De "spoken" van onze samenleving

Jonas De muynck · 2 maart 2004, 09:52

De nazi's vervullen in ons collectieve geheugen een heel aparte plaats, ze staan symbool voor wat wij zogezegd niet (meer) zouden zijn, voor wat wij "overstegen" hebben. Ze legitimeren de bestaande maatschappelijke machtsverhoudingen, want die zouden zogezegd de enige buffer vormen tegen "vooroordelen" en "onmenselijkheid". Ik heb het al gezegd, maar voorbij de uniformen, voorbij de koppen en jaartallen, staat bij de nazi's een mechanisme centraal. Dat mechanisme is of zou onze enige tegenstander of vrees moeten zijn, namelijk de subjectiveringsprocessen.

Een interessant punt is hoe het individu met zijn eigen verlangens, gevoelen en individualiteit, steeds het slachtoffer wordt van “subjectiveringen”. In het geval van nazi-Duitsland gaat het vanzelfsprekend om de subjectivering tot "Ariër". De individualiteit van de mens wordt genegeerd en moet plaats maken voor zijn identiteit als "Ariër". Op die manier ontstaat een identiteit die door de gesubjectiveerde mens gewaardeerd wordt, want "Ariër" is onder nazi-Duitsland een "eretitel", een vrijgeleide voor een toekomst onder de hoede van het zogenaamde "Herrenvolk". De consequentie ervan is dat deze individualiteit (die dus geen individualiteit is) ook afsluitend en beperkend werkt. Om te kunnen spreken van "ariërs" dienen er immers ook "niet-ariërs" te zijn want die bepalen de grenzen van de identiteit van de "Ariërs". Instituten, instellingen of maatschappijen tout court "construeren" dus mensen, ze maken ze tot subjecten. Ze omschrijven hen dus als "communist", "socialist" of "arbeider" of "allochtoon" of “student” of "Ariër" of "Jood" en derhalve consolideren of normaliseren ze een potentiële situatie van verzet of weerstand . Die consolidatie is echter niet steeds gegarandeerd omdat "het individu" steeds bepaalde kenmerken heeft die niet binnen de eigenlijke subjectivering vallen . Verzet wordt dus vanuit die niet-gesubjectiveerde kern ontwikkeld. Dat verzet moet echter niet letterlijk gezien worden als geweld of terreur, maar eerder als een subtiele vorm van weerstand tegen de langzame afbraak van de eigen individualiteit.

Mensen zullen enkel zichzelf en anderen controleren wanneer er "objectieve" voorwaarden bestaan (die iedereen dus steeds zal verdedigen). Die “objectieve” voorwaarden worden geschapen in onze "wetenschappen", "universiteiten" en "rechtbanken" (de woorden "recht" en "universitas" alleen al zeggen genoeg over wat zij pretenderen te zijn). We beschouwen het dus als een "objectief" "feit" dat iemand die geen paspoort heeft "een allochtoon" is en derhalve niet in "ons" land kan blijven. We subjectiveren een individu tot iets wat we kunnen afzetten tegen “onszelf”. Omdat te kunnen doen, moeten we uiteraard onze identiteit als groep eerst construeren. Een iets provocatiever voorbeeld is de subjectivering tot "intellectueel" of “kunstenaar”.

Iemand subjectiveren tot "intellectueel" is defacto zijn individualiteit benoemen en bovenal benoemen met iets wat binnen een moderne samenleving hoog aangeschreven staat. Op die manier "is" het individu dus iets dat door anderen positief wordt gewaardeerd en plukt hij daar ook de vruchten van. Om die positie te bewaren moet hij echter steeds "zijn" en "volgen" wat "een intellectueel" hoort te zijn en kan hij dus geen gedrag stellen of gedachten uiten die omschreven worden als "niet-intellectueel". Hij wordt dus gecontroleerd, maar bovenal is hij zichzelf aan het controleren en staat hij in voor de bestendiging van een bepaalde maatschappelijke "consensus".

Dat is de "terreur" van de "liberale-democratieën" of van "het Westen", men wordt steeds gesubjectiveerd en derhalve genormaliseerd en uitgeschakeld. Men “krijgt” een bepaalde "identiteit" (Hegeliaans gezien is dat steeds een vervreemding van jezelf) maar men kan die ook verliezen, dus moet men steeds op zijn hoede zijn en doet men constant aan zelfcontrole en zelflegitimatie. De mensen uit de omgeving die met het individu verbonden zijn, controleren het individu eveneens, omdat zij uiteraard ook afhangen van een deel van dat individu. De redenering is dus kinderlijk eenvoudig: waarom nog een KGB nodig hebben, als mensen elkaar controleren?

De gelijkenissen met nazi-Duitsland zijn overduidelijk, maar worden steeds miskend.

In onze maatschappij doet men exact hetzelfde, maar worden mensen gewoon gesubjectiveerd tot iets anders. Diegenen die niet horen tot "de burgers" kunnen bijvoorbeeld met instemming van "de burgers" probleemloos het land worden uitgegooid. Voor al die subjectiveringen worden in tal van instituten en instellingen (de fameuze ISA's van Louis Althusser) de objectieve voorwaarden geschapen en gereproduceerd. Structureel gezien is de mens in een Westerse samenleving dus niet geëmancipeerd, maar uiterlijk gezien uiteraard wel. Dit heeft theoretisch gezien echter ook zijn consequenties natuurlijk, want "negatieve macht" (die enkel onderdrukt en verwerpt) roept veel sneller een reactie op, daar waar "positieve macht" (die dus subjectiveert en een identiteit geeft in plaats van vernietigt) veel diffuser is en derhalve "onzichtbaar" en niet alsdusdanig als pervers wordt gepercipieerd.

jeanblanquart · 2 maart 2004, 13:41

zeer interessante bijdrage! ik zal er later eens op reageren! maar ik denk (vrees) dat je grotendeels gelijk hebt: het Nazisme is enkel de groteske maar eerlijke uitvoering van de uiterste vorm van het liberaal kapitalisme waarin de mensen gereduceerd moeten wordne tot arbeidskracht (gehoorzaam voetvlok) tot heil (!!) van de machthebbers. zelfs de politic zijn enkel marionetten omdat de werkelijke lachthebbers achter de schermen opereren. In die zin waren de Nzi's dus eerlijker omdat zij hun uitroeingsprogramma's niet onder stoelen of banken schoven. De huidige machthebbers vermomme,n hun uitroeingsplannen (van allen die afwijken van de gehoorzeame arbeidskrachten) in religieuze conflicten, de oorlog tegen het terrorisme, de oorlog tegen drugs, hongersnoden (die uitgelokt kunnen worden), enzovoorts
jammer genoeg hebben ze daarmee het klimaat en het natturlijk aards evenwicht aangetast zodat het monster steeds angstiger zeal reageren en wellicht vroeg of laat weer 'eerlijker' zal worden!!! Nu al wordne miljoenen gebrandmerkt asl 'vluchtelingen' tweedehandsmensen!!!) die systematisch worden vermoord (direct of indriect)...

Jonas De muynck · 5 maart 2004, 09:37

Inderdaad, het is pijnlijk dat we zo neerslachtig moeten reageren, maar een oplossing voor dit probleem zie ik niet, althans niet op de korte termijn.

Xenon · 5 maart 2004, 09:56

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jonas De muynck

Inderdaad, het is pijnlijk dat we zo neerslachtig moeten reageren, maar een oplossing voor dit probleem zie ik niet, althans niet op de korte termijn.

Hoe zie je het dan op lange(re) termijn?

Jonas De muynck · 7 maart 2004, 20:09

Ik bedoel daarmee dat ik niet "in de kookpotten van de toekomst kan kijken"...

Wat is jouw mening?

2 maart 2004, 13:41	#2
jeanblanquart Schepen Geregistreerd: 22 juli 2002 Locatie: Varese (Noord-Italië) en nu weer Brussel Berichten: 468	zeer interessante bijdrage! ik zal er later eens op reageren! maar ik denk (vrees) dat je grotendeels gelijk hebt: het Nazisme is enkel de groteske maar eerlijke uitvoering van de uiterste vorm van het liberaal kapitalisme waarin de mensen gereduceerd moeten wordne tot arbeidskracht (gehoorzaam voetvlok) tot heil (!!) van de machthebbers. zelfs de politic zijn enkel marionetten omdat de werkelijke lachthebbers achter de schermen opereren. In die zin waren de Nzi's dus eerlijker omdat zij hun uitroeingsprogramma's niet onder stoelen of banken schoven. De huidige machthebbers vermomme,n hun uitroeingsplannen (van allen die afwijken van de gehoorzeame arbeidskrachten) in religieuze conflicten, de oorlog tegen het terrorisme, de oorlog tegen drugs, hongersnoden (die uitgelokt kunnen worden), enzovoorts jammer genoeg hebben ze daarmee het klimaat en het natturlijk aards evenwicht aangetast zodat het monster steeds angstiger zeal reageren en wellicht vroeg of laat weer 'eerlijker' zal worden!!! Nu al wordne miljoenen gebrandmerkt asl 'vluchtelingen' tweedehandsmensen!!!) die systematisch worden vermoord (direct of indriect)... __________________ "Only two things are infinite, the universe and human stupidity, and I'm not sure about the former." (Albert Einstein) "I gained nothing at all from Supreme Enlightenment, and for that very reason it is called Supreme Enlightenment." (Boedha)

2 maart 2004, 09:52	#1
Jonas De muynck Provinciaal Gedeputeerde Geregistreerd: 21 juni 2002 Locatie: Schaarbeek Berichten: 891	De nazi's vervullen in ons collectieve geheugen een heel aparte plaats, ze staan symbool voor wat wij zogezegd niet (meer) zouden zijn, voor wat wij "overstegen" hebben. Ze legitimeren de bestaande maatschappelijke machtsverhoudingen, want die zouden zogezegd de enige buffer vormen tegen "vooroordelen" en "onmenselijkheid". Ik heb het al gezegd, maar voorbij de uniformen, voorbij de koppen en jaartallen, staat bij de nazi's een mechanisme centraal. Dat mechanisme is of zou onze enige tegenstander of vrees moeten zijn, namelijk de subjectiveringsprocessen. Een interessant punt is hoe het individu met zijn eigen verlangens, gevoelen en individualiteit, steeds het slachtoffer wordt van “subjectiveringen”. In het geval van nazi-Duitsland gaat het vanzelfsprekend om de subjectivering tot "Ariër". De individualiteit van de mens wordt genegeerd en moet plaats maken voor zijn identiteit als "Ariër". Op die manier ontstaat een identiteit die door de gesubjectiveerde mens gewaardeerd wordt, want "Ariër" is onder nazi-Duitsland een "eretitel", een vrijgeleide voor een toekomst onder de hoede van het zogenaamde "Herrenvolk". De consequentie ervan is dat deze individualiteit (die dus geen individualiteit is) ook afsluitend en beperkend werkt. Om te kunnen spreken van "ariërs" dienen er immers ook "niet-ariërs" te zijn want die bepalen de grenzen van de identiteit van de "Ariërs". Instituten, instellingen of maatschappijen tout court "construeren" dus mensen, ze maken ze tot subjecten. Ze omschrijven hen dus als "communist", "socialist" of "arbeider" of "allochtoon" of “student” of "Ariër" of "Jood" en derhalve consolideren of normaliseren ze een potentiële situatie van verzet of weerstand . Die consolidatie is echter niet steeds gegarandeerd omdat "het individu" steeds bepaalde kenmerken heeft die niet binnen de eigenlijke subjectivering vallen . Verzet wordt dus vanuit die niet-gesubjectiveerde kern ontwikkeld. Dat verzet moet echter niet letterlijk gezien worden als geweld of terreur, maar eerder als een subtiele vorm van weerstand tegen de langzame afbraak van de eigen individualiteit. Mensen zullen enkel zichzelf en anderen controleren wanneer er "objectieve" voorwaarden bestaan (die iedereen dus steeds zal verdedigen). Die “objectieve” voorwaarden worden geschapen in onze "wetenschappen", "universiteiten" en "rechtbanken" (de woorden "recht" en "universitas" alleen al zeggen genoeg over wat zij pretenderen te zijn). We beschouwen het dus als een "objectief" "feit" dat iemand die geen paspoort heeft "een allochtoon" is en derhalve niet in "ons" land kan blijven. We subjectiveren een individu tot iets wat we kunnen afzetten tegen “onszelf”. Omdat te kunnen doen, moeten we uiteraard onze identiteit als groep eerst construeren. Een iets provocatiever voorbeeld is de subjectivering tot "intellectueel" of “kunstenaar”. Iemand subjectiveren tot "intellectueel" is defacto zijn individualiteit benoemen en bovenal benoemen met iets wat binnen een moderne samenleving hoog aangeschreven staat. Op die manier "is" het individu dus iets dat door anderen positief wordt gewaardeerd en plukt hij daar ook de vruchten van. Om die positie te bewaren moet hij echter steeds "zijn" en "volgen" wat "een intellectueel" hoort te zijn en kan hij dus geen gedrag stellen of gedachten uiten die omschreven worden als "niet-intellectueel". Hij wordt dus gecontroleerd, maar bovenal is hij zichzelf aan het controleren en staat hij in voor de bestendiging van een bepaalde maatschappelijke "consensus". Dat is de "terreur" van de "liberale-democratieën" of van "het Westen", men wordt steeds gesubjectiveerd en derhalve genormaliseerd en uitgeschakeld. Men “krijgt” een bepaalde "identiteit" (Hegeliaans gezien is dat steeds een vervreemding van jezelf) maar men kan die ook verliezen, dus moet men steeds op zijn hoede zijn en doet men constant aan zelfcontrole en zelflegitimatie. De mensen uit de omgeving die met het individu verbonden zijn, controleren het individu eveneens, omdat zij uiteraard ook afhangen van een deel van dat individu. De redenering is dus kinderlijk eenvoudig: waarom nog een KGB nodig hebben, als mensen elkaar controleren? De gelijkenissen met nazi-Duitsland zijn overduidelijk, maar worden steeds miskend. In onze maatschappij doet men exact hetzelfde, maar worden mensen gewoon gesubjectiveerd tot iets anders. Diegenen die niet horen tot "de burgers" kunnen bijvoorbeeld met instemming van "de burgers" probleemloos het land worden uitgegooid. Voor al die subjectiveringen worden in tal van instituten en instellingen (de fameuze ISA's van Louis Althusser) de objectieve voorwaarden geschapen en gereproduceerd. Structureel gezien is de mens in een Westerse samenleving dus niet geëmancipeerd, maar uiterlijk gezien uiteraard wel. Dit heeft theoretisch gezien echter ook zijn consequenties natuurlijk, want "negatieve macht" (die enkel onderdrukt en verwerpt) roept veel sneller een reactie op, daar waar "positieve macht" (die dus subjectiveert en een identiteit geeft in plaats van vernietigt) veel diffuser is en derhalve "onzichtbaar" en niet alsdusdanig als pervers wordt gepercipieerd.

5 maart 2004, 09:37	#3
Jonas De muynck Provinciaal Gedeputeerde Geregistreerd: 21 juni 2002 Locatie: Schaarbeek Berichten: 891	Inderdaad, het is pijnlijk dat we zo neerslachtig moeten reageren, maar een oplossing voor dit probleem zie ik niet, althans niet op de korte termijn.

7 maart 2004, 20:09	#5
Jonas De muynck Provinciaal Gedeputeerde Geregistreerd: 21 juni 2002 Locatie: Schaarbeek Berichten: 891	Ik bedoel daarmee dat ik niet "in de kookpotten van de toekomst kan kijken"... Wat is jouw mening?