Een doodzieke Katholieke kerk

[Johan C.]

De katholieke kerk is heel ziek geworden:

Interview: ‘Hostie zonder gluten is ongeldig’


Van Dierendonck in Glutenvrij
Interview met ex-pastor Stefan van Dierendonck (30). Overgenomen uit ‘Glutenvrij’, het blad van de Nederlandse Coeliakie Vereniging.
Als kind wist Stefan van Dierendonck uit Budel dat hij priester wilde worden. Na een glansrijk afgesloten studie had hij op zijn drieëntwintigste al een eigen parochie. Maar snel bleek dat er iets fout zat: hij had coeliakie en verdroeg geen hosties, want die moeten gluten bevatten. Opstappen was het enige wat restte. Officieel ‘uittreden’ kan niet en daarom is hij verder theologie gaan studeren en presenteert hij eind van dit jaar zijn scriptie ‘Coeliakie en de katholieke kerk’. Een zoete wraak?

Op zijn drieëntwintigste voltooide Stefan van Dierendonck zijn priesteropleiding, waarin hij zich naast de theologie vol overgave had gestort op sociologie, psychologie, filosofie, muziek. Maar ook Latijn, Grieks en zelfs een jaar Hebreeuws. “Een combinatie van vakken die je op een normale universiteit helemaal niet ziet.” Met zijn 23 jaar was hij eigenlijk te jong om tot priester te worden gewijd. De bisschop en vervolgens ook de paus gaven een speciale toestemming en zo kwam hij in augustus 1996 als pastor in Elshout in dienst.

Tijdens zijn opleiding tot priester en ook al in zijn jeugd was hij nooit echt gezond en ook die eerste jaren van zijn priesterschap voelde hij zich steeds lichtelijk ziek. Totdat hij eind 1998 een week in retraite ging in een klooster. Daar kreeg hij een heel ander dieet en daar had hij, oh wonder, opeens geen last meer van diarree.

“Pas toen besefte ik dat er iets niet goed met me was.” Maar over zijn diarree en steeds maar vage klachten had hij met niemand gesproken. “Als je als priester ergens niet over praat is het wel over je ontlasting.” Hij sloeg er de lectuur op na en kwam tot de conclusie dat hij wellicht last had van een lactose-intolerantie. Dat meldde hij zijn huisarts die hem doorverwees. Specialist Van Ditzhuijsen in Den Bosch stelde via de nodige tests de diagnose: coeliakie.

Hostie bevat gluten
De diagnose coeliakie plaatste Van Dierendonck voor een dilemma. “Om te genezen mocht ik geen gluten binnenkrijgen, maar de kerk schrijft voor dat er gluten in een hostie moeten zitten.” Toen hij nog studeerde kwam dat gegeven al ter discussie. “Maar de docent kerkelijk recht zei toen: ‘Ach, zo erg kan dat toch niet zijn’.”

Van Dierendonck slaat er de in het Duits en Latijn bestudeerde tekst van toen nog eens op na, opgesteld door kardinaal Ratzinger, hoofd van de congregatie van de geloofsleer, de vroegere inquisitie. “Die bepalen wat katholiek is en wat niet. Kijk hier staat het: ‘Besondere Hostien ‘quibus glutinum ablatum est’ sind ungültige Materie.’ Dus: ‘waar gluten uit is weggehaald, is ongeldige materie’. Zij zeggen dat dat uit de bijbel komt. Dat je als priester samen met de gelovigen het laatste avondmaal herdenkt, zoals Jezus dat vlak voor zijn sterven met zijn discipelen vierde. En als je het écht serieus neemt, dan moet je dezelfde materie als Hij in handen nemen.”
Uit zijn studie weet Van Dierendonck inmiddels dat dit een te enge benadering is. “Het nieuwe Testament is de norm. Dat zegt dat Jezus ‘artos’ deelde en dat is Grieks voor voedsel. Dit gegeven is men door de eeuwen heen nauwer gaan bepalen. In de zestiende eeuw vind je bepalingen dat de hostie gemaakt moet zijn uit echte tarwe en nu is dat nog verder vernauwd tot gluten.” Het doet hem denken aan het bekende kringspelletje waarbij men een boodschap doorfluistert van de een naar de ander. “Op het eind komt het er totaal anders uit, dan in het begin de bedoeling was.”

Tegen de leer
“Door de bepaling dat een hostie gluten moet bevatten wordt het voor alle mensen met coeliakie lastig: ze moeten kiezen voor hun gezondheid of hun geloof. Eigenlijk worden ze uitgesloten van de normale viering”, zegt Van Dierendonck. Hij vindt dat schokkend, wijzend op de ongeveer een miljard katholieken ter wereld. “Conservatief geschat betekent het, dat er onder hen vijf miljoen zijn voor wie tarwebrood schadelijk is en die er meer of minder ziek van worden. Hier zit de kerk echt fout. Dit gaat lijnrecht in tegen de leer van Christus. Immers, Hij kon vroeger geen zieke tegenkomen of Hij genas hem wel en dan zou Hij nu omwille van een beetje gluten zovelen ziek willen maken? En als Jezus iets nièt wilde, dan was dat iemand op voorhand uitsluiten: hoeren, tollenaars, zondaars: iedereen kreeg een kans.”
Professor Schillebeeckx, bekend om zijn kritische houding jegens Rome, steunde hem hierin. “Het is pure magie”, merkte die op. Van Dierendonck: “Ze maken het heil afhankelijk van een ding of een maniertje, zoals de voetballer die altijd een kruisje maakt als hij het veld betreed.”

Glutenarm helpt niet
In 1998 gaf zijn bisschop Anton Hurkmans aan Van Dierendonck toestemming glutenvrije hosties te betrekken in Sint-Michielsgestel. Maar dat mocht niet baten. Hij bleef ziek. De hosties bleken niet glutenvrij, maar glutenarm te zijn. Vooral op zondag was hij daardoor na het opdragen van drie opeenvolgende missen doodziek en lag hij voor de rest van de dag uitgeteld op bed. Door de week kreeg hij de kans aan te sterken, om de zondag erop weer genadeloos te worden geveld.
De bisschop zag in dat het zo niet verder kon, en bood hem aan om in Rome kerkgeschiedenis te gaan studeren. Daar vroeg Van Dierendonck de congregatie van de geloofsleer hoe het nu verder moest met zijn leven als priester. Het antwoord: ‘In Sint-Michielsgestel kun je glutenarme hosties verkrijgen. En als je daar moeite mee hebt, ga je maar naar een psycholoog’.
Pas toen drong het tot hem door dat er iets goed fout zat, zegt hij nu. “Vanaf dat moment kreeg ik de betekenis van de communie, ‘het brood des levens’, en mijn ziekte niet meer met elkaar gerijmd. Toen wist ik, dit kan zo niet verder.”

Ga maar sporten
In Rome spraken veel priesters en bisschoppen hem tijdens de gemeenschappelijke maaltijd aan, vanwege zijn apart klaargemaakte maaltijd. ‘Oh jee, wat moeilijk’ en ‘Oh, wat is dat erg’, hoorde hij dan. En bisschop Tini Muskens zei: “Je moet gaan sporten.” Eén collega begreep zijn problemen, maar die was dan ook opgeleid tot arts. Een Romeinse priester hield hem voor: ‘Als de kerk moet kiezen tussen het leven of de leer, dan kiest ze uiteindelijk voor de leer’. Van Dierendonck besloot geen missen meer op te dragen. “Maar dat voelde niet prettig, uitgerekend in Rome. Iedereen ging ter communie en ik niet, ook niet in missen met de paus. Juist de communie, wat het toppunt van kerkgevoel moet brengen, de vaste steun waarmee je het dagelijks leven weer aankunt, juist dat was weggevallen.”

Terug naar huis
Na een korte relatie met een Italiaanse, voor de kerk het teken dat Van Dierendonck nu toch echt verloren was, keerde hij terug naar zijn ouderlijk huis. Sindsdien heeft hij het goede contact met bisschop Hurkmans hernomen, en de kwestie opnieuw kunnen overdenken: “Ook de bisschop voelde zich aan handen en voeten gebonden door Rome”.
Inmiddels heeft hij de draad weer opgepakt en is hij verhuisd naar Nijmegen. Daar hoopt hij eind dit jaar met een scriptie over ‘Coeliakie en de katholieke kerk’ af te studeren in de theologie, waarna hij een opleiding gaat volgen voor leraar levensbeschouwing, gecombineerd met een stage in het onderwijs. Zijn studie aan het seminarie is in het burgerleven van nul en generlei waarde. “Waar anderen op hun dertigste al volop carrière maken, sta ik nog maar aan het begin daarvan,” zegt hij. Daar staat tegenover dat hij zich dankzij zijn glutenvrije dieet gezonder voelt dan ooit.

Uittreden kan niet
In principe is Van Dierendonck nog steeds priester, want uittreden gaat niet meer zo gemakkelijk als 25 jaar geleden. Nu kan een priester in de praktijk pas officieel uittreden als hij een gezin heeft gesticht en inmiddels ruim 50 jaar is geworden. Pas dan is zeker dat hij als priester voor de kerk verloren is. Met dit beleid wil de kerk voorkomen dat priesters er al te makkelijk uitstappen.
Van Dierendonck heeft dat nog wel aangekaart door erop te wijzen dat binnen de katholieke kerk huwelijken onder bepaalde omstandigheden ontbonden kunnen worden. Er moet dan sprake zijn van beletselen die de vrijheid van de partner aantasten, zoals verborgen gebleven homoseksualiteit. Hij wijst op een bepaling die diezelfde congregatie voor de geloofsleer heeft vastgelegd: ‘Lijdt men aan coeliakie, alcoholisme of soortgelijke ziekten, dan mag men niet tot priester worden gewijd.’ Dan zou het toch mogelijk moeten zijn een nietigverklaring te krijgen, want op het moment van priesterwijding had hij al coeliakie. Maar nee: voor een geldige priesterwijding ligt de enige vrijheid die vereist is bij de bisschop, die vrij van dwang moet kunnen wijden wie hij wil. En dat was het geval. Dus blijft Van Dierendonck in naam priester. Met coeliakie.

[Georg]

zucht.

Het zoveelste verhaal dat staaft wat ik al langer weet : Geloof dat op die manier beleefd wordt is geen geloof. Dat is een herhaling van gewoontes, te vergelijken met dwangmatige neurose. Doe dit en het zal beter gaan.

Jammer dat niet alleen de Kerk dit niet beseft (of de moskee/synagoge, wat dat betreft), maar ook de gelovigen veelal niet.

met vriendelijke groeten

PS : de joden spreken over de God van Abraham, de christenen spreken over de God van Abraham, de moslims spreken over de God van Abraham. En dan slaan ze mekaars koppen in om te zien wie nu het dichtst bij Zijn wil geraakt is....

[Johan C.]

Het katholieknieuwsblad schrijft over de materie:

Het is jammer dat Van Dierendonck het leed dat hem overkomt uitsluitend zo op zijn eigen persoon betrekt. Als priester zou hij het verdriet niet meer zelf de Mis te kunnen doen, vruchtbaar kunnen maken door het als offer aan de Heer op te dragen. Hij zou zijn allergie in solidariteit kunnen beleven met al die mensen die om een of andere reden ook niet ter communie kunnen gaan. Dat Van Dierendonck meent het ambt te moeten verlaten zegt niet alleen iets over zijn vermogen om te gaan met het lijden - waarmee iedere mens te kampen krijgt - maar ook over zijn vorming die klaarblijkelijk tekort geschoten is.


Over wat echt geloof of religie is verwijs ik graag naar "Religion in the making" van A.N. Whitehead.

[Babeth]

Het zegt wel duidelijk iets over het medelijden van de "échte" Christenen.

[Thomas Hx]

Wij vergeten maar al te vaak dat onze paus uit Rome komt. Dat zij daar allen nog anders denken. ( dit gaat ook over homo's bv ) Misschien wordt het tijd dat we een moderenere paus gaan hebben zoals Paulus-Johannes 1 Maar die was raar genoeg al een maand daarna overleden.

Thomas

[Aangebrande Phönix]

Oorspronkelijk geplaatst door Thomas Heynderickx

Wij vergeten maar al te vaak dat onze paus uit Rome komt. Dat zij daar allen nog anders denken. ( dit gaat ook over homo's bv ) Misschien wordt het tijd dat we een moderenere paus gaan hebben zoals Paulus-Johannes 1 Maar die was raar genoeg al een maand daarna overleden.

Thomas

Ditmaal was het niet de linkse kerk! Zij zijn immers altijd progressief geweest.
Jean-Paul II was trouwens ook behoorlijk vooruitstrevend in het begin van zijn carrière als kerkvader. Misschien heeft de leeftijd er iets mee te maken..

[Supe®Staaf]

Oorspronkelijk geplaatst door Thomas Heynderickx

Wij vergeten maar al te vaak dat onze paus uit Rome komt.

Jempi II komt uit Polen.

Dat zij daar allen nog anders denken. ( dit gaat ook over homo's bv ) Misschien wordt het tijd dat we een moderenere paus gaan hebben zoals Paulus-Johannes 1 Maar die was raar genoeg al een maand daarna overleden.

Thomas

De paus is slechts een exponent van de machtsgroep die hem naar voor schoof.
Het zijn de ideeën die binnen die bende leven, die via zijn mond de wereld ingestuurd worden.
Eén moderne figuur zal nooit volstaan om die beweging een ander gelaat te geven. Meer zelfs: die ene witte raaf geraakt nooit (voor lang) aan de top.

[Welvaart&Veiligheid]

Oorspronkelijk geplaatst door Thomas Heynderickx

Wij vergeten maar al te vaak dat onze paus uit Rome komt. Dat zij daar allen nog anders denken. ( dit gaat ook over homo's bv ) Misschien wordt het tijd dat we een moderenere paus gaan hebben zoals Paulus-Johannes 1 Maar die was raar genoeg al een maand daarna overleden.

Thomas

Maar allé, onze paus is toch een zéér goede paus. Hij is er immers in geslaagd de kerken te laten leeglopen.

[DaBlacky]

[Thomas Hx]

Oorspronkelijk geplaatst door Superstaaf®

Jempi II komt uit Polen.

De paus is slechts een exponent van de machtsgroep die hem naar voor schoof.
Het zijn de ideeën die binnen die bende leven, die via zijn mond de wereld ingestuurd worden.
Eén moderne figuur zal nooit volstaan om die beweging een ander gelaat te geven. Meer zelfs: die ene witte raaf geraakt nooit (voor lang) aan de top.

Exuseer mij,

ik bedoel Polen.