijd voor een productie die aan de werkendeneen menswaardig bestaan moest verschaffen, een steeds grotere voorsprong wisten te krijgen. Het marxisme werd op eigen terrein, de wetenschap van de productiemiddelen, verslagen door organisaties die heel andere wetten aanhingen, namelijk die van de vrije markt.

Ik wou dus met mijn uitleg dit duidelijk maken:
Het kapitalistisch, vrije markt-systeem kon in stand gehouden worden door meer en meer gebieden elders op de aarbol (waar liefst veel grondstoffen aanwezig waren) te gaan koloniseren (=imperialisme). Want men kon 1. goedkoop aan grondstoffen geraken 2. de mensen aldaar (in de kolonies) onmenselijk labeur toewijzen 3. met de opbrengsten van de wingewesten, de arbeiders hier paaien (sociale zekerheid).

Mijn tweede punt was dat het ook dit al niet meer echt gehandhaafd kan worden. De economische macht concentreerd zich en manifesteert zich militair (Irak) en politiek. Er is dus een enorme monopolievorming. En om hun belangen te vrijwaren, zetten de bedrijven dan ook alles op alles en kwamen/komen beleidmakers met het neo-liberalisme op de proppen. Alles moet 'vrijer' worden maar de economie wordt door enkelingen gecontroleerd, zij die slapend rijk worden op het harde labeur van mensen over de hele wereld. Dat uiteindelijk dit niet in stand gehouden kan worden en dat machtige monopolies en kapitalistische naties wel eens botsen, wordt meer en meer duidelijk.

Ook groeit het besef dat het kapitalisme niets structureels aan crisissen en onrechtvaardigheden kan doen.

[de limburgse leeuw]

Oorspronkelijk geplaatst door Phrea|K

Het marxisme leest haast als een parodie op de bijbelse traditie. De dag des oordeels is vervangen door de revolutie. Het uitverkoren volk, het ware Israël dat behouden zal blijven, zijn de proletariërs aller landen. De rol vd vijanden van God, die verslagen en weggezuiverd moeten worden, wordt gespeeld door de boureoisie. De communistische heilstaat is het duizendjarig paradijs vh Nieuwe Jeruzalem, waarin alle tranen van de ogen zullen worden afgewist, en waarin dood, ziekte en gebrek voorbij zullen zijn. De wil van God is vervangen door het doel van de geschiedenis. De partij is de kerkorganisatie, de gestaalde partijkaders spelen de rol van de kerkelijke hiërarchie. Er zijn bovendien martelaren, ketters en heiligen. Voor een enkeling is het zelfs mogelijkpostuum de zaligheid te verwereven, en tegen alle menselijke verwachtingen in toch nog in de hemel te komen: de rehabilitatie. Er is partij- en congresritueel, er zijn vlaggen en liturgische uniformgewaden. De partij beschikt over een liedboek.

Net als bij een godsdienst probeerde de partij te groeien via bestaande, niet-religieuze loyaliteitsnetwerken, zoals vakbonden. Opvallend veel partijleden waren familie van elkaar, door bloed of door huwelijk, net als bij een echte godsdienst. Net als bij een godsdienst traden de gelovigen toe uit persoonlijke motieven, nog voor ze de leer vd beweging goed kenden.

Het eind en de eindstrijd van het marxisme waren tragisch. Net als bij een godsdienst die vanwege een weeffout uit elkaar valt, moesten de aanhangers achteraf vaststellen dat alle opofferingen voor niets waren geweest. De honderd miljoen doden hadden het heil niet naderbij kunnen brengen. Het is duidelijk wat uit godsdiensttechnisch oogpunt de weeffout is geweeest. In een gewone godsdienst is er, in tijd en ruimte, steeds afwisseling tussen sacraal en profaan, tussen heilig en alledaags. Zelfs in een klooster kan een monnik tussen de gebeden door nog wel eens even rustig een sigaar gaan zitten roken. Maar in het marxisme was alles sacraal. Werken, wonen, gezinsleven, consumeren, sparen, geld uitgeven, studeren, kunst, geld verdienen, ... niet viel buiten het bereik van de leer. Het was altijd zondagochtend, de hoogmis duurde zeven dagen per week, 24 uur per dag.

Ook met het wetenschappelijk karakter liep het verkeerd. Het marximse was de wetenschap van de productiemiddelen. Wanneer die niet door kapitalisten op boosaardige wijze uitsluitend in eigenbelang aangewend zouden worden, maar bij de producerende arbeidersklasse zelf in eigendom zou zijn, zou er geen uitbuiting, en dus geen accumulatie, en dus geen onrechtvaardigde, ontwrichtende verrijkingen of verarming, mogelijk zijn. Dat leerde de marxistische wetenschap. Dat was een niet-geopenbaarde, wetenschappelijk vastgestelde marxistische grondwaarheid. Maar het bleek dat het kapitalistische Europa en Amerika in de strijd voor een productie die aan de werkendeneen menswaardig bestaan moest verschaffen, een steeds grotere voorsprong wisten te krijgen. Het marxisme werd op eigen terrein, de wetenschap van de productiemiddelen, verslagen door organisaties die heel andere wetten aanhingen, namelijk die van de vrije markt. De arbeiders in Amerika en West-Europa hadden in de loop van de twintigste eeuw meer en meer aandeel gekregen in de voordelen van de industriële maatschappij. In de Sovjet-Unie daarentegen wilde datzelfde raar genoeg maar niet lukken.


Bovenstaande kom uit het boek 'Het nut van God', van Hans Jansen (journalist voor HP/De Tijd). Nu verwacht ik niet dat de communisten het eens zullen zijn met het laatste deel, maar ontkennen ze ook dat er zekere overeenkomsten zijn tussen marxisme en godsdienst?

Het kon zo uit een oud boekje van Banning komen, dat het marxisme te vergelijken valt met een religie. Baseert de schrijver zich daarop misschien ? En is dat helemaal onterecht ? Ik kan niet ontkennen dat de verwezenlijking van de klassenloze maatschappij en het rijk van de vrijheid de mensen vervult met een soort van eschatologische eindverwachting, een eindverwachting die mee werd gelaïciseerd, terwijl zij de transcendentale godsdienst verwierpen. Zo kende de officiële 'leer' van het marxisme-leninisme ook de gedachte dat het einddoel niet verwezenlijkt kon worden dan via de weg van het kapitalisme. Pas in het industriële kapitalisme komt de arbeidersklasse tot volledige ontplooiing. Daarom verwachtten veel mensen in het begin van de 20ste eeuw dat de revolutie eerst in Duitsland zou gebeuren, aangezien dit land al veel verder geïndustrialiseerd was dan het oude tsaristische Rusland, waar de boerenstand nog veel groter was dan de pas ontluikende arbeidersklasse.
Maar is dat belangrijk ? Het is perfect mogelijk binnen het liberalisme dezelfde gedachten aan te treffen. Kwam Francis Fukuyama bij de Val van de Muur niet op het idee om een boek te schrijven met de titel 'Het Einde van de Geschiedenis en de Laatste Mens' ? Het was een neoliberale overwinningskreet, de vrije markt had zogezegd het pleit gewonnen en aangetoond dat de planeconomieën niet werkten. Maar hij bespeurde ook een ontwikkelingsgang in de geschiedenis, met als einddoel de mondiale liberale democratie. En als je zag welke landen hij allemaal opsomde om dit aan te tonen (Israël, USA, Columbia,...) dan moest ik toch eens meewarig lachen. Deze mondialisering van de liberale democratie wordt echter evenmin een 'rijk van de vrijheid', ik heb ze eerder ingedeeld bij de dystopieën (= verwezenlijkte utopieën die in hun tegendeel omslaan), zoals '1984' van George Orwell en 'Brave New World' van Aldous Huxley. En wat zien we in dit laatste boek van Huxley ? Inderdaad, een onpersoonlijke wereld, bewoond door klonen, waar de religie is afgeschaft, waar mensen met drugs onder controle gehouden worden, waar iedereen leeft in een vals geluk en waar het verboden is om bedroefd of ongelukkig te zijn. Een gehersenspoelde en zielloze wereld waar genetische manipulatie er zelfs voor zorgt dat de ongelijkheid voor altijd wordt bestendigd door verschillende mensensoorten te creëren (alpha's, beta's, gamma's, delta's en epsilons), een perfecte, in klassen ingedeelde wereld waar revolutie onmogelijk is gemaakt door in te grijpen in de biologie. En op welke dystopie begint onze wereld steeds meer te lijken ? Niet op '1984' van Orwell, dat een kritiek inhield op het totalitarisme in het algemeen en op het stalinisme in het bijzonder, maar des te meer op Brave New World, al moet er gezegd worden dat er ook wel Orwelliaanse componenten zichtbaar zijn (bijvoorbeeld dat de wereld is ingedeeld in drie overblijvende machts
Ik denk dat het marxisme ook - toch wel - een beetje in het licht van zijn eigen tijd bekeken moet worden en dat er niet zoiets is als een Plan, een blauwdruk voor de geslaagde revolutie. Wie had kunnen verwachten dat het in Cuba wel zou slagen, waar het in zowat alle andere Midden- en Zuidamerikaanse landen slechts is afgelopen ?

Er bestaat in de postings van de meeste rechts denkende mensen ook altijd de neiging om 'Het Communisme' gelijk te stellen aan het stalinisme. Maar denkt U nu werkelijk dat dit een ware gedachte is ? Zoveel revoluties als er geweest zijn, zoveel verschillende vormen van socialisme en communisme zijn er ontstaan. En ze waren niet altijd even onderdrukkend. Natuurlijk zijn er repressieve en totalitaire systemen ontstaan waar de Partij de macht aan zich trok en waar de arbeidersklasse na verloop van tijd de controle over de superstructuur verloor. Zo kennen we inderdaad het systeem in Rusland na de dood van Lenin als het stalinisme. Ook in Cambodja liep het verkeerd.
Maar van heel veel rechtse regimes kan hetzelfde gezegd worden. Was het in Duitsland zoveel beter onder Hitler of in Chili onder Pinochet ? En wat de zogenaamde democratische en antiterroristische oorlogen aangaat, is het in Irak zoveel beter onder Amerikaanse bezetting dan onder de - eveneens door de Amerikanen bewapende - Saddam Hoessein ?
Dat wij het hier nu al vijftig jaar goed hebben, is dat werkelijk te danken aan het mechanisme van de vrije markt, of, zoals ik in een bovenstaande posting zag, is het eerder zo dat het westen de rest van de wereld heeft leeggezogen om hier onze weelde en overvloed op te bouwen ?

[Jonas Elossov]

Kijk, eerste en vooral moeten we eens duidelijk bekijken wat godsdienst, religie nu juist is, want als dat niet vast ligt, dan kan je alles met godsdienst vergelijken. Een godsdienst draait in eerste plaats rond god, een ideeël beeld, welke moet tussenkomen als imaginaire oplosser van problemen.
Men moet zich immers nooit afvragen of er een god bestaat, maar men moet zich afvragen waarom iemand zichzelf een god schept, of waarom de maatschappij een god schept voor iemand.
God is een vluchtmiddel van de werkelijke problemen weg. Het is een beeld dat naïeve hoop geeft op een beter leven, een goede reden geeft voor lijden, en zelfs een leven naar de dood garandeert.
Het komt op het eerste zicht de gewone man goed uit, als vorm van vlucht uit de werkelijk, als een soort van drugs, waarmee men problemen oplost... opium voor het volk dus.
Aan de andere kant komt het de heersende klasse ook goed uit om met god te zwaaien, van Zo heeft God het gewild. God heeft de klassen geschapen, en tegelijkertijd een leven na de dood als zoethoudertje overhoudend voor het verpauperende proletariaat. Godsdienst maakt dat mensen niet opkomen voor hun rechten… In die zin dus weer opium voor het volk; als slaapmiddel.

Daar zit het grote probleem van godsdienst, het verhindert dat mensen opkomen voor hun rechten, het is reactionair, en dus zeker tegengesteld aan elke vorm van communisme.

Religie is een ideëel irrationeel reactionair gedachtegoed welk mensen tegenhoudt om te strijden tegen de uitbuiting. Socialisme is een materialistisch, wetenschappelijk, revolutionair gedachtegoed welk mensen aanzet om op te komen tegen uitbuiting. Er is dus niets dat op haar basis zo sterk verschilt als religie en socialisme.
Anderzijds kan er natuurlijk verwarring zijn omdat het primitieve christendom, veel uiterlijke overeenkomsten heeft met het socialistisch gedachtegoed; beiden stonden voor solidariteit, strijd tegen overheersers, internationalisme… Maar dat was louter uiterlijk…

Bovendien heb ik nog enkele bemerkingen bij uw tekst. Ten eerste is het totaal niet zo dat communisten de bourgeoisie willen verslaan, die klasse op zich is immers zeer relatief. Communisten willen het kapitalisme vernietigen, als economisch systeem, doch het is niet gericht tegen individuen. Omgekeerd tegen een kerkelijke organisatie, bestaat er in een marxistisch-leninistische partij, de grootst mogelijke vorm van democratie - met dien verstande dat de minderheid zich steeds moet neerleggen bij de beslissingen van de meerderheid, ook al zitten die gestaalde kaders in de minderheid. – En wat dat lied betreft; alle socialisten hebben over de hele wereld inderdaad hetzelfde strijdlied; de internationale, maar ook de liberalen hebben hun Marseillaise, de flaminganten hunne Vlaamschen Leo en de belgicisten hun Brabançonne, ik snap niet zo goed wat daar kerkelijk aan is… Al de rest is klinkklare onzin…

U verwart bovendien de val van de muur met het zogenaamde einde van het communisme. Integendeel, de val van de muur was voor de ideologie zelf waarschijnlijk eerder een mogelijkheid tot heropleving. Dat zien we ook duidelijk in Zuid Europa, en Zuid-Amerika, waar de marxistische partijen de laatste twee jaar serieus weer aan het groeien zijn. Het liberale ideologische offensief van de val van de muur is eindelijk uitgewerkt, en daarmee luidt het het begin in voor een nieuw socialisme, het is te zeggen, één dat verlost is van de stalinistische ketens. Een marxisme zoals het naar voor werd geschoven door de marxistische wetenschappers; Marx, Engels, Lenin en Trotsky.
U zegt dat de “marxistische godsdienst” alles in het dagelijkse leven domineert. Daar toont u in feite zelf het verschil reeds aan. Het marxisme is een maatschappelijk, economisch model, dat uiteraard ook met die maatschappij verweven is, net als liberalisme, vrije markt, concurrentie en winst in onze maatschappij verweven is. Kapitalisme en Socialisme zijn economische en maatschappelijke modellen, religie is dat niet, integendeel; het bestaat er net in dat ze mensen weg doet vluchten uit een economisch, maatschappelijk model.

Nu over economie; zoals al gezegd, kan je de stalinistische planningseconomie moeilijk vergelijken met de voorgestelde marxistische economie, omdat er een essentieel stuk ontbrak, namelijk de democratische planning. Dit leidde tot een bureaucratisch apparaat dat alle macht kreeg, maar dat in de loop der tijd ook een rem is gaan vormen op de planning.
Ondanks dat, en het feit dat Rusland maar half zo veel inwoners had als de VS, is de USSR altijd een zeer grote concurrent geweest voor het imperialistische westen. Een mislukking was de gedeeltelijke wetenschappelijke planning alleszins niet, als je bekijkt hoe de wetenschap, de ruimtevaart, de industrie, de geneeskunde, onderwijs enzovoort is geëvolueerd na de Russische revolutie. De VS moest bijna steeds achtervolgen. Als je dan nog incalculeert dat Rusland voor de Russische revolutie nog in de middeleeuwen stak, met de tsaren die daar rondliepen, en 80% die in de landbouw werkten en 90% analfabeten.
Bovendien is de vergelijking loopt de vergelijking tussen het Westen en Rusland ook mank, zoals ik al zei, de USSR was tot begin 20e eeuw een ontwikkelingsland (net als Cuba trouwens). Maar je moet bovendien ook de enorme investeringen van de Amerikanen, met het Marshallplan incalculeren. Om nog maar te zwijgen over de kolonies die alle westerse landen tot de jaren 60 als persoonlijk bezit hadden, de het imperialisme en de uitbuiting van de derde wereld die daarop is gevolgd. Bovendien stond de USSR alleen, en moest zichzelf volledig alleen bedruipen – vooral door de schuld van Stalin zelf met zijn fantasieën van socialisme in één land – Als je dan nog eens de gevolgen van de val van de muur bekijkt; bijvoorbeeld een achteruitgang van de levensverwachting in de USSR vandaag met 10 jaar, dan vraag ik mij af welk systeem zijn nut bewezen heeft. (Ik wil je er gerust ook nog aan herinneren dat de levensverwachting in Cuba zo’n 12 jaar hoger is dan in de VS, ondanks dat cuba een ontwikkelingsland is.)

Weet je om het bij wetenschap te houden; wanneer er in een wetenschappelijke proef een storende factor is, die de reactie afremt, dan hoort daarmee rekening te worden gehouden voor de eindbalans.

[Phrea|K]

Oorspronkelijk geplaatst door de limburgse leeuw

Het kon zo uit een oud boekje van Banning komen, dat het marxisme te vergelijken valt met een religie. Baseert de schrijver zich daarop misschien ? En is dat helemaal onterecht ? Ik kan niet ontkennen dat de verwezenlijking van de klassenloze maatschappij en het rijk van de vrijheid de mensen vervult met een soort van eschatologische eindverwachting, een eindverwachting die mee werd gelaïciseerd, terwijl zij de transcendentale godsdienst verwierpen. Zo kende de officiële 'leer' van het marxisme-leninisme ook de gedachte dat het einddoel niet verwezenlijkt kon worden dan via de weg van het kapitalisme. Pas in het industriële kapitalisme komt de arbeidersklasse tot volledige ontplooiing. Daarom verwachtten veel mensen in het begin van de 20ste eeuw dat de revolutie eerst in Duitsland zou gebeuren, aangezien dit land al veel verder geïndustrialiseerd was dan het oude tsaristische Rusland, waar de boerenstand nog veel groter was dan de pas ontluikende arbeidersklasse.
Maar is dat belangrijk ? Het is perfect mogelijk binnen het liberalisme dezelfde gedachten aan te treffen. Kwam Francis Fukuyama bij de Val van de Muur niet op het idee om een boek te schrijven met de titel 'Het Einde van de Geschiedenis en de Laatste Mens' ? Het was een neoliberale overwinningskreet, de vrije markt had zogezegd het pleit gewonnen en aangetoond dat de planeconomieën niet werkten. Maar hij bespeurde ook een ontwikkelingsgang in de geschiedenis, met als einddoel de mondiale liberale democratie. En als je zag welke landen hij allemaal opsomde om dit aan te tonen (Israël, USA, Columbia,...) dan moest ik toch eens meewarig lachen. Deze mondialisering van de liberale democratie wordt echter evenmin een 'rijk van de vrijheid', ik heb ze eerder ingedeeld bij de dystopieën (= verwezenlijkte utopieën die in hun tegendeel omslaan), zoals '1984' van George Orwell en 'Brave New World' van Aldous Huxley. En wat zien we in dit laatste boek van Huxley ? Inderdaad, een onpersoonlijke wereld, bewoond door klonen, waar de religie is afgeschaft, waar mensen met drugs onder controle gehouden worden, waar iedereen leeft in een vals geluk en waar het verboden is om bedroefd of ongelukkig te zijn. Een gehersenspoelde en zielloze wereld waar genetische manipulatie er zelfs voor zorgt dat de ongelijkheid voor altijd wordt bestendigd door verschillende mensensoorten te creëren (alpha's, beta's, gamma's, delta's en epsilons), een perfecte, in klassen ingedeelde wereld waar revolutie onmogelijk is gemaakt door in te grijpen in de biologie. En op welke dystopie begint onze wereld steeds meer te lijken ? Niet op '1984' van Orwell, dat een kritiek inhield op het totalitarisme in het algemeen en op het stalinisme in het bijzonder, maar des te meer op Brave New World, al moet er gezegd worden dat er ook wel Orwelliaanse componenten zichtbaar zijn (bijvoorbeeld dat de wereld is ingedeeld in drie overblijvende machts
Ik denk dat het marxisme ook - toch wel - een beetje in het licht van zijn eigen tijd bekeken moet worden en dat er niet zoiets is als een Plan, een blauwdruk voor de geslaagde revolutie. Wie had kunnen verwachten dat het in Cuba wel zou slagen, waar het in zowat alle andere Midden- en Zuidamerikaanse landen slechts is afgelopen ?

Er bestaat in de postings van de meeste rechts denkende mensen ook altijd de neiging om 'Het Communisme' gelijk te stellen aan het stalinisme. Maar denkt U nu werkelijk dat dit een ware gedachte is ? Zoveel revoluties als er geweest zijn, zoveel verschillende vormen van socialisme en communisme zijn er ontstaan. En ze waren niet altijd even onderdrukkend. Natuurlijk zijn er repressieve en totalitaire systemen ontstaan waar de Partij de macht aan zich trok en waar de arbeidersklasse na verloop van tijd de controle over de superstructuur verloor. Zo kennen we inderdaad het systeem in Rusland na de dood van Lenin als het stalinisme. Ook in Cambodja liep het verkeerd.
Maar van heel veel rechtse regimes kan hetzelfde gezegd worden. Was het in Duitsland zoveel beter onder Hitler of in Chili onder Pinochet ? En wat de zogenaamde democratische en antiterroristische oorlogen aangaat, is het in Irak zoveel beter onder Amerikaanse bezetting dan onder de - eveneens door de Amerikanen bewapende - Saddam Hoessein ?
Dat wij het hier nu al vijftig jaar goed hebben, is dat werkelijk te danken aan het mechanisme van de vrije markt, of, zoals ik in een bovenstaande posting zag, is het eerder zo dat het westen de rest van de wereld heeft leeggezogen om hier onze weelde en overvloed op te bouwen ?

Zou het kunnen dat je 'de nieuwe mens' van Francis Fukuyama gelezen hebt?
Ik ben zelf ook juist bezig aan dat boek.

[jjohanvdb]

Ik zou het marxisme niet als een godsdienst omschrijven, wél als een politieke theologie, een monotheïstische politieke theologie dan nog. Volgens mij hangt dergelijk politiek monotheïsme eerder samen met een gesloten en autoritair politiek systeem. Ik ben voor een pluralistische, "polytheïstische" politieke theorie die toelaat een open politiek systeem te verdedigen.

[Groot-Links]

Oorspronkelijk geplaatst door jjohanvdb

Ik zou het marxisme niet als een godsdienst omschrijven, wél als een politieke theologie, een monotheïstische politieke theologie dan nog. Volgens mij hangt dergelijk politiek monotheïsme eerder samen met een gesloten en autoritair politiek systeem. Ik ben voor een pluralistische, "polytheïstische" politieke theorie die toelaat een open politiek systeem te verdedigen.

En zie je dat "open politiek systeem" dan enkel binnen het kapitalisme functioneren ? Waarom zou binnen een ander economisch systeem geen verschillende partijen kunnen bestaan ?

[jjohanvdb]

Oorspronkelijk geplaatst door Groot-Links

En zie je dat "open politiek systeem" dan enkel binnen het kapitalisme functioneren ? Waarom zou binnen een ander economisch systeem geen verschillende partijen kunnen bestaan ?

Het gaat niet alleen over verschillende partijen, maar over een systeem van machten en tegenmachten. Natuurlijk kan een "open politiek systeem" met een ander economisch systeem samengaan. Ik ben Hayek niet, hé, met zijn "road to serfdom". Wel is het zo dat een centraal geleide economie moeilijker samengaat met een open systeem. Dat geven ook Michael Albert en Robert Hahnel ook toe, in hun voorstel voor participatieve planning (www.parecon.org).

[Groot-Links]

Oorspronkelijk geplaatst door jjohanvdb

Het gaat niet alleen over verschillende partijen, maar over een systeem van machten en tegenmachten. Natuurlijk kan een "open politiek systeem" met een ander economisch systeem samengaan. Ik ben Hayek niet, hé, met zijn "road to serfdom". Wel is het zo dat een centraal geleide economie moeilijker samengaat met een open systeem. Dat geven ook Michael Albert en Robert Hahnel ook toe, in hun voorstel voor participatieve planning (www.parecon.org).

Bedankt voor de link, als ik tijd heb zal ik me er eens in verdiepen.

[jjohanvdb]

Oorspronkelijk geplaatst door Groot-Links

Bedankt voor de link, als ik tijd heb zal ik me er eens in verdiepen.

Zij zijn voor participatieve, gedecentraliseerde planning en tegen centrale planning. De Marxisten roepen natuurlijk direct tot ketterij, maar ze zouden beter zwijgen. De Marxisten hebben nooit een duidelijk beeld gegeven van welke economie ze eigenlijk voorstaan. (Behalve de Stalinisten dan, maar deze economiën waren een ramp op humanitair en ecologisch vlak.)

Hahnel en Albert geven een zeer duidelijk beeld, én ze kennen de economie zeer goed, zowel de geschiedenis van het economisch denken als de meest recente theoriën.