Cuba en Castro

[tony p]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Che is wel het symbool voor de jonge communisten om de al te grote bureacratisering te kunnen bekritiseren.

Inderdaad, al moet ik het eerste bewijs voor bureaucratisering in het Cuba van vandaag de dag (uiteraard was er in de periode '75-'85 een zekere mate van bureaucratie) nog tegenkomen.

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Pelgrim

Da's ook de eerste keer dat ik een socialist zie Cuba bekritiseren en dat een niet-socialist de verdediging opneemt.

Niet-socialist is wel relatief; hij is een hele tijd lid geweest van de PVDA... Dat wil niets zeggen over een socialistische lijn, maar wel over de Cuba-lijn.

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Pie

.... Het socialisme in Cuba is onmogelijk?????

Waar staat dat??? Gelieve mij correct te quoteren; ik heb nergens beweerd dat socialisme onmogelijk is in Cuba. Ik stelde wel dat de revolutie in Cuba met de grond gelijk gemaakt zal worden als ze binnen de 5 jaar niet geïnternationaliseerd is in de Amarica's.

Ik denk ook wel dat er in het M-O genoeg op het spel staat om daar te blijven. De Amerikanen halen misschien niet zoveel olie uit het M-O, China en Europa doen dat wel. En we leven nog altijd in een imperialistische wereld. Het is trouwens ook niet Cuba dat het prioritair strategisch doel van de VS is, dat is overduidelijk China. Kijk maar naar hun operatiegebieden de laatste jaren.
Weet jij soms hoeveel olie ze in Cuba gaan vinden? Ik kan me niet voorstellen dat dat zoveel zou zijn als in Iran of Venezuela. Ik weet het niet.

Naar het schijnt is het dezelfde olie-ader als Venezuela. Maar wat China betreft. Het zou idioot zijn China tot vijand te maken. De VS is volledig afhankelijk van China, elk jaar krijgt China 730 miljard dollar van de VS-Economie in bezit. Als dat zou wegvallen; dat stort de VS in.
De VS zal er dus alles aan doen om China te vriend te houden.

Irak was al eens kapotgeschoten, dan 12 jaar lang een VN-embargo en bovendien, de eenheid van het Cubaanse volk is veel groter dan die van het Irakese volk. Trouwens, je stelt het voor alsof de VS allang gewonnen hebben, dat ze daar nog alleen voor het plezier zitten. De realiteit is toch ietsje anders.

Ik zeg inderdaad niet dat de VS er gemakkelijk vanaf zullen komen in dat geval; maar niettemin zou de revolutie wel vernietigd zijn. Veel zou er van het systeem niet overschieten; zeker niet in een land waar het land volledig afhakleijk is van de leiders.

Ik ben nog nooit in Cuba geweest, heb wel al een paar keren gesprekken gehad met jonge Cubaanse communisten. Hun revolutie betekent veel meer dan de figuur van Castro of Che of wiedanook. Die is zeker niet de hoofdreden waarom ze hun revolutie verdedigen.

Maar wat te besluiten? Moeten we Cuba in zekere zin opgeven misschien? Wat kunnen we ondernemen om het socialistische Cuba te ondersteunen?

Ten eerste een belangrijke nuance; de genoemde personen zijn militanten van de PC, dat is niet hetzelfde als de gemiddelde Cubaan, welke de revolutie wel gepersonificeerd ziet in Castro.
Ik heb ook niet gezegd dat je Cuba moet opgeven, ik heb gewoon wat realiteitszin gevraagd.

Je ziet dan ook een trotskist bezig over Cuba....

Dat wil niets zeggen; er zijn zeer veel trotskistische groeperingen die Cuba eveneens kritiekloos steunen. Ik ken trouwens ook binnen onze organisatie mensen met dat attitude; die zelfs samenwerken met ICS. Maar niettemin ben ik daar niet mee akkoord.

[Pelgrim]

Tja Jonas, daarom ben jij ook een vuile trotskistische sociaal-fascistische verrader he

[StevenNr1]

Aah ge weet het dan toch.

[tony p]

Jonas roept op tot realiteitszin: "De VS gaan zich terugtrekken uit het Midden-Oosten om hun olie uit Cuba te halen." Comac Leuven lag strijk.

"De VS zal er dus alles aan doen om China te vriend te houden."
Of om China te dwingen 'vriend' te blijven.

Ik blijf trouwens nog altijd wachten op een onderbouwde kritiek op Cuba.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door tony p

Inderdaad, al moet ik het eerste bewijs voor bureaucratisering in het Cuba van vandaag de dag (uiteraard was er in de periode '75-'85 een zekere mate van bureaucratie) nog tegenkomen.

Owja, ik beweer niet dat je het kan vergelijken met de SU, maar als communist vind ik het positief dat die jongeren kritisch blijven.

[Pie]

[SIZE=2]Citaat:[/SIZE]
Oorspronkelijk bericht door Pie
.... Het socialisme in Cuba is onmogelijk?????


[SIZE=2]Waar staat dat??? Gelieve mij correct te quoteren; ik heb nergens beweerd dat socialisme onmogelijk is in Cuba. Ik stelde wel dat de revolutie in Cuba met de grond gelijk gemaakt zal worden als ze binnen de 5 jaar niet geïnternationaliseerd is in de Amarica's.[/SIZE]

[SIZE=2]Het is alleen wel opmerkelijk dat mensen van jouw soort gedachtengoed dat al jaren zeggen.[/SIZE]


[SIZE=2]Dat stond trouwens niet in het stuk waarin ik je quote, het is alleen het gevoel dat ik krijg bij jouw ideeën over Cuba. Jij vraagt geen realisme, je zaait defaitisme (ongewild misschien, maar toch)[/SIZE]

Naar het schijnt is het dezelfde olie-ader als Venezuela. Maar wat China betreft. Het zou idioot zijn China tot vijand te maken. De VS is volledig afhankelijk van China, elk jaar krijgt China 730 miljard dollar van de VS-Economie in bezit. Als dat zou wegvallen; dat stort de VS in.
De VS zal er dus alles aan doen om China te vriend te houden.

Het is m�*�*r het Pentagon die China en die regio uitroept tot strategische regio.

Dat wil niets zeggen; er zijn zeer veel trotskistische groeperingen die Cuba eveneens kritiekloos steunen. Ik ken trouwens ook binnen onze organisatie mensen met dat attitude; die zelfs samenwerken met ICS. Maar niettemin ben ik daar niet mee akkoord.

tja, dat hadden we wel al door, dat jij een nogal rechtlijnige trotskist bent...

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Pie

[SIZE=2]Het is alleen wel opmerkelijk dat mensen van jouw soort gedachtengoed dat al jaren zeggen.

Ik weet niet wat voor verhaaltjes men jou binnen de PVDA heeft wijsgemaakt over mensen van mijn soort gedachtengoed, maar dat kan niet anders zijn dan belachelijke zaken...

[/SIZE]

tja, dat hadden we wel al door, dat jij een nogal rechtlijnige trotskist bent...

Of een rechtlijnig marxist-leninist, maar dat zijn synoniemen... Trouwens, ongeveer alle leidinggevende kameraden van Lenin, behoorden volgens Stalin tot de trotskistische fractie: Trotsky, Kamenev, Zinoviëv, Loenacharsky...

Zoals reeds gezegd vraag ik mij af wat voor verhaaltjes allemaal de ronde doen over ons. Ik heb voor laatsts nog gezien dat de trotskisten in de resolutie van 1999 bij burgerlijke partijen werden ingekaderd. (Dat deden ze trouwens ook met de PC-KP)
Voor laatst nog met een gast gesproken van de Comac, aan wie ze hadden wijsgemaakt dat Trotsky zou opgeroepen hebben om de wapens niet op te nemen tegen de fascisten toen die de SU binnenvielen... Belachelijk; Trotsky was toen dood; vermoord door een agent van Stalin.

[Pie]

Ik weet niet wat voor verhaaltjes men jou binnen de PVDA heeft wijsgemaakt over mensen van mijn soort gedachtengoed, maar dat kan niet anders zijn dan belachelijke zaken...

Ofwel moet er dringend een politieke revolutie komen tegen de bureaucratie, ofwel moet een revolutie dringend geïnternationaliseerd worden, anders zal ze geen 5 jaar meegaan (de termijn is nog vrij te kiezen in de standaardzinnetjes- de enige is voorzichtiger dan de andere)
Spreken we er anders nog eens over binnen 5 jaar?
Ik hoop evenzeer dat tegen dan Latijns-Amerika in brand staat voor het socialisme, maar als het niet zo zou zijn, zal ik Cuba niet opgeven. Defaitisme (realisme klinkt nogal mensjevistisch niet?) zaaien heten ze dat.
.....

Ik stelde wel dat de revolutie in Cuba met de grond gelijk gemaakt zal worden als ze binnen de 5 jaar niet geïnternationaliseerd is in de Amarica's.

Voor laatst nog met een gast gesproken van de Comac, aan wie ze hadden wijsgemaakt dat Trotsky zou opgeroepen hebben om de wapens niet op te nemen tegen de fascisten toen die de SU binnenvielen... Belachelijk; Trotsky was toen dood; vermoord door een agent van Stalin.

Die comacer zal het niet goed begrepen hebben, of jij hem niet. Toon me eens een officieel pvda-document, of een uitspraak ofzo van een pvda-kader waarin dit beweerd wordt? Ipv laatst kwam ik een comacer tegen en die zei dat... En hoe moet ik weten wat hij zei?
Wat alleszins wel waar is dat Trotsky heeft opgeroepen dat de enige manier om Hitler te verslaan is, 'Stalin en z'n kliek (= is dat de partij?)' omver te werpen. Jammer genoeg heeft Trotsky de kans niet meer gehad om 5 jaar later eens terug te blikken op zijn visionaire uitspraken. De vraag is wiens objectieve belangen hij hiermee diende, die van het onderdrukte sovjet-volk?
Lees eens Trotsky, artikel uit de zomer van 1940, een 10tal maanden voor de operatie Barbarossa:

The capitulation of France is not a simple military episode. It is part of the catastrophe of Europe. Mankind can no longer live under the regime of imperialism. Hitler is not an accident; he is only the most consistent and the most bestial expression of imperialism, which threatens to crush our whole civilization.
But in line with the general causes of the catastrophe inherent in imperialism, it is impermissible to forget the criminal, sinister role played by the Kremlin and the Comintern. Nobody else rendered such support to Hitler as Stalin. Nobody else created such a dangerous situation for the U.S.S.R. as Stalin.
During a period of five years the Kremlin and its Comintern propagandized for an “alliance of democracies” and ’people’s fronts” with the aim of preventive war against ’fascist aggressors.” This propaganda, as witnessed most strikingly in the example of France, had a tremendous influence upon the popular masses. But when war really approached, the Kremlin and its agency, the Comintern, jumped unexpectedly into the camp of the “fascist aggressors.” Stalin with his horse-trader mentality sought in this way to cheat Chamberlain, Daladier, Roosevelt, and to gain strategic positions in Poland and the Baltic countries. But the Kremlin’s jump had immeasurably greater consequences: not only did it cheat the governments but it disoriented and demoralized the popular masses, in the first place in the so-called democracies. with its propaganda of “people’s fronts” the Kremlin hindered the masses from conducting the fight against the imperialist war. With his shift to Hitler’s side Stalin abruptly mixed up all the cards and paralyzed the military power of the “democracies.” In spite of all the machines of destruction the moral factor retains decisive importance in the war. By demoralizing the popular masses in Europe, and not solely in Europe, Stalin played the role of an agent provocateur in the service of Hitler. The capitulation of France is one of the results of such politics.
But it is by no means the only result. In spite of the Kremlin’s territorial seizures, the international position of the USSR is worsened in the extreme. The Polish buffer disappeared. The Rumanian buffer will disappear tomorrow. Mighty Germany, master of Europe, acquires a common frontier with the USSR. Scandinavia, a place of weak and almost disarmed countries, is occupied by this same Germany. Her victories in the west are only preparation for a gigantic move toward the east. In the attack on Finland the Red Army, decapitated and demoralized, again by Stalin, demonstrated’ its weakness before the whole world. In his coming march against the USSR, Hitler will find support in Japan.
The agents of the Kremlin begin to speak once more about the alliance of the democracies against the fascist aggressors. It is possible that as the cheated cheater, Stalin will be forced to make a new turn in his foreign politics. But woe to the peoples if they again trust the dishonest agents of the Kremlin’s chief! Stalin helped convert Europe into bloody chaos and took the USSR to the very brink of the abyss. The peoples of the USSR now cannot help but feel the greatest anxiety .... Only the overthrow of the Moscow totalitarian clique, only the regeneration of Soviet democracy can unleash the forces of the Soviet peoples for the fight against the inevitable and fast-approaching blow from imperialist Germany. Hence Soviet patriotism is inseparable from irreconcilable struggle against the Stalinist clique.

Zoals reeds gezegd vraag ik mij af wat voor verhaaltjes allemaal de ronde doen over ons. Ik heb voor laatsts nog gezien dat de trotskisten in de resolutie van 1999 bij burgerlijke partijen werden ingekaderd. (Dat deden ze trouwens ook met de PC-KP)

De lijn van de PVDA over de trotskisme is inderdaad dat dit een (klein-)burgerlijke stroming binnenin de arbeidersbeweging is. Slim opgemerkt
Jullie worden zelfs eventjes vernoemd in de statuten:

<H4>5.5. Het revisionisme en het dogmatisme bekampen

64. Het marxisme is ontstaan en heeft zich ontwikkeld in de strijd tegen burgerlijke en anti-marxistische stromingen binnen de socialistische arbeidersbeweging. De aanhoudende, concrete en dialectische strijd met het revisionisme laat ons toe het marxisme-leninisme correct te begrijpen en toe te passen.
65. Deze strijd richt zich vooral tegen het revisionisme dat de contrarevolutie in de socialistische landen heeft teweeggebracht en de totale ontaarding van de partij van Lenin en Stalin heeft veroorzaakt. Het trotskisme is een variant van dit revisionisme dat geleid heeft tot het verdwijnen van het socialistische kamp in Europa.

</H4>Maar dat de PVDA en LSP fundamenteel van mening verschillen, dat wisten we al hé. Neemt niet weg dat er rond concrete punten samen actie en front kan gevormd worden. Ik vind persoonlijk dat er iets serieus schort aan het trotskisme, maar als de mogelijkheid bestaat om samen de verdediging van de sociale zekerheid, de anti-fascistische strijd, ... in handen te nemen, dan zou ik niet twijfelen om dat te doen.

[tony p]

Oorspronkelijk geplaatst door Jonas Elossov

Ik weet niet wat voor verhaaltjes men jou binnen de PVDA heeft wijsgemaakt over mensen van mijn soort gedachtengoed, maar dat kan niet anders zijn dan belachelijke zaken...

Er worden inderdaad hilarische zaken verteld. ALS Hasselt zou bijvoorbeeld op haar activiteiten beweren dat het imperialisme geleid wordt door aliens...
(ik kan het ook bijna niet geloven maar het schijnt echt waar te zijn)

Toch wel opvallend dat je over Cuba blijkbaar bent uitgepraat. Wil je echt geen moeite doen om eens een onderbouwde kritiek te geven (waarom het systeem bureaucratisch zou zijn bv.) of zijn er bij nader inzien helemaal geen bewijzen te vinden voor jouw stellingen over Cuba?

[StevenNr1]

Oorspronkelijk geplaatst door tony p

Er worden inderdaad hilarische zaken verteld. ALS Hasselt zou bijvoorbeeld op haar activiteiten beweren dat het imperialisme geleid wordt door aliens...

NWO hé.

[Pelgrim]

Wel, toen ik op de trein zat naar de grote betoging in Brussel in oktober, zat ik op een heel late trein, die zo goed als leeg was, op een paar acv'ers na en één pvda'er (ne compagnon van Nederland). Die gasten zaten te praten over Cuba en China en op een bepaald moment begon die hollander daar over de trotskisten. Een greep van zijn argumenten:
- Een deel van de trotskisten zouden met de nazis hebben gevochten. ( )
- De trotskisten wilden niet samenwerken met de boeren in de USSR
- De trotskisten wilden de volkeren in de USSR allemaal onderdrukken
Verder kwam dan ook de negationistishe praat over de regimes van Stalin en Mao boven.
Pech voor die gast wel, ik had in die periode net wat dingen gelezen van lenin en trotsky, waar ik heel andere dingen gelezen heb. Ik heb die hollander daar dan ook op gewezen. Tot groot jolijt van die ACV'ers die blij waren dat die zagevent niet meer tegen hen zat te zeveren.

[Pie]

Sinds wanneer kunnen hollanders lid worden van de Belgische PVDA? Tiens tiens. Heeft die Hollander tegen jou gezegd dat hij een pvda'er was ofzo. Of was hij misschien een NCPN'er?
Soit, dat doet er nu niet echt toe, hetzelfde geldt voor jou zeverende Hollander: ofwel heeft hij het niet goed verstaan, ofwel jij hem niet.

- Een deel van de trotskisten zouden met de nazis hebben gevochten. ( )

tja, heb ik anders nog nooit gezien in een communistische tekst ofzo. Wel dat Trotsky oproept om een burgeroorlog, revolutie te ontketenen op het moment dat de SU dreigt onder de voet gelopen te worden door de fascisten. Dat is trouwens nogal schrijnend aan Trotsky.

De trotskisten wilden niet samenwerken met de boeren in de USSR

Dat is een nogal vreemde vervorming van de discussie of dat de boerenstand een onafhankelijke rol kan spelen in een burgerlijk-democratische revolutie.

- De trotskisten wilden de volkeren in de USSR allemaal onderdrukken

Dat begrijp ik helemaal niet.

Maar rommeluitspraken en idiote oneliners, dat komt van beide kanten hoor, wat ik allemaal al te horen heb gekregen over hoe het er aan toe zou gaan bij de pvda en wat de pvda zou denken over bepaalde dingen,
Dat zijn trouwens kortetermijnoplossingkes, want als je er niet in slaagt iemand correct te weerleggen, dan maak je jezelf op termijn niet echt geloofwaardig.

[Pelgrim]

Hij liep rond met die chenge the world paksjes. Of hij lid is van de pvda weet ik niet, maar toch alleszins sympathisant. Niettemin zei hij wel die zever. Ik zeg niet dat dat typische pvda zever is, maar als jouw leden zulke praat gaan verkondigen vraag ik me af of er daar in de pvda eigenlijk ooit wel aan deftige debatten worden gedaan?


Trouwens, sinds wanneer sluit de pvda mensen van andere nationaliteiten uit?

[Praetorian]

Ik zou het anders willen verwoorden. Pie, Jonas, e.a. uit LSP of PvdA: niemand is geïnteresseerd buiten jullie beweging wie van de voormannen nu gelijk had. De SU is begraven, Trotsky is vermoord. Het is allemaal verleden tijd, leer eens beiden over het muurtje kijken, want er bestaan nog 1001 andere marxistische denkers. Lees ze, wees verbaasd, ga te samen op café en besef dat het momenteel details zijn waarover jullie zeveren. Vervolgens: consensus en geen 60 jaar oud slijkgooien.

Zo moeilijk is dat nu toch niet. Ik krijg koppijn om telkens opnieuw dezelfde Stalin-Trotsky zever te lezen, nobody cares.

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Pie

tja, heb ik anders nog nooit gezien in een communistische tekst ofzo. Wel dat Trotsky oproept om een burgeroorlog, revolutie te ontketenen op het moment dat de SU dreigt onder de voet gelopen te worden door de fascisten. Dat is trouwens nogal schrijnend aan Trotsky.

Zie je wel, daar heb je het al...

Tot na Trotsky's dood waren Stalin en Hitler goede vriendjes. En je mag dus bijgevolg wel Trotsky eens citeren in die als je dat beweert...

Ik hoef niet lang te zoeken om een tegencitaat te geven. Met een beetje tijd geef ik je er nog tien:

Stalin crushed by the imperialists — that would mean the counterrevolution triumphant. That is the precise sense of our defense of the USSR.
("The USSR and its Defense" - Trotsky - 1937)

Er bestaat zo'n algemeen bekend liedje rond de zaak;

Leon Trotsky is a Nazi,
oh, I knew it for a fact.
First I read it, then I said it,
till the Stalin-Hitler pact.

Oh, my darling! Oh, my darling,
oh, my darling, Party Line,
never break thee nor foresake thee,
oh my darling, Party Line.

In a palace, in the Kremlin,
in the fall of thirty-nine,
sat a Russian and a Prussian
working out the Party Line.

In Siberia, in Siberia,
excavating for a mine,
was an old Bolshevik
who forgot the Party Line.

And should old Bolshies be forgotten,
and never brought to mind,
you’ll find them in Siberia,
with a ball and chain behind.
A ball and chain behind, my dear,
a ball and chain behind…
Joe Stalin shot the bloody lot
for the sake of the Party Line.

Dat is een nogal vreemde vervorming van de discussie of dat de boerenstand een onafhankelijke rol kan spelen in een burgerlijk-democratische revolutie.

Nochthans klopt het wel dat de trotskisten niet vertrouwden op de boeren om de revolutie zelf door te voeren. De revolutie kan enkel gevoerd worden door de arbeidersklasse omdat vanaf een bepaald moment de boerenklasse een reactionaire historische rol krijgt. Dat was de visie van Trotsky, maar ook die van Lenin... Het was daarentegen niet de visie van Stalin.

Maar rommeluitspraken en idiote oneliners, dat komt van beide kanten hoor, wat ik allemaal al te horen heb gekregen over hoe het er aan toe zou gaan bij de pvda en wat de pvda zou denken over bepaalde dingen,
Dat zijn trouwens kortetermijnoplossingkes, want als je er niet in slaagt iemand correct te weerleggen, dan maak je jezelf op termijn niet echt geloofwaardig.

Probleem is dat die nietszeggende uitspraken altijd uit één richting komen. Als wij daarentegen kritiek uiten over de visie van stalinisten, dan zegt men dat ze ingegeven is door de CIA...

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Ik zou het anders willen verwoorden. Pie, Jonas, e.a. uit LSP of PvdA: niemand is geïnteresseerd buiten jullie beweging wie van de voormannen nu gelijk had. De SU is begraven, Trotsky is vermoord.

Nogthans is de situatie veeeeeeeel belangrijker dan de academische praatjes. 1917 is hét voorbeeld voor elke revolutionair socialist; elk ander voorbeeld verdwijnt in het niets. Bovendien zijn de leiders van de Russische revolutie en de ervaringen errond de belangrijkste die er zijn voor elke marxist!

Bovendien is het de enige manier om de analyses van de verschillende stromingen te begrijpen. Ik hoop dat je tenminste snapt dat er een essentieel verschil is tussen de visies van de stromingen, niet enkel op het verleden maar evenzeer op het heden.

Zo moeilijk is dat nu toch niet. Ik krijg koppijn om telkens opnieuw dezelfde Stalin-Trotsky zever te lezen, nobody cares.

Er ligt alleszins meer volk van wakker dan van Kant en Popper.

[Praetorian]

Oorspronkelijk geplaatst door Jonas Elossov

Nogthans is de situatie veeeeeeeel belangrijker dan de academische praatjes. 1917 is hét voorbeeld voor elke revolutionair socialist; elk ander voorbeeld verdwijnt in het niets. Bovendien zijn de leiders van de Russische revolutie en de ervaringen errond de belangrijkste die er zijn voor elke marxist!

Bovendien is het de enige manier om de analyses van de verschillende stromingen te begrijpen. Ik hoop dat je tenminste snapt dat er een essentieel verschil is tussen de visies van de stromingen, niet enkel op het verleden maar evenzeer op het heden.



Er ligt alleszins meer volk van wakker dan van Kant en Popper.

Je moet een verschil maken tussen theoretische visies en de historische machtsomwentelingen. Jullie, dus zowel PvdA als LSP, halen deze 2 door elkaar en beschimpen elkaar tot het eind der tijden. Iets waar we geen flikker mee opschieten.

Kant & Popper zijn dan ook epistemologische en ethische problemen, weinig te maken met de daadwerkelijke strategieën. Net zoals Marx over zoveel onderwerpen heeft geschreven.

[Jonas Elossov]

Oorspronkelijk geplaatst door Praetorian

Je moet een verschil maken tussen theoretische visies en de historische machtsomwentelingen. Jullie, dus zowel PvdA als LSP, halen deze 2 door elkaar en beschimpen elkaar tot het eind der tijden. Iets waar we geen flikker mee opschieten.

De visie op het reele 'socialisme' is toch wel een van de meest essentiele, veronderstel ik.