iconografie

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

De vijftiende eeuw in Florence begon met een competitie tussen twee jonge beeldhouwers, 23 en 24 jaar oud, om een paneel in brons te ontwerpen en uit te voeren voor de deuren van de kapel van Johannes de Doper, de patroon heilige van de stad. Het waren Fillippo Brunelleschi en Lorenzo Ghiberti. Ze werkten ruim een jaar aan hun opdracht van het stadsbestuur.
Ghiberti won de competitie en hij kreeg daarna opdracht om een serie panelen met bijbelse onderwerpen te ontwerpen en produceren, voor twee deuren. Veel mensen vinden het paneel van Brunelleschi echter mooier dan dat van Ghiberti. Smaken verschillen nu eenmaal. Het onderwerp was gelijk, het offer van Abraham (Izaäk of Isaak). Hier is het paneel van Fillippo B.



De voorstelling is uitgewerkt in hoog-relief in een vierpas vorm van cirkels met een gekanteld vierkant. De vorm daarvan is niet perfect regelmatig, maar dat verlevendigt de afbeelding. Ik tel 9 verschillende objecten die allemaal van belang zijn voor de uitbeelding van het verhaal. (Onbedoeld gepost, dus nog aanvullen van hiet in 25 minuten). In de bovenste helft van de afbeelding zijn de objecten geplaatst tegen een vlakke achtergrond, zonder tekening van een landschap of wolkenlucht. Dat maakt de voorstelling van de offerhandeling feitelijk abstract.
De onderste helft, met de knechten van Abraham en een ezel, is afgezet tegen een heuvel met onduidelijke vegetatie. De man links zit niet te slapen , wat hij doet is mij niet duidelijk, en de man rechts schept met een hand water uit een beekje om te drinken. De ezel drinkt ook uit het beekje. De gebogen houding van die man is zeer goed gelukt en onvergetelijk voor wie het heeft bestudeerd. De figuren van beide mannen overlappen het frame en lijken zich daardoor te bevinden in de ruimte van de toeschouwer. Dat is een stoutmoedige ingreep in de compositie.
De offerhandeling is dynamisch, van links naar recht, met de engel die ingrijpt, en de jongen die geknield en gedraaid zeer geschrokken lijkt te zijn. Abraham maakt een krachtige beweging met het mes. Achter hem is nog een stukje rots en een plant als symbool voor de berg waar de handeling plaats vindt. Links staat een ram die met de hoorns in het gewaas is verstrikt, en die geofferd zal worden in plaats van Izaäk. Die ram had wel wat kleiner en meer naar de achtergrond geplaatst mogen worden.
De compositie heeft een horizontaal karakter in de onderste helft en een meer diagonaal karakter daarboven.

In bovenstaande tekst heb ik enkele verbeteringen aangebracht. De tijd ontbrak mij om de beschrijving af te maken. Wat ik nog wilde toevoegen is ten eerste dat de ezel helaas gezadeld is en dat het vierkante zadel visueel verbinding maakt met het stenen altaar er boven. Dat is onhandig want die objecten hebben niets met elkaar te maken. Het zadel had op de grond kunnen staan aan de voet van de knecht links, die wellicht net een schelp op zijn ontblote been zit te krabben. Leuk gevonden Filippo! Ten slotte nog een kritiek op de poten van de ezel. De linker voorpoot stapt naar voren, de rechter voorpoot is vertikaal. Dat is goed. Maar dan moet de rechter achterpoot niet naar achter staan zoals hier, maar vertikaal of iets naar voren. De linker achterpoot mag niet naar voren staan! Paard en ezel lopen altijd op twee benen of poten diagonaal onder het lijf, anders zouden ze omvallen of vreselijk waggelen. Foei Filippo!
(Deze verklaring van het werk is uniek en baanbrekend, ahum).

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

De vijftiende eeuw in Florence begon met een competitie tussen twee jonge beeldhouwers, 23 en 24 jaar oud, ... Het waren Fillippo Brunelleschi en Lorenzo Ghiberti. Ze werkten ruim een jaar aan hun opdracht van het stadsbestuur.



... De man links zit te slapen en de man rechts schept met een hand water uit een beekje om te drinken. De ezel drinkt ook uit het beekje. De gebogen houding van de man is zeer goed gelukt en onvergetelijk voor wie het heeft bestudeerd. De figuren van beide mannen overlappen het frame en lijken zich daardoor te bevinden in de ruimte van de toeschouwer. Dat is een stoutmoedige ingreep in de compositie. ....

Op youtube kan je een inleiding vinden in op dit reliëf van Brunelleschi en de competitie met Ghiberti. Het commentaar klopt met mijn analyse en lost ook het probleem op van de vreemde houding van de knecht links. En ik moet zeggen dat ik dit was vergeten terwijl ik daar ruim veertig jaar geleden op was gewezen bij het vak kunstbeschouwing.

https://m.youtube.com/watch?v=8qivmAur1-k

QHet probleem is tweeledig. Ten eerste heeft Filippo het hoofd van de man niet goed over de rechter schouder geplaatst om onder de voet te kijken, en is niet te zien dat er een bovenbeen aan de voetzool zit. Ten tweede verwacht je op een kunstwerk dat het offeren van Izaäk afbeeldt toch geen quote van een destijds al beroemde beeld uit de Griekse klassieke oudheid. Maar ook de andere knecht, die water schept met de hand, is natuurlijk een referentie naar een klassiek beeld. Het thema was bekend, in elk geval in de joodse historie: - Rechters 7, 1-11: God en Gideon. ... '
Er waren driehonderd mannen die het water oplikten met hun tong. De anderen gingen op hun knieën zitten en schepten het water op met hun handen. De Heer zei: ... Het ging om waakzaamheid van de mannen die geschikt waren om te strijden. Het thema was waarschijnlijk ook in de Griekse klassieke beeldhouwers bekend. De quote van Brunelleschi ken ik nog niet. (Van de doorntrekker ken ik nog een quote in de vijftiende eeuwse schilderkunst - ook misplaatst).

Hier is een afbeelding van de doornuittrekker in ongeveer de zelfde beeldhoek. Lijkt het een beetje?

[Piero]

Lorenzo Ghiberti heeft in zijn compositie dezelfde objecten verwerkt als Brunelleschi. Dat zal wel een voorschrift zijn geweest van de opdracht, want beide mannen werden betaald. Het frame of kader is ook gelijk. We zien Abrahem en Izaäk, het altaar, de engel, en links boven een ram op de rots, 2 knechten en een ezsl die uit een beekje drinkt. Totaal 8 objecten. Hoewel, het beekje is duidelijk aanwezig om de twee scènes te scheiden, links de knechten en rechts het offer.



Wat meteen opvalt is dat Abraham in het centrum staat en dat de actie naar Izaäk naar rechts is gericht. Dat is meestal het geval in de beeldende kunst. De tegengestalde richtinh duidt op weerstand en dat is de functie van de engel, die van rechts nadert. Hij grijpt niet de hand van Abraham, en dat is volgens het verhaal zo. De naakte figuur van Izaäk oogst nog steeds bewondering. Zijn mantel is afgegleden om het mooie lijf te kunnen tonen en dat werd dus naast het verhaal een doel op zich in dit werk. De guirlandes op het altaar zijn standeerd in de Italiaanse renaissance, maar niet erg Joods.

Abraham staat daar in een ongemakkelijke gedraaide houding. We zien de figuur vrijwel frontaal met de schouders opzij gedraaid. Opnieuw effectbejag boven realisme. Het gebogen lichaam stoort mij, maar de mantel is natuurlijker dan van Fillippo. En als bonus: we zien zijn voeten. Het is maniërisme. Waar de ram van Fillippo te groot was voor de compositie is deze ram te klein. Ik zie het dier alleen omdat ik het verhaal ken.

De knechten staan bij elkaar met een kleine ezel als apart tafereel, en dat maakt de compositie wat evenwichtiger dan die van Fillippo. Maar de poten van de ezel staan net als bij Fillippo in een onnatuurlijke positie. De vlakverdeling is, zoals altijd bij Ghiberti, afgewogen en functioneel. De scene van het offer met de engel krijgt de nodige ruimte.

Geen van de twee composities is perfect. Het was ook wel een lastige opgave. Ghiberti kreeg de opdracht voor de deuren en Brunelleschi vertrok naar Rome om de antieke gebouwen te bestuderen. Hij werd architect en heeft geen sculpturen meer gemaakt.

[harriechristus]

Leve de iconen, de aardappels en de bruine bonen...
Alles kan weg voor een appel en een ei.
Alleen de waarheid maakt ons blij...

Atomen bestaan uit ruimteschepen.
Hoe Gods Rijk in de microkosmos bestaat.
De ware goden zijn de microwezentjes.
HarrieChristus Koning van het heelal.

Amen

[Piero]

Pablo Picasso, geboren: 25 oktober 1881, Málaga, Spanje
Overleden: 8 april 1973, Mougins, Frankrijk.

Afbeelding: Kind met duif, 1901. De Blauwe periode.
Dit werk staat aan het begin van de moderne kunst, met fauvisme en expressionisme. De schilder laat zijn bedoeling met, en gevoelens bij, het onderwerp zien. Hij schilderd contrasterende kleurlagen over elkaar en werkt meestal licht en kleur omhoog. Tekenen van contouren bij lichtgekleurde onderwerpen was voor hem geen probleem. De zeggingskracht van het werk is enorm. Het is ooit de afbeelding op een postzegel geworden.

De compositie is voortreffelijk. We zien in een blik het van rechts naar ons toegewende kind met duif in de handen. Het kind kijkt ons aan. Voor haar voeten op het (natte) zand (?) ligt een strandbal met alle kleuren. Daar achter en boven is een onheilspellende blauwe lucht. Er is ook wat blauw in de strandbal en de brede sjaal die om haar middel is geknoopt en omlaag hangt, en dat legt een verband in blauw door de compositie. Ook haar lichtbruine haar vindt evenwicht in de rode en oranje streep in de bal. Ze staat daar onbewegelijk met de duif bij haar gezicht, maar ze leeft. Het was 1901, wat kon er nog in en met Spanje gebeuren?

[Pol Dolf]

[harriechristus]

Het ware ICOON is het Heilige Woord:

Gods Rijk bestaat in de microkosmos.
De elementaire deeltjes van de atomen zijn ruimteschepen.
Ik ben Harriechristus, de wedergeboren Jezus.
De enige die de wereld nog kan redden.
Ik ben Gods socialist en om de natuur te redden en voor de bevrijding van de vrouw tot een GODIN van LIEFDE en VREDE.
Ik woon in Amsterdam, de nieuwe heilige stad.

[Piero]

het werk van de Chinese kunstenaar, onderzoeksjournalist en mensenrechtenactivist Ai Weiwei, is één grote ode aan de vrijheid van menings uiting, en daarmee aan de beschaving.

Of het nu gaat om hoe hij zijn eigen gevangenschap van 81 dagen in China in zes diorama’s vormgeeft, hoe hij met lego steentjes allerlei politieke statements maakt, of hoe hij met provocerende kunstwerken uitdrukking geeft aan de tegenwoordige oorlogs- en vluchtelingenproblematiek, Ai Weiwei maakt steeds op confronterende wijze duidelijk dat menselijkheid verre van vanzelfsprekend is. Artsen mogen in dat opzicht de deels clandestien gefilmde documentaire Coronation niet missen. Deze lange video toont de totalitaire reactie van de Chinese overheid op de pandemische uitbraak van het coronavirus. Ai Weiwei geeft met dit werk diepgaand inzicht in hoe crisismanagement, sociale controle en ideologische hersenspoeling in China in gang worden gezet. Spoiler: schokkend.

Tot en met 3 maart 2024 te zien in de Kunsthal Rotterdam.

[harriechristus]

Ik dacht al: waar is mijn fiets gebleven...

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door harriechristus

Ik dacht al: waar is mijn fiets gebleven...

Het kost even tijd en aandacht, maar dan zie je ook wat.
Wat wil dit kunstwerk zeggen?

[Pol Dolf]

een fiets is wat we ons nog kunnen veroorloven

[harriechristus]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Het kost even tijd en aandacht, maar dan zie je ook wat.
Wat wil dit kunstwerk zeggen?

Ik hoor niks.
Sinds wanneer kunnen fietsen praten...

[harriechristus]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Het kost even tijd en aandacht, maar dan zie je ook wat.
Wat wil dit kunstwerk zeggen?

Neem de bus...

[Pol Dolf]

[harriechristus]

De waarheid is gratis, maar de leugen kost heel veel geld.

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Pol Dolf

een fiets is wat we ons nog kunnen veroorloven

Inderdaad. Het zal Chinezen daarom wel aanspreken.
Maar, een hint: ...... Er ontbreekt iets aan.

[Piero]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

het werk van de Chinese kunstenaar, onderzoeksjournalist en mensenrechtenactivist Ai Weiwei, is één grote ode aan de vrijheid van menings uiting, en daarmee aan de beschaving.
...
Tot en met 3 maart 2024 te zien in de Kunsthal Rotterdam.

Het is een installatie van fietsen gestapeld in een cirkel, maar als chaos. Een aantal fietsen heeft geen zadel, en dat is ongemakkelijk. Maar geen enkele fiets heeft een stuur. En zo wijst Ai Weiwei op de gevolgen van onvrijheid, denk ik.

[harriechristus]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

Het is een installatie van fietsen gestapeld in een cirkel, maar als chaos. Een aantal fietsen heeft geen zadel, en dat is ongemakkelijk. Maar geen enkele fiets heeft een stuur. En zo wijst Ai Weiwei op de gevolgen van onvrijheid, denk ik.

De fiets is het voertuig van individuele vrijheid, maar ondanks de vele fietsen in China is China een dictatuur.
Dat is de boodschap.
Het draait ook nog in een kringetje rond en komt niet verder.

[Piero]

'Het retabel Het Lam Gods van Jan en Hubert van Eijk ... werd vroeger slechts op de bijzondere feestdagen van de kerk geopend; zoals Kerstmis, Pasen en Allerheiligen. Het grootste deel van het jaar kwamen de schenkers Joos Vijd en Lysbette Borluut, aan de achterzijde bewust in beeld' zoals op bijgaande afbeelding. Joos Vijd was een rijke koopman en hij mocht zich zo profileren.

Ja en Hubert hebben met hun assistenten zeker 2 jaar aan het schilderij gewerkt naar een ontwerp van Hubert, uiteraard onder leiding van de kerk voor de keuze van de figuren. (Wikipedia).

De gebroeders waren vernieuwers van de kunst aan het einde van de gotiek. Ze werkten met olieverf en kostbare pigmenten. Wat opvalt is het gevoel voor perspectief en plasticiteit door detaillering van de figuren en de fraaie belichting, stofuitdrukking en zachte schaduwenen. Helaas hebben de afbeeldjngen op internet een bruine kleurzweem of een grijszweem.

In de top zijn de profeet Zacharia*) afgebeeld en drie sibilen die de toekomst voorspellen, een getuigenis van de heidenen. - Sibille was in de klassieke oudheid de benaming voor een aantal maagdelijke prinsessen die, geïnspireerd door een godheid en daardoor in extase, spontaan en ongevraagd de toekomst voorspelden in Griekse hexameters. Homerus schijnt geen sibillen gekend te hebben.(Wikipedia)

Daaronder is de annunciatie en de bevruchting van Maria door de Heilige Geest afgebeeld.

Onderaan sraan bij Vujd en zijn vrouw, links Johannes de doper met en lam in zijn armen en naast hem Johannes de evangelist.

*) Zacharias 14 besluit zijn profetie als volgt:
12 Maar dit zal de ramp zijn, waarmee Jahwe al de volken zal slaan, die tegen Jeruzalem zijn opgetrokken: Hij zal hun vlees doen wegteren, terwijl ze nog op hun voeten staan; hun ogen zullen in de kassen wegteren en hun tong zal wegteren in hun mond. 13 Die ramp zal ook de paarden, de muildieren, de kamelen en de ezels treffen, en dezelfde ramp al de andere dieren, die zich in die legerkampen bevinden. 14 Op die dag zal Jahwe een hevige paniek onder hen doen uitbreken; de ene man zal grijpen naar de hand van de andere en zij zullen handgemeen worden. 15Ook Juda zal in Jeruzalem strijden; de rijkdom van al de omwonende volken zal verzameld worden: goud, zilver en een overvloed van gewaden. 16En alle overlevenden van al de volken die tegen Jeruzalem waren opgetrokken zullen dan ieder jaar opgaan om zich neer te buigen voor de koning, Jahwe van de machten, en om het loofhuttenfeest te vieren.

[harriechristus]

Oorspronkelijk geplaatst door Piero

*) Zacharias 14 besluit zijn profetie als volgt:
12 Maar dit zal de ramp zijn, waarmee Jahwe al de volken zal slaan,

Slaan?
Waarmee?
Met leugens, onzin en bedrog.