Het ideeëloze krijk der frannen

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door van Maerlant

Dat wou ik u nog eens vragen, Jan. Mijn leraar Nederlands (een licenciaat, nota bene) kon niet antwoorden op mijn vraag waarom het verkleinwoord van 'baby' 'baby'tje' is, en dat van 'essay' 'essaytje'. Kent u de reden?

Ja, dat is vrij simpel (ongelooflijk dat een lic. hier het antwoord schuldig moet blijven).

Volgens de Nederlandse spelling hoort een vrije/lange klank in een gesloten lettergreep te worden verdubbeld. We schrijven dus "grote" (lange o in een open lettergreep), maar "groot" (lange o in gesloten lettergreep). Dat systeem trekken we door bij de "autootje". Heel logisch. Dat doen we echter niet bij de meervoudsvormen "auto's", terwijl we eigenlijk "autoos" hadden moeten schrijven.

De ' staat hier dus voor het weglaten van een klinker. Naar analogie van "autootje" horen we eigenlijk "babyytje" te schrijven. De combinatie "yy" is echter onbekend in het Nederlands als schrijfwijze voor de lange ie-klank, vandaar dat de tweede y weggelaten wordt en het weglatingsteken er in de plaats van komt.

Bij "essay" is dat niet nodig, om de eenvoudige reden dat "y" hier niet staat voor een korte of lange ie-klank.

[van Maerlant]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ja, dat is vrij simpel (ongelooflijk dat een lic. hier het antwoord schuldig moet blijven).

Volgens de Nederlandse spelling hoort een vrije/lange klank in een gesloten lettergreep te worden verdubbeld. We schrijven dus "grote" (lange o in een open lettergreep), maar "groot" (lange o in gesloten lettergreep). Dat systeem trekken we door bij de "autootje". Heel logisch. Dat doen we echter niet bij de meervoudsvormen "auto's", terwijl we eigenlijk "autoos" hadden moeten schrijven.

De ' staat hier dus voor het weglaten van een klinker. Naar analogie van "autootje" horen we eigenlijk "babyytje" te schrijven. De combinatie "yy" is echter onbekend in het Nederlands als schrijfwijze voor de lange ie-klank, vandaar dat de tweede y weggelaten wordt en het weglatingsteken er in de plaats van komt.

Bij "essay" is dat niet nodig, om de eenvoudige reden dat "y" hier niet staat voor een korte of lange ie-klank.

Ach, eenvoudig eigenlijk. Bedankt, ik zal het ooit eens in het voorbijgaan vermelden aan mijn leraar

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door van Maerlant

Ach, eenvoudig eigenlijk. Bedankt, ik zal het ooit eens in het voorbijgaan vermelden aan mijn leraar

En wrijf het er maar eens goed in dat het een onderwijzer heeft uitgelegd! 8)

[van Maerlant]

Was ik van plan

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Komaan, Dimitri, met taalgevoel heeft dat niets te maken. Dat heeft alles met een misplaatst conservatisme te maken. Denk je nu werkelijk dat het niet eventjes wennen was voor de mensen die nog de oude spelling van voor 1954 hadden geleerd? Hier thuis heb ik nog een aantal brochures die rond die tijd zijn geschreven en waarin heftig geageerd worden "tegen de taalafbraak". En welke ramp het wel zou zijn dat men in de spelling niet meer het verschil zou kunnen zien tussen "koolen" (bloemkoolen) en "kolen" (steenkolen)! En hoe onze taal ontdaan werd van belangrijke etymologische elementen: "Nederlandsch" en nu de "verarming" "Nederlands"!

't Probleem van de hervorming 1954 was dat ze door politieke willekeur ergens halfweg is blijven steken en daarnaast voor de leenwoorden die onzalige dubbelkeuze introduceerde. Veel beter had men voor eens en altijd, net als in het Afrikaans, Hongaars, Fins..., een samenhangende spelling uitgewerkt, zodat men niet meer om de zoveel jaar met allerlei hervormingen hoorde te komen aandraven.

Of het conservatisme is betwijfel ik. Ik denk dat het eerder een spellingshervormingsmoeiheid is, het feit dat men nu voor de tweede keer in tien jaar andere regels moet aanleren, terwijl er voordien veel meer vrijheid was. Uiteraard speelt daarbij sterk mee dat de nieuwe regels niet begrepen worden, bijv. het afschaffen van het accent op appèl en veranderingen in het gebruik van de tussen -n. En dat terwijl tien jaar geleden beloofd werd dat er geen spellingshervormingen meer zouden komen. We moeten nu dus concluderen dat de spellingshervorming van 1995 blijkbaar mislukt is, want er zijn toch weer wijzigingen nodig. Aangezien het Groene Boekje elke tien jaar mag worden geactualiseerd, zullen we waarschijnlijk ook in 2015 weer enkele wijzigingen in de spelling te verduren krijgen. Onderhand ontstaat bij de gewone taalgebruiker het beeld dat de Taalunie uit een een groepje schrijftafelgeleerden bestaat die met alle geweld nieuwe regeltjes willen invoeren. Men gaat zich dan tegen de officiële spelling keren en alternatieven uitwerken, zoals een groot aantal Nederlandse media nu doen met de 'Witte Spelling', of men laat alle regels los en doet gewoon maar wat, met als argument dat de regels toch niet te leren zijn. Immers, eens je de regels onder de knie hebt, worden ze toch weer veranderd!

Nu, het bovenstaande kun je natuurlijk ook lezen als een groot pleidooi voor een rigoureuze spellingshervorming zoals je voorstelde. Maar dan zul je wel duidelijk moeten maken waarom de hervormingen worden doorgevoerd en vooral, dat er de eerste x jaar geen enkele wijziging meer komt (uitgezonderd de opname van nieuwe woorden). Ik heb het er vanochtend met iemand over gehad en gevraagd wat 'ie van een dergelijke grootschalige spellingshervorming zou vinden. De eerste reactie is dan "dat lijkt me niks" en "waar is dat goed voor?", maar met een beetje uitleg en met de garantie dat de spelling daarna niet meer veranderd hoeft te worden, kon 'ie zich er toch wel in vinden. Zo zie je maar.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

De "lelijkheidsfactor" vind ik eigenlijk geen argument. Vroeger zijn er mensen geweest die op kruistocht trokken tegen de weglating van de -sch. Nederlands! O, wat een barbaarse vorm voor het edele "Nederlandsch". Ja, kom zeg!

Waarom willen die mensen dat er een spelling bestaat die ingewikkeld is? Die krioelt van de historische aanslibsels? Die een geheel vormt waarbij je meningmaal aan je leerlingen moet zeggen "waarom? omdat het zo is!"?

Spelling en taalgevoel zijn twee verschillende zaken. Een werk van Vondel is even mooi in de oorspronkelijke spelling als in onze spelling. Taalgevoel zit in de rijkdom van verwoording, in het spelen met onze taal, in het gegoochel met de taalvormen. NIET in het hanteren van een ingewikkelde en barokke spelling.

Toch worden archaïsche spellingen nog steeds gewaardeerd, zoals blijkt bij de naamgeving van wijken en straten, en zelfs gemeenten: Stede Broec in Noord-Holland (waaronder de plaatsen Grootebroek en Lutjebroek), Bronckhorst in Gelderland (naar het stadje Bronkhorst, de kleinste stad van Nederland), Teylingen in Zuid-Holland (naar het gehucht Teijlingen, waar ooit een kasteel stond waarvan de landerijen zich uitstrekten over het gemeentegebied), enz. Anderzijds las ik kort geleden dat de nieuwe fusiegemeente uit de gemeenten Bergschenhoek, Bleiswijk en 'Berkel en Rodenrijs' (ten noorden van Rotterdam) genoemd wordt naar de 'Lansingh', de landscheiding tussen de hoogheemraadschappen van Delfland en Schieland die tussen de gemeenten door loopt, maar dat de gemeentenaam gemoderniseerd is tot Lansingerland.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Nu, het bovenstaande kun je natuurlijk ook lezen als een groot pleidooi voor een rigoureuze spellingshervorming zoals je voorstelde. Maar dan zul je wel duidelijk moeten maken waarom de hervormingen worden doorgevoerd en vooral, dat er de eerste x jaar geen enkele wijziging meer komt (uitgezonderd de opname van nieuwe woorden). Ik heb het er vanochtend met iemand over gehad en gevraagd wat 'ie van een dergelijke grootschalige spellingshervorming zou vinden. De eerste reactie is dan "dat lijkt me niks" en "waar is dat goed voor?", maar met een beetje uitleg en met de garantie dat de spelling daarna niet meer veranderd hoeft te worden, kon 'ie zich er toch wel in vinden. Zo zie je maar.

Kijk, de jaren ervaring in het onderwijs hebben me geleerd dat de huidige (maar ook de vroegere) spelling "met haken en ogen aan elkaar hangt". Er zijn allerlei uitzonderingen, onregelmatigheden, bevreemdende elementen, enzovoort waarmee een beginnende speller te maken krijgt. Indien we voor eens en altijd (natuurlijk op voorwaarde dat onze uitspraaknorm min of meer dezelfde blijft) een samenhangende spelling kunnen krijgen, dan zal er ook veel tijd vrijkomen in het onderwijs voor andere zaken dan "woordjes stampen".

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Iedere keer weer ben ik verwonderd hoe nauw sommige dialecten zich eigenlijk tot elkaar verhouden. 't Volstaat soms een bepaalde klank om te wisselen om tot bijna hetzelfde woord te komen (e in a of omgekeerd, ie in ij of omgekeerd...).

Ik herken ook vaak aspecten van het West-Vlaams bijvoorbeeld, die ook in Hollandse dialecten voorkomen/voorkwamen. In Wikipedia heeft iemand over het Afrikaans geschreven dat er veel kenmerken van het West-Vlaams in terug te vinden zijn. Ik vraag me af of diegene niet gewoon de kenmerken van het Hollands bedoelt die ook in het West-Vlaams voorkomen. Maar ja, aangezien de Hollandse dialecten bijna overal zijn verdwenen, zijn er maar weinig mensen die dat kunnen bevestigen of ontkennen.

De ' staat voor het bijna volledig inslikken van een doffe klank. In het West-Vlaams leidt dat vaak tot een soort hikkend spreken (zoals je ook wel hoort, denk ik toch, in het Gronings), terwijl in het Oost-Vlaams soort een vloeiende klank ontstaat waarbij de voorafgaande lettergreep verlengd wordt. Tegelijkertijd ontstaat er een assimilatie tussen de medeklinkers waar normaal die doffe klank hoort.

Zoals in de Saksische dialecten het inslikken van de uitgangen (-en wordt dan -'n) bedoel je? Nee, dan bedoelde ik toch iets anders, nl. een stomme e (in fonetisch schrift weergegeven met een gespiegelde e) zoals in de uitgang -en in het Nederlands. In het Rotterdamse "aarpels" wordt die eerder uitgesproken als [aarpols].

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Toch worden archaïsche spellingen nog steeds gewaardeerd, zoals blijkt bij de naamgeving van wijken en straten, en zelfs gemeenten: Stede Broec in Noord-Holland (waaronder de plaatsen Grootebroek en Lutjebroek), Bronckhorst in Gelderland (naar het stadje Bronkhorst, de kleinste stad van Nederland), Teylingen in Zuid-Holland (naar het gehucht Teijlingen, waar ooit een kasteel stond waarvan de landerijen zich uitstrekten over het gemeentegebied), enz. Anderzijds las ik kort geleden dat de nieuwe fusiegemeente uit de gemeenten Bergschenhoek, Bleiswijk en 'Berkel en Rodenrijs' (ten noorden van Rotterdam) genoemd wordt naar de 'Lansingh', de landscheiding tussen de hoogheemraadschappen van Delfland en Schieland die tussen de gemeenten door loopt, maar dat de gemeentenaam gemoderniseerd is tot Lansingerland.

Dat is allemaal goed en wel voor aardrijkskundige namen (en dan nog...), maar is een mikmak van 18e, 19e en 20e eeuwse spelling te verkiezen met daarbij nog allerlei vreemde spellingsvormen van woorden uit andere talen? Me dunkt dat we daar toch even over moeten nadenken.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Kijk, de jaren ervaring in het onderwijs hebben me geleerd dat de huidige (maar ook de vroegere) spelling "met haken en ogen aan elkaar hangt". Er zijn allerlei uitzonderingen, onregelmatigheden, bevreemdende elementen, enzovoort waarmee een beginnende speller te maken krijgt. Indien we voor eens en altijd (natuurlijk op voorwaarde dat onze uitspraaknorm min of meer dezelfde blijft) een samenhangende spelling kunnen krijgen, dan zal er ook veel tijd vrijkomen in het onderwijs voor andere zaken dan "woordjes stampen".

Dat ligt eraan. Ik had zelf de meeste moeite met het aanleren van d/t's bij werkwoorden. Ik doe die soms nog weleens fout. Dat was vooral te wijten aan te weinig aandacht hiervoor op de basisschool. Het is dus ook een kwestie van vroeg genoeg beginnen met het onder de knie krijgen van de moeilijkheden in de spelling.

En dan blijven er natuurlijk altijd nog genoeg leuke woorden over voor dictees. Mijn leraar Nederlands op de middelbare school schepte er bijzonder genoegen in om dictees als onverwachte s.o.'s (schriftelijke overhoringen) te geven, met de meest bizarre woorden als "Heinz' sandwichspread" e.d. Ik zal ze waarschijnlijk al weleens genoemd hebben. Zulke woorden krijg je er niet uit met spellingshervormingen, tenzij de spelling van alle woorden zou vernederlandsen. Maar "sentwitsjspret" lijkt me nu niet echt een vooruitgang.

[Jaani_Dushman]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Frezen en patatten is in Vlaanderen niet algemeen. In het dialect dat mijn dorpsgenoten en ik spreken hebben we het over "eir'�*pp'ls" en "eir'beijz'n"/"eirebeijz'n".

Hier zijn het "jetbezen".

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Dat ligt eraan. Ik had zelf de meeste moeite met het aanleren van d/t's bij werkwoorden. Ik doe die soms nog weleens fout. Dat was vooral te wijten aan te weinig aandacht hiervoor op de basisschool. Het is dus ook een kwestie van vroeg genoeg beginnen met het onder de knie krijgen van de moeilijkheden in de spelling.

En dan blijven er natuurlijk altijd nog genoeg leuke woorden over voor dictees. Mijn leraar Nederlands op de middelbare school schepte er bijzonder genoegen in om dictees als onverwachte s.o.'s (schriftelijke overhoringen) te geven, met de meest bizarre woorden als "Heinz' sandwichspread" e.d. Ik zal ze waarschijnlijk al weleens genoemd hebben. Zulke woorden krijg je er niet uit met spellingshervormingen, tenzij de spelling van alle woorden zou vernederlandsen. Maar "sentwitsjspret" lijkt me nu niet echt een vooruitgang.

Me dunkt dat er bij velen een verkeerde opvatting over spelling heerst. 't Groot Dictee der Nederlandse Taal vind ik een uiting van een dergelijk verdraaide benadering. Spelling wordt gezien als iets moeilijks waarin je wedstrijden kan organiseren. Juist een dergelijk iets kan pas ingang vinden wanneer we te maken hebben met een spelling die geen samenhang vertoont en allerlei uitzonderingen en merkwaardige toestanden in zich heeft.

Spelling is een INSTRUMENT om een taal neer te schrijven. Geen afgod. Spelling is een MIDDEL om onze gesproken taal zo goed en samenhangend neer te schrijven. Op dat vlak was de middeleeuwer veel evenwichtiger: "paart" was "paart", want ja, dat sprak je zo uit. Geen "paard" omwille van een of ander regeltje dat men nadien heeft uitgepuurd (analogie). De regel van de analogie wordt trouwens maar halfweg opgevolgd (wel "paard" omwille van "paarden", maar geen "vaaz" omwille van "vazen").

Als je een instrument in de hand neemt om iets te vervaardigen, dan moet dat instrument zo ontworpen zijn dat het handig is, dat je als gebruiker niet voortdurend naar de handleiding moet zoeken. Dat er naslagwerken voor onze spelling ontworpen moeten worden, toont aan dat ons spellingsinstrument niet goed is uitgewerkt (natuurlijk, onze spelling heeft al een heel stuk van de weg afgelegd in vergelijking met bijvoorbeeld het Engels of Frans).

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Me dunkt dat er bij velen een verkeerde opvatting over spelling heerst. 't Groot Dictee der Nederlandse Taal vind ik een uiting van een dergelijk verdraaide benadering. Spelling wordt gezien als iets moeilijks waarin je wedstrijden kan organiseren. Juist een dergelijk iets kan pas ingang vinden wanneer we te maken hebben met een spelling die geen samenhang vertoont en allerlei uitzonderingen en merkwaardige toestanden in zich heeft.

In dat dictee gebruikt men natuurlijk vooral woorden die in het dagelijks leven nauwelijks voorkomen. Het draait er in feite om zoveel mogelijk woorden (en regels) uit het hoofd te leren. Het wordt daardoor eerder een quiz dan een test van de taalkennis. De winnaars zijn dan ook mensen die er speciaal voor oefenen. Zo krijgt men in Nederland het idee dat het Nederlands in Vlaanderen veel beter beheerst wordt, terwijl ik toch moet vaststellen dat er een groot verschil is tussen zij die beroepsmatig of voor hun hobby met spelling bezig zijn en de doorsnee taalgebruiker. De gemiddelde Vlaming beheerst de taal denk ik even goed of slecht als de gemiddelde Nederlander, zij het dat het soort fouten verschilt.

Maar inderdaad, met een logische en consequente spelling zou iedereen het dictee goed moeten kunnen maken en zouden de fouten hooguit kunnen komen door een gebrek aan woordenschat.

Spelling is een INSTRUMENT om een taal neer te schrijven. Geen afgod. Spelling is een MIDDEL om onze gesproken taal zo goed en samenhangend neer te schrijven. Op dat vlak was de middeleeuwer veel evenwichtiger: "paart" was "paart", want ja, dat sprak je zo uit. Geen "paard" omwille van een of ander regeltje dat men nadien heeft uitgepuurd (analogie). De regel van de analogie wordt trouwens maar halfweg opgevolgd (wel "paard" omwille van "paarden", maar geen "vaaz" omwille van "vazen").

Als je een instrument in de hand neemt om iets te vervaardigen, dan moet dat instrument zo ontworpen zijn dat het handig is, dat je als gebruiker niet voortdurend naar de handleiding moet zoeken. Dat er naslagwerken voor onze spelling ontworpen moeten worden, toont aan dat ons spellingsinstrument niet goed is uitgewerkt (natuurlijk, onze spelling heeft al een heel stuk van de weg afgelegd in vergelijking met bijvoorbeeld het Engels of Frans).

Anderzijds heb ik wel het idee dat het Nederlands een van de meest aan verandering onderhevige talen is. Het Frans, Duits en Engels zijn de voorbije eeuwen veel minder sterk veranderd volgens mij. Natuurlijk zitten er in vijf eeuwen oude tekst in die talen ook verouderde woorden, maar in het Nederlands is bijna elk woord wel veranderd gedurende die tijd. Als het Plakkaat van Verlatinghe leest, of de Statenbijbel, zie je toch wel een groot verschil met het huidige Nederlands en bepaalde woorden en vormen zijn zelfs nauwelijks of helemaal niet meer te begrijpen.

De vraag is dan hoe dat komt. Hebben onze voorouders zulke slechte spellingsregels gebruikt, of zijn hun nakomelingen zo eigenwijs geweest om er steeds veranderingen in te brengen?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

In dat dictee gebruikt men natuurlijk vooral woorden die in het dagelijks leven nauwelijks voorkomen. Het draait er in feite om zoveel mogelijk woorden (en regels) uit het hoofd te leren. Het wordt daardoor eerder een quiz dan een test van de taalkennis. De winnaars zijn dan ook mensen die er speciaal voor oefenen. Zo krijgt men in Nederland het idee dat het Nederlands in Vlaanderen veel beter beheerst wordt, terwijl ik toch moet vaststellen dat er een groot verschil is tussen zij die beroepsmatig of voor hun hobby met spelling bezig zijn en de doorsnee taalgebruiker. De gemiddelde Vlaming beheerst de taal denk ik even goed of slecht als de gemiddelde Nederlander, zij het dat het soort fouten verschilt.

Hierdoor wordt toch wel duidelijk dat taalbeheersing zich niet uit in de eerste plaats door een goede beheersing van de spelling. Spelling is immers een code, een afspraak.

Ik ga er trouwens vanuit dat ook woorden die niet tot het dagelijkse taalgebruik een logische spelling horen te krijgen. Dicteer me een wetenschappelijke tekst in het Hongaars (waarbij je de woorden traag en afzonderlijk uitspreekt) en ik zal bijna foutloos schrijven. Nochtans zal ik niets van het neergeschrevene begrijpen. Doe dat eens met een wetenschappelijke tekst in het Nederlands en ik weet op voorhand dat ik fouten zal schrijven. Dan vind ik dat er iets aan de hand is met de samenhangendheid van onze spelling (hier x, daar ks; hier c, daar s; hier t, daar th, hier c, daar k, enzovoort).

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Maar inderdaad, met een logische en consequente spelling zou iedereen het dictee goed moeten kunnen maken en zouden de fouten hooguit kunnen komen door een gebrek aan woordenschat.

En zouden mijns inziens beperkt blijven tot het los of aan elkaar schrijven van bepaalde woord(delen).

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Anderzijds heb ik wel het idee dat het Nederlands een van de meest aan verandering onderhevige talen is. Het Frans, Duits en Engels zijn de voorbije eeuwen veel minder sterk veranderd volgens mij. Natuurlijk zitten er in vijf eeuwen oude tekst in die talen ook verouderde woorden, maar in het Nederlands is bijna elk woord wel veranderd gedurende die tijd. Als het Plakkaat van Verlatinghe leest, of de Statenbijbel, zie je toch wel een groot verschil met het huidige Nederlands en bepaalde woorden en vormen zijn zelfs nauwelijks of helemaal niet meer te begrijpen.

Spelling is een andere zaak dan wat u aanhaalt. Taalontwikkeling en -verandering zijn nu eenmaal niet te stuiten en gaan bij bepaalde talen sneller dan in andere.

In de tijd van Vondel bijvoorbeeld heeft een heel barokke spelling ontwikkeld en ook gebruikt die eigenlijk niet overeenkwam met de uitspraak. Er stonden h's, y's, allerlei verdubbelingen die men gewoon niet uitsprak. Wel stond het "chique" om zo te schrijven. Een teken van geleerdheid; een houding die overgewaaid kwam uit Frankrijk.

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Hierdoor wordt toch wel duidelijk dat taalbeheersing zich niet uit in de eerste plaats door een goede beheersing van de spelling. Spelling is immers een code, een afspraak.

Ik ga er trouwens vanuit dat ook woorden die niet tot het dagelijkse taalgebruik een logische spelling horen te krijgen. Dicteer me een wetenschappelijke tekst in het Hongaars (waarbij je de woorden traag en afzonderlijk uitspreekt) en ik zal bijna foutloos schrijven. Nochtans zal ik niets van het neergeschrevene begrijpen. Doe dat eens met een wetenschappelijke tekst in het Nederlands en ik weet op voorhand dat ik fouten zal schrijven. Dan vind ik dat er iets aan de hand is met de samenhangendheid van onze spelling (hier x, daar ks; hier c, daar s; hier t, daar th, hier c, daar k, enzovoort).

Zo zou het inderdaad moeten zijn: een logiese en konsekwente spelling. Nu nog de rest van de Nederlandstaligen meekrijgen. Misschien kunt u eens uw suggesties indienen bij de makers van de Witte Spelling?

[Dimitri]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Spelling is een andere zaak dan wat u aanhaalt. Taalontwikkeling en -verandering zijn nu eenmaal niet te stuiten en gaan bij bepaalde talen sneller dan in andere.

In de tijd van Vondel bijvoorbeeld heeft een heel barokke spelling ontwikkeld en ook gebruikt die eigenlijk niet overeenkwam met de uitspraak. Er stonden h's, y's, allerlei verdubbelingen die men gewoon niet uitsprak. Wel stond het "chique" om zo te schrijven. Een teken van geleerdheid; een houding die overgewaaid kwam uit Frankrijk.

Dus dan ligt het aan de toen minder gelukkig gekozen spellingsregels dat men later zoveel veranderingen heeft moeten of willen aanbrengen?

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

De vraag is dan hoe dat komt. Hebben onze voorouders zulke slechte spellingsregels gebruikt, of zijn hun nakomelingen zo eigenwijs geweest om er steeds veranderingen in te brengen?

Ik denk dat men niet genoeg heeft veranderd en daardoor het geheel heeft verstoord. Men kwam onder De Vries-Te Winkel van een hoofdzakelijk analogische en historische spelling (au/ou, ij/ei, o/oo, a/aa, u/uu, e/ee, o/oi, s/sch, t/th, c/k...). Dit heeft men doorbroken door sterker fonologisch te werken, maar men is ergens halfweg gestopt. Daarenboven heeft men bij de laatste verandering een van de grondregels van DV-TW geschonden, nl. de spelling wordt geleid door "de beschaafde uitspraak". Plotseling is men n'en gaan schrijven waar er helemaal geen werden uitgesproken... Kortom, men is allerlei principes door elkaar aan het gooien.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Dimitri

Dus dan ligt het aan de toen minder gelukkig gekozen spellingsregels dat men later zoveel veranderingen heeft moeten of willen aanbrengen?

In die tijd was er nog geen vaste spelling en, als ik me niet vergis, gaat onze spelling niet terug op die spelling. Wel op - denk ik toch - de spelling Siegenbeek.