Waarom alternatieve financiering wél de oplossing is

[oriana]

Professor Paul De Grauwe trekt van leer tegen tegen de alternatieve financiering van de sociale zekerheid. Als we niet bereid zijn de sociale zekerheidsuitgaven te verminderen, dan kunnen de loonkosten niet worden verminderd, is zijn redenering. De Grauwe legt dynamiet onder de verzorgingsstaat, stelt ROLAND DUCHATELET.
In het artikel 'Alternatieve financiering is een fata morgana' van professor De Grauwe (De Tijd, 13 september), wordt de financierbaarheid van de sociale zekerheid besproken. De professor stelt dat de financiering van de sociale zekerheid alleen kan gebeuren door een deel van het surplus gerealiseerd door arbeid en kapitaal af te romen. 'Het is absurd dat producten daarvoor kunnen betalen'. Uiteraard kunnen producten niet betalen, het zijn objecten. Maar we kunnen hoger genoemd surplus afromen door een belasting op producten. Dat doen we immers nu al via BTW en accijnzen.

Bij zijn denkwijze gaat professor De Grauwe er kennelijk van uit dat de economie van ons land een gesloten systeem is. Dat is echter niet zo. Er is ook import en export.

En als we bijvoorbeeld de BTW verhogen terwijl we gelijktijdig onze belasting op arbeid verminderen, dan moeten de bedrijven uit China die hier producten verkopen zich met minder winst tevredenstellen (want ze moeten meer BTW betalen), ofwel de business overlaten aan onze bedrijven. Als de Chinezen werken met minder winst dan is dat een 'surplus' dat van China afgeroomd wordt en via de staatskas verhuist naar onze gepensioneerden.

Zij zouden ook kunnen pogen de prijzen te verhogen, maar dan staan onze bedrijven klaar om die markt weer in te pikken. Voor onze bedrijven wordt die BTW-verhoging immers gecompenseerd door een verlaging van de belasting op arbeid.

De Grauwe schrijft ook dat als de sociale lasten worden vervangen door de BTW, de uitkeringstrekkers meer zouden moeten betalen voor wat ze kopen. Hoezo? Stel dat een liter melk 1 euro kost. In die 1 euro verkoopprijs zit ook de belasting op arbeid. Stel dat die daar voor 20 eurocent in zit. Als die belasting op arbeid wegvalt, dan wordt die liter melk 20 cent goedkoper. Als de overheid in de plaats daarvan 20 cent 'sociale BTW' heft, dan blijft de prijs toch gelijk? Terwijl de BTW werd verhoogd. Blijkbaar verwart de professor de situatie met een eenvoudige opslag van de BTW, zonder vermindering van belasting op arbeid. Laten we nu eens en voor altijd goed onthouden dat een verhoging van de BTW niet noodzakelijk een prijsverhoging inhoudt. Het woordje 'vervangen' mag niet vergeten worden.

Sociale uitkeringen
Het meest opmerkelijke is dat de professor beweert dat het noodzakelijk is de sociale uitkeringen te verminderen als we de belasting op arbeid willen verlagen. Uit de context kan men afleiden dat dit zo zou zijn omdat de sociale zekerheid noodzakelijkerwijze ofwel door arbeid of door kapitaal moet gefinancierd worden en dat het praktisch niet haalbaar is om dat geld van het kapitaal weg te halen.

De hoeveelheid arbeid mag natuurlijk niet als een vast gegeven worden beschouwd. Dat is natuurlijk niet zo. Hoeveel er gewerkt wordt, hangt onder meer af van hoe zwaar werk belast wordt. Als men de belasting op arbeid geheel zou vervangen door belasting op producten, dan zou werk plots spotgoedkoop worden.

En dat is nog niet alles. Als men dan nog het werk in de 'buurteconomie' zou bevrijden van de overdreven regelgeving en zou toelaten dat mensen die een uitkering hebben ook mogen werken zonder die uitkering te verliezen, dan komt er heel veel 'arbeid' bij. Tuinen worden beter onderhouden, lekkende kranen hersteld, gevels herschilderd, ouderen beter verzorgd enzovoort. Die extra arbeid zal helpen onze sociale zekerheid te financieren. Doordat al die mensen méér zullen verdienen, zullen ze ook meer uitgeven en krijgt de staat via de BTW extra geld in het laatje.Iedereen laten werken die wil werken kan onze welvaart verhogen. Daartoe moet arbeid bevrijd worden van overdreven belastingen en reglementering.

Wat zou er gebeuren als we de belasting op arbeid niet verminderen? De hoge kosten voor werkloosheid blijven. De vergrijzing gaat door. Wat als er talloze gepensioneerden via hun zorgverzekering beroep doen op het slinkend aantal zorgverstrekkers die niet uitgeweken zijn naar meer belastingsvriendelijke landen?

Het probleem met dergelijke uitlatingen is dat sommige politici en bedrijfsleiders ze zouden kunnen geloven. Ze zouden in dat geval besluiten dat de sociale uitkeringen moeten verminderen, om de loonkosten te doen dalen en beter te kunnen concurreren met het buitenland. Daarom zijn deze uitlatingen uiterst gevaarlijk. Het is dynamiet leggen onder onze verzorgingsstaat.

Waarom? Omdat als we het niveau van de uitkeringen verminderen, de koopkracht van de mensen vermindert. Bijgevolg zullen ze minder naar de kapper gaan en minder op restaurant. Waardoor er nog meer werklozen zullen zijn die een uitkering nodig hebben. Waardoor de belasting op arbeid verder zal moeten stijgen (omdat De Grauwe weigert de BTW als een alternatief te zien om de sociale zekerheid te financieren). Waardoor onze bedrijven nog minder concurrentieel worden en de werkloosheid nog verder stijgt. We krijgen dan een negatieve spiraal, een economische en menselijke catastrofe zoals in de jaren 30.

Of de alternatieve financiering een 'fata morgana' is, laat ik over aan de beoordeling van de lezer en van de toekomst die ons te wachten staat. Mij lijkt het eerder een fata morgana te geloven dat we onze sociale zekerheid kunnen vrijwaren tegen een geleidelijke afbraak indien de belasting op arbeid niet verder daalt.

Onze werknemers worden werkloos omdat ze te veel belastingen betalen. Stop die waanzin. De vervanging van een belasting op werknemers door belasting op producten zorgt er voor dat onze werkgelegenheid niet meer fiscaal benadeeld wordt tegenover werkgelegenheid in het Oostblok of China. Dus het is fantastisch voor onze werkgelegenheid. Producten die in het Oostblok of China gemaakt worden en hier verkocht, dragen dan bovendien evenveel bij aan de sociale zekerheid als producten die hier worden gemaakt. Prima toch?

Ik ben blij met deze discussie. Laten we ze ten gronde voeren. Het gaat om het overeind houden van onze welvaartstaat.

Roland Duchâtelet
Voorzitter Uit: De Tijd, 16 september 2004

Ik vind dit hoe langer hoe logischer klinken. Ok, kenners hier, tegenwerpingen?

[Percalion]

Wel, ik zou meteen mijn telefoon nemen en naar Zweden bellen dat we een laureaat hebben voor de Nobelprijs Wiskunde.

Professor de Grauwe is er immers in geslaagd te bewijzen dat één gelijk is aan twee.

Applaus.

Ik vind het vreemd dat zo'n geleerd mens niet inziet dat belastingen VERVANGEN niet hetzelfde is als belastingen VERHOGEN.

[@lpha]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Wel, ik zou meteen mijn telefoon nemen en naar Zweden bellen dat we een laureaat hebben voor de Nobelprijs Wiskunde.

Professor de Grauwe is er immers in geslaagd te bewijzen dat één gelijk is aan twee.

Applaus.

Ik vind het vreemd dat zo'n geleerd mens niet inziet dat belastingen VERVANGEN niet hetzelfde is als belastingen VERHOGEN.

Hij is lang niet de enige weterschapper die vast geroest zit in een neoliberaal denkpatroon.

[jehann]

Degrauwe raakt m.i. de tere plek van het VIVANT-model: brengt de alternatieve financiering wel evenveel op ?! en het is een vraag die gesteld moet worden ...
1) het gesloten vs open economie argument, vind ik een beetje raar daar professor de grauwe gespecialiseerd is in de internationale economie. Dus ik denk dat hij daar wel rekening mee heeft gehouden. Persoonlijk denk ik dat die surplussen slechts klein en tijdelijk zijn. Handelspartners buiten de EU nemen slechts een klein deel voor hun rekening, en zullen na verloop van tijd gelijkaardige systemen ontwerpen of de afroming tegenhouden via eventuele NTB's.
2) prijsstijgingen: de veronderstelling die Deheer Duchatelet maakt; nl. dat de prijzen eenzelfde percentage dalen als de arbeidsbelasting is niet echt plausibel. Zo zouden de prijzen door de invoering van de euro ook niet gestegen mogen zijn ...Maw waarom zou een bedrijf zijn prijzen laten dalen met dat bepaald percentage?
3) sociale uitkeringen: ik denk dat hier weer het voornaamste meningsverschil speelt: nl. brengt de alternatieve financiering wel genoeg op. Degrauwe denkt van niet, en zegt dat men dan logischerwijze ook de uitgaven moet verminderen.

Ik kan hier uiteraard niet voor Prof degrauwe spreken, maar wat ik eventjes wilde aantonen is dat in dergelijke statische discussies (waar nu deheer Duchatelet repondeert op een artikeltje waarop er geen reactie volgt van degrauwe) men zelf de redenering van de tegenpartij moet opzoeken.

In elk geval ik kan de ideenstroom van VIVANT enkel aanmoedigen, maar bemerk ook dat het met de nodige kritische ingesteldheid moet bezien worden.

[Percalion]

@ jehann

1. De handelspartners buiten de EU zijn bijvoorbeeld China, met zijn economische groei van tien procent per jaar. Het zal niet lang meer duren eer al onze multinationals richting China trekken, en China onze belangrijkste importeur wordt. De Renaults die vroeger in Vilvoorde gemaakt werden, worden nu in Rusland gemaakt.
Etcetera.
Je zegt dat ze hetzelfde systeem zullen invoeren; inderdaad, dat komt doordat het Vivantmodel (ook wel Fairtaxmodel genoemd, naar www.fairtax.org) een dominant economisch systeem is.
Klinkt wat imperialistisch misschien, maar als een ander land (bv. de VS) het invoert, zullen wij hetzelfde moeten doen om niet ten onder te gaan.

De surplussen zijn dan misschien tijdelijk, er is nog een ander belangrijk surplus.
Het eerste surplus is de BTW op geïmporteerde goederen. Aangezien die BTW 50% van de kostprijs bedraagt, is het echte tarief dus 100%. Chinese goederen en zo zullen dus dubbel zo duur worden. Een bedrijf als Nike zal dus een stuk van zijn monsterwinsten moeten inleveren, willen ze hun producten nog aan de man kunnen brengen.

Het tweede surplus is een stijgende export door goedkopere loonkosten. BTW wordt immers niet geheven op geëxporteerde producten. Dus onze export wordt goedkoper en zal dus een groei kennen. Dat is goed voor de economie, en dus ook goed voor de schatkist, zij het onrechtstreeks.

Tot zover de internationale economie. Er is ook bij ons een voordeel. Door lagere loonkosten zal de zorgsector een grote groei kennen. Rusthuizen e.d. worden vrijgesteld van BTW én van sociale lasten. Dus het probleem van te dure rusthuizen, hoge kosten in de gezondheidszorg... verdwijnt. In plaats krijgen we tewerkstelling, en dus economische groei.

2. Prijsstijgingen: De prijsstijging ingevolge de euro zal iets van een twee, drie procent bedragen. Als het al zoveel is. De invoering van onze BTW ter vervanging van sociale lasten, is véél ingrijpender.
Als bedrijf A nu plots een besparing van 100.000 euro sociale lasten krijgt, maar anderzijds 100.000 euro BTW, is dat in theorie statusquo. De prijs zal niet stijgen, men zal die 100.000 euro besparing gebruiken om de prijs te laten dalen en te vervangen door BTW.

Als bedrijf B minder rechtvaardig is, en die besparing in zijn zakken steekt en de prijzen laat stijgen, zullen hun producten dubbel zo duur zijn als die van bedrijf A.
De vrije markt zal dan zorgen voor prijscorrectie: bedrijf B zal zijn producten even duur moeten maken als bedrijf A, om nog iets verkocht te krijgen. Misschien zullen sommige producten duurder worden, maar andere zullen dan weer goedkoper worden. Gemiddeld vervangen we de ene belasting door de andere en blijft alles gelijk.

3. Degrauwes redenering is: de prijzen stijgen dus de koopkracht vermindert. Dus moeten we de uitkeringen doen stijgen, en aangezien we daar geen geld voor hebben is er dus een sociale ramp.

Vivant redeneert: ten eerste, de prijzen stijgen niet. Ten tweede: de arbeidskosten worden goedkoper dus de werkgelegenheid stijgt. Ten derde: de kosten in de ambtenarij dalen zodat het basisinkomen betaalbaar is.
Dit zal zorgen voor een economische groei, die overigens niet eens is meegerekend in het programma van Vivant.

Het is vreemd dat Degrauwe beweert dat ons model niet haalbaar is, terwijl professor Van Parijs van de UCL in een studie de haalbaarheid bewezen heeft, op een klein deficitje na. Sindsdien is het programma echter in die zin gewijzigd zodat het deficit weggewerkt is.

[Zijne Heerlijkheid]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Het tweede surplus is een stijgende export door goedkopere loonkosten. BTW wordt immers niet geheven op geëxporteerde producten. Dus onze export wordt goedkoper en zal dus een groei kennen.

Als ik het goed begrijp, worden voor wat betreft de geëxporteerde producten de goedkopere loonkosten dus niet gecompenseerd met die extra BTW... Dat betekent toch een aanzienlijk verlies voor de schatkist? Niet moeilijk dat de export dan zal groeien natuurlijk...

Voor de rest ben ik ook wel alsmaar meer overtuigd van het feit dat het Vivantmodel wel eens de oplossing zou kunnen zijn voor een aantal problemen die zich onvermijdelijk zullen stellen in de toekomst, voor zover ze dat nu nog niet doen. Ik stel dan ook voor dat een van de slimmerds hier antwoordt op m'n vraagje hierboven en zo de laatste twijfels wegneemt

[TomB]

Ik ga eens in de pap roeren:

Het exportargument dat Vivant maakt werkt niet.

Als jij de producten niet belast, doet het importerende land dat wel voor u. Volgens de GATT akkoorden kunnen ze dat doen tot op hoogte van het prijsverschil dat je door de alternatieve financiering creeert.

Nettoresultaat:
Uw producten blijven even duur in het buitenland
Je krijgt dus geen exportstimulans
Wat je vroeger hier aan belastingen ontving op arbeid wordt nu in het buitenland geheven, uw staatsinkomsten dalen dus bij 1zelfde productie.

Je hebt een meerwaardegeneratie, en die wordt belast, of je dat nu aan de verkoop doet of aan de aanmaak maakt macroeconomisch niet zoveel uit. (Microeconomisch natuurlijk weer wel, je kan sommige sectoren en doelgroepen gaan bevoordelen en anderen benadelen door je financiering te veranderen).

Conclusie:
Je kan beter de macroeconomische bullshit laten vallen als je over alternatieve financiering praat, want het verandert er geen bal aan.

Wat dan weer wel aantrekkelijk is, is de relatieve simpelheid van zo'n systeem. Je zou kunnen stellen dat dat financieringssysteem op zich minder zal kosten.

[TomB]

Oorspronkelijk geplaatst door Zijne Heerlijkheid

Als ik het goed begrijp, worden voor wat betreft de geëxporteerde producten de goedkopere loonkosten dus niet gecompenseerd met die extra BTW... Dat betekent toch een aanzienlijk verlies voor de schatkist? Niet moeilijk dat de export dan zal groeien natuurlijk...

Het standaardantwoord op die vraag vanwege Vivant is dat er op dit ogenblik ook geen BTW wordt geheven op exportprodukten.

Ge denkt echter wel in de juiste richting. Zie mijn post hierboven van wat er in de praktijk gebeurt als een land zijn export op die manier subsidieert.

[TomB]

Yawn

[@lpha]

Oorspronkelijk geplaatst door TomB

Ik ga eens in de pap roeren:

Het idee van het basisinkomen is schitterend maar ik ben het ermee eens dat de financieringswijze niet deugd.

[TomB]

Oorspronkelijk geplaatst door @lpha

Het idee van het basisinkomen is schitterend maar ik ben het ermee eens dat de financieringswijze niet deugd.

Basisinkomen heeft hier niets mee te maken.

[Percalion]

laat ik mij beperken tot te zeggen dat een nieuwe financiering zich opdringt, dat deze bij voorkeur NIET regressief werkt (dus zo weinig mogelijk negatieve impact op werkgelegenheid...) en liefst zo SIMPEL mogelijk.
Inderdaad, zoals TomB opmerkt, om de inningskosten laag te houden.

Dit kan best geoptimaliseerd worden door de werkingskosten van de hele overheid te drukken tot op het Armey-optimum. Dat is het punt waarbij de overheidsuitgaven de grootste welvaart genereren. De belastingen kun je bij voorkeur op het Laffer-optimum plaatsen.

Het basisinkomen heeft in die zin ermee te maken, dat het de overheid een stuk efficiënter maakt (weg administratie) en dat het van een FlatTax een progressieve belasting maakt door de forfaitaire herverdeling. Dat maakt het sociaal aanvaardbaar om een flattax (bv. BTW) te heffen.

[TomB]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

laat ik mij beperken tot te zeggen dat een nieuwe financiering zich opdringt, dat deze bij voorkeur NIET regressief werkt (dus zo weinig mogelijk negatieve impact op werkgelegenheid...) en liefst zo SIMPEL mogelijk.
Inderdaad, zoals TomB opmerkt, om de inningskosten laag te houden.

Dit kan best geoptimaliseerd worden door de werkingskosten van de hele overheid te drukken tot op het Armey-optimum. Dat is het punt waarbij de overheidsuitgaven de grootste welvaart genereren. De belastingen kun je bij voorkeur op het Laffer-optimum plaatsen.

Het basisinkomen heeft in die zin ermee te maken, dat het de overheid een stuk efficiënter maakt (weg administratie) en dat het van een FlatTax een progressieve belasting maakt door de forfaitaire herverdeling. Dat maakt het sociaal aanvaardbaar om een flattax (bv. BTW) te heffen.

Maar dat is wel helemaal het Vivantsysteem niet meer, dan wel een klassiek liberale visie.

[alpina]

Oorspronkelijk geplaatst door TomB

Ik ga eens in de pap roeren:

Het exportargument dat Vivant maakt werkt niet.

Als jij de producten niet belast, doet het importerende land dat wel voor u. Volgens de GATT akkoorden kunnen ze dat doen tot op hoogte van het prijsverschil dat je door de alternatieve financiering creeert.

Nettoresultaat:
Uw producten blijven even duur in het buitenland
Je krijgt dus geen exportstimulans
Wat je vroeger hier aan belastingen ontving op arbeid wordt nu in het buitenland geheven, uw staatsinkomsten dalen dus bij 1zelfde productie.

Je hebt een meerwaardegeneratie, en die wordt belast, of je dat nu aan de verkoop doet of aan de aanmaak maakt macroeconomisch niet zoveel uit. (Microeconomisch natuurlijk weer wel, je kan sommige sectoren en doelgroepen gaan bevoordelen en anderen benadelen door je financiering te veranderen).

Conclusie:
Je kan beter de macroeconomische bullshit laten vallen als je over alternatieve financiering praat, want het verandert er geen bal aan.

Wat dan weer wel aantrekkelijk is, is de relatieve simpelheid van zo'n systeem. Je zou kunnen stellen dat dat financieringssysteem op zich minder zal kosten.

Als bedrijf dat produceert in een land met Vivantmodel kan je je exportwinsten wel drastisch verhogen omdat de kostprijs van het produceren veel lager is dan voordien. Je kan je producten in het buitenland dan qua verkoopprijs gelijkschakelen aan de productprijs van de concurrentie zonder daarbij in je eigen vel te schieten. Zo kan je enigszins blijven concurreren met lage loonlanden.
De vraag is echter of de consumptie in het land met vivantsysteem niet drastisch zal dalen, ik vermoed van wel.

[TomB]

Oorspronkelijk geplaatst door alpina

Als bedrijf dat produceert in een land met Vivantmodel kan je je exportwinsten wel drastisch verhogen omdat de kostprijs van het produceren veel lager is dan voordien. Je kan je producten in het buitenland dan qua verkoopprijs gelijkschakelen aan de productprijs van de concurrentie zonder daarbij in je eigen vel te schieten. Zo kan je enigszins blijven concurreren met lage loonlanden.

Neen, want het land waarnaar je exporteert zal een importheffing doen die exact gelijk is aan het deel belastingen op arbeid dat is weggevallen. Welcome to the real world. De prijs blijft ook constant in het buitenland, dat nu uw belasting int.

De vraag is echter of de consumptie in het land met vivantsysteem niet drastisch zal dalen, ik vermoed van wel.

Prijs en inkomen zijn constant in het model. Aanbod creeert niet noodzakelijk een vraag. Consumptie zou constant moeten zijn.

[Peter001]

Verhoging van BTW houd inderdaat niet per definitie in dat prijzen van producten stijgen, dus is het geen slecht idee om de BTW wat op te trekken om zo de loonlasten te kunnen verlagen. Hierdoor zal men vermijden dat nog meer bedrijven verhuizen naar lageloonlanden en daardoor de werkloosheid nog maar eens stijgt. Want men moet alle aspecten in het oog houden en er zo veel mogelijk aan doen opdat bedrijven hier zouden blijven en zelfs van uit het buitenland met een vestiging naar hier komen. Dit is ook een onderwerp die op Europees vlak zou moeten besproken worden, om alle lonen, loonlasten ed meer in de EU op elkaar af te stemmen!!!!

[TomB]

Oorspronkelijk geplaatst door Peter001

Verhoging van BTW houd inderdaat niet per definitie in dat prijzen van producten stijgen, dus is het geen slecht idee om de BTW wat op te trekken om zo de loonlasten te kunnen verlagen. Hierdoor zal men vermijden dat nog meer bedrijven verhuizen naar lageloonlanden en daardoor de werkloosheid nog maar eens stijgt. Want men moet alle aspecten in het oog houden en er zo veel mogelijk aan doen opdat bedrijven hier zouden blijven en zelfs van uit het buitenland met een vestiging naar hier komen. Dit is ook een onderwerp die op Europees vlak zou moeten besproken worden, om alle lonen, loonlasten ed meer in de EU op elkaar af te stemmen!!!!

Vestzak broekzak noemen ze dat.