Pri bovinetoj kaj bovidetoj

[roger verhiest]

Bij dit weer een reisje naar München ?


Gazetaraj Komunikoj de UEA

N-ro 460

2012-07-12

================================================== ===============





"Menade bal püki bal"



EKSPOZICIO KAJ SIMPOZIO PRI LA TEMO „KONSTRUITAJ LINGVOJ POR LA GLOBALIZITA MONDO“



"Unu lingvo savon donos, se ĝi sonos tra la ter'... Tial sciu la homar': Menade bal püki
bal!"



Ĉi kanto-linioj aŭdiĝis en la vespero de la 15a de junio en la Princa Salono de Bavara
Ŝtata Biblioteko. Ili devenas de la dua strofo de himno, kiun la biblioteka koruso
prezentis okaze de la malfermo de la ekspozicio "Inter Utopio kaj Realo: Konstruitaj
lingvoj por la globalizita mondo". Oni kantis en la origina lingvo Volapük. Ĉi lingvo,
inventita por la tut-monda komunikado fine de la 19a jar-cento, elirante de Suda Germanujo
disvastiĝis tut-monde dum pli ol deko da jaroj, sed poste forgesiĝis. En Munkeno la
Volapük-himno jam unu fojon prezentiĝis antaŭ precize 125 jaroj: sia-tempe tie okazis la
2a universala kongreso de Volapük.



Bavara Ŝtata Biblioteko tamen ne dediĉis sin al la temo "Konstruitaj lingvoj" por memorigi
pri ĉi evento. Du aliaj dat-revenoj inspiris al tio: en 2012 okazas la centa dat-reveno de
la morto de prelato Johann Martin Schleyer (1831-1912), la aŭtoro de Volapük. Schleyer
esperis simpligi la tut-mondan komunikadon per Volapük kaj akceli la interkompreniĝon de
la popoloj. Kun la sama celo en 1887 Lazaro Zamenhof (1859-1917) sub la pseŭdonimo "D-ro
Esperanto" publikigis sian "Lingvo Internacia". Ĉi lingvo – konatiĝinta kiel "Esperanto" –
sekve fariĝas 125-jara en la nuna jaro. La sam-tempuloj nomis Volapükon kaj Esperanton
same kiel multajn aliajn projektojn ĉi-specajn "mond-helplingvoj". La moderna
lingvo-scienco preferas la neŭtralan esprimon "plan-lingvo".



Por okupiĝi pri la historio de plan-lingvoj pravan stimulon donis ankaŭ la konstato, ke la
demando diskutita en la finiĝanta 19a jar-cento, kiel oni povas ebligi tut-mondan
interkompreniĝon senhegemonian, pac-akcelan, temp- kaj kost-ekonomian, aktualas ankoraŭ
hodiaŭ.



Bavara Ŝtata Biblioteko spertis la bonan ŝancon, ke ĝi povas apogi sin sur tri kolektoj
por selekti ekspoziciajn objektojn por formi laŭvide plaĉan ekspozicion pri temo iom
abstrakta.



Kiel human-scienca biblioteko universala kun signifaj malnovaj stokoj ĝi disponas pri
grava historia kaj aktuala literaturo pritema. Por ekzemplo: ĝi posedas la stokojn de la
Munkena Volapüka Klubo. Ili ampleksas ne nur revuojn kaj lerno-librojn, sed ankaŭ etajn
presaĵojn kiel enir-biletojn, menu-kartojn aŭ kolektojn de gazet-eltranĉoj pri
Volapük-aranĝoj. Dank' al la perado de D-ro Hermann Holzbauer, la long-jara direktoro de
la universitata biblioteko (UB) Eichstätt, Irmi kaj Reinhard Haupenthal transdonis en 2006
al Bavara Ŝtata Biblioteko sian kolekton "Planlingvoj kaj Interlingvistiko" ampleksantan
pli ol 10000 bibliografiajn unuojn. Pri ĉi unika kolekto aparte grava por la
Volapük-esplorado, la iama estro de la akir-sekcio de Vurtemberga Landa Biblioteko, D-ro
Klaus Schreiber, atentigis la UB Eichstätt. Kvar jarojn poste la filoj de Hanns Martin
Schleyer (1915-1977) donacis al Bavara Ŝtata Biblioteko la german-lingvan parton de la
biblioteko de Johann Martin Schleyer kaj ties 23 tag-librojn.



En sia malferma parolado Ĝenerala Direktoro D-ro Rolf Griebel kore dankis al la donatoroj
Irmi kaj Reinhard Haupenthal kiel ankaŭ al Jörg Schleyer, kiu reprezentis sian familion
dum la solenaĵo, por iliaj grand-animaj donacoj. Same li aprecis la engaĝiĝon de D-ro
Hermann Holzbauer.



Reinhard Haupenthal prezentis la fest-prelegon kun la titolo "Kio estas kaj kiu-cele oni
okupiĝas pri interlingvistiko?", en kiu unue li klarigis la historion de la termino
"interlingvistiko", poste skizis la esplor-kampon kaj formulis sciencajn dezirindojn.



En la ekspozicio, dank' al la supre skizita elstara stoko-stato, povis prezentiĝi, por
ekzemplo, la germana kaj la rusa versioj de la Unua Libro, larĝa paletro da
Esperanto-vortaroj, -tradukoj kaj -originaloj. Dokumentoj pri Volapük-aranĝoj, Esperantaj
kongres-libroj, Esperanto-insignoj kaj -afiŝoj ekspoziciiĝas kaj donas impreson pri la
manifestiĝo de la vivo de volapükistoj kaj esperantistoj kaj pri tio, kian formon oni
donis al la festo-tagoj. Por Munkeno kaj ties ĉirkaŭaĵo apartan intereson havas la
historio de Parkurbo Esperanto planita en 1912/13 en la komunumo de Gräfelfing. La Kolekto
por Planlingvoj de Aŭstria Nacia Biblioteko kaj la komunumo Gräfelfing ebligis la instalon
de vitrino kun varb-materialoj pri ĉi projekto. Kunlaborantoj el Bavara Landa Oficejo por
Ter-mezurado kaj Geo-Informado disvolvis 3-D-simulon montrantan kie nun-tempe situus ĉi
setlejo, kiel la tereno sia-tempe previdita por la setlejo uziĝis tiam kaj kiel ĝi
prikonstruiĝis hodiaŭ.



Kiel specon de laŭtema enkonduko la ekspozicio prezentas ekzemplojn de konstruitaj lingvoj
el la 17a jar-cento. En tio du iniciatoj konsideriĝas. Unu-flanke la koncepto organizi
surbaze de latino kiel "Interlingua" skriban komunikadon per kodoj sen tio, ke la sendanto
kaj la ricevanto nepre devus scii mem la lingvon de la alia. Krom tio, la celo pli vasta,
inventi lingvon kiu povus aplikiĝi tut-monde tiel skribe kiel parole, kaj kiu, baziĝante
sur principoj filozofiaj, estas kvalite pli bona ol la konataj lingvoj.



Por alirebligi la ekspozicion eĉ transregione, oni enretigis virtualan version, kiu
montras ĉiujn ekspoziciajn objektojn
(http://www.bsb-muenchen.de/Virtuelle...chen.3570.0.ht
ml). Per
eluzo de la avantaĝoj de la digitala mediato, ĉi tie krome prezentiĝas aŭd-ekzemploj en
Volapük kaj Esperanto en formo teksta kaj kanta, same kiel intervjuo kun Irmi kaj Reinhard
Haupenthal. Ĉi lasta informas pri ties plan-lingva kolekto kaj ilia engaĝiĝo kiel
eldonistino kaj tradukisto.



Por doni okazon science pritrakti la temojn starigitajn de la ekspozicio, Bavara Ŝtata
Biblioteko la 15an de junio 2012 aranĝis en Friedrich-von-Gärtner-Salono simpozion kiu kun
pli ol 70 parto-prenantoj renkontis viglan intereson. Okazis kvin prelegoj. La unuaj du
estis dediĉitaj al la inventintoj de Volapük kaj Esperanto resp. al la historia evoluo de
iliaj lingvo-projektoj. Reinhard Haupenthal, fakulo sur la kampo volapükologio, kaj D-ro
Ulrich Lins, Esperanto-historiisto, estis la prelegantoj. En la dua prelega bloko parolis
Prof. Gerhard F. Strasser (Pennsylvania State University / Universitato Ludwig Maximilian,
Munkeno) kaj Prof. Heiner Eichner (Universitato de Vieno) pri la historio de la
arte-faritaj lingvoj de la mez-epoko ĝis la 17a jar-cento resp. pri la lingvo-scienca
diskuto pri plan-lingvoj. Fine Kortega Konsilisto Mag. Herbert Mayer raportis pri la
historio de la Kolekto por Planlingvoj kaj la Esperantomuzeo ĉe Aŭstria Nacia Biblioteko,
ambaŭ sub lia gvido.



Ĉi referaĵoj kune kun tiu de Reinhard Haupenthal ĉe la malfermo de la ekspozicio pri
interlingvistiko same kiel selekta bibliografio estas presitaj en akompana volumo de la
ekspozicio. Videblas selekto de ekspoziciaj objektoj en 25-paĝa bildo-parto.



----



La komunikon disponigis:



Bayerische Staatsbibliothek

Bavara Ŝtata Biblioteko

Ludwigstr. 16

80539 München

[roger verhiest]

Tien jaar geleden vond een pleidooi om
onbekommerd op onze eigen manier
Engels te spreken weinig weerklank.
Nu doet een taalkundige in het uiterst
Britse wetenschapsbolwerk Cambridge
onderzoek naar het ‘Dutch English’ als
een mogelijk zelfstandige variant van
de wereldtaal.
Gaston Dorren

‘We speak an own English since decennia’

Onze unieke tweede taal
S
teenkolen-Engels, tulpen-Engels,
Nederengels, Erasmus-Engels,
Dunglish of Dinglish: aan namen geen gebrek voor de taal die Nederlanders produceren wanneer ze dé
lingua franca (oftewel contacttaal) van
de moderne tijd bezigen. De aanduidingen hebben allemaal met elkaar gemeen
dat ze niet als compliment bedoeld zijn.
Wij Nederlanders spreken minder goed
Engels dan we denken, is de boodschap.
We struikelen over klanken, verhaspelen
de grammatica, kleunen mis in onze
woordkeus, verbasteren uitdrukkingen,
schenden beleefdheidsnormen en spellen nog slechter dan BN’ers bij het
Groot Dictee. Het is niet moeilijk om
deze beweringen met tal van voorbeelden te staven. Ook ik hoef niet verder te
zoeken dan het Engels dat ik zelf spreek
en schrijf.
En toch: tegelijkertijd zijn er weinig
landen in de wereld waar zó veel mensen heel behoorlijk een gesprek kunnen
voeren in het Engels zonder dat dit tevens een officiële landstaal is. Sterker
nog: in een groot aantal Afrikaanse en Aziatische landen waar het Engels die
status wél heeft, zijn naar verhouding veel minder mensen de taal machtig
dan bij ons.
 Drie kring en Dat gegeven past niet zo goed bij het ‘driekringenmodel’ dat vaak wordt gebruikt om de verspreiding van het Engels in de wereld te beschrijven. In
dit model, bedacht door de IndiaasAmerikaanse taalkundige Braj Kachru,
vormen landen als het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten de binnenste
kring. Het grootste deel van de bevolking heeft hier het Engels als moedertaal. Elk van deze landen heeft zijn eigen standaard, met zijn eigen woordenboeken, een of meer herkenbare accenten en een robuuste taaltrots: ‘Wij mogen Engels spreken zoals wij dat willen.’ De kring daaromheen omvat ruwweg de voormalige Britse koloniën waar zich
niet veel Britten hebben gevestigd. Hier dient het Engels vaak als bestuurstaal
en als lingua franca tussen bevolkingsgroepen, die in eigen kring elk een andere taal spreken. In de meeste van deze landen ontstaat geleidelijk aan
ook iets van een eigen norm, al heeft die minder status dan die van Engeland, de VS of pakweg Zuid-Afrika. In landen als Singapore, India, Nigeria en
Jamaica is het normaal om een lokaal gekleurd Engels te spreken en – in mindere mate – te schrijven. Zo treft men in Indiase publicaties zelden het woord
million aan, maar veel vaker de Indiaas-Engelse termen lakh (‘honderdduizend’) en crore (‘tien miljoen’). In de buitenste kring (door Kachru de ‘uitdijende kring’ genoemd) dient Engels uitsluitend voor contacten met de buitenwereld. Onderling spreekt
men de moedertaal of een nationale lingua franca, zoals Russisch of Indonesisch. Wil iemand zich in het Engels uitdrukken, dan geldt de taal van Engeland..

(bron : "onze taal/taalpost")

---

Is een "degenationalizeerd Engels" uiteindelijk toch beter dan Esperanto ?

[roger verhiest]

(quote-)

UEA EN UN-KUNSIDO PRI INDIĜENAJ POPOLOJ

Inter la 9-a kaj 13-a de julio okazis ĉe Unuiĝintaj Nacioj en Ĝenevo la 5-a sesio de la
fakula kunsido traktanta la tutmondan situacion koncerne rajtojn de indiĝenoj, "Ekspertaj
Mekanismoj pri la Rajtoj de Indiĝenaj Popoloj (EMRIP)".



Reprezentantoj de UEA Verena Graf, Cesco Reale kaj Stefano Keller partoprenis la eventon,
kiun ĉeestis delegitoj de indiĝenaj popoloj el ĉiu kontinento kaj membroj de NRO-oj
defendantaj indiĝenojn. La rezultoj de la EMRIP-kunsido, kiu okazas unufoje ĉiujare, estos
plutraktataj de la Homrajta Konsilio de UN.



La tutsemajna sesio, kun la ĉefa temo "Lingvoj kaj kulturoj", estis por la teamo de UEA
bona okazo por krei plurajn novajn kontaktojn, ĉar praktike en ĉiu interveno estis
menciita la lingva situacio de la popolo de la alparolanto. Tio ebligis alparoli la
intervenintojn rekte pri la temoj de UEA: lingvaj rajtoj kaj la uzo de neŭtrala internacia
komunikilo.



Stefano Keller, estrarano de UEA kaj ĉefreprezentanto en Ĝenevo, alparolis la kunsidon dum
kvin minutoj. Li substrekis la malavantaĝan situacion de indiĝenaj popoloj interalie el
lingva vidpunkto kaj atentigis pri sciencaj studoj koncerne la neceson povi uzi sian
gepatran lingvon, citante starpunkton de lingvistoj k.a. fakuloj, kaj deklaraciojn kaj
konvenciojn de Unesko. Li atentigis pri la rapida malriĉiĝo de la lingva kaj kultura
diversecoj en la mondo, memorigante pri la agado de UEA por defendi la lingvajn rajtojn
kaj pri ĝia strebado por atingo de reciproka interkompreniĝo kaj kunlaboro inter la
popoloj, per uzo de interetna, neŭtrala kaj facile lernebla lingvo Esperanto, komunikilo
reale internacia.



Fine de sia alparolo Keller informis pri la projekto "Indiĝenaj Dialogoj", kiu instruis
komputil-uzadon kaj Esperanton kiel komunikilojn al reprezentantoj de indiĝenaj popoloj el
27 etnoj kun la celo ebligi al indiĝenoj el diversaj kontinentoj diskuti inter si pri la
komunaj problemoj surbaze de lingva egaleco. Post lia interveno reprezentantoj de NRO-oj
kaj de indiĝenaj popoloj venis al li por interŝanĝi dokumentojn kaj ektrakti pri
kunlaboro.



Partopreno en paralelaj dumtagmezaj eventoj kaj ĉirkaŭaj konversacioj ebligis al la
reprezentantoj de UEA krei eĉ pli da kontaktoj. El tiuj verŝajne la plej signifaj estas la
renkontoj kun partoprenintoj de la projekto "Indiĝenaj Dialogoj", kiuj estas hodiaŭ gravaj
membroj de EMRIP, kaj unu el kiuj anoncis sian deziron pri rekreo de porindiĝena projekto
Esperanta kaj restas en kontakto kun UEA pri tiu eblo.



Alparolo de Stefano Keller: http://alturl.com/oohce

Dokumentoj de la sesio: http://www.linguistic-rights.org/eventoj/
(unquote)

De esperantisten staan op de bres om de taaldiversiteit te verdedigen, tegen de pogingen om het grote culturele erfgoed van de mensheid : de taal te vernietigen !

Wees aktief : leer Esperanto !

[roger verhiest]

Der hoffende Doktor
Vor 125 Jahren erfand Ludwig Zamenhof die Plansprache Esperanto - noch heute gibt es Muttersprachler
Doktor Esperanto, der hoffende Doktor: Das Pseudonym, unter dem der polnische Augenarzt Ludwig Lejzer Zamenhof am 27. Juli 1887 das erste Lehrbuch für eine universelle Weltsprache veröffentlichte, spricht Bände. Mit der später als „Esperanto“ bekannt gewordenen Plansprache wollte Zamenhof die babylonische Sprachverwirrung lösen, Weltfriede und Völkerverständigung bezeichnete er als „interna ideo“ (innere Idee) der Sprachbewegung.

In einem Brief an Nikolai Borowko, den Autor der ersten originalsprachlichen Erzählung in Esperanto, schrieb Zamenhof: „Ein empfindsamer Charakter fühlt in einer großen Stadt das schwere Unglück der Sprachenvielfalt und wird bei jedem Schritt aufs Neue davon überzeugt, dass die Verschiedenheit der Sprachen als einziger oder doch zumindest hauptsächlicher Grund für die Spaltung der menschlichen Familie in feindliche Teile angesehen werden muss.“ Zamenhof wurde 1859 als erstes Kind einer jüdischen Familie in Bialystok geboren, es wurde zu Hause Jiddisch, Polnisch, Russisch und Deutsch gesprochen. 1959 erklärte ihn die Unesco zu „einer der großen Persönlichkeiten der Menschheit“.


Weltkongress in Dresden mit Goethes „Iphigenie“
1000 Wortwurzeln internationaler Herkunft, wie „gardeno“ oder „profesoro“ umfasste Zamenhofs erstes Esperanto-Wörterbuch. Anders als die zeitgleich entstandene Plansprache Volapük zeichnet sich Esperanto durch regelmäßige Grammatik und einfache Wortkombinationen aus, um die Sprache einfach erlernbar zu machen.

Die Ausstellung „Zwischen Utopie und Wirklichkeit. Konstruierte Sprachen für eine globalisierte Welt“ der Bayrischen Staatsbibliothek gibt in einer virtuellen Ausstellung Esperanto-Hörbeispiele: Der Sprachrhythmus klingt wie eine Mischung aus Italienisch und Russisch. Die Ausstellung dokumentiert den vierten Esperanto-Weltkongress aus dem Jahr 1908 in Dresden – bis zum ersten Weltkrieg neben London und Paris die wichtigste Hochburg der Esperantisten. Interessengruppen von Kaufleuten, Ärzten, Juristen, Theologen und Bibelübersetzern, Lehrern, Polizisten, Pazifisten, Freimaurern, Sozialisten, Vegetariern und Schachspielern trafen sich in Diskussionsgruppen. Zum Begleitprogramm an der Elbe gehörten eine Ausstellung, ein Gartenfest, Dampferfahrten, ein Kostümball und eine Esperanto-Aufführung von Goethes „Iphigenie auf Tauris“ in der Übersetzung von Zamenhof. Die Tagung wurde in der zeitgenössischen Presse als Beweis bewertet, dass Esperanto als Kongress- und Literatursprache tauge. Doch schon damals zogen die Esperantisten auch Spott auf sich, wie die Münchner Ausstellung mit Karikaturen belegt.

In einer Welt, in der Englisch zur Universalsprache geworden ist, scheint Esperanto als anachronistische Utopie. Der 33-jährige Brite Gavan Fantom widerspricht: „Englisch ist eine politische Sprache. Muttersprachler haben ein Privileg gegenüber Nicht-Muttersprachlern. Und die englische Sprache ist verbunden mit der Politik mächtiger Nationen, die zu Ressentiments gegenüber dieser Sprache führt.“ Der Software-Entwickler ist quasi Esperanto-Muttersprachler in der dritten Generation. Seine Großmutter war Engländerin, sein Großvater Niederländer. Während des zweiten Weltkriegs lebten sie in Rotterdam. Gavan: „Für sie war es ein großes Risiko, ihren Kindern Esperanto beizubringen, eine von den Nazis verachtete und verfolgte Sprache.“ Gavan beschreibt die Vorteile des Esperanto-Muttersprachlers so: „Grammatik wird in England schlecht unterrichtet, viele Schüler haben keine Ahnung, wie Sätze oder Wörter aufgebaut sind, bis sie eine neue Sprache lernen. Und ich hatte bereits eine Vorstellung davon. Wenn die Lehrerin von ,Nomen’ sprach, merkte ich, dass das die Wörter sind, die auf Esperanto auf -o enden, Adjektive auf -a. Infinitive enden auf -i, Präsens auf -as und Präteritum auf -os.“

Gavan bezeichnet Esperanto als einen „Schatz, er bringt Diversität und Farbe ins Leben und Menschen zueinander“. Rund um die Sprache habe sich eine kulturelle Gemeinschaft entwickelt. Mit seiner Familie sei er oft zu Esperanto-Treffen gegangen und habe so Freunde auf der ganzen Welt gefunden. „Wenn ich sie besuche, ermöglicht mir das einen ganz anderen Blick auf fremde Länder, als wenn ich nur als einsprachiger Tourist reisen würde.“ Gavan spricht zwar nicht jeden Tag Esperanto, aber seine Facebook-Updates verfasst er in dieser Sprache.

Auch wenn Esperanto aus dem öffentlichen Bewusstsein größtenteils verschwunden ist oder im besten Fall als kurioses Sprachexperiment wahrgenommen wird, so wird diese Sprache doch auch in den kommenden Generationen nicht aussterben. Dafür sorgen etwa Felix und Ursula Zesch aus Berlin. Sie bringen ihrer sieben Monate alten Tochter Esperanto als zweite Muttersprache bei – zum Beispiel über Abzählreime und Lieder. „Esperanto animiert zum spielerischen Umgang mit Sprache, weil sich Wörter auf Esperanto aus verschiedenen Bausteinen zusammen setzen lassen“, sagt der Vater, Präsident der Berlin-Brandenburgischen Esperanto-Gesellschaft (Prezidanto de la Esperanto-Asocio Berlin Brandenburg).



Kostenlose Quartiere, lange vor dem Couchsurfing
Die Eltern sind überzeugt, dass das Erlernen der Sprache einen positiven Einfluss auf die Kindesentwicklung hat. „Ein Freund von mir, der Esperanto-Muttersprachler ist, sagte, er konnte auf Esperanto früher zählen, weil die Sprache regelmäßiger aufgebaut ist.“ Die Eltern, die in der deutschen Esperanto-Gesellschaft organisiert sind, haben aber auch einen ganz praktischen Grund: „Wir wollen, dass das Kind unsere vielen Gäste versteht, die kein Deutsch sprechen“, sagt Felix Zesch.

Über das Portal „Pasporta Servo“ kommen häufig esperantosprechende Besucher, die kostenlos bei den Zeschs übernachten. „Wir kannten das Couchsurfing schon, ehe das Wort erfunden war.“ Die Vorstellung, mit seinem Baby statt Esperanto Englisch zu sprechen, findet Zesch absurd. „Das spreche ich selbst nicht so gut. Das wäre zu künstlich.“

Die virtuelle Ausstellung über Esperanto: www.bsb-muenchen.de (Von Nina May)



Keine aussterbende Sprache

Zu den aussterbenden Sprachen gehört Esperanto nicht. Nach einem aktuellen EU-Bericht zur Mehrsprachigkeit sprechen weltweit zwischen 200 000 und drei Millionen Menschen diese Sprache – die Differenz erklärt sich daraus, dass Esperantisten meist keine öffentlichen Kurse besuchen, sondern sich die Sprache selbst beibringen.
Radio Vatikan sendet auf Esperanto, im Internet bietet Firefox Esperanto als Auswahlsprache, und mit mehr als 135 000 Wikipedia-Artikeln befindet sich die Sprache auf Platz 22 der 272 Wikipedia-Sprachen.
Eine umfangreiche Esperanto-Literatur gibt es ebenfalls, 1993 wurde das Esperanto-PEN-Zentrum als Sektion in die internationale Schriftstellervereinigung P.E.N. aufgenommen.nm


Een echo van de Oosterburen...of om het in het engels te zeggen: facts and figures.

[roger verhiest]

REZOLUCIO DE LA 97-A UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO

125-jara, Esperanto konstruas pontojn al pli justa kaj paca mondo



Kunvenante en Hanojo, Vjetnamio, de la 28-a de julio ĝis la 4-a de aŭgusto 2012, pli ol
800 partoprenantoj el 62 landoj en la 97-a Universala Kongreso de Esperanto rekonfirmas la
gravecon de lingvo konstruita sur la idealoj de paco, amikeco, kaj reciproka respekto.



Por homoj el ĉiuj landoj kaj vivofonoj, Esperanto proponas praktikan kaj potencan rimedon
por rekta kontakto, reciproka interkonatiĝo kaj profunda amikiĝo.



Por mondo kie ankoraŭ abundas konfliktoj kaj maljustaĵoj, Esperanto proponas kulturon de
paco, kiun kunkonstruas en egaleca etoso homoj el ĉiuj kontinentoj.



Por internacia komunumo kiu klopodas realigi la Jarmilajn Evoluigajn Celojn de Unuiĝintaj
Nacioj, Esperanto proponas kompletigan evoluvojon al tutmonda partnereco, en kiu
kunlaboras ne nur ŝtatoj kun ŝtatoj, sed homoj kun homoj.



125 jarojn post sia apero, Esperanto estas ĉiam pli vaste uzata kiel ponto al amikeco,
paco, kaj disvolviĝo – evoluo akcelata per la disvastiĝo de alia tutmonda komunikilo,
Interreto. Tion oni vidas interalie per la ĉi-jara aldono de Esperanto kiel 64a lingvo en
la ret-tradukilo de Google.



Ni invitas homojn el ĉiuj landoj utiligi kaj kunkonstrui tiun ponton, cele al pli justa
kaj paca mondo, kie disfloras ĉiuj lingvoj kaj kulturoj.



* * * * *

[quercus]

Oorspronkelijk geplaatst door Jazeker

Ik beheers de Engelse taal goed. Ik heb dus geen nood aan een kunstmatige taal.

Daar kan ik inkomen.

[roger verhiest]

HARRY HARRISON FORPASIS

La renoma verkisto Harry Harrison forpasis la 15-an de aŭgusto en Crowborough (Anglio). Li
naskiĝis la 12-an de marto 1925 en Stamford (Konektikuto, Usono). Harrison lernis
Esperanton en sia junaĝo kaj estis membro de UEA jam ekde 1945. En 1985 li estis elektita
al la Honora Patrona Komitato de UEA. Li estis ankaŭ honora prezidanto de Esperanto-Asocio
de Irlando kaj honora membro de la usona landa asocio Esperanto-Ligo de Norda Ameriko (nun
Esperanto-USA).



Harrison famiĝis pro siaj sciencfikciaj romanoj, en kiuj ofte aperas mencioj pri Esperanto
kiel lingvo de la estonta mondo kaj ankaŭ specimenaj tekstoj en Esperanto, kvankam ne ĉiam
en ortodoksa formo. La plej fama parto de lia verkaro estas la serio pri la "Rustimuna
Ŝtalrato". Unu libro de la serio, "La naskiĝo de la Rustimuna Ŝtalrato", aperis en
Esperanta traduko en 1996 ĉe Sezonoj kaj estas senpage elŝutebla ĉe
http://esperanto.org/Ondo/Libroj/Libroj.php. Jam pli frue Sezonoj eldonis lian novelon "La
stratoj de Aŝkelono" (1994). La unua Esperanta traduko de verko de Harrison estis "La
verda estonteco", sciencfikcia novelo pri Irlando, kiu aperis ĉe Esperanto-Asocio de
Irlando en 1984. En 2001 Impeto eldonis tradukon de lia romano "La kaptita universo", kiu,
voĉlegita de la tradukinto Andrej Grigorjevskij, en 2004 aperis ankaŭ sur kompakta disko.



* * * * *



VJETNAMA KLASIKAĴO EN LA SERIO "ORIENTO-OKCIDENTO"

En la 97-a UK en Hanojo okazis la publika lanĉo de la Esperanta traduko de "Rakonto pri
Kjeŭ", granda epika poemo de Nguyen Du (1766-1820), kiu aperis kiel numero 48 en la Serio
"Oriento-Okcicento" de UEA. "Rakonto pri Kjeŭ" estas konsiderata la plej grava verko de la
vjetnama literaturo. En 3254 versoj ĝi rakontas pri la vivo de la bela kaj talenta
junulino Thuy Kieu. Ŝi estas enamiĝinta al Trong Kim, sed ŝi devas oferi sian amon kaj sin
mem por savi siajn patron kaj pli junan fraton el malliberejo. Por tio ŝi edziniĝas al
fripono, kiu devigas ŝin prostituiĝi. Post multaj suferplenaj jaroj ŝi fine rekuniĝas kun
sia vera amato, kiu intertempe estis edziĝinta al ŝia fratino.



La Esperanta versio, eldonita de The Gioi, estas rezulto de internacia kunlaboro. Ĝi estis
tradukita de Le Cao Phan, en kies tradukoj la verko pli frue aperis ankaŭ en la angla kaj
franca lingvoj. Lia traduko estis finpolurita de Baldur Ragnarsson, Renato Corsetti,
Keyhan Sayadpour kaj Gerrit Berveling. En la vjetnama flanko al la realigo de la eldono
diversmaniere kontribuis Nguyen Thi Ngoc Lan, Nguyen Thi Phuong Mai, Nguyen Xuan Thu kaj
Vuong Quoc Cuong.



La Esperanta eldono havas antaŭparolojn de Probal Dasgupta, Nguyen Van Loi kaj Le Nhien,
respektive la prezidantoj de UEA, Vjetnama Esperanto-Asocio kaj Esperanto-Asocio de
Ho-Chi-Minh-Urbo. Antaŭparolon verkis ankaŭ la tradukinto Le Cao Phan kaj Renato Corsetti,
kiu kunordigis la laboron de la internacia teamo. Apartaj tekstoj informas pri la poeto
Nguyen Du kaj pri la fono kaj specifaĵoj de la verko mem.



La bele bindita libro havas entute 248 paĝojn kaj aperis en 1000 ekzempleroj. Ĝia prezo ĉe
la Libroservo de UEA estas 18,00 eŭroj (plus sendokostoj kaj, por klientoj el EU, imposto
je 6%). (Rim. La libro estos vendata ĉe UEA post la alveno de la mare transportata stoko
meze de septembro.)

[roger verhiest]

Oorspronkelijk geplaatst door quercus

Daar kan ik inkomen.

De engelse taal als dusdanig bedreigt intussen wel de taaldiversiteit op deze planeet. De mens als cultureel dier heeft een cultuur nodig om te kunnen bestaan. Door ééntaligheid die cultuur amputeren is schadelijk. Dat zien de onderwijsautoriteiten in de angelsaksisiche landen zelf intussen ook in en er zijn intussen vele initiatieven door o.m. het azanleren van de gemakkelijke taal Esperanto de belangstelling voor taaldiversiteit in de angelsaksische landen te stimuleren.