tussentaal, hoe de openbare omroep de bal misslaat

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Herr Flick

Maar wat echt tenenkrommend is, zonder de taalnazi uit te willen hangen, dat is dat letterlijk vertalen uit het Engels.
Meerdere krantenredacties maken zich daar schuldig aan.

Inderdaad !
Zelfs een "onschuldig" iets als "iets delen met iemand".
Dat hebben we vroeger toch nooit gehoord....!?
Dat is geen Nederlands maar letterlijk vertaald Engels.

Om dan nog maar te zwijgen over Engelse woorden die klakkeloos worden overgenomen door jongeren.

[Weyland]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Inderdaad !
Zelfs een "onschuldig" iets als "iets delen met iemand".
Dat hebben we vroeger toch nooit gehoord....!?
Dat is geen Nederlands maar letterlijk vertaald Engels.

Om dan nog maar te zwijgen over Engelse woorden die klakkeloos worden overgenomen door jongeren.

Iets aan iemand doorsturen.

De schoof heeft gelijk. Haast niemand praat meer het echte Nederlands. Men springt te laks om met anglicismen daar waar het onderwijs ons op gallicismen. Hij wees ons helemaal niet op een star rigoreus Nederlands, maar op een veronachtzaming voor een sterke moedertaal.

[DeZeeuw]

Juist. Tussentaal hoeft niet persé een mengelmoes van ABN met dialect te zijn. Het kan net zo goed een kruising zijn van Nederlands met b.v. Engels. En dat laatste vind ik persoonlijk veel kwalijker. Is in Nederland iets dat onder jongeren - en in de muziek (hiphop) - hardnekkig de kop opsteekt.

[Rudy]

Oorspronkelijk geplaatst door DewareJakob

Ik heb vroeger op internaat gezeten met medestudenten van zowat overal in Vlaanderen.

Toch niet toevallig in het Sint Jans college in Meldert Honsem ?

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Mambo

Met al die dialecten spreek ik meer een tussen dialect die zowat overal past.
Echt beschaafd Nederlands kom ik bijzonder weinig tegen.

En echt dialekt wordt enkel nog gesproken in de rusthuizen... En dan nog.
Wat ge dus zult bedoelen zijn accenten.
En "een dialekt dat overal past" bestaat niet want anders was het geen dialekt....
Ik kan mij moeilijk iets voorstellen bij een "tussendialekt".....

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Weyland

Iets aan iemand doorsturen.

Inderdaad.
Men kan iets aan iemand MEDEdelen. Of met iemand een taartje VERdelen.
Maar in het Engels is dat allemaal "share" en wordt bij ons dan klakkeloos domweg "delen"....

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door pajoske

Denkt Tom Waes dat wij allemaal lomperikken zijn die geen behoorlijk Nederlands beheersen?

Ach neen, die spreekt toch gewoon zoals hij bekt is....

Wij hebben in de lagere school AN als tweede taal, naast onze moedertaal geleerd.

Echt ? Het Limburgse dialekt als voertaal in het onderwijs.....?
Ik kan mij dat echt moeilijk voorstellen...

[De schoofzak]

Oorspronkelijk geplaatst door Pandareus

...
'dees is keineig' kloterij ?

Keineig heeft geen kloten te maken met an of tussentaal.
Het is een modewoord van de jeugd, dat kans maakt als het nog voldoende gebruikt zal worden, om opgenomen te worden in de standaardtaal.

Taal leeft.

[De schoofzak]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Ik vind het weliswaar warm en sympathiek als men kan horen waar iemand vandaan komt, dat geeft die persoon een speciale uitstraling en is identiteitsversterkend.
Maar op zich heb ik helemaal niets tegen het bestaan van een standaarduitspraak, integendeel zelfs.
Ik stel me enkel de vraag wanneer, door wie, en waar, die norm werd bepaald ?
Kortom, een vraag naar de ontstaansgeschiedenis van de standaarduitspraak. En dat zowel wat die in het noorden als die in het zuiden betreft.

Men heeft mij eens willen wijsmaken (ernstig of als grap, weet ik nog altijd niet) dat op een zeker ogenblik "men" moest kiezen in de Lage Landen welk dialect de standaard ging worden.
Vooral Amsterdam en Antwerpen, in het dialect van toen, waren kanshebbers.
Het is dus Amsterdams geworden.

Anders hadden we nu de kerstboodschap van de bande de Laeken horen inleiden als : "Woaorde laaandgenouten, et ies maai een ier om ullie te meugen toespreiken ...."

[Rudy]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Ik vind het weliswaar warm en sympathiek als men kan horen waar iemand vandaan komt, dat geeft die persoon een speciale uitstraling en is identiteitsversterkend.
Maar op zich heb ik helemaal niets tegen het bestaan van een standaarduitspraak, integendeel zelfs.
Ik stel me enkel de vraag wanneer, door wie, en waar, die norm werd bepaald ?
Kortom, een vraag naar de ontstaansgeschiedenis van de standaarduitspraak. En dat zowel wat die in het noorden als die in het zuiden betreft.

Zou het gaan om een standaard uitspraak ? Volgens mij gaat het om een gemeenschappelijke schrijftaal, en die ook kunnen lezen, schrijven, en uitspreken desnoods met een accent. Dit laatste wordt in de omgang niet zo erg bevonden, behalve bij taalpuristen misschien, maar die maken dan ook niet zoveel vrienden.

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door De schoofzak

Men heeft mij eens willen wijsmaken (ernstig of als grap, weet ik nog altijd niet) dat op een zeker ogenblik "men" moest kiezen in de Lage Landen welk dialect de standaard ging worden.
Vooral Amsterdam en Antwerpen, in het dialect van toen, waren kanshebbers.
Het is dus Amsterdams geworden.

Anders hadden we nu de kerstboodschap van de bande de Laeken horen inleiden als : "Woaorde laaandgenouten, et ies maai een ier om ullie te meugen toespreiken ...."

Ik kan daarmee eigenlijk niets aanvangen want er is een Noordnederlandse en een Zuidnederlandse standaarduitspraak. En ik neem aan dat de nieuwslezers model staan voor die standaarduitspraak.
Maar hoe, waar, door wie en wanneer werden die standaarden bepaald ?
De toenmalige direkteuren van de NOS en BRT ...?

[Zucht]

Oorspronkelijk geplaatst door Rudy

In hoeverre is het taalgebruik belangrijk ?
Zolang je elkaar begrijpt vind ik dit het belangrijkste.
Tussentaal of dialect. Who cares.

Dat klopt, maar iemand moet moeite doen om een onjuiste boodschap te verstaan. De spreker of de luisteraar.
"Hij noemt Jef" betekent niets, maar een Nederlandstalige luisteraar kan deduceren dat de spreker "Hij heet Jef" bedoelt.
Maar waarom kan die spreker niet gewoon leren wat het juiste werkwoord is ? Het kan irriterend worden op den duur.
En een niet-Nederlandstalige luisteraar met kennis van NL als zoveelste taal zal misschien niet zo goed begrijpen wat deze zin betekent.

[Jacob Van Artevelde]

Oorspronkelijk geplaatst door Rudy

Zou het gaan om een standaard uitspraak ? Volgens mij gaat het om een gemeenschappelijke schrijftaal, en die ook kunnen lezen, schrijven, en uitspreken desnoods met een accent. Dit laatste wordt in de omgang niet zo erg bevonden, behalve bij taalpuristen misschien, maar die maken dan ook niet zoveel vrienden.

Of wij dat nu belangrijk vinden of niet, we stellen toch vast dat er standaarduitspraken bestaan. En de nieuwslezers lijken daarvan het voorbeeld te zijn; sprekers waaraan men helemaal niet kan horen uit welk dialektgebied die komen.

Ik verwijs naar wat Siegfried Bracke stelde in Doorbraak (zie blz. 1 van deze draad) :

Nog later, in het eerste jaar Germaanse, was er verplicht Taallabo Uitspraak. Wie daar in mei nog geen groen licht had, mocht het eindexamen vergeten. Net zoals – weer later – bij het journalistenexamen van de BRT. We startten met 1.400. Maar na de eerste stemtest vielen er al meer dan 1.000 mensen af. En dan kwam er enkele maanden later nog een tweede stemtest.
Met twaalf begonnen we aan de stage. De vraag was wie van ons de eerste blauwe brief zou krijgen van de taalraadsman. Briefje zonder franje in een blauwe envelop. ‘U zei … en dat was onzinnig, onnozel, onverstaanbaar, flauw en vooral fout. In helder Nederlands zeggen we …’ Wie veel blauwe brieven had, had veel problemen.

[Herr Flick]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Inderdaad !
Zelfs een "onschuldig" iets als "iets delen met iemand".
Dat hebben we vroeger toch nooit gehoord....!?
Dat is geen Nederlands maar letterlijk vertaald Engels.

Om dan nog maar te zwijgen over Engelse woorden die klakkeloos worden overgenomen door jongeren.

als er iemand op de radio het over een babymeisje heeft dan zou die publiekelijk zijn excuses moeten aanbieden van de VRT taalgoeroe.

[Herr Flick]

Oorspronkelijk geplaatst door De schoofzak

Men heeft mij eens willen wijsmaken (ernstig of als grap, weet ik nog altijd niet) dat op een zeker ogenblik "men" moest kiezen in de Lage Landen welk dialect de standaard ging worden.
Vooral Amsterdam en Antwerpen, in het dialect van toen, waren kanshebbers.
Het is dus Amsterdams geworden.

Anders hadden we nu de kerstboodschap van de bande de Laeken horen inleiden als : "Woaorde laaandgenouten, et ies maai een ier om ullie te meugen toespreiken ...."

Nou schoof, ik denk dat het bij ons in de Jordaan, toch ook niet geworden was wat het ooit was. Waerde Landgenoten, laatst had ik het er met Matilde nog over, wat vinden jullie burgers nu lekker en leuk ?

[De schoofzak]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Ik kan daarmee eigenlijk niets aanvangen want er is een Noordnederlandse en een Zuidnederlandse standaarduitspraak. En ik neem aan dat de nieuwslezers model staan voor die standaarduitspraak.
Maar hoe, waar, door wie en wanneer werden die standaarden bepaald ?
De toenmalige direkteuren van de NOS en BRT ...?

Hoe en wie dat vroeger deed, weet ik niet.
Het eerste Groene boekje verscheen in 1865 ...

Tegenwoordig hebben we de Nederlandse Taalunie.

Maar of zij het zijn die vb. de nieuwe spelling (of de voorgaanden daarvan) op eigen houtje beslist hebben, weet ik niet. Ging dat met formele wetgeving? Ik weet het niet.
Wat ik wel weet: er zitten in het Nederlands echte ongerijmdheden. Het kan onmogelijk uitgelegd worden waarom sigaar met een s is, en citroen met een c. Dat las ik destijds in De Standaard, bij de invoering van de laatste nieuwe spelling. Tussen de oorsprong van cigar of citron is er geen taalkundig verschil.

In andere taalgebieden kennen ze "gereputeerde (strenge) (centralistische)" instituten zoals de Académie française, het Goethe-Institut, het Instituto Cervantes .... Dat bestaat niet voor het Engels. De Amerikanen en Australiërs (en vele anderen) zullen het zich niet veel aantrekken voor uitspraak of nieuwe woorden, als die vanuit Londen gedicteerd worden.
Bij ons is er evenmin zo'n instituut met zo'n "gezag".

[Herr Flick]

Gisteren was het zelf de "kwaliteitskrant" De Standard, een soort van Volkisher Beobachter die mij deed denken heeft dit een stagar geschreven, of zit de eindredacteur te slapen...

Ik kan het artikel helaas niet meer terugvinden, het was zo een van hun pingetjes op mijn slimme telefoon, ...

[De schoofzak]

Oorspronkelijk geplaatst door Herr Flick

Gisteren was het zelf de "kwaliteitskrant" De Standard, een soort van Volkisher Beobachter die mij deed denken heeft dit een stagar geschreven, of zit de eindredacteur te slapen...

Ik kan het artikel helaas niet meer terugvinden, het was zo een van hun pingetjes op mijn slimme telefoon, ...

Misschien was het artikel geschreven op een slimme telefoon. Daar valt al eens een a of een i af , of een accent op een o ..

[quercus]

Oorspronkelijk geplaatst door Herr Flick

Dat hangt al af van de context mijn waarde,

Op een moment waarbij je voor de klas staat, of in een meeting onder collega's kan u zeggen, wil u a.u.b stil zijn, of even uw aandacht...

Op den trein of op cafe waar er ene moeilijk staat te doen

ou du bakkes of ik stoemp a muile toe.. voilla, zo eenvoudig kan het zijn.

In het West-Vlaams klinkt het ook indrukwekkend: “ Je moe ghie zwieg’n of je kriegt a dok è je mülle”.

[pajoske]

Oorspronkelijk geplaatst door Jacob Van Artevelde

Ach neen, die spreekt toch gewoon zoals hij bekt is....
Echt ? Het Limburgse dialekt als voertaal in het onderwijs.....?
Ik kan mij dat echt moeilijk voorstellen...

In de kleuterschool was het Limburgs de voertaal. Pas in de Lagere school werd AN de voertaal. Dat was dus onze tweede taal naast onze (thuis) gesproken Limburgse moedertaal.
Het was voor ons vreemd dat in de gemeenten iets verder waar ik naar het college ging niet alle kinderen Limburgs spraken. Dat is wel begrijpelijk als je weet dat in die mijn-gemeente veel vreemdelingen woonden.