Waarheid over de Voeren (in: Voeren Aktueel)

VOEREN Aktueel, 2, 1987

(p.10) De bekrompen Action Fouronnaise doet in 'Le Foron' (86/4) een aanval
op de kennis van het Nederlands. Ze verwijten minister Damseaux dat hij in
de Waalse scholen vanaf het 5de leerjaar het onderwijs van onze taal
verplichtend maakte. Ze noemen de depothouder van Jupilerbier te Verviers
een flamingant, al is hij gewoonweg een drietalige Vlaming. In de jaren
52-62, toen ik zelf in Verviers woonde, waren in de lakenweversstad drie
industrielen, de hoofdinspecteur van Waters en Bossen, de inspec�*teur van de
Accijnzen, ... allemaal drietalige Vlamingen, en lid van onze BVOB (Bond van
de Vlamingen van Oost-België). Voeg daarbij dat vier van de vijf
bioscoopuitbaters eveneens Vlamingen waren.

In hun bekrompenheid verzetten de Happartisten zich tegen het aanleren van
de overgrote meerderheid der Belgen (fameuze vaderlanders, die tisten!) en
ze verdedigen de verouderde Waalse opvatting dat ze 'met Nederlands niet
kunnen doen'. De ééntalige Happart wenst dat de Waalse (ook de franskiljonse
in Voeren) schooljeugd Engels en Spaans leert (en wat kan de
doorsnee-Voerenaar met die talen doen?). "Kennis van Ne�*derlands helpt
kennis van Engels", zegde onze leraar.

Dat heel wat Walen heel anders denken en handelen dan de Voerfransdollen,
willen we hier aantonen.

"Notre Jean a étudié un an �* l'athénée de Tongres", zegden me ouders uit
Crisnée. Een twaalftal Waaltjes van het atheneum van Crisnée kwamen een jaar
lang in Tongeren studeren en er in een Nederlandstalig gezin verblijven.
"Inzake verstandelijke en geestelijke ontwikkeling doet doet enorm veel
goed", zegde de Waalse atheneumprefect.

"Weldra spreekt ook u Nederlands", komt regelmatig een Waal op de RTBF -
voor het TV-journaal als slot van een reclame-spot om Nederlands te
leren - verklaren.
"Onze kinderen moeten Nederlands leren", zegde me een Waalse
restauranthouder van Sart-lez-Spa. Waarom?
Zijn antwoord: "De vele Vlaamse hoteleigenaars, campingsexploitanten en
restaurant-houders die zich in het gebied van Maas en Ardennen hebben
gevestigd, doen gouden zaken. Zij zijn immers de taal machtig die 60% van de
klanten die hier in de zomer ver�*blijven of in de winterweekends hier een
(p.11) lekker etentje gebruiken." En Yvonne Franssens, de Vlaamse
uitbaatster van 'La Chanille' bevestigde dit.

"Van de Vlamingen hebben wij veel te leren", vertelde me een Waalse boer uit
de streek van Ciney. "Vlamingen zijn harde werkers, rustige en vriendelijke
mensen. Wallonie zou veel verder staan, hadden wij hun taal en ook wat van
hun levenswijze geleerd", besloot hij.

"Met Vlaamse syndicalisme is beter dan het Waalse", zei me een Waals
arbeider van Cockerill te Seraing, "het Vlaams syndicalis�*me is redelijker,
pragmatischer en realis-tischer. Wij, Walen, worden te zeer opgejaagd voor
nevenproblemen, voor politiek en taalstrijd die er niet toe bijdragen om ons
een cent meer te laten verdienen. Wou Gillon niet dat wij ten strijde zouden
trekken voor de Voerstreek? Mijn grootmoeder was afkomstig uit die streek en
ik betreur het dat mijn vader me nooit de taal van mijn grootmoeder liet
leren. Nu Wallonie econo-misch meer en meer achteruit boert, zou ik wel
graag in een Vlaamse fabriek gaan werken, maar ik ken de taal niet.
Vlaanderen heeft economisch de match tegen Wallonie gewonnen."

"De Franse school van Sint-Martens-Voeren is een slechte school", zegde me
een Waal die in Aubel woont. Zijn zus die in de Voerstreek woont, stuurt
haar dochtertje naar die school. "Ik zal 't u bewijzen", vervolgde hij, "met
een passage uit de toespraak van de koning op 20 juli jl." Hij toonde me in
een krant volgende tekst uit genoemde rede: "Het is ook onontbeerlijk dat
het onderwijs respect aanleert voor de anderen, welke ook de verschillen
mogen zijn in filosofische, economische, sociale en culturele opvattingen.
De geest van ver-draagzaamheid mag er geen zijn van passieve
onverschilligheid, maar wel van eerbied voor de mens en voor zijn
fundamentele rechten, bij ons en elders in de wereld. Dat leert men nooit te
vroeg." En onze Waal uit Aubel besloot: "Dat res�*pect voor de Vlamingen en
voor hun taal leert men niet in de Franse school van Voeren. De jeugd,
vooral de Fransgezinde jeugd van de Voerdorpen, moet die verdraagzaamheid
opnieuw ontdekken."