De geplande samenleving.

[Ambiorix]

de staat moet niet overgenomen worden, wel het leger.
Indien niet mogelijk is moet het leger omvergeworpen worden.

De militaire kracht is meteen de slagkracht van de overheid. Neem die weg en de overheid is machteloos en kan gebroken worden.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door Ambiorix

de staat moet niet overgenomen worden, wel het leger.
Indien niet mogelijk is moet het leger omvergeworpen worden.

De militaire kracht is meteen de slagkracht van de overheid. Neem die weg en de overheid is machteloos en kan gebroken worden.

Jaja, maar wat n�* die revolutie?

Jij bent ook tegen liberalisme en alles; leg eens uit welke instellingen en organisaties jij zou oprichten om de maatschappij te sturen.

[Percalion]

Juist, ja.

[StevenNr1]

Ik vrees dat een complexe, industriële samenleving als de onze niet op een anti-autoritaire manier kan werken zonder marktwerking. Volgens mij hebben 'revolutionairen' voor de ontwikkelde landen 4 opties: oftewel behouden ze een marktwerking maar dan met bijv. een basisinkomen en milieugebruiksbelasting (georgistisch, denk ik), oftewel nationaliseren (wat volgens mij niet volledig hetzelfde is als collectiviseren (waarbij de werkers hun werkplaats in zelfbeheer nemen)) ze het hele boeltje wat tot een centralistische planeconomie leidt, oftewel wachten ze op technologiche ontwikkelingen die de productieprocessen van de meeste gebruiksgoederen decentraliseren, oftewel richten ze hun pijlen op het industriële complex zelf en pleiten voor een primitivistischere inslag. Ikzelf moet niet veel hebben van de 2de optie en schipper wat tussen de eerste en de laatste alhoewel de 3de (als het ooit al zover zou kunnen komen) mij ook wel iets zegt.

[FallenByTheHand]

Oorspronkelijk geplaatst door Ambiorix

de staat moet niet overgenomen worden, wel het leger.
Indien niet mogelijk is moet het leger omvergeworpen worden.

De militaire kracht is meteen de slagkracht van de overheid. Neem die weg en de overheid is machteloos en kan gebroken worden.

Vandaar de aanwezigheid van B&H in het leger.

[FallenByTheHand]

Ik denk dat een heel grote en vastberaden beweging van de massa's tot die taak toe in staat moeten zijn. Omverwerpen, of soldaten overtuigen niet meer voor dat leger te vechten.

Maar dat is dus wel een andere tactiek dan infiltratie en duikboten.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Ah, en leg en passant ook uit hoe marxisten en communisten van allerlei slag hun diverse claims zullen waarmaken, zoals: een kortere arbeidsduur, een betere kwaliteit van producten, goedkopere producten, hogere lonen, minder milieuvervuiling, meer gezondheidszorg en onderwijs, kortom: utopia.

Omdat er geen financiële markten meer zullen bestaan, kapitaalconcentratie zal in dienst staan van directe investeringen, gecontroleerd door de gemeenschap en niet door een oligarchie. Dat is trouwens de reden waarom het marktprincipe in het kapitalisme niet werkt, er is een fundamenteel probleem met de winstegalisatie (tempo, gradatie, etc...).
Kapitalisme is op dat vlak een zeer inefficient systeem om doelgericht technologische evoluties te creëren (Schumpeter).

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Omdat er geen financiële markten meer zullen bestaan, kapitaalconcentratie zal in dienst staan van directe investeringen, gecontroleerd door de gemeenschap en niet door een oligarchie. Dat is trouwens de reden waarom het marktprincipe in het kapitalisme niet werkt, er is een fundamenteel probleem met de winstegalisatie (tempo, gradatie, etc...).
Kapitalisme is op dat vlak een zeer inefficient systeem om doelgericht technologische evoluties te creëren (Schumpeter).

Je verwart de markt van de 'afgeleide' waarden met de 'onderliggende' waarden. Aandelen en obligaties vertegenwoordigen "rechtstreeks" het onderliggende kapitaal. Opties en andere derivaten vertegenwoordigen de onderliggende aandelen, etcetera. Maar het louter afschaffen van financiële markten (waar inderdaad miljarden rondgaan) impliceert niet dat al die miljarden plots vanuit de financiële, "digitale" sfeer geïncorporeerd worden in de "reële" sfeer - het gaat in essentie om verschillende zaken die niet inwisselbaar zijn.

Indien dit wel het geval zou zijn, onderschrijf je in werkelijkheid de naïeve thesis van de inflationisten, die geloven dat het bijdrukken van geld tot meer welvaart kan leiden omdat er dan "meer kapitaal" is.

Ik ga zeker akkoord dat een groot deel van de financiële markten bestaat uit inflatoire en zelfs vaak inherent frauduleuze constructies; maar de voorraad kapitaalsgoederen kan niet uitbreiden door het tackelen van die financiële constructies. In academischer termen zou men zeggen dat nominale variabelen geen reële variabelen beïnvloeden.

Overigens heeft het systeem van opties e.d. weldegelijk een maatschappelijk nut, met name het indekken van risico's. Het feit dat 90% van zulke transacties om speculatieve redenen afgesloten wordt, is hierbij een vaak gehoorde maar irrelevante tegenwerping: het is net deze speculatie die de markt 'liquide' maakt en die dus het indekken van risico's inderdaad mogelijk maakt - door illiquiditeitspremies te voorkomen.

Wat betreft de beschuldiging dat de financiële markten middelen onttrekken aan de "echte" economie:
"The "absorption of capital" argument is now in decline, but there are still many economists who single out the stock market for attack. Clearly, the stock market is a channel for investing in industry. If A buys a new security issue, then the funds are directly invested; if he buys an old share, then (1) the increased price of stock will encourage the firm to float further stock issues, and (2) the funds will then be transferred to the seller B, who n turn will consume or directly invest the funds. If the money is directly invested by B, then once again the stock market has channelled savings into investment. If B consumes the money, then his consumption or dissaving just offsets A's saving, and no aggregate net saving has occurred."
(ROTHBARD, Murray N, "America's Great Depression", p. 78)

Nog los daarvan leg je ook niet uit hoé die vrijgekomen middelen zouden gebruikt worden. Wie zal de investeringsbeslissingen nemen? Wie krijgt het beheer over die middelen? Wie zal toezien op de uitvoering van de plannen? Wie stellen we aan als directeur over een nieuwe onderneming? Wat als een onderneming verlieslatend blijkt?
Wat je claim betreft als zou kapitalisme geen goed stelsel zijn voor het ontwikkelen van nieuwe technologieën: er is een grondig onderscheid tussen een "uitvinding/ontdekking" en een "innovatie". Een innovatie is een uitvinding of ontdekking die aangewend wordt ter verbetering van het productieproces of uitbreiding van het productengamma, kortom: een verruimde kennis aangewend ter bevrediging van consumentenbehoeften. In het kapitalisme zorgt het gekende systeem van prijzen en winsten voor een incentief-structuur waarbinnen ontdekkingen gedaan worden met het oog op innovatie. (Een onderneming die meer uitgeeft aan R&D heeft doorgaans een comparatief voordeel tegenover de concurrentie). Het klopt uiteraard dat op de markt bepaalde ontdekkingen niet omgezet worden in innovaties, maar zolang niemand in staat is om uit te leggen hoe de meest fundamentele taken van de markt uitgevoerd zullen worden in het socialisme is er weinig reden om te geloven dat een complex element van de markt zoals innovatie beter zal geregeld worden onder centrale planning.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door FallenByTheHand

Ik denk dat een heel grote en vastberaden beweging van de massa's tot die taak toe in staat moeten zijn. Omverwerpen, of soldaten overtuigen niet meer voor dat leger te vechten.

Maar dat is dus wel een andere tactiek dan infiltratie en duikboten.

En bovendien is het weer off-topic. Wat n�* de revolutie? Dat was mijn vraag. Centrale planning, maar hoe?

[sancho]

Oorspronkelijk geplaatst door StevenNr1

Beschaving is relatief hé, de kindersterfte is in sommige welvarende landen hoger dan in sommige derdewereldlanden. En wat heeft die vermeende beschaving ons naast materiële welvaart gebracht en gekost?

Qua Cuba heb je gelijk, maar ik zie dit dan eerder als een uitzondering op de regel. Dit bevestigt wel dat het theoretisch mogelijk is om met een kleiner budget de kindersterfte terug te dringen.

Wanneer je spreekt over "sommige" verwacht ik mij normaal gezien aan meer dan 1 voorbeeld.

Blijkbaar is de algemene regel vooralsnog : hoe welvarender, hoe minder kindersterfte. (dus correlatie).

De vraag naar "wat heeft die vermeende beschaving ons gekost" geldt natuurlijk evenzeer voor Cuba. (wat is de context daar?). (Ok, dit was dus naast de algmene topic.)

[sancho]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

En bovendien is het weer off-topic. Wat n�* de revolutie? Dat was mijn vraag. Centrale planning, maar hoe?

Het lijkt mij dat iedereen van 's morgens tot 's avonds zal vergaderen..., zij het in de hoedanigheid van "arbeider" met betrekking tot economische zaken, zij het in de hoedanigheid van "burger" over het algemeen belang. Het wordt een vergader-maatschappij zoveel is duidelijk.

[StevenNr1]

Oorspronkelijk geplaatst door sancho

De vraag naar "wat heeft die vermeende beschaving ons gekost" geldt natuurlijk evenzeer voor Cuba. (wat is de context daar?). (Ok, dit was dus naast de algmene topic.)

Het is volgens het WWF alleszins het enige duurzame land ter wereld.
Ok, het is staatsocialistisch met zijn gebreken, ik weet ook niet of ik het altijd zo aangenaam leven zou vinden maar vergeleken met Mexico ofzo...

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door sancho

Het lijkt mij dat iedereen van 's morgens tot 's avonds zal vergaderen..., zij het in de hoedanigheid van "arbeider" met betrekking tot economische zaken, zij het in de hoedanigheid van "burger" over het algemeen belang. Het wordt een vergader-maatschappij zoveel is duidelijk.

Dat lijkt mij ook; in zoverre het systeem al de eerste begindagen kan overleven en niet meteen in volledige chaos vervalt.

[Percalion]

The Business of Government

By Murray N. Rothbard

In the midst of nationwide prosperity, some economic and social problems keep nagging at the public. All over the country, they take the same form. What are they? Traffic congestion, inadequate roads, overcrowded schools, juvenile delinquency, water shortages. Such matters have proven troublesome in many ways; above all, they seem to breed conflicts.

Fierce battles are raging between warring groups of Americans. Some want "progressive" education; others want varying blends of the traditional. Some want socialism taught in the schools; others favor free enterprise. Some want religion in the schools, and others proclaim separation of Church and State. Some Americans want water fluoridated, and others want it unmedicated.
Is there anything special about water or schooling that creates insoluble problems? How does it happen that there are no fierce arguments over what kind of steel or autos to produce, no battles over the kind of newspapers to print? The answer: There is something special — for the problems of schooling and water supply are examples of what happens when government, instead of private enterprise, operates a business.
Have you ever heard of a private firm proposing to "solve" a shortage of the product it sells by telling people to buy less? Certainly not. Private firms welcome customers, and expand when their product is in heavy demand thus servicing and benefiting their customers as well as themselves. It is only government that "solves" the traffic problem on its streets by forcing trucks (or private cars or buses) off the road. According to that principle, the "ideal" solution to traffic congestion is to outlaw all vehicles! And yet, such are the suggestions one comes to expect under government management.
Is there traffic congestion? Ban all cars! Water shortage? Drink less water! Postal deficit? Cut mail deliveries to one a day! Crime in urban areas? Impose curfews! No private supplier could long stay in business if he thus reacted to the wishes of customers. But when government is the supplier, instead of being guided by what the customer wants, it directs him to do with less or do without. While the motto of private enterprise is "the customer is always right," the slogan of government is "the public be damned!"
Conflicts and bitterness are inherent in government operation. Imagine what would happen if all newspapers were published by government. First, because a government operation gets its revenues from coercive taxation instead of voluntary payment for services rendered, it is not obliged to be efficient in serving the consumer. And, second, conflicts among groups of taxpayers would rage over editorial policy, news content, and even tabloid versus regular size. "Rightists," "leftists," "middle-of-the-roaders," each forced to pay for the paper, would naturally try to govern its policy.
On the free market, in contrast, each group finances and supports its own preferred product, whether newspaper, school, or package of baby food. Socialists, free enterprisers, progressives, traditionalists, gossip-lovers, and chess-lovers, all find schools, papers, or magazines that meet their needs. Preferences are given free rein, and no one is compelled to take an unwanted product. Every political preference, every variety of taste, is satisfied. Instead of a majority or the politically powerful tyrannizing over a minority, every individual may have as much as he can afford of precisely what he wants.
The standard government reply to charges of inefficiency or shortage is to blame the public: "Taxpayers won't give us more money!" The public literally has to be forced to hand over more tax money for highways, schools, and the like. Yet, here again, the question arises: "Why doesn't private enterprise have these problems?" Why don't TV firms or steel companies have trouble finding capital for expansion? Because consumers pay for steel and television sets, and savers, as a result, can make money by investing in those businesses.

Firms that successfully serve the public find it easy to obtain capital for expansion; unsuccessful, inefficient firms of course go out of business. In government, there are no profits for investors and no penalty charged against the inefficient operator. No one invests, therefore, and no one can insure that successful plants expand and unsuccessful ones disappear. These are some of the reasons why the government must raise its "capital" by literally conscripting it.
Many people think these problems could be solved if only "government were run like a business." And so they advocate jacking up postal charges until the Post Office is "run at a profit." Of course, the users would be taking some of the burden off the taxpayers. But there are fatal flaws in this idea of government-as-a-business. In the first place, a government service can never be run as a business, because the capital is conscripted from the taxpayer. There is no way of avoiding that. (Finance by bond issue still rests on the power of taxation to redeem the bonds.) Secondly, private enterprise gains a profit by cutting costs as much as it can.

Government need not cut costs; it can either cut its service or simply raise prices. Government service is always a monopoly or semi-monopoly. Sometimes, as in the case of the Post Office, it is a compulsory monopoly — all competition is outlawed. If not outlawed, private competition is strangled by taxes to cover the operating deficits and raise capital for tax-exempt government operation.
There is another critical problem in government operation of business. Private firms are models of efficiency largely because the free market establishes prices which permit them to calculate, which they must do in order to make profits and avoid losses. Thus, free "capitalism" tends to set prices in such a way that goods are properly allocated among all the intricate branches and areas of production that make up the modern economy.

Capitalist profit-and-loss calculation makes this marvel possible — and without central planning by one agency. In fact, central planners, being deprived of accurate pricing, could not calculate, and so could not maintain a modern mass-production economy. In short, they could not plan.

There is no way to gauge the success of a product that the customers are compelled to buy. And every time government enters a business, it distorts pricing a little more, and skews calculation. In short, a government business introduces a disruptive island of calculational chaos into the economic system.
No wonder, then, that our economic problems center in government enterprises. Government ownership breeds insoluble conflicts, inevitable inefficiency, and breakdown of living standards. Private ownership brings peace, mutual harmony, great efficiency, and notable improvements in standards of living.

(Oorspronkelijk verschenen in The Freeman, September 1956)

[StevenNr1]

Weer zo lang , dan vind ik "Leve de dictatuur van het proletariaat, hang op die kapitalisten!" toch een gemakkelijkere these.
MAAR 'k zal 't seffes eens lezen.

[sancho]

Oorspronkelijk geplaatst door sancho

Het lijkt mij dat iedereen van 's morgens tot 's avonds zal vergaderen..., zij het in de hoedanigheid van "arbeider" met betrekking tot economische zaken, zij het in de hoedanigheid van "burger" over het algemeen belang. Het wordt een vergader-maatschappij zoveel is duidelijk.

Planning betekent eigenlijk machtsconcentratie...

Democratische participatie werkt dat tegen (alle edicten kunnen permanent worden aangevochten en vertraagd).

Dus zouden we misschien een fundamenteel onderscheid moeten maken tussen a) de old-fashioned communisten en b) de anarchisten.

Het probleem is dat de communisten de vruchten willen rapen van beide systemen, dus zich enerzijds efficientie toemeten via planning en tegelijkertijd ook zich het "participatieve" van de anarchisten toemeten.

Hoe meer het systeem een anarchistische component heeft, hoe meer het zal trekken op de middeleeuwse gilden (lokale tolheffingen, lokale productie-eenheden, feodaliteit). Hoe lager ook de productiviteit en efficientie zullen zijn (dus weinig comfort voor de bevolking).

Hoe meer de communistische kant het haalt, hoe meer we een soort Sovjet-systeem krijgen met de inefficiente produktieoverschotten die liggen te beschimmelen in magazijnen. Hoe sterker de intellectualistische ambtenarij-klasse leeft op de kap van jan-met-de-pet. Ze nemen in feite gewoon de plaats in van de huidige "oligarchie".

Het probleem is dat die twee strekkingen zich hier onder hetzelfde banier komen scheren als zijnde "links".

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door StevenNr1

Weer zo lang , dan vind ik "Leve de dictatuur van het proletariaat, hang op die kapitalisten!" toch een gemakkelijkere these.
MAAR 'k zal 't seffes eens lezen.

Weer dezelfde propaganda van de marginalisten. Natuurlijk kan een centrale planning inschatten wat de prijzen kunnen zijn, een product heeft namelijk een waarde. Prijzen zijn de valorisatie van die waarde, en in het kapitalisme komen deze twee nooit overeen, vermits de markt niet bestaat in het kapitalisme. Maw, Percalion kan alleen maar blijven geloven dat het prijsmechanisme in het kapitalisme een natuurlijk verloop kent en moet hij de onderliggende waarden ontkennen.
En dan de mythe dat de markt keuze kan bieden itt de overheid. Bedrijven hebben geen enkele keuzevrijheid, ze zijn gedoemd om hun valorisatie te verdedigen: prijsmechanisme beheersen door de vraag te manipuleren, meestal bekomen door een kapitaalconcentratie die een monopolie verschaft in de niche. Opnieuw, er bestaat geen markt in het kapitalisme.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door Percalion

Je verwart de markt van de 'afgeleide' waarden met de 'onderliggende' waarden. Aandelen en obligaties vertegenwoordigen "rechtstreeks" het onderliggende kapitaal. Opties en andere derivaten vertegenwoordigen de onderliggende aandelen, etcetera. Maar het louter afschaffen van financiële markten (waar inderdaad miljarden rondgaan) impliceert niet dat al die miljarden plots vanuit de financiële, "digitale" sfeer geïncorporeerd worden in de "reële" sfeer - het gaat in essentie om verschillende zaken die niet inwisselbaar zijn.

Indien dit wel het geval zou zijn, onderschrijf je in werkelijkheid de naïeve thesis van de inflationisten, die geloven dat het bijdrukken van geld tot meer welvaart kan leiden omdat er dan "meer kapitaal" is.

Ik ga zeker akkoord dat een groot deel van de financiële markten bestaat uit inflatoire en zelfs vaak inherent frauduleuze constructies; maar de voorraad kapitaalsgoederen kan niet uitbreiden door het tackelen van die financiële constructies. In academischer termen zou men zeggen dat nominale variabelen geen reële variabelen beïnvloeden.

Overigens heeft het systeem van opties e.d. weldegelijk een maatschappelijk nut, met name het indekken van risico's. Het feit dat 90% van zulke transacties om speculatieve redenen afgesloten wordt, is hierbij een vaak gehoorde maar irrelevante tegenwerping: het is net deze speculatie die de markt 'liquide' maakt en die dus het indekken van risico's inderdaad mogelijk maakt - door illiquiditeitspremies te voorkomen.

Wat betreft de beschuldiging dat de financiële markten middelen onttrekken aan de "echte" economie:
"The "absorption of capital" argument is now in decline, but there are still many economists who single out the stock market for attack. Clearly, the stock market is a channel for investing in industry. If A buys a new security issue, then the funds are directly invested; if he buys an old share, then (1) the increased price of stock will encourage the firm to float further stock issues, and (2) the funds will then be transferred to the seller B, who n turn will consume or directly invest the funds. If the money is directly invested by B, then once again the stock market has channelled savings into investment. If B consumes the money, then his consumption or dissaving just offsets A's saving, and no aggregate net saving has occurred."
(ROTHBARD, Murray N, "America's Great Depression", p. 78)

Nog los daarvan leg je ook niet uit hoé die vrijgekomen middelen zouden gebruikt worden. Wie zal de investeringsbeslissingen nemen? Wie krijgt het beheer over die middelen? Wie zal toezien op de uitvoering van de plannen? Wie stellen we aan als directeur over een nieuwe onderneming? Wat als een onderneming verlieslatend blijkt?
Wat je claim betreft als zou kapitalisme geen goed stelsel zijn voor het ontwikkelen van nieuwe technologieën: er is een grondig onderscheid tussen een "uitvinding/ontdekking" en een "innovatie". Een innovatie is een uitvinding of ontdekking die aangewend wordt ter verbetering van het productieproces of uitbreiding van het productengamma, kortom: een verruimde kennis aangewend ter bevrediging van consumentenbehoeften. In het kapitalisme zorgt het gekende systeem van prijzen en winsten voor een incentief-structuur waarbinnen ontdekkingen gedaan worden met het oog op innovatie. (Een onderneming die meer uitgeeft aan R&D heeft doorgaans een comparatief voordeel tegenover de concurrentie). Het klopt uiteraard dat op de markt bepaalde ontdekkingen niet omgezet worden in innovaties, maar zolang niemand in staat is om uit te leggen hoe de meest fundamentele taken van de markt uitgevoerd zullen worden in het socialisme is er weinig reden om te geloven dat een complex element van de markt zoals innovatie beter zal geregeld worden onder centrale planning.

De financiële markten zijn het irreële deel van de economie. Wat zou er gebeuren wanneer iedereen vraagt om zowel aandelen als opties in harde cash te krijgen? Inderdaad, het einde van de kapitalistische economie, want de valorisatie mislukt compleet. Dit betekent ook, zoals bovenstaand commentaar op de marginalisten, dat de vraag-aanbod-prijs-mechanisme niet blijkt te bestaan.

Ik moet dat helemaal niet onderschrijven, zowel de hoeveelheid geld laten stijgen als een strikt moneraristisch beleid zijn middelen van de elite om hun kapitaalconcentratie te laten beschermen. Het zijn lapmiddelen om de contradicties van het kapitalisme te onderdrukken, de gewone burger is in al zijn vrijheid het slachtoffer van een systeem dat hij niet kent noch controleert. Wat een democratie.

De kapitalistische economen werken alleen maar met nominale variabelen, hun wetten zijn zuivere abstracte ideële constructies. Reële waarden zie je alleen maar na de crash.

En helaas worden opties een speelbal van speculatie op risico's, waardoor de kost van de verzekering afhankelijk is van de financiële markt en niet van het risico.

De aandelenmarkt is helemaal geen investeringsmethode meer voor bedrijven, zoek gewoon eens de eenvoudige statistieken terug en vergelijk de investeringsgraad met de groei van de kapitaalsconcentratie op de financiële markten. Een contradictie die je niet kan negeren. Kapitaalmarkten hebben zich losgescheurd van de reële economie, het kent zijn eigen wetten.

En dus beken je dat kapitaal verloren gaat om werkelijke significante ontdekkingen te creëren. De enige verdediging die er dan nog rest, is dat de consumentenbehoefte de innovatie stuurt, en deze claim klopt ook niet. Er worden ontelbaar identieke producten gemaakt met minimale variaties, er is geen wezenlijke exponentiële groei om de levensstandaard van de burger te verbeteren. Maw, ze worden opgelicht door degenen die het aanbod creëren.

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Weer dezelfde propaganda van de marginalisten. Natuurlijk kan een centrale planning inschatten wat de prijzen kunnen zijn, een product heeft namelijk een waarde. Prijzen zijn de valorisatie van die waarde, en in het kapitalisme komen deze twee nooit overeen, vermits de markt niet bestaat in het kapitalisme. Maw, Percalion kan alleen maar blijven geloven dat het prijsmechanisme in het kapitalisme een natuurlijk verloop kent en moet hij de onderliggende waarden ontkennen.

Je bedoelt dus, dat de "onderliggende waarden" - ik vermoed dat je op de arbeidswaarde doelt - zouden volstaan om een economie te organiseren? Nu is het leuk dat arbeidswaarde min of meer gedefinieerd werd in functie van maatschappelijke wenselijkheid, maar leg dan ook meteen even uit hoe die arbeidswaarde berekend zal worden, en hoe die echte prijzen ervoor gaan zorgen dat vraag en aanbod min of meer in evenwicht zijn.

Dat men de wenselijkheid, het nut, van een bepaalde hoeveelheid arbeid slechts a posteriori kan vaststellen maakt de zaken natuurlijk alleen maar moeilijker. Handelingen zijn gebaseerd op a priori-waarderingen (i.e. geanticipeerde voordelen), maar worden geëvalueerd a posteriori. Het is niet mogelijk om een market-clearing prijs te vinden op basis van de arbeidswaarde, als die arbeidswaarde zélf gedefinieerd wordt in functie van de market-clearance!

In mensentaal: vraag en aanbod vinden elkaar op een vrije markt door prijsveranderingen; maar aangezien dit blijkbaar geen echte vrije markt is en dus niet de echte waarde van de goederen en diensten, telt dit allemaal niet voor de centrale planner. De centrale planner heeft een andere methode om vraag en aanbod in evenwicht te brengen. Hoe, daar hebben we het raden naar. Mythische concepten als arbeidswaarde volstaan niet om een economie draaiende te houden - mocht ik niet vinden dat Smith verkeerd gelezen wordt, ik zou zelfs uitroepen dat "arbeidswaarde" de onzichtbare hand van de marxisten is.

En dan de mythe dat de markt keuze kan bieden itt de overheid. Bedrijven hebben geen enkele keuzevrijheid, ze zijn gedoemd om hun valorisatie te verdedigen: prijsmechanisme beheersen door de vraag te manipuleren, meestal bekomen door een kapitaalconcentratie die een monopolie verschaft in de niche. Opnieuw, er bestaat geen markt in het kapitalisme.

Bedrijven hebben weldegelijk een keuzevrijheid; een onderneming kan perfect nutteloze goederen produceren - d.w.z. zaken die niemand wil.
Alleen zal zo'n firma door de consument afgestraft worden met dalende verkoopscijfers tot het faillissement volgt of de firma iets anders gaat produceren.
De keuzemogelijkheden gegeven winstmaximalisatie zijn iets beperkter, namelijk: "datgene wat de consument wil" - waarbij een ondernemer het gigantische risico loopt de consumentenvoorkeuren verkeerd in te schatten.

Het is voor de ondernemer interessanter om te zoeken wat de consument wil en daarop in te spelen, dan middels complexe brainwashing-projecten de consument valse voorkeuren in te blazen. Dure advertentiecampagnes die geen moer hielpen om bepaalde producten verkocht te krijgen tonen trouwens aan dat de 'brainwashing' blijkbaar niet zo feilloos is en de consument zo nu en dan toch over een eigen wil blijkt te beschikken.

Laat ons echter niet over details vitten:
Hoe zal de Centraal Geplande Economie eruitzien? Wié zal die prijzen vastleggen? Hoé zal men de echte waarde achterhalen? Wié zal w�*t doen als ten gevolge van een verkeerde prijs de winkelrekken leeg zijn en de wachtrijen lang?

[Percalion]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

De financiële markten zijn het irreële deel van de economie. Wat zou er gebeuren wanneer iedereen vraagt om zowel aandelen als opties in harde cash te krijgen? Inderdaad, het einde van de kapitalistische economie, want de valorisatie mislukt compleet. Dit betekent ook, zoals bovenstaand commentaar op de marginalisten, dat de vraag-aanbod-prijs-mechanisme niet blijkt te bestaan.

Je hebt er allicht nog niet bij stilgestaan, maar mocht iedereen morgen al zijn reële bezittingen proberen te verkopen tegen harde cash zou die valorisatie ook compleet mislukken.

Per definitie geldt dat in een economie over een gegeven tijdsspanne:
M.V = P.Q (de Fischer-vergelijking) waarbij M de geldhoeveelheid is, V de omloopsnelheid, P het algemeen prijspeil en Q het aantal goederen dat verhandeld wordt (soms ook met T voorgesteld, van Transactions). Veralgemeend kunnen we stellen dat PQ het nominale bruto binnenlands product voorstelt. Behalve in het uitzonderlijke geval dat V =< 1 geldt dat de geldelijke tegenwaarde van alle "reële" transacties groter is dan de geldhoeveelheid. Met andere woorden; mocht een heel land alle transacties uitstellen tot één januari, dan zou op één januari de geldhoeveelheid ontoereikend blijken om (zonder prijsveranderingen) de verkopen "tegen harde cash" te laten plaatsvinden. We negeren gemakshalve dan nog het feit dat M1 ("harde cash") slechts een tiende van de totale geldhoeveelheid M3 uitmaakt.

Volgens jouw redenering vallen dus ook reële goederen en diensten onder de irreële economie. Tot zover de verhandelde goederen en diensten; hoe zit het met de kapitaalsvoorraad? Welnu: mocht iedereen morgen zijn fabriek, zijn machines... willen valoriseren tegen harde cash, dan zou "het systeem" ook crashen. Hieruit volgt, uiteraard, dat de gehele economie irreëel is, met alles erop en eraan; er bestaat dus geen reële economie meer. Een Nietzscheiaanse economie is geboren, zowaar.

Aandelen van een vennootschap zijn net zomin "irreëel" als bedrijfsgebouwen.

Ik moet dat helemaal niet onderschrijven, zowel de hoeveelheid geld laten stijgen als een strikt moneraristisch beleid zijn middelen van de elite om hun kapitaalconcentratie te laten beschermen. Het zijn lapmiddelen om de contradicties van het kapitalisme te onderdrukken, de gewone burger is in al zijn vrijheid het slachtoffer van een systeem dat hij niet kent noch controleert. Wat een democratie.

Ik vermoed dat je met "monetaristisch" in feite "monetair" bedoelt, en dus een beleid zonder geldgroei wil omschrijven - wat niet bepaald de beleidsconclusie van de monetaristische school is. Ofwel bedoel je inderdaad monetaristisch, maar dan negeer je blijkbaar het feit dat de "klassieke" economen steevast voor een goudstandaard (en dus uitgerekend tégen geldgroei) pleitten.

In de klassiek-liberale monetaire theorie van Mises (1912) is er inderdaad sprake van een "elite" die middels geldgroei een speciaal voordeel heeft ten nadele van de hele gemeenschap. Dat is één van de redenen waarom deze klassieke economen pleitten tegen geldgroei.

Een complexe hedendaagse economie zonder geld organiseren lijkt me echter nogal moeilijk, en ik struikel hier haast over het eufemisme. Het zal, als ik zo dit topic bezie, al moeilijk genoeg zijn voor de planners om de economie te laten draaien, zonder dat men ook nog het geld moet afschaffen.

De kapitalistische economen werken alleen maar met nominale variabelen, hun wetten zijn zuivere abstracte ideële constructies. Reële waarden zie je alleen maar na de crash.

Whatever.

En helaas worden opties een speelbal van speculatie op risico's, waardoor de kost van de verzekering afhankelijk is van de financiële markt en niet van het risico.

Wel integendeel. Indien er slechts enkele kopers op de markt waren, zouden prijzen van opties veel volatieler zijn en soms niet verhandeld worden (het lot dat vele aandelen op fixingmarkten beschoren is, dus).

Ten andere is het speculeren met opties (het aan- en verkopen zonder uitoefening) vaak evenzeer een methode om een portefeuille in te dekken. Indien ik 100 aandelen Pfizer heb gekocht aan 20 euro, hoop ik uiteraard dat deze aandelen in waarde zullen stijgen. Ik vrees echter dat ze in waarde zouden kunnen dalen, bijvoorbeeld tot 15 euro. Ik kan me indekken met een put-optie, die me het recht geeft 100 Pfizer te verkopen aan pakweg 18 euro (de uitoefenprijs). Ik betaal, bijvoorbeeld, 1,65 euro per optie. In totaal kost mijn verzekering dus 165 euro en voor dat bedrag ben ik ingedekt tegen een koersdaling van Pfizer vanaf onder 18 euro.
Als Pfizer zakt van 20 naar 15, heb ik het recht mijn aandelen aan 18 te verkopen - mijn optie is dus ongeveer 3 euro waard (= 300 euro); minus de verzekeringspremie (165 euro) is mijn winst in dat geval 135 euro. Deze optie-winst zorgt ervoor dat het verlies op mijn aandelen (100*(20-15)) kleiner wordt. In plaats van 500 euro verlies is het verlies nu slechts 365 euro. Op deze manier heb ik dus mijn portefeuille van 100 Pfizer-aandelen ingedekt tegen scherpe koersdalingen.

De aandelenmarkt is helemaal geen investeringsmethode meer voor bedrijven, zoek gewoon eens de eenvoudige statistieken terug en vergelijk de investeringsgraad met de groei van de kapitaalsconcentratie op de financiële markten. Een contradictie die je niet kan negeren. Kapitaalmarkten hebben zich losgescheurd van de reële economie, het kent zijn eigen wetten.

Uiteraard is er asset-inflation ten gevolge de geldgroeipolitiek van centrale banken, die ook aanleiding geeft tot de boom-bust-cycli; maar aangezien klassieke economen zich hiertegen verzetten én dit het gevolg is van moedwillig overheidsingrijpen kan "de vrije markt" niet als schuldige aangewezen worden.
Kapitaalsmarkten zijn de plaatsen bij uitstek waar schaalvergrotingen, schaalverkleiningen (de afsplitsing van Exmar uit CMB?), uitgiftes van nieuwe leningen (Belgacoms recente obligatielening), uitgiftes van nieuwe deelbewijzen... plaatsvinden. Uiteraard is er speculatie; maar deze speculatie zorgt voor een grote liquiditeit op de markten zodat de financieringsoperaties vlotter kunnen plaatsvinden.
In het kader van de reorganisatie van de staatsschuldfinanciering heeft zelfs onze overheid erop aangedrongen dat er structuren zouden opgezet worden om een grotere verhandelbaarheid van staatspapier mogelijk te maken - omdat de overheid goed weet dat meer handel tevens lagere illiquiditeitspremies en dus een lagere rentevoet betekent.

En dus beken je dat kapitaal verloren gaat om werkelijke significante ontdekkingen te creëren. De enige verdediging die er dan nog rest, is dat de consumentenbehoefte de innovatie stuurt, en deze claim klopt ook niet. Er worden ontelbaar identieke producten gemaakt met minimale variaties, er is geen wezenlijke exponentiële groei om de levensstandaard van de burger te verbeteren. Maw, ze worden opgelicht door degenen die het aanbod creëren.

Het lijkt me anders een evidentie dat een systeem van trial-and-error waarbij consumenten oordelen of een innovatie gewenst is, uiteindelijk die innovaties zal afleveren die de consument het voordeligst acht. Hoe men in een planeconomie zal bepalen welke innovaties "werkelijk significant" zijn, is mij een raadsel - het zal allicht te maken hebben met wat nu de échte waarde is van het nieuwe product en meer van dat fraai getheoretiseer.
Blijkbaar zijn de consumenten tevreden met de zoveelste nieuwe shampoo - ik merk toch dat nieuwe shampoos weldegelijk goed verkopen. Tenzij we hier nu stellen dat consumenten ezels zijn die niet weten wat goed is voor henzelf, lijkt me dit een bevestiging dat de innovaties gewenst zijn. Mochten consumenten weldegelijk zulke idioten zijn dat ze zich laten verleiden tot de aankoop van producten die ze eigenlijk niet willen is er ook helemaal geen basis om te veronderstellen dat een planeconomie het beter zal doen: planners zijn ten slotte ook consumenten; de mensen die ze moeten dienen zijn ook consumenten; en degenen die de macht hebben in een democratie zijn ook de consumenten die enthousiast de producten afnemen waarvan jij beweert dat ze identiek zijn aan hun voorgangers maar dat de consument te dom is om dit bedrog te beseffen. Dan kan ik enkel maar pessimistisch zijn over de kritische ingesteldheid van de gewone mens, ergo over de sociale controle die de gewone mens zal uitoefenen op zijn bestuurders - bestuurders die in een centraal geplande economie iets meer verantwoordelijkheid en macht dragen dan in de hedendaagse samenleving.

En nog altijd heeft niemand uitgelegd hoe de centrale planners zullen reageren indien er een koude winter optreedt zodat de vraag naar houtkachels onverwachts groter is dan het aanbod; hoe de centrale planners zullen reageren als mensen plots croissants blijken te verkiezen boven chocoladekoeken, etcetera.