Geef Zeeuws-Vlaanderen terug

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

Ik kan slechts vermoeden dat dit is omdat dit stuk historisch Vlaanderen ontnomen werd door de Vlaamse aartsvijand Frankrijk, en dat de belangstelling er eerder is vanuit het onrecht dat Vlaanderen toen aangedaan werd. Het is eerder een 'symbooldossier'.

Ja, dat klopt. Daar legde ik eerder het verband met Kosovo en hoe Serviërs dat beschouwen als een deel van historisch erfgoed. Ook dat gebied werd hen ontnomen.

Het onrecht situeert zich trouwens veel eerder op taalgebied dan op staatsindeling. Binnen de Vlaamse Beweging is er, buiten het interbellum door enkele bewegingen, eigenlijk geen streven geweest om Frans-Vlaanderen staatkundig er weer bij te betrekken. Het bleef en blijft nog steeds een culturele gegeven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

En ik vermoed dat de grotere belangstelling in de Vlaamse Beweging er vooral komt onder invloed van vooral mensen uit het Belgische en Nederlandstalige gedeelte van het historische graafschap Vlaanderen. En hoe westelijker je gaat, hoe groter de belangstelling, schat ik.

Op de Frans-Vlaamse taaldagen loop je Vlamingen uit heel België tegen het lijf, hoor.

[job]

dubbel

[job]

dubbel

[job]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Ik ervaar het toch wel anders. De mensen zijn in hun doen en laten heel sterk "nordistes", m.a.w. heel weinig verschil met bijvoorbeeld een Vlaming in het zuid-westen van Vlaanderen.

Heb je trouwens ooit met de mensen daar een wat langer gesprek gehad? Dan zul je vaak horen dat ze wel Fransen zijn, maar "anders". Diezelfde reflex zie je ook in de Elzas. Ze staan op hun eigen, regionale identiteit, ook al is die, met het verdwijnen van het Vlaams, deels natuurlijk verloren gegaan.

Ik heb dorpswinkeltjes bezocht, en cafés bezocht. Ik zoek zo dadelijk even op waar het was.
Ik heb er gesproken met het oud mensje in het winkeltje.
Zij in oud-vlaams, wat ik amper verstond. Ze verstond mijn Nederlands helemaal niet.
Of in dat cafeetje, waar de waard 'De Schot' heette, en dacht dat het ging over een geweerschot. Maar niet dat een van zijn voorvaderen allicht wel eens iemand uit Schotland zou kunnen zijn geweest. Ook in dat cafeetje kende iemand het deuntje met verwrongen Nederlands van FC de Kampioenen. (Bleek familiale banden in Vlaanderen te hebben).
Of de friturist op het marktpleintje van .... die na mijn bestelling gehoord te hebben niet anders kon zuchten dan dat ik Belg was, want die bestellen allemaal zonder uitzondering steeds dezelfde dingen.
Of toen ik verbleef in een B&B op de 'schreve', waar zij Vlaams was, en hij Frans. Hoewel ze beiden Vlaanders spraken, was de voertaal er vooral Frans.

[job]

https://www.google.be/maps/@50.80336...7i13312!8i6656
Het was een winkeltje in Buysscheure. Het is er nu niet meer. Ik meen me te herinneren dat de dame ondertussen overleden is.

[job]

https://www.google.be/maps/@50.80369...7i13312!8i6656
In het plaatselijke café van Buysscheure (Herberge Marcel) sprak men geen Vlaams meer. En was bij de mensen die er zaten ook totaal geen herkenning van het Vlaams ofzo.

[job]

https://www.google.be/maps/@50.86194...7i13312!8i6656
'In de Vlasboote' in Merkegem, was men zich nog wel bewust van het Vlaams, maar niemand sprak het nog. Voor hen was het niet meer dan het taaltje dat hun -ondertussen al lang geleden overleden- grootouders af en toe nog spraken.
Onbewust voelde ik wel een schroom als ze over hun Vlaams spraken. Hun 'patois'. Blijkbaar iets om zo snel mogelijk te vergeten.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

Ik heb dorpswinkeltjes bezocht, en cafés bezocht. Ik zoek zo dadelijk even op waar het was.
Ik heb er gesproken met het oud mensje in het winkeltje.
Zij in oud-vlaams, wat ik amper verstond. Ze verstond mijn Nederlands helemaal niet.
Of in dat cafeetje, waar de waard 'De Schot' heette, en dacht dat het ging over een geweerschot. Maar niet dat een van zijn voorvaderen allicht wel eens iemand uit Schotland zou kunnen zijn geweest. Ook in dat cafeetje kende iemand het deuntje met verwrongen Nederlands van FC de Kampioenen. (Bleek familiale banden in Vlaanderen te hebben).
Of de friturist op het marktpleintje van .... die na mijn bestelling gehoord te hebben niet anders kon zuchten dan dat ik Belg was, want die bestellen allemaal zonder uitzondering steeds dezelfde dingen.
Of toen ik verbleef in een B&B op de 'schreve', waar zij Vlaams was, en hij Frans. Hoewel ze beiden Vlaanders spraken, was de voertaal er vooral Frans.

Wees gerust, er is grote kans dat je een Ieperling die plat Iepers praat ook niet begrijpt. Het Westhoeks, aan beide zijden van de grens, is vrij archaïsch. In Frans-Vlaanderen ietsje meer, maar de kenmerkende woorden en ook typische afwijkende klanken van de rest van de West- en Oost-Vlaanderen, o.m. de typisch volle sch- in vleesch, schoole... komen ook aan de andere kant van de grens voor in bijvoorbeeld het Poperings.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

https://www.google.be/maps/@50.80369...7i13312!8i6656
In het plaatselijke café van Buysscheure (Herberge Marcel) sprak men geen Vlaams meer. En was bij de mensen die er zaten ook totaal geen herkenning van het Vlaams ofzo.

G*verdommen kunnen ze daar nochtans, hoor. Ook bij de eentalige Franstaligen. En sluit een bezoek maar eens af met "tot'en naoste kèère", ook dat zullen ze begrijpen. Althans bij de veertigjarigen en ouder. Jonger waarschijnlijk niet langer of helemaal niet, tenzij ze nog sterk vervlochten zijn met hun dorp.

[job]

https://www.google.be/maps/@50.88626...7i13312!8i6656
Ekselbeke, met frituur.

[job]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

G*verdommen kunnen ze daar nochtans, hoor. Ook bij de eentalige Franstaligen. En sluit een bezoek maar eens af met "tot'en naoste kèère", ook dat zullen ze begrijpen. Althans bij de veertigjarigen en ouder. Jonger waarschijnlijk niet langer of helemaal niet, tenzij ze nog sterk vervlochten zijn met hun dorp.

In de diepe Ardennen was ik op wandel, en liep langs een grote herenboerderij.
Er werden beesten van de stal ingeladen naar een vrachtwagen. Het liep niet van een leien dakje. Niet de 'nondedjuus', maar wel de 'godverdommes' vlogen kwistig heen en weer. De rest van de gesprekken tussen de mensen, verliep er in het Frans, behalve het vloeken.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

https://www.google.be/maps/@50.86194...7i13312!8i6656
'In de Vlasboote' in Merkegem, was men zich nog wel bewust van het Vlaams, maar niemand sprak het nog. Voor hen was het niet meer dan het taaltje dat hun -ondertussen al lang geleden overleden- grootouders af en toe nog spraken.
Onbewust voelde ik wel een schroom als ze over hun Vlaams spraken. Hun 'patois'. Blijkbaar iets om zo snel mogelijk te vergeten.

Dat is heel begrijpelijk, daar het Frans schoolsysteem er alles, maar ook alles, aan gedaan heeft om de taal als een negatief element in de hoofden van de mensen te drammen.

Jaren geleden was ik eens op een boerderij in Terdegem (Terdeghem). De man des huizes kon vlot Vlaams praten, terwijl de vrouw in het gesprek steeds in het Frans tussenkwam. Naar de avond, en enkele glazen wijn later, bleek dat de vrouw op internaat had gezeten dat ze daar een jeugdtrauma moet hebben opgelopen over haar eigen Vlaams. In de beslotenheid van het huis sprak ze daarom met haar man (en de dieren!) Vlaams, maar met vreemden altijd Frans. Het was haar immers ingestampt, desnoods met de kletsende hand, dat "le flamand" boers, vuil, slecht, ongemanierd... was.

Als je praat met mensen die die tijd nog hebben meegemaakt, besef je welke psychologische terreur er in die streek is gebeurd.

[quercus]

Oorspronkelijk geplaatst door job

In de diepe Ardennen was ik op wandel, en liep langs een grote herenboerderij.
Er werden beesten van de stal ingeladen naar een vrachtwagen. Het liep niet van een leien dakje. Niet de 'nondedjuus', maar wel de 'godverdommes' vlogen kwistig heen en weer. De rest van de gesprekken tussen de mensen, verliep er in het Frans, behalve het vloeken.

Na de eerste wereldoorlog zijn er nogal wat Vlaamse boerenfamilies zich gaan vestigen in Wallonië (en ook in Frankrijk). Daardoor is er van het Vlaams dialect wel nog wat overgebleven.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

In de diepe Ardennen was ik op wandel, en liep langs een grote herenboerderij.
Er werden beesten van de stal ingeladen naar een vrachtwagen. Het liep niet van een leien dakje. Niet de 'nondedjuus', maar wel de 'godverdommes' vlogen kwistig heen en weer. De rest van de gesprekken tussen de mensen, verliep er in het Frans, behalve het vloeken.

Veel landbouwers in de Ardennen zijn immers van Vlaamse afkomst. Relatief lang hebben ze trouwens hun taal behouden. Er bestond vroeger een vereniging "Band" die zich het lot van de Vlamingen in Wallonië aantrok, maar uiteindelijk, door huwelijken en steeds lossere contacten met de andere familie in Vlaanderen, heeft de assimilatie zich doorgezet.

[Bartjeuh]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

...maar uiteindelijk, door huwelijken en steeds lossere contacten met de andere familie in Vlaanderen, heeft de assimilatie zich doorgezet.

Wat nog maar eens bewijst dat een superieure cultuur het altijd haalt op een minderheidscultuur. Zo beginnen Franstalige inwijkelingen in de Brusselse Rand niet plotseling Nederlands te spreken, integendeel.
Of, om het (min of meer on-topic) weer naar Zeeuws-Vlaanderen te trekken: onthutsend om vast te stellen hoe de duizenden Duitse toeristen aan de Nederlandse kust ongegeneerd vasthouden aan hun Duitse taal, en ervan uitgaan dat iedereen dat verstaat en terug spreekt... Culturele superioriteit, het blijft een plaag van deze wereld...

[job]

Hoe dieper men Frans-Vlaanderen, en nog verder, ingaat, doen enkel de namen van dorpen en gehuchten nog herinneren aan ooit een Nederlandstaligheid.
Een Nederlandstaligheid die volledig verdwenen is, en waar mensen uit dorpjes zoals bvb. Nortkerque zelfs de betekenis van hun dorpsnaam niet kennen.
Ik was dan ook niet een weinig verrast toen ik in het plaatselijke toeristisch kantoor van het stadje Ardres (Aarde in het NL) in perfect Nederlands verder geholpen werd. Erg fijn !
https://www.google.be/maps/@50.85366...7i13312!8i6656

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door Bartjeuh

Wat nog maar eens bewijst dat een superieure cultuur het altijd haalt op een minderheidscultuur. Zo beginnen Franstalige inwijkelingen in de Brusselse Rand niet plotseling Nederlands te spreken, integendeel.

Die zogezegde superieure cultuur had wel twee repressies, een reeks wettelijke verboden (met bijhorende straffen) en heel onderwijssysteem nodig gehad om zich door te drukken...

Kortom, het heeft alles met machtsverhoudingen te maken. Niet met een rangorde in de cultuur.

[Jan van den Berghe]

Oorspronkelijk geplaatst door job

Hoe dieper men Frans-Vlaanderen, en nog verder, ingaat, doen enkel de namen van dorpen en gehuchten nog herinneren aan ooit een Nederlandstaligheid.
Een Nederlandstaligheid die volledig verdwenen is, en waar mensen uit dorpjes zoals bvb. Nortkerque zelfs de betekenis van hun dorpsnaam niet kennen.
Ik was dan ook niet een weinig verrast toen ik in het plaatselijke toeristisch kantoor van het stadje Ardres (Aarde in het NL) in perfect Nederlands verder geholpen werd. Erg fijn !
https://www.google.be/maps/@50.85366...7i13312!8i6656

Nortkerque ligt niet in Frans-Vlaanderen, hoor.

[Bartjeuh]

Oorspronkelijk geplaatst door Jan van den Berghe

Die zogezegde superieure cultuur had wel twee repressies, een reeks wettelijke verboden (met bijhorende straffen) en heel onderwijssysteem nodig gehad om zich door te drukken...

In België misschien wel, alhoewel ik daar zware twijfels over heb: de Franstaligen van 2016 hebben al een paar generaties lang niets meer te maken met repressies, verboden of verkeerd onderwijs, maar blijven zich toch cultureel superieur achten en opstellen.

In Noord-Frankrijk daarentegen zijn er bij mijn weten geen vergelijkbare taalgebonden repressie, verboden of onderwijssystemen geweest, en toch werd het Vlaams daar doodgesmurft.