Vlamingen missen een historische kans

[vlijmscherp]

Nu de druk van de ketel is, zullen de Franstaligen minder dan ooit geneigd zijn tot grote toegevingen


Bart Maddens merkt op dat CD&V de Belgische staatsraison laat doorwegen

Bart Maddens is politicoloog aan de KU Leuven

OPINIE:We krijgen dus een interim-regering voor een beperkte periode. Zegt men. Want als de politieke geschiedenis ons één zaak leert, dan is het wel dat we dit soort labels met een flinke korrel zout moeten nemen. In 1992 vertrok de noodregering-Dehaene met een zeer beperkt programma, maar die heeft het wel zeven jaar uitgehouden. Zodra een regeringstrein op de rails staat en vaart krijgt, is het niet zo gemakkelijk om die nog te stoppen. Als de ministers eenmaal goed en wel zijn geïnstalleerd en zich hebben omringd met een persoonlijke hofhouding, dan houden ze het liever zo. Dat is des te meer het geval nu het regime een tijdlang op de rand van de afgrond heeft gebalanceerd. Een partij die al na enkele maanden de regering ten val zou willen brengen, laadt daardoor een extra zware verantwoordelijkheid op zich en zal dan ook twee keer nadenken vooraleer de fameuze teller opnieuw in gang te zetten.

Nochtans was het precies dit onverbiddelijke voorttikken van de teller die zorgde voor druk op de ketel om een "grote" staatshervorming af te dwingen van de onwillige Franstaligen. De ultieme nachtmerrie van het establishment was dat België op een bepaald moment de facto zou ophouden te bestaan als gevolg van de onmogelijkheid om nog een Belgische regering te vormen. Dit moment begon in hun ogen angstwekkend dicht bij te komen, en ook de buitenlandse pers had het zo begrepen. De beste kans voor de Vlamingen om een verregaande staatshervorming te realiseren was dan ook om het ijzer te smeden terwijl het gloeiend heet was. Maar nu er een regering is gevormd en het land opnieuw wordt bestuurd, koelt het ijzer in snel tempo af. De Vlamingen missen op die manier een historische kans om het zwaartepunt van de macht naar de deelstaten te doen verschuiven. En in hogere Belgische kringen wordt er een zucht van opluchting geslaakt nu blijkt dat CD&V, als het echt spannend wordt, de Belgische staatsraison laat doorwegen.
Een van de meest bevreemdende feiten van de afgelopen weken is inderdaad dat CD&V zonder boe of ba is meegestapt in het door Guy Verhofstadt en het paleis uitgetekende scenario. Een scenario dat overigens niet zo gek veel verschilt van het op 8 november door het paleis gedecreteerde plan om snel met een sociaaleconomische regering van start te gaan en de staatshervorming door te schuiven naar een conventie. Dit plan werd toen door CD&V met veel aplomb naar de prullenmand verwezen. Wat een contrast met vandaag, nu CD&V o zo innig Verhofstadt III omhelst en elke kritiek daarop (ook als die van de eigen kartelpartner komt) als "misplaatst" van de hand wijst.
Wat is er dan veranderd ? Het heet dat iedereen er nu van overtuigd is dat er een staatshervorming moet komen, en dit dankzij de inspanningen van Leterme. In werkelijkheid gingen de Franstaligen er al in een zeer vroeg stadium van uit dat een staatshervorming onafwendbaar was. Dat kon ook moeilijk anders zodra bleek dat de Vlaamse onderhandelaars niet bereid waren om, zoals in 1999 en 2003, de communautaire eisen zonder meer te laten vallen. De twee formatiepogingen van Leterme zijn niet mislukt omdat de Franstaligen zich hebben verzet tegen een staatshervorming, maar wel omdat er onenigheid was over de inhoud van die staatshervorming. En wat dat betreft is er vandaag helemaal niets veranderd.
Natuurlijk valt er wat te zeggen voor de stelling dat het opnemen van de PS in de regering een noodzakelijke voorwaarde is om een "grote" staatshervorming te kunnen doorvoeren. Maar is het ook een voldoende voorwaarde? Nu de druk van de ketel is, zullen de Franstalige partijen minder dan ooit geneigd zijn om belangrijke toegevingen te doen. Dat ze nu allemaal mee in bad zijn genomen, maakt daarbij eigenlijk niet zoveel uit. Didier Reynders en Elio Di Rupo lusten elkaar rauw en zouden elk hun moeder vermoorden (bij wijze van spreken) om de verkiezingen van 2009 te kunnen winnen. Het is dan ook een zeer gemakkelijke voorspelling dat ze er allebei op uit zullen zijn om als eerste de staatshervorming te torpederen en als "seul défenseur des intérêts francophones" naar de kiezer te trekken.
En wat dan met de 'fatidieke' datum van 23 maart? Het kan niemand zijn ontgaan dat CD&V nu reeds al het mogelijke doet om de verwachtingen rond die datum te temperen en geen al te hoge drempel op te werpen voor premier Leterme. In de regeringsverklaring van Leterme I zal er waarschijnlijk een spooknota-achtige passage worden opgenomen, iets in de zin van "een grondige hervorming van de instellingen dringt zich op met het oog op het responsabiliseren van de gewesten en gemeenschappen en het versterken van de federatie". En wie weet wordt er op dat moment zelfs al een borrelnootje geserveerd. Dan nog even de grijsgedraaide plaat opleggen met het liedje dat de Franstaligen eindelijk de noodzaak inzien van een grote staatshervorming, en Leterme I is vertrokken.
door Bart Maddens
bron: de morgen

ik ben niet voor een onafhankelijk Vlaanderen, voor mij hoeven de 5 resoluties niet onmiddellijk ingevoerd worden, maar ze minstens op tafel leggen, leek me toch niet overdreven. meer zelf, een federale kieskring voor een aantal zetels (een echte zonder vooropgesteld aantal zetels voor gelijk welke gemeenschap), mag van mij, op Europees vlak trouwens ook.

maar neen, het komt niet goed, oranje-blauw heeft een kans gemist om België te behouden, Leterme heeft te weinig druk gelegd op de Franstaligen, te weinig de indruk gelaten dat er desnoods een serieuze regimecrisis kan uitgelokt worden, te weinig gekeken naar een serieus beleid voor zowel Vlamingen als Franstaligen in ons land.
de Franstaligen hebben de fout gemaakt om het bijzonder flauw voorstel tot staatshervorming van Leterme compleet te diaboliseren en het totaal van tafel te vegen. Goed, ze hebben nu gewonnen, er zal geen staatshervorming komen, nu niet en al zeker niet in maart 2008.

De Spa gaat trouwens de fout maken om in april 2008 de NVA te vervangen in de regering om samen met de anderen en Ecolo een bijzondere meerderheid te vormen om een staatshervorming te maken die als bijzonder groot zal worden aangekondigd maar die niets zal voorstellen. dat betreur ik nu al.

De Vlaamse onafhankelijkheid is nu wel bijzonder dichtbij. ik betreur dit niet, ik betreur enkel de omstandigheden waarin het zal gebeuren.

[Stef Leeuwenhart]

Wanneer de franstaligen een grote staatshervorming gaan blijven weigeren dan zal de druk in maart de ketel doen barsten. Dan zijn alle middelen uitgeput en ligt de weg naar autonomie open.

[Derk de Tweede]

Met Pasen weten we meer!
Dit noodkabinet zal dan gevallen zijn.