Rechts klaagt "ondervertegenwoordigd" te zijn in de intellectuele wereld. Eigen fout!

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door brother paul

ik ben in de weekens ingepalmd door de vrouw en kids

Gelukkig is het nu maandag

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door brother paul

werkt niet, aangezien het geld terug in het systeem komt.

Uiteraard komt dat terug in het systeem, je wou toch geld om te investeren ? Of om schulden af te lossen, of wat dan ook ... Bij inflatie gaat dat geld weg uit het systeem, het wordt opgenomen in de verhoging van de prijs. Broeder, welke doelstelling heb je nu uiteindelijk, vraag ik me nu even af.

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Uiteraard komt dat terug in het systeem, je wou toch geld om te investeren ? Of om schulden af te lossen, of wat dan ook ... Bij inflatie gaat dat geld weg uit het systeem, het wordt opgenomen in de verhoging van de prijs. Broeder, welke doelstelling heb je nu uiteindelijk, vraag ik me nu even af.

Broeder ?

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Uiteraard komt dat terug in het systeem, je wou toch geld om te investeren ? Of om schulden af te lossen, of wat dan ook ... Bij inflatie gaat dat geld weg uit het systeem, het wordt opgenomen in de verhoging van de prijs. Broeder, welke doelstelling heb je nu uiteindelijk, vraag ik me nu even af.

geld aflossen is mensen terug geld geven. Dus uw geld beschikbaar in het systeem stijgt weer, dus je maakt inflatie, en je komt weer op dezelfde waarde terug vanwaar je vertrokken bent.

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door brother paul

geld aflossen is mensen terug geld geven. Dus uw geld beschikbaar in het systeem stijgt weer, dus je maakt inflatie, en je komt weer op dezelfde waarde terug vanwaar je vertrokken bent.

Je bent een vreemde vogel Broeder, je vraagt ons geld om schulden af te lossen en dan herval je in een systeem dat nu net tot al deze schulden geleid heeft. Hoe kunnen we nu verder ? Dan ook dezelfde oefening nog eens doen tot het duidelijk wordt of zo ? Herinner U uw vriend Einstein, nogal gevat zei hij dat de mensheid z'n problemen niet opgelost krijgt binnen hetzelfde denken dan waarin de problemen veroorzaakt worden. Het lijkt er nu heel sterk op dat je nu zelf een mooi voorbeeld hiervan geeft, niet dan ? Anders gesteld, waarom vertaal je deflatie steeds naar inflatie, waarom doe je dat ? De macht der gewoonte of zoiets ?

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door brother paul

geld aflossen is mensen terug geld geven. Dus uw geld beschikbaar in het systeem stijgt weer, dus je maakt inflatie, en je komt weer op dezelfde waarde terug vanwaar je vertrokken bent.

Broeder, misschien kan je het ook op een andere manier bekijken en een verschillenanalyse opmaken, net zoals in de oefening deze vragen gesteld worden. Kort gezegd :

• Op een gegeven moment is er geld tekort als gevolg van een eenzijdig inflatoire economie, dit is een logisch gevolg van het alsmaar laten stijgen van de prijzen. Elke keer als er geld bijgedrukt wordt door de overheid, gaat dat geld op in de stijgende prijzen.

• De bank begrijpt dit ook en probeert een alternatieve weg om geld te creëren, ze verzinnen door dit tekort aan geld het welbekende Fractional Reserve Banking systeem. Men creëert dus in grote getalen schulden die op één of andere manier moeten terugbetaald te worden. Door de grootschaligheid van dergelijke spitsvondigheden valt het niet zo op dat dat geld niet echt bestaat, het zijn virtuele kapitaalsinjecties waarvan we denken dat het allemaal echt is, niet waar ? Op dit moment laten we de rente die we moeten betalen best nog buiten beschouwing.

Nu, aangezien heel deze schuldenberg ons de grootste kopzorgen geeft, draaien we gewoon even het systeem om. Wat blijkt ? Alsof het een wonder is creëren we bij deflatie ook geld, ditmaal uit de reeds bestaande geldhoeveelheid, gewoon een kwestie van relativiteit. Op zich is dat natuurlijk geen wonder maar gewoon de toepassing van economische basisbeginselen zoals je zelf hebt kunnen constateren middels de oefening, helemaal niet zo moeilijk. Dit geeft ons hoop aangezien we middels deze methodiek op een menswaardige manier alle schulden kunnen aflossen. Tot hier niets dan positief nieuws dus, hiermee kunnen we het vertrouwen onder de bevolking rehabiliteren, oef, licht in de duisternis.

Maar dan komt het, beste Broeder, het echte geld dat we net gevonden hebben om al die schulden af te lossen (en meer), ga je wederom laten opgaan in het stijgen van de prijzen, en weg alle hoop, en daarmee ook het geld dat we konden aanwenden om zinnige dingen te doen. Hoe verklaar je nu zoiets Broeder ? Denken dat die verklaringen er in de 21ste eeuw nog niet zijn, dat zou pas echt pijnlijk worden, denk je niet ? Het zou betekenen dat we beter onderwijs afschaffen, niet waar ?

[MIS]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Broeder, misschien kan je het ook op een andere manier bekijken en een verschillenanalyse opmaken, net zoals in de oefening deze vragen gesteld worden. Kort gezegd :

• Op een gegeven moment is er geld tekort als gevolg van een eenzijdig inflatoire economie, dit is een logisch gevolg van het alsmaar laten stijgen van de prijzen. Elke keer als er geld bijgedrukt wordt door de overheid, gaat dat geld op in de stijgende prijzen.

• De bank begrijpt dit ook en probeert een alternatieve weg om geld te creëren, ze verzinnen door dit tekort aan geld het welbekende Fractional Reserve Banking systeem. Men creëert dus in grote getalen schulden die op één of andere manier moeten terugbetaald te worden. Door de grootschaligheid van dergelijke spitsvondigheden valt het niet zo op dat dat geld niet echt bestaat, het zijn virtuele kapitaalsinjecties waarvan we denken dat het allemaal echt is, niet waar ? Op dit moment laten we de rente die we moeten betalen best nog buiten beschouwing.

Nu, aangezien heel deze schuldenberg ons de grootste kopzorgen geeft, draaien we gewoon even het systeem om. Wat blijkt ? Alsof het een wonder is creëren we bij deflatie ook geld, ditmaal uit de reeds bestaande geldhoeveelheid, gewoon een kwestie van relativiteit. Op zich is dat natuurlijk geen wonder maar gewoon de toepassing van economische basisbeginselen zoals je zelf hebt kunnen constateren middels de oefening, helemaal niet zo moeilijk. Dit geeft ons hoop aangezien we middels deze methodiek op een menswaardige manier alle schulden kunnen aflossen. Tot hier niets dan positief nieuws dus, hiermee kunnen we het vertrouwen onder de bevolking rehabiliteren, oef, licht in de duisternis.

Maar dan komt het, beste Broeder, het echte geld dat we net gevonden hebben om al die schulden af te lossen (en meer), ga je wederom laten opgaan in het stijgen van de prijzen, en weg alle hoop, en daarmee ook het geld dat we konden aanwenden om zinnige dingen te doen. Hoe verklaar je nu zoiets Broeder ? Denken dat die verklaringen er in de 21ste eeuw nog niet zijn, dat zou pas echt pijnlijk worden, denk je niet ? Het zou betekenen dat we beter onderwijs afschaffen, niet waar ?

Broeder ?

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Broeder, misschien kan je het ook op een andere manier bekijken en een verschillenanalyse opmaken, net zoals in de oefening deze vragen gesteld worden. Kort gezegd :

• Op een gegeven moment is er geld tekort als gevolg van een eenzijdig inflatoire economie, dit is een logisch gevolg van het alsmaar laten stijgen van de prijzen. Elke keer als er geld bijgedrukt wordt door de overheid, gaat dat geld op in de stijgende prijzen.

P: ten eerste, zit je natuurlijk met een exogene factor vooronze economie, dat is dat we geen grondstoffen hebben, en als onze grondstoffen duurder betaald worden, stijgt die kostprijs
De inflatie daarvan het gevolg zou in feite niet in de indexering mogen zitten, dat is een van onze grootste fouten die we maken, ik zie het nut niet in als je brandstof ziet verdubbelen in prijs, om te gaan stellen dat dit eeen waardevast gegeven is, en dat wij dus als Belg het recht hebben om evenveel te verdienen, en dat we dit dus gewoon bij ons inkomen voegen en dan een beetje later meer verdienen zonder daarom naar de export toe geredeneerd een hogere toegevoegde waarde te scheppen.


Bovendien wat doe je als uw economisch draagvlak 10% groter wordt, en er 10% meer mensen komen wonen in uw land, zou je toch veronderstellen dat er automatisch 10% meer inkomen, meer geld nodig is. Dus zonder inflatie gerekend moet je dan ook geld bijdrukken.

Dus de statement gewoon geld bijdrukken die dan automatisch tot inflatie leidt is nogal raar in die context of in andere contexten.

MIS:
• De bank begrijpt dit ook en probeert een alternatieve weg om geld te creëren, ze verzinnen door dit tekort aan geld het welbekende Fractional Reserve Banking systeem. Men creëert dus in grote getalen schulden die op één of andere manier moeten terugbetaald te worden. Door de grootschaligheid van dergelijke spitsvondigheden valt het niet zo op dat dat geld niet echt bestaat, het zijn virtuele kapitaalsinjecties waarvan we denken dat het allemaal echt is, niet waar ? Op dit moment laten we de rente die we moeten betalen best nog buiten beschouwing.

P:
En geld wordt ook 'geschapen' op de meest exotische manieren: ofwel via Beurs stijgingen, maar ook aleluja via Shorting... , en ja banken die leningen uitschrijven is het geld van een ander die geparkeerd wordt gaan herinvesteren in iets anders. Hoe sneller we dit doen, hoe hoger de multiplicator. De vraag is gewoon wanneer maak je geld die er niet is...

Dus dat fractional reserve banking is volgens mij iets anders: dat is de verhouding tussen echt geld of activa van de bank, versus het uitgeleende bedrag, en vooral het belegde bedrag.
Volgens mij kan theoretisch die fractional reserve 1 euro zijn, versus een bezit van 1 trillion, als de balansen maar kloppen.

De eis om de fraction reserver of TIER1 ineens volle crisis op een moment dat je geen geld kunt lenen aan de kapitaalmarkt op te trekkenv an 8% naar 12% vond ik een van de meest lugubere dingen die ik ooit gezien heb ???
Als een bank zelfs met Negatieve Tier1 ratio zou zitten ( waarom niet ?) dan zie ik nog niet in waarom zij op papier failliet zou zijn... Een particulier kan perfect in zijn leven met een Tier1 ratio van -10.000% zitten en 10 jaar moeten werken om zijn schulden af te betalen... en geen kat die daarover kraait, integendeel men vindt het normaal. Een bank wordt geacht om zo een reserve aan te houden waar hij bij een Bank run eventjes onmiddellijk al zijn klanten kan bedienen ??? Je ziet van hier hoe belachelijk dat idee is volle crisis als hun tier1 een deuk krijgt om te gaan eisen dat dit 50% moet verhogen.. Nooit gezien en het meest belachelijke dat ik ooit gezien heb

MIS
Nu, aangezien heel deze schuldenberg ons de grootste kopzorgen geeft, draaien we gewoon even het systeem om. Wat blijkt ? Alsof het een wonder is creëren we bij deflatie ook geld, ditmaal uit de reeds bestaande geldhoeveelheid, gewoon een kwestie van relativiteit. Op zich is dat natuurlijk geen wonder maar gewoon de toepassing van economische basisbeginselen zoals je zelf hebt kunnen constateren middels de oefening, helemaal niet zo moeilijk. Dit geeft ons hoop aangezien we middels deze methodiek op een menswaardige manier alle schulden kunnen aflossen. Tot hier niets dan positief nieuws dus, hiermee kunnen we het vertrouwen onder de bevolking rehabiliteren, oef, licht in de duisternis.

P:
Je schept geen geld bij deflatie, je hebt gewoon 'geld over' , maar dat is dan ook gewoon geld die je niet mag gebruiken... Bekijk het zo, stel dat de Europese bank alle biljetjes die ze in omloop heeft, dezelfde volume eens zou bijdrukken. Dus op papier is de geldvoorraad van europa ineens DUBBEL zo groot. Zolang ze die voorraad in de stock houdt en niet op de markt gooit is er geen probleem... Vanaf ze die voorraad ineens vrijgeeft om de schulden af te lossen halveert de waarde van de euro...
Dat is identiek hetzelfde wat jij daar voorstelt te doen.
Trouwens bel naar de nationale bank, en stel uw idee voor aan iemand die daar een beetje verstand van heeft, en je zult volgens mij hetzelfde antwoord krijgen.

MIS
Maar dan komt het, beste Broeder, het echte geld dat we net gevonden hebben om al die schulden af te lossen (en meer), ga je wederom laten opgaan in het stijgen van de prijzen, en weg alle hoop, en daarmee ook het geld dat we konden aanwenden om zinnige dingen te doen. Hoe verklaar je nu zoiets Broeder ? Denken dat die verklaringen er in de 21ste eeuw nog niet zijn, dat zou pas echt pijnlijk worden, denk je niet ? Het zou betekenen dat we beter onderwijs afschaffen, niet waar ?

[MIS]

Ten eerste, zit je natuurlijk met een exogene factor voor onze economie, dat is dat we geen grondstoffen hebben, en als onze grondstoffen duurder betaald worden, stijgt die kostprijs. De inflatie daarvan het gevolg zou in feite niet in de indexering mogen zitten, dat is een van onze grootste fouten die we maken, ik zie het nut niet in als je brandstof ziet verdubbelen in prijs, om te gaan stellen dat dit een waardevast gegeven is, en dat wij dus als Belg het recht hebben om evenveel te verdienen, en dat we dit dus gewoon bij ons inkomen voegen en dan een beetje later meer verdienen zonder daarom naar de export toe geredeneerd een hogere toegevoegde waarde te scheppen.

Begrijp wat je wil zeggen, niet onterecht. Vertaal even om te zien of we wel hetzelfde zeggen hier. Als er een schaarste is aan goederen en hierdoor de prijs stijgt (ic normaal principe van vraag en aanbod), dan is het niet logisch dat automatisch onze lonen ook stijgen. Niet enkel ‘verdampt’ dan de geldhoeveelheid maar ook wordt de verkeerde perceptie gewekt dat er geen schaarste zou zijn. Nu, los van deze vervorming van economie zitten we volgens de oefening nog maar op het niveau van het aflossen van de schulden. En deze schulden, beste Broeder, hebben op zich niets met die schaarste te maken aangezien het hier gaat om productie van goederen die reeds heeft plaats gehad. In het ergste geval kan je zeggen dat de opbouw van die schulden nu net die schaarste in de hand werken, begrijp je ?

Bovendien wat doe je als uw economisch draagvlak 10% groter wordt, en er 10% meer mensen komen wonen in uw land, zou je toch veronderstellen dat er automatisch 10% meer inkomen, meer geld nodig is. Dus zonder inflatie gerekend moet je dan ook geld bijdrukken.

Dat zou je zo kunnen zien inderdaad maar zoals we gezien hebben kan dit evengoed door de prijzen te laten dalen. Immers, dat zijn economische wetten, bij een toevoer aan goederen (ic als gevolg van meer volk) en bij gelijke geldhoeveelheid, dan daalt de prijs. Kortom, er is nog iets anders aan de hand dat veel fundamenteler fout zit.

Dus de statement gewoon geld bijdrukken die dan automatisch tot inflatie leidt is nogal raar in die context of in andere contexten.

Dat is ook de statement niet uiteindelijk, er is economisch gezien geen reden om überhaupt geld bij te drukken. Middels een evenwichtig gebruik van inflatie EN deflatie kan een monetair evenwicht perfect geregeld worden, daar dienen deze economische tools voor. Maar heb je al eens stilgestaan bij de rol van die rente ? Geef even een eenvoudig voorbeeld die perfect past binnen de oefening zoals voorgesteld

• Er wordt 8.000 uitgeleend, er is maar 8.000 geldhoeveelheid
• De bank vraagt bvb 10 % voor de zgn ‘dienst der lening’
• Er moet dan 8.800 terugbetaald worden

Stel dat jij een lening hebt van 4.000, je moet dan 4.400 terugbetalen. Zoals gebruikelijk wil je winst maken + je moet die rente terugbetalen. Hoe ga je dat nu doen ? Zou het dan niet logisch zijn dat je je producten voor een zo hoog mogelijke prijs verkoopt ? Als dat niet lukt zal je wel proberen om zoveel mogelijk te verkopen met iets minder rendement, niet dan ? Je zal bvb heel veel reclame willen maken om dat aan mij verkocht te krijgen. En nog veel meer van dat, de essentiële vraag is echter van wie of waar nu die extra 400 rente vandaan moet komen, die bestaat helemaal niet als extra in het systeem, of denk je van wel ? Kort gezegd, je zal dat geld van iemand anders moeten afpakken, op een of andere manier, niet dan ?

ps : kom later terug op de rest, heb nu vergadering met de vakbond ...

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Begrijp wat je wil zeggen, niet onterecht. Vertaal even om te zien of we wel hetzelfde zeggen hier. Als er een schaarste is aan goederen en hierdoor de prijs stijgt (ic normaal principe van vraag en aanbod), dan is het niet logisch dat automatisch onze lonen ook stijgen. Niet enkel ‘verdampt’ dan de geldhoeveelheid maar ook wordt de verkeerde perceptie gewekt dat er geen schaarste zou zijn. Nu, los van deze vervorming van economie zitten we volgens de oefening nog maar op het niveau van het aflossen van de schulden. En deze schulden, beste Broeder, hebben op zich niets met die schaarste te maken aangezien het hier gaat om productie van goederen die reeds heeft plaats gehad. In het ergste geval kan je zeggen dat de opbouw van die schulden nu net die schaarste in de hand werken, begrijp je ?
Dat zou je zo kunnen zien inderdaad maar zoals we gezien hebben kan dit evengoed door de prijzen te laten dalen. Immers, dat zijn economische wetten, bij een toevoer aan goederen (ic als gevolg van meer volk) en bij gelijke geldhoeveelheid, dan daalt de prijs. Kortom, er is nog iets anders aan de hand dat veel fundamenteler fout zit.
Dat is ook de statement niet uiteindelijk, er is economisch gezien geen reden om überhaupt geld bij te drukken. Middels een evenwichtig gebruik van inflatie EN deflatie kan een monetair evenwicht perfect geregeld worden, daar dienen deze economische tools voor. Maar heb je al eens stilgestaan bij de rol van die rente ? Geef even een eenvoudig voorbeeld die perfect past binnen de oefening zoals voorgesteld

• Er wordt 8.000 uitgeleend, er is maar 8.000 geldhoeveelheid
• De bank vraagt bvb 10 % voor de zgn ‘dienst der lening’
• Er moet dan 8.800 terugbetaald worden

Stel dat jij een lening hebt van 4.000, je moet dan 4.400 terugbetalen. Zoals gebruikelijk wil je winst maken + je moet die rente terugbetalen. Hoe ga je dat nu doen ? Zou het dan niet logisch zijn dat je je producten voor een zo hoog mogelijke prijs verkoopt ? Als dat niet lukt zal je wel proberen om zoveel mogelijk te verkopen met iets minder rendement, niet dan ? Je zal bvb heel veel reclame willen maken om dat aan mij verkocht te krijgen. En nog veel meer van dat, de essentiële vraag is echter van wie of waar nu die extra 400 rente vandaan moet komen, die bestaat helemaal niet als extra in het systeem, of denk je van wel ? Kort gezegd, je zal dat geld van iemand anders moeten afpakken, op een of andere manier, niet dan ?

ps : kom later terug op de rest, heb nu vergadering met de vakbond ...

Wel als je de definitie hanteert, dat je een 'vaste prijs wilt' voor alle producten, dan is het effect van een monetair beleid die continu de geldvoorraad aanpast dat je ervoor probeert te zorgen dat een pakket goederen en diensten altijd ongeveer aan dezelfde prijs verkocht worden. Netto is dat ook het eenvoudigste.

Uw deflatiescenario is leuk, maar je ziet van hier, distributie en productie heeft de neiging om de prijsdalingen te vergeten en de prijsstijgingen aan te reken.. zeg maar een 'clicket systeem'. Terwijl het reverse clicket niet bestaat. Dus het gevolg van deflatie zou zijn dat alle lonen, huurprijzen, zouden zakken, maar niet de voeding, restaurantkaarten, etc... Dus ik zie daar een gigantisch probleem om dat te realiseren, het zou een absolute prijscontrole verwachten.

IN het geval van interesten: verplichten interesten ons om meer te rekenen ??

Kijk volgens mij zijn interesten van de nationale bank uit bepaald op een marge die de economie stuurt. Een groei van 10% bvb duw je de interest omhaag, een recessie van -10% duw je de interest omlaag.
Maar om te stellen dat interesten afromen is van de winst ? Vanuit de nationale bank geredeneerd denk ik dat je gelijk hebt; Vanuit het risico van investeringen, en risico van banken geredeneerd denk ik dat je geen gelijk hebt. ALles wat je doet is onderhevig aan risico, en elk risico moet ergens betaald worden. Bekijk het zo als je 1:100 risico hebt op falen van uw 'ontlener' moet je 1% interest extra hebben om die kostprijs te solidariseren en te kunnen betalen. Als je een gebouw als onderpand krijgt, en uw kostprijs van geld op 10jaar als bank is 4%, en je rekent 4.5%, zou je kunnen stellen dat de bank zegt ik heb 1:200ste kosten aan uw dossier, of bvb ik heb informatorisch/administratief/organisatorisch 1:400ste kosten en heb bvb 1:400ste risico om mijn geld te verliezen in uw dossier (huis is bvb niet bestaand bvb en je hebt een frauduleus dossier)
Dus die interesten zijn gewoon 'risico verzekeringen'. Je zou het ook kunnen splitsen, en zeggen je betaalt 3% interest of de prijs van de nationale bank, en je krijgt 500euro per jaar dossierkosten, en je hebt een verplichte schuldsaldo tegenverzekering te nemen van 500euro per jaar. Het zou op die manier transparanter kunnen zijn.

[MIS]

Je schept geen geld bij deflatie, je hebt gewoon 'geld over' , maar dat is dan ook gewoon geld die je niet mag gebruiken... Bekijk het zo, stel dat de Europese bank alle biljetjes die ze in omloop heeft, dezelfde volume eens zou bijdrukken. Dus op papier is de geldvoorraad van europa ineens DUBBEL zo groot. Zolang ze die voorraad in de stock houdt en niet op de markt gooit is er geen probleem... Vanaf ze die voorraad ineens vrijgeeft om de schulden af te lossen halveert de waarde van de euro... Dat is identiek hetzelfde wat jij daar voorstelt te doen. Trouwens bel naar de nationale bank, en stel uw idee voor aan iemand die daar een beetje verstand van heeft, en je zult volgens mij hetzelfde antwoord krijgen.

Allemaal mooi en wel, ik geloof je zelfs. Nu, waarom maakt men dan zo een heisa van die staatsschuld ? Zoals je zelf stelt, bij deflatie ‘schep’ je geen geld, het is gewoon ‘over’ (ic het komt vrij door de verlaging van de prijzen). En vervolgens ga je verder … “maar je mag dat geld niet gebruiken.” Halvering van de Euro ? Je wil zeggen dat een bevolking enkele jaren langer laten werken in functie van geld dat er wel is maar je niet mag gebruiken opweegt tegen een zgn halvering van de Euro ? En wat, beste Broeder, dat je deze methodiek iets ruimer bekijkt, mondiaal dus. Halveren dan alle munten waardoor ze helemaal niet halveren, wat denk je zelf ? En waarom gooit men dat geld niet op de markt, angst voor inflatie misschien ? Herinner dat we het nu niet over inflatie hebben maar net andersom, vanwaar die angst dan steeds ? Nog anders, er heeft niemand gezegd dat we dat geld dat vrijkomt bij deflatie zomaar op de markt gaan gooien, dat zou in de huidige omstandigheden wat geven, dat begrijp ik ook. Het is een beetje als het Lotto effect, er zullen erbij zijn die zich te pletter kopen, anderen zullen eerst even nadenken. Bij deflatie is dat net hetzelfde, er zijn er bij die dan in een soort inflatoire waan terecht komen en helemaal niet meer doorhebben dat het over deflatie ging. Hoe komt dat nu zo ? We kunnen toch zonder probleem dat vrijgekomen geld op een doordachte manier aanwenden, niet dan ? Bij de Nationale Bank denken ze nog steeds inflatoir en heeft men de term deflatie uit het geheugen verbannen, is je dat nog niet opgevallen ? Waarom denk je dat dat zo is ?

[MIS]

Wel als je de definitie hanteert, dat je een 'vaste prijs wilt' voor alle producten, dan is het effect van een monetair beleid die continu de geldvoorraad aanpast dat je ervoor probeert te zorgen dat een pakket goederen en diensten altijd ongeveer aan dezelfde prijs verkocht worden. Netto is dat ook het eenvoudigste.

Interessant Broeder, je bedoelt dat een appel dan altijd even duur zou blijven, zowel in België als bvb in China ? Laat ons even aannemen dat die appel niet schaars wordt, dan zou dat betekenen dat er ook een mondiaal monetair evenwicht is, is het dat wat je hiermee wil zeggen ?

Uw deflatiescenario is leuk, maar je ziet van hier, distributie en productie heeft de neiging om de prijsdalingen te vergeten en de prijsstijgingen aan te reken.. zeg maar een 'clicket systeem'. Terwijl het reverse clicket niet bestaat. Dus het gevolg van deflatie zou zijn dat alle lonen, huurprijzen, zouden zakken, maar niet de voeding, restaurantkaarten, etc... Dus ik zie daar een gigantisch probleem om dat te realiseren, het zou een absolute prijscontrole verwachten.

Het gaat om die vreemde neiging inderdaad, waarom zou men dat nog steeds willen doen ? Immers, geld is geen probleem, dat werkt voor ons waarvan ik vrees, gezien de gigantische schuldenberg, dat het dat nu niet doet. Broeder, als we systemen hebben ingevoerd, kunnen we ze dan ook niet wijzigen en aanpassen aan de tand des tijds ?

In het geval van interesten: verplichten interesten ons om meer te rekenen ??

Dat is m’n vraag inderdaad, waar ga je die rente halen als deze niet in het circuit werd gebracht. Moeten we bij leningen niet extra geld zien te vinden bovenop de traditionele winst zoals men deze nu interpreteert. Zoals je wellicht hebt kunnen afleiden middels de oefening is die rente op zichzelf helemaal niet nodig. Vreemde vaststelling, niet waar ?

Kijk volgens mij zijn interesten van de nationale bank uit bepaald op een marge die de economie stuurt. Een groei van 10% bvb duw je de interest omhaag, een recessie van -10% duw je de interest omlaag. Maar om te stellen dat interesten afromen is van de winst ? Vanuit de nationale bank geredeneerd denk ik dat je gelijk hebt; Vanuit het risico van investeringen, en risico van banken geredeneerd denk ik dat je geen gelijk hebt.

Je spreekt steeds over een risico, is dat nu niet een probleem dat ontstaat vanuit deze eenzijdig inflatoire economie ? Vandaag hebben we al schrik dat ons geld morgen niets meer waard zal zijn, wat heeft dit nog met economie te maken ? Stel me bij die continue angst toch wel ernstige vragen, jij niet ?

Alles wat je doet is onderhevig aan risico, en elk risico moet ergens betaald worden. Bekijk het zo als je 1:100 risico hebt op falen van uw 'ontlener' moet je 1% interest extra hebben om die kostprijs te solidariseren en te kunnen betalen. Als je een gebouw als onderpand krijgt, en uw kostprijs van geld op 10jaar als bank is 4%, en je rekent 4.5%, zou je kunnen stellen dat de bank zegt ik heb 1:200ste kosten aan uw dossier, of bvb ik heb informatorisch/administratief/organisatorisch 1:400ste kosten en heb bvb 1:400ste risico om mijn geld te verliezen in uw dossier (huis is bvb niet bestaand bvb en je hebt een frauduleus dossier). Dus die interesten zijn gewoon 'risico verzekeringen'. Je zou het ook kunnen splitsen, en zeggen je betaalt 3% interest of de prijs van de nationale bank, en je krijgt 500euro per jaar dossierkosten, en je hebt een verplichte schuldsaldo tegenverzekering te nemen van 500euro per jaar. Het zou op die manier transparanter kunnen zijn.

Niets dan angst dus ? Zoals we gezien hebben middels de oefening hoeft die angst helemaal niet, er komt geld vrij bij deflatie. Zelfs wanneer de bank dan toch rente zou willen rekenen, dan kan ze hier zelfs een gigantisch voordeel doen, niet dan ? Heel dit systeem lijkt dus gedreven door angst om vervolgens te zeggen dat economie pas vloeiend kan draaien als er vertrouwen is ? Waar is dat vertrouwen dan naartoe ?

Interessante oefening, niet waar ?

[MIS]

En geld wordt ook 'geschapen' op de meest exotische manieren: ofwel via Beurs stijgingen, maar ook aleluja via Shorting... , en ja banken die leningen uitschrijven is het geld van een ander die geparkeerd wordt gaan herinvesteren in iets anders. Hoe sneller we dit doen, hoe hoger de multiplicator. De vraag is gewoon wanneer maak je geld die er niet is... Dus dat fractional reserve banking is volgens mij iets anders: dat is de verhouding tussen echt geld of activa van de bank, versus het uitgeleende bedrag, en vooral het belegde bedrag. Volgens mij kan theoretisch die fractional reserve 1 euro zijn, versus een bezit van 1 trillion, als de balansen maar kloppen. De eis om de fraction reserver of TIER1 ineens volle crisis op een moment dat je geen geld kunt lenen aan de kapitaalmarkt op te trekkenv an 8% naar 12% vond ik een van de meest lugubere dingen die ik ooit gezien heb ??? Als een bank zelfs met Negatieve Tier1 ratio zou zitten ( waarom niet ?) dan zie ik nog niet in waarom zij op papier failliet zou zijn... Een particulier kan perfect in zijn leven met een Tier1 ratio van -10.000% zitten en 10 jaar moeten werken om zijn schulden af te betalen... en geen kat die daarover kraait, integendeel men vindt het normaal. Een bank wordt geacht om zo een reserve aan te houden waar hij bij een Bank run eventjes onmiddellijk al zijn klanten kan bedienen ??? Je ziet van hier hoe belachelijk dat idee is volle crisis als hun tier1 een deuk krijgt om te gaan eisen dat dit 50% moet verhogen.. Nooit gezien en het meest belachelijke dat ik ooit gezien heb

Broeder, dat geld maken dat er niet is, dat is naar mijn mening nu net wat Fractional Reserve Banking doet. Stel

• A = heeft spaargeld van 1.000 en stelt dit ter beschikking van de bank
• B = de bank multipliceert dit geld (ic FRB), neem bvb x 2 (minus reserve van bvb 10 % op die 1.000)
• C = leent geld van de bank = 1.000
• D = leent geld van de bank = 900
• D + C = 1.900 = (1.000 x 2) minus 10 % reserve

Is er volgens deze methodiek dan geen virtueel geld gecreëerd dat er helemaal niet is ? Immers, we zijn gestart met 1.000 (A) en toch hebben B en C in totaal 1.900 ontvangen van de bank. Door de grootschaligheid en veelvoud van deze virtuele kapitaalsinjecties valt dat natuurlijk niet zo op, daarom dat eenvoudige voorbeelden dit veel transparanter maken.

Je stelt nu dat dit systeem het meest belachelijke is dat je ooit gezien hebt. Wel Broeder, je hebt overschot van gelijk, dat is ook wat echte economen en bankiers zeggen. Dit systeem is werkelijk absurd wanneer je hier aandacht voor hebt. Nu, het probleem is dan niet zozeer de absurditeit zelf maar het gebrek aan aandacht hiervoor. Immers, we hechten geloof in een op zich absurd systeem en lopen gewoon dat geld achterna zonder ons nog vragen te stellen hierover. Misschien begrijp je nu beter waarom we nu gewoon eens deflatie in de plaats stellen om te zien wat er dan zou gebeuren. Kort gezegd, bij een eenzijdig inflatoire economie (en dito systemen) zijn we nu met z’n allen op zoek naar geld waarvan we denken dat het er niet is, zelfs wanneer de bank dat rustig (tijdelijk) virtueel creëert. Langs de andere kant, en zoals we nu gezien hebben middels de oefening, komt er bij deflatie gewoon geld vrij, spontaan omwille van de relativiteit. Waar is men in godsnaam dan mee bezig Broeder ? Hoe zei je het, het meest belachelijke dat je ooit gezien hebt ? Kan hier je mening slechts delen, laat ons ook niet vergeten dat het wel mensen zijn zoals jij en ik die hier letterlijk het slachtoffer van zijn/worden. Conclusie, fysieke mensen zijn het slachtoffer van een systeem dat op zich absurd is, waarom pleiten we niet gewoon voor de afschaffing van onderwijs, wat baat het ? En wat uiterst luguber is, is dat experten dit op dezelfde manier rapporteren aan politieke overheden, een getuigenis …

“Dit is een onthutsende gedachte. We zijn compleet afhankelijk van de commerciële banken. Elke dollar die we in circulatie hebben moet geleend worden, zowel cash als krediet. Als de banken volop kunstmatig geld creëren leven we in voorspoed, zoniet dan is het bittere armoe. We zijn absoluut zonder permanent geldsysteem. Als men het complete plaatje doorziet, is de tragische absurditeit van onze hopeloze positie haast ongelooflijk, maar toch waar. Het is een hoogst belangrijk onderwerp waar intelligente mensen onderzoek naar zouden moeten doen en over na zouden moeten denken. Het is zelfs zo belangrijk dat onze huidige beschaving in elkaar kan storten, tenzij dit alom bekend raakt en begrepen wordt, en we er snel iets aan doen.” (Robert H. Hemphill)

Zijn we nu op zoek naar intelligente mensen of op zoek naar mensen die er eens over willen nadenken ? Wat denk je zelf ?

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Allemaal mooi en wel, ik geloof je zelfs. Nu, waarom maakt men dan zo een heisa van die staatsschuld ? Zoals je zelf stelt, bij deflatie ‘schep’ je geen geld, het is gewoon ‘over’ (ic het komt vrij door de verlaging van de prijzen). En vervolgens ga je verder … “maar je mag dat geld niet gebruiken.” Halvering van de Euro ? Je wil zeggen dat een bevolking enkele jaren langer laten werken in functie van geld dat er wel is maar je niet mag gebruiken opweegt tegen een zgn halvering van de Euro ?

stel dat je de drukpersen de euro's gewoon laat verdubbelen in volume, dan krijg je binnen de 5 jaar het zichtbaar effect dat de euro halveert in waarde. Waarom doe je dat niet om de schulden af te lossen ? in feite ben je de mensen aan het bedriegen die schulden met u aangaan, want op dat moment geef je hen allemaal de indruk dat de euro aan 3% interest zijn waarde zal houden. Waarom moethet ongeveer zijn waarde houden ? GELD=ARBEID , dus geld is het werk van mensen die je opspaart en hoopt en denkt om later te gebruiken. Het doel is dat je uw arbeid niet verliest, of het doel is dat je bvb rustig in pensioen kunt gaan... dus dat is uw buffer voorraad. Als je die ineens (zeg maar binnen de 5jaar) halveert in waarde, dan zul je iedereen 20% interest moeten geven. Als je dat niet doet, ben je al die mensen hun arbeid aan het afnemen...

En wat, beste Broeder, dat je deze methodiek iets ruimer bekijkt, mondiaal dus. Halveren dan alle munten waardoor ze helemaal niet halveren, wat denk je zelf ? En waarom gooit men dat geld niet op de markt, angst voor inflatie misschien ?

inflatie op zichzelf is niet erg, het is eerder gemaakte afspraken die verbroken worden... ER is een stilzwijgende afspraak dat de waarde van uw ARBEID kan geruild worden in de toekomst voor evenveel arbeid. DUs als ik vandaag 100u werk en dankzij die arbeid 1000euro op mijn rekening zet, dan verwacht ik 10 jaar later dat ik terug iemand 100u kan doen werken, of goederen kan kopen die 100u arbeid waard zijn.. EN als dit halveert, ben ik in feite bedrogen, ik moest dan nu mijn geld gespendeerd hebben of ik moest mijn geld op een andere manier vastgezet hebben (geinvesteerd in een bedrijf bvb)

Herinner dat we het nu niet over inflatie hebben maar net andersom, vanwaar die angst dan steeds ?

dat is geen angst probleem, het is een onzekerheid, en onzekerheid moet betaald worden, kijk naar de petroleum, die onzekerheid van de petroleummarkt wordt nu betaald in een hogere petroleumprijs. Er is geen echte angst, gewoon het gevolg van stijgend hamsteren en bedrijven die voorraaden aanleggen om hun productie niet stil te doen vallen etc

Nog anders, er heeft niemand gezegd dat we dat geld dat vrijkomt bij deflatie zomaar op de markt gaan gooien, dat zou in de huidige omstandigheden wat geven, dat begrijp ik ook.

Hané je wil een deflatie doen, en dan ga je dat geld gebruiken om schulden af te lossen, dus dat is net hetzelfde

Het is een beetje als het Lotto effect, er zullen erbij zijn die zich te pletter kopen, anderen zullen eerst even nadenken. Bij deflatie is dat net hetzelfde, er zijn er bij die dan in een soort inflatoire waan terecht komen en helemaal niet meer doorhebben dat het over deflatie ging. Hoe komt dat nu zo ? We kunnen toch zonder probleem dat vrijgekomen geld op een doordachte manier aanwenden, niet dan ?

waarom is deflatie zoiets stoms; omdat als je een periode van deflatie hebt, krijg je bvb alle belang bij om uw geld bij te houden, en de economie valt stil... Een sluipende inflatie dwingt u om te denken als ik mijn geld spendeer dan ben ik beter af nu dan later, want later kan ik 50% minder doen met mijn geld dan nu, ik moet dus nu al mijn geld bvb in stok steken want het stijgt alleen maar...

Bij de Nationale Bank denken ze nog steeds inflatoir en heeft men de term deflatie uit het geheugen verbannen, is je dat nog niet opgevallen ? Waarom denk je dat dat zo is ?

Omdat een periode van deflatie de omgekeerde reflex geeft, je gaat als burgers allemaal niet meer consumeren, je stopt dus de economie en wacht bvb 2 jaar, uw 100.000euro wordt 150.000euro koopkracht na die periode van deflatie, en dus kun je 50% meer kopen, dus ben je meer waard, heb je meer arbeid die je kunt kopen, ben je rijker door te wachten en niets te doen. Maar kijk eens naar de economie ondertussen, iedereen heeft geen werk meer, alle fabrieken liggen stil etc

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Interessant Broeder, je bedoelt dat een appel dan altijd even duur zou blijven, zowel in België als bvb in China ? Laat ons even aannemen dat die appel niet schaars wordt, dan zou dat betekenen dat er ook een mondiaal monetair evenwicht is, is het dat wat je hiermee wil zeggen ?

neem een basket van goederen eten-kledij-arbeid

Het gaat om die vreemde neiging inderdaad, waarom zou men dat nog steeds willen doen ? Immers, geld is geen probleem, dat werkt voor ons waarvan ik vrees, gezien de gigantische schuldenberg, dat het dat nu niet doet. Broeder, als we systemen hebben ingevoerd, kunnen we ze dan ook niet wijzigen en aanpassen aan de tand des tijds ?

schuldenberg is zo gigantisch niet als een economie groeit of standhoudt is alles wel manageable, maar het heeft wel geen zin om een schuldenberg op te bouwen in een systeem waar iedereen bvb leeft van de overheid

Dat is m’n vraag inderdaad, waar ga je die rente halen als deze niet in het circuit werd gebracht. Moeten we bij leningen niet extra geld zien te vinden bovenop de traditionele winst zoals men deze nu interpreteert. Zoals je wellicht hebt kunnen afleiden middels de oefening is die rente op zichzelf helemaal niet nodig. Vreemde vaststelling, niet waar ?

ik zie niet in waar jij nu afleidt dat rente niet nodig is, die rente is nodig voor het sturen van de economie

Je spreekt steeds over een risico, is dat nu niet een probleem dat ontstaat vanuit deze eenzijdig inflatoire economie ? Vandaag hebben we al schrik dat ons geld morgen niets meer waard zal zijn, wat heeft dit nog met economie te maken ? Stel me bij die continue angst toch wel ernstige vragen, jij niet ?

hane risico in de landbouw is een klimatologisch gegeven, risico in een levensverzekering is een 'persoonsgebonden' risico, risico voor een gasleiding breuk is een 'brand risico', risico voor een ongeval met een auto is ook iets waar je rekening mee moet houden, risico op vervallen producten is een gevolg van de vrijheid van keuze van de consument, risico op ziekte is een gezondheidsrisico, gans het leven is een risico.... en de groep kan het risico socialiseren en dragen.. hoe groter de groep hoe beter. Verzekeringen herverzekeringen precies dat risico over grote groepen mensen.

Niets dan angst dus ?

de angst komt dus zeker niet voort uit de munteenheid, de munteenheid probeert precies dat risico te neutraliseren, een global munt zou dat nog meer doen

Zoals we gezien hebben middels de oefening hoeft die angst helemaal niet, er komt geld vrij bij deflatie.

er komt geen geld bij, dat is geld dat je moet parkeren waar je niets mee mag doen

Zelfs wanneer de bank dan toch rente zou willen rekenen, dan kan ze hier zelfs een gigantisch voordeel doen, niet dan ?

nee je kunt daar niets mee doen

Heel dit systeem lijkt dus gedreven door angst om vervolgens te zeggen dat economie pas vloeiend kan draaien als er vertrouwen is ?

wel angst voor de 'risico's van het leven, natuur, etc, en inderdaad rustige vastheid in een munteenheid en de nodige sociale instellingen en verzekeringsproducten zorgen dat je een waarde kunt kleven op dat risico. Wat is kostprijs voor de sociale risicoverzekering in Belgie ??? 40% van uw inkomen, mij lijkt dat het leven een nogal gigantisch risico geeft ??

Waar is dat vertrouwen dan naartoe ?

Interessante oefening, niet waar ?

[MIS]

Broeder, voor tijdens de pauze ...

http://library.wur.nl/way/bestanden/clc/1869743.pdf

Tot zo

[MIS]

Stel dat je de drukpersen de euro's gewoon laat verdubbelen in volume, dan krijg je binnen de 5 jaar het zichtbaar effect dat de euro halveert in waarde. Waarom doe je dat niet om de schulden af te lossen ? in feite ben je de mensen aan het bedriegen die schulden met u aangaan, want op dat moment geef je hen allemaal de indruk dat de euro aan 3% interest zijn waarde zal houden. Waarom moet het ongeveer zijn waarde houden ? GELD=ARBEID , dus geld is het werk van mensen die je opspaart en hoopt en denkt om later te gebruiken. Het doel is dat je uw arbeid niet verliest, of het doel is dat je bvb rustig in pensioen kunt gaan... dus dat is uw buffer voorraad. Als je die ineens (zeg maar binnen de 5jaar) halveert in waarde, dan zul je iedereen 20% interest moeten geven. Als je dat niet doet, ben je al die mensen hun arbeid aan het afnemen...

Broeder, ik ben die hoop al lang kwijt hoor. Er is helemaal geen geld om die pensioenen te betalen, zegt men. Ik had er nochtans voor gespaard maar mag nu gewoon langer gaan werken omdat men denkt dat dat geld er niet is, leuk is anders natuurlijk. Nu, kan je nog eens toelichten waarom die Euro zou halveren in waarde ? Tegenover wat zou die dan halveren ? Ik zie graag eerst je reactie op dit aparte item om goed te begrijpen waarom je dat steeds denkt.

er komt geen geld bij, dat is geld dat je moet parkeren waar je niets mee mag doen

[MIS]

Dat is geen angst probleem, het is een onzekerheid, en onzekerheid moet betaald worden, kijk naar de petroleum, die onzekerheid van de petroleummarkt wordt nu betaald in een hogere petroleumprijs. Er is geen echte angst, gewoon het gevolg van stijgend hamsteren en bedrijven die voorraden aanleggen om hun productie niet stil te doen vallen etc

Broeder, ik vraag me nu al een tijdje af wat het verschil is tussen onzekerheid en angst. Als ik onzeker ben over de toekomst en daardoor al m’n geld en/of goederen ga hamsteren, worden anderen dan angstig omdat ze hun job dreigen te verliezen of onzeker of ze hun job wel kunnen behouden ? Hoe dan ook, wie geen reserve heeft om deze hamsterperiode door te komen, zal dan wellicht op het idee komen om een revolutie te starten en te gaan plunderen, dit laatste niet zozeer uit angst maar gewoon uit woede en overlevingsinstinct, denk je ook niet ?

Zie met graagte je reactie op die halvering van die Euro, lijkt me iets cruciaal te zijn.

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Broeder, voor tijdens de pauze ...

http://library.wur.nl/way/bestanden/clc/1869743.pdf

Tot zo

tis nu niet omdat je een model maakt, en dan kritisch ernaar kijkt en zegt, mijn model is nu zo goed niet, dat je niet moet proberen om een nieuw model te maken. Je zou geen economist zijn moest je niet kritisch zijn tegen uzelf.
Een socialist die denkt dat hij alles weet, maar een economist heeft tenminste nog het respect voor zijn eigen theorien om af en toe te durven van 0 te herbeginnen en zijn model weer te herbouwen. En trouwens microeconomie heeft dus niets te maken met macroeconomie en de balansen van landen, en de werking van een nationale bank.

[brother paul]

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Broeder, ik ben die hoop al lang kwijt hoor. Er is helemaal geen geld om die pensioenen te betalen, zegt men. Ik had er nochtans voor gespaard maar mag nu gewoon langer gaan werken omdat men denkt dat dat geld er niet is, leuk is anders natuurlijk. Nu, kan je nog eens toelichten waarom die Euro zou halveren in waarde ? Tegenover wat zou die dan halveren ? Ik zie graag eerst je reactie op dit aparte item om goed te begrijpen waarom je dat steeds denkt.

Als je morgen het aantal euro's verdubbelt zul je en inflatie zien van 20% per jaar, en zullen dus alle lonen verdubbelen in 5 jaar tijd, en alle prijzen verdubbelen in 5 jaar tijd. Dat is gewoon per definitie van de 'geldvooraad' zo.

Dus uw basket goederen die je koopt gaan gewoon allemaal verdubbelen in prijs, het is dus de wisselkoers tov de 'basket goederen' die je nodig hebt om te leven als het ware.

Een rekenvoorbeeld misschien:

je hebt 1000kg goud als geld in omloop
1kg goud is een JAAR werk bvb

morgen beslis jij dat de munteenheid ipv 1euro = 1g goud wordt het 1 euro = 0.5g goud Dus je haalt effenaan de goud munten uit de handel, en hersmelt ze naar 50% goud + 50% brons dus je bedriegt iedereen voor 50%

de geldvoorraad verdubbelt die beschikbaar wordt. Nu jij bent dus de koning en jij hebt aleluja van die 1miljoen euro 2miljoen euro gemaakt, en die 1miljoen euro nieuwe munten liggen bij u in reserve.

Jij betaalt daar uw leger mee, en koopt er wapens mee, en geeft er wilde braspartijen mee, dus je verteert uw geld, het wordt in omloop gebracht.

Wel op het einde van de rit zit al het geld die 2miljoen munten in omloop.

Het effect dat je zult zien is dat de waarde van de munt gehalveerd is, dat alle prijzen verdubbeld zijn (niet direct, want niet iedereen zal het bedrog direct doorhebben) maar stillekes aan zul je een inflatie zien ontstaan, een tekort aan goederen, en stijgende grondstofprijzen. Mensen moeten overal hun prijzen gaan aanpassen, en voila ineens is het daar staan ze met de neus tegen de muur, ofwel moeten ze toegeven dat ze 50% minder verdienen ofwel slaan ze ook hun prijzen op... En zo zal iedereen geleidelijk aan minder verdienen met dezelfde munteenheid.

Wat is er gebeurd ? In feite is de koning de bedrieger want hij heeft al het geld de helft minder waard gemaakt en de munten allemaal vervalst. Het verschil in waarde heeft hij gebruikt om zijn schulden af te betalen, of heeft hij gebruikt om zijn manschappen te betalen... En gezien zijn bezitting hetzelfde is als de totale waarde van de munten in omloop in de economie, heeft hij daar in één klap de economie 50% waardelozer gemaakt, maar niet iedereen heeft zijn bedrog door. De manschappen die werken voor hem, zijn de eerste die voordeel halen uit dat extra geld die ze krijgen. De rest die goederen en diensten verkoopt aan die mannen zijn de tweede. De leveranciers van grondstoffen aan derest krijgen ineens tekort aan goederen en slaan hun prijs op... etc