Taalverschillen in de Nederlanden

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Is d�*t uw dialect ? Eigenaardig, dat lijkt erg goed op Nederlands, moet ik zeggen. En welke woordje betekent nu precies "fiets" ?

Hehehe, die zit, goed gedaan mijn beste...

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door Scarabaeida

In het unitaire België werd inderdaad als dogma geopperd dat Franstaligen veel meer problemen hebben Nederlands te leren dan Vlamingen Frans. Ook ik ben met die uitspraak opgegroeid.
Letterlijk: "Franstaligen, je moet hun accent horen; zij kunnen geen Nederlands leren."

Als men van kleinsaf met een taal (ik mag aannemen, eender dewelke) vertrouwd is, leert men ze spelenderwijs.

Ik heb nooit het gevoel gehad dat mij welkdanige taal opgedrongen werd of dat er ergens een "verplichting" was om ze te leren.

Wij vonden het als kind volkomen "normaal" dat er ook in het Nederlands tegen ons werd gesproken, en wij hadden al op zeer jonge leeftijd door dat het Nederlands eigenlijk een godsgeschenk was : het was onze onderlinge "geheimtaal" waar onze vriendinnetjes geen bal van verstonden, dus...

Pas wat later ben ik mij, zoals iedereen denk ik, wat uitgebreider in mijn roots gaan interesseren, en dus ook in het Nederlands als "echte" taal.

[djimi]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Allez mannen, doe mij eens een plezier bij wijze van tussendoortje, en geef hier nog eens enkele staaltjes van jullie lokaal dialect. Ik hou daar van (en ik poog het hier dan uit te spreken : dat is voor mij stil genot).

Hoe zeggen jullie bijvoorbeeld dit :

Ik was met mijn fiets onderweg naar de stad, toen ik plots dacht dat ik net zo goed de trein had kunnen nemen.

'K waor'n me' munne vèlloo up wegh nao 't stad ao 'k d'r al me' ne kièr an peisd'n da 'k éven ghoed den trèng 'a'n kun'n pakk'n.

'k Kost'n m'n eigh'n wel tégh'n m'n kop slaon, tjoet'n da'k zyn!



Aanwijzingen voor uitspraak:


me' = met (zeer vette 'e', die je ook in 'wech' en 'wel' aantreft)

munne = mijn (twee keer behoorlijk doffe 'e')

up : zoals in het Engels

vèlloo, trèng, kièr : zeer korte è (zoals in het Frans, maar korter, véél korter)

gh: zeer zachte g, bijna gelijk aan 'h'

ghoed, tjoet'n: langgerekte 'oe'

'a'n = had (noch de 'h', noch de 'd' worden uitgesproken)



Medeklinkers worden in het West-Vlaams doorgaans zacht uitgesproken, of 'ingeslikt'. Aan het begin van een woord zijn ze duidelijk hoorbaar. Ook de 'p' van "kop" wordt sterk uitgesproken.

de dubbele 'kk' in pakk'n wordt als een glottislag geproduceerd. Ik had ook pa' 'n kunnen schrijven.


Ik heb voor het gemak de vrij duidelijk uitgesproken medeklinkers in het vet gezet.

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Een langenoasem is in het antwerps een tutterfrut,en in het schoon nederlands een kauwgum....

En het antwerps dialect ken ik ook vanwege,ten eerste als sinjoor,antwerpenaar dus geboren,weliswaar in de rupelstreek mijn jeugd doorgebracht en mijn studies afgerond in mijn geboortestad...

En dan getrouwd én verhuisd naar het mechelse waar ik nu nét 30 jaar woon...

Oei, d�*t had ik dan volkomen verkeerd begrepen. Ik dacht dat het een...eh...hondendrol was !

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Als men van kleinsaf met een taal (ik mag aannemen, eender dewelke) vertrouwd is, leert men ze spelenderwijs.

Ik heb nooit het gevoel gehad dat mij welkdanige taal opgedrongen werd of dat er ergens een "verplichting" was om ze te leren.

Wij vonden het als kind volkomen "normaal" dat er ook in het Nederlands tegen ons werd gesproken, en wij hadden al op zeer jonge leeftijd door dat het Nederlands eigenlijk een godsgeschenk was : het was onze onderlinge "geheimtaal" waar onze vriendinnetjes geen bal van verstonden, dus...

Pas wat later ben ik mij, zoals iedereen denk ik, wat uitgebreider in mijn roots gaan interesseren, en dus ook in het Nederlands als "echte" taal.

Dat is het héle geheim erachter Hallebarde....

Mij is destijds zo het duits aangeleerd, van kleinsafaan op een spelenderwijze...

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door djimi

'K waor'n me' munne vèlloo up wegh nao 't stad ao 'k d'r al me' ne kièr an peisd'n da 'k éven ghoed den trèng 'a'n kun'n pakk'n.

'k Kost'n m'n eigh'n wel tégh'n m'n kop slaon, tjoet'n da'k zyn!



Aanwijzingen voor uitspraak:


me' = met (zeer vette 'e', die je ook in 'wech' en 'wel' aantreft)

munne = mijn (twee keer behoorlijk doffe 'e')

up : zoals in het Engels

vèlloo, trèng, kièr : zeer korte è (zoals in het Frans, maar korter, véél korter)

gh: zeer zachte g, bijna gelijk aan 'h'

ghoed, tjoet'n: langgerekte 'oe'

'a'n = had (noch de 'h', noch de 'd' worden uitgesproken)



Medeklinkers worden in het West-Vlaams doorgaans zacht uitgesproken, of 'ingeslikt'. Aan het begin van een woord zijn ze duidelijk hoorbaar. Ook de 'p' van "kop" wordt sterk uitgesproken.

de dubbele 'kk' in pakk'n wordt als een glottislag geproduceerd. Ik had ook pa' 'n kunnen schrijven.


Ik heb voor het gemak de vrij duidelijk uitgesproken medeklinkers in het vet gezet.

Dat is Brugs, mag ik aannemen. Hoe moet ik "tjoet'n" vertalen ?

Kijk, dat is dus als dialect al heel wat moeilijker te begrijpen ; het uitspreken is voor mij bovendien een ganse opgave. Ik denk dat een Bruggeling niet veel zou begrijpen van wat ik uitkraam.

[Scarabaeida]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Als men van kleinsaf met een taal (ik mag aannemen, eender dewelke) vertrouwd is, leert men ze spelenderwijs.

Ik heb nooit het gevoel gehad dat mij welkdanige taal opgedrongen werd of dat er ergens een "verplichting" was om ze te leren.

Wij vonden het als kind volkomen "normaal" dat er ook in het Nederlands tegen ons werd gesproken, en wij hadden al op zeer jonge leeftijd door dat het Nederlands eigenlijk een godsgeschenk was : het was onze onderlinge "geheimtaal" waar onze vriendinnetjes geen bal van verstonden, dus...

Pas wat later ben ik mij, zoals iedereen denk ik, wat uitgebreider in mijn roots gaan interesseren, en dus ook in het Nederlands als "echte" taal.

Da's waar. Volwassenen leren een taal, kinderen verwerven die. Om een taal te leren is een accent trouwens normaal gezien geen hinderpaal (iedereen hoort het ook aan mij dat uit het Antwerpse afkomstig ben).
Toch, telkens iemand vloeiend en foutloos Nederlands hanteert en die persoon Frans als moedertaal blijkt te hebben, wekt het bij sommige zielen nog steeds ongeloof op. Ik heb dat zogenaamde "onvermogen om Nederlands te leren" of die "natuurlijke taalhandicap van Franstaligen" zelf enkel in mijn kindertijd voor waar aangenomen, trouwens.
Sommige Vlamingen beseffen zelfs niet eens dat 1) hun Frans meestal zelf primitief is 2) je duidelijk een Vlaams accent gewaarwordt.

In het echte leven heb ik ook al vaak meegemaakt dat iemand vloeiend Nederlands sprak en achteraf Franstalig bleek te zijn. Het dogma begint stilaan haar geloofwaardigheid te verliezen. Het wordt zelfs terecht als érg beledigend ervaren.

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Oei, d�*t had ik dan volkomen verkeerd begrepen. Ik dacht dat het een...eh...hondendrol was !

Daarvoor zijn we mechelaars ,een hondendrol is bij ons een honnestront..

En dat blijft net zo goed aan je schoenen plakken als een langenoasem...

En pazzoep betekend opgepast of beter opgelet...

En als ge een typische mechelse vloek wil weten dan is het volgende wel héél toepasselijk, en dat is "stukske stront wieeiageschééte"

En reken maar dat dit harder aankomt bij een mechelaar dan eender welke andere nationale vloek...

Zelfs miljaarde amaai maain voeten kust maain kloten onnozelaar haalt het daar niet bij....

Echt waar....

[djimi]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Dat is het héle geheim erachter Hallebarde....

Mij is destijds zo het duits aangeleerd, van kleinsafaan op een spelenderwijze...

Ik had Engels als speelkameraadje.

Ik mag ook de talen die ik - samen met enkele vriendjes - zèlf ontwierp niet vergeten.
En maar woordenboekjes in elkaar flansen en spraakkunst-regeltjes bedenken, heerlijk was dat.

*mijmert even weg*

Helaas waren zogenaamde 'volwassenen' daar niet zo content mee, en zijn de boekjes uiteindelijk allemaal verscheurd/verbrand/in een vuilniszak gestoken/... geworden.

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Daarvoor zijn we mechelaars ,een hondendrol is bij ons een honnestront..

En dat blijft net zo goed aan je schoenen plakken als een langenoasem...

En pazzoep betekend opgepast of beter opgelet...

En als ge een typische mechelse vloek wil weten dan is het volgende wel héél toepasselijk, en dat is "stukske stront wieeiageschééte"

En reken maar dat dit harder aankomt bij een mechelaar dan eender welke andere nationale vloek...

Zelfs miljaarde amaai maain voeten kust maain kloten onnozelaar haalt het daar niet bij....

Echt waar....

Pazzoep had ik begrepen, dat is niet zo moeilijk.

Anderzijds, "wieeiageschééte" is een goed voorbeeld van een woord dat ik onmogelijk uitgesproken krijg. Wat betekent het overigens ?

[djimi]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Dat is Brugs, mag ik aannemen. Hoe moet ik "tjoet'n" vertalen ?

Kijk, dat is dus als dialect al heel wat moeilijker te begrijpen ; het uitspreken is voor mij bovendien een ganse opgave. Ik denk dat een Bruggeling niet veel zou begrijpen van wat ik uitkraam.

Het is geen Brugs, maar 'Houtlands', uit de dorpen net ten zuiden van Brugge (daar ben ik opgegroeid, pas later zijn we naar Brugge verhuisd).

Een "tjoet'n" is zoiets als een uilskuiken, een dwaas.

Een tegenvraagje: spreek jij ook een Frans dialect? Zo ja, hetwelk?

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door djimi

Ik had Engels als speelkameraadje.

Ik mag ook de talen die ik - samen met enkele vriendjes - zèlf ontwierp niet vergeten.
En maar woordenboekjes in elkaar flansen en spraakkunst-regeltjes bedenken, heerlijk was dat.

*mijmert even weg*

Helaas waren zogenaamde 'volwassenen' daar niet zo content mee, en zijn de boekjes uiteindelijk allemaal verscheurd/verbrand/in een vuilniszak gestoken/... geworden.

Tja ,djimi ,kinderen pikken gewoonweg gemakkelijker vreemde talen op...
Dat is een feit wat zeker is...

Wel spijtig wat je zélf ontworpen talen betreft...
Ik heb ooit zo een tweeling in mijn jeugd gekend,en die spraken ook zo een geheimtaaltje...

Had iedereen er op dat moment het raden achter over waar ze dan over aan het roddelen waren...

[djimi]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Pazzoep had ik begrepen, dat is niet zo moeilijk.

Anderzijds, "wieeiageschééte" is een goed voorbeeld van een woord dat ik onmogelijk uitgesproken krijg. Wat betekent het overigens ?

Ik vermoed dat het opgesplitst moet worden: "wie heeft jou gescheten?"

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Pazzoep had ik begrepen, dat is niet zo moeilijk.

Anderzijds, "wieeiageschééte" is een goed voorbeeld van een woord dat ik onmogelijk uitgesproken krijg. Wat betekent het overigens ?

Tja het woord splitsen,het is eigenlijk niet zo'n propere uitdrukking maar het is wél typisch mechels..

Hier gaat ie dan " wie ei a gescheete"...

Dat is dus gewoonweg " wie heeft U op de wereld gezet"

Waardoor niet alléén de persoon zelf ,maar ook diens ouders in de belediging worden meegenomen...

En reken maar dat dit de zwaarste belediging is die je in onze stad kan uiten....

Wij zijn een beetje vreemd, maar tegelijk ook héél direkt...
Wat kan je anders verwachten van mensen die de romboutstoren willen blussen omdat de maan er toevallig op schijnt...

Ach, de kathedraal staat er nog altijd ,en wij hebben de mooie naam "maneblussers" eraan overgehouden...

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door djimi

Het is geen Brugs, maar 'Houtlands', uit de dorpen net ten zuiden van Brugge (daar ben ik opgegroeid, pas later zijn we naar Brugge verhuisd).

Een "tjoet'n" is zoiets als een uilskuiken, een dwaas.

Een tegenvraagje: spreek jij ook een Frans dialect? Zo ja, hetwelk?

Als ik één persoonlijke frustratie zou moeten opnoemen, is het nu net dat : ik ken eigenlijk geen enkel dialect goed. Ik heb als kind nooit lang genoeg in dezelfde plaats gewoond (zelfs niet in dezelfde streek) om mij een plaatselijk dialect eigen te maken.

Overigens heb ik ook nadien langere tijd in een niet-franstalig buitenland verbleven (wegens studie), dus tja, voor mij zijn dialecten (in welke taal ook) iets wat ik graag tracht na te bootsen, maar waar ik eigenlijk geen persoonlijke voeling mee heb.

Uiteraard is mijn eigen taal wel wat aangepast aan de streek waar ik al geruime tijd woon, maar dat gaat dan meer om locale uitdrukkingen dan om een dialect. Hier zegt men bijvoorbeeld in volkse sferen "je n'ai pas rien" in plaats van "je n'ai rien".

Tja djimi, op (locaal) taalgebied is het bij mij niet veel soeps, dus.

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door djimi

Ik vermoed dat het opgesplitst moet worden: "wie heeft jou gescheten?"

Dat is de platte vertaling hé djimi..

[djimi]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Tja ,djimi ,kinderen pikken gewoonweg gemakkelijker vreemde talen op...
Dat is een feit wat zeker is...

Wel spijtig wat je zélf ontworpen talen betreft...
Ik heb ooit zo een tweeling in mijn jeugd gekend,en die spraken ook zo een geheimtaaltje...

Had iedereen er op dat moment het raden achter over waar ze dan over aan het roddelen waren...

Ja, ik merk dat ook aan de kinderen van m'n vrienden, hoe rap die weg zijn met talen.

Eén van de zelf ontworpen talen heette "Harwajsks" (oftewel "taal van de Woudlopers" : 'har' was 'woud', 'wajs' was 'lopen', een 'harwajsk' was een 'woudloper')


Een andere taal heette "Txe-Herek", en woorden die ik me nu nog herinner waren:

- 'suasio' : op eigen kracht (su: kracht; asi: eigen; -o : achtervoegsel voor de instrumentalis)

- 'dusmarrau' : er op af; vooruit; komaan; ... (dus-: voorvoegsel voor voorwaartse beweging; marra: lopen; -u: achtervoegsel voor imperatief)

- 'haddakit' : verdediging (hadda: verdedigen; -kit: achtervoegsel voor 'resultaat van een handeling')


'marrakit' betekende dus zoiets als een afstand die men al lopende had afgelegd.


Helemaal gek werd het toen we dan ook nog eens dialecten van dat Txe-Herek begonnen te maken


Je had dan Tsii-Haarigge, Astarhaug, Tsetserhoak, ...

dusmarrau werd dyeismerau, dishmera, ditsmerre


*amai, wat een herinneringen*

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Tja het woord splitsen,het is eigenlijk niet zo'n propere uitdrukking maar het is wél typisch mechels..

Hier gaat ie dan " wie ei a gescheete"...

Dat is dus gewoonweg " wie heeft U op de wereld gezet"

Waardoor niet alléén de persoon zelf ,maar ook diens ouders in de belediging worden meegenomen...

En reken maar dat dit de zwaarste belediging is die je in onze stad kan uiten....

Wij zijn een beetje vreemd, maar tegelijk ook héél direkt...
Wat kan je anders verwachten van mensen die de romboutstoren willen blussen omdat de maan er toevallig op schijnt...

Ach, de kathedraal staat er nog altijd ,en wij hebben de mooie naam "maneblussers" eraan overgehouden...

Ja, als het woord aldus opgesplitst wordt begrijp ik het wél, natuurlijk (ik kan het zelfs uitspreken).

Dat van die maneblussers ga ik eens moeten opzoeken. Als ik wat meer tijd heb (later, later...) ga ik mij eens verdiepen in dergelijke Vlaamse plaatselijke verhalen.

Ik ben wel tamelijk goed mee met jullie politieke toestanden, maar grif toegegeven, voor het overige heb ik nog erg veel te leren.

[Svennies]

Oorspronkelijk geplaatst door Hallebarde

Ja, als het woord aldus opgesplitst wordt begrijp ik het wél, natuurlijk (ik kan het zelfs uitspreken).

Dat van die maneblussers ga ik eens moeten opzoeken. Als ik wat meer tijd heb (later, later...) ga ik mij eens verdiepen in dergelijke Vlaamse plaatselijke verhalen.

Ik ben wel tamelijk goed mee met jullie politieke toestanden, maar grif toegegeven, voor het overige heb ik nog erg veel te leren.

Dat geeft niet,sterker zelfs....
Op tijd en stond doe jij méér dat je duit in het zakje,en plak je er hier geregeld ééntje achter het behang....

Je bent geweldig,wéét je dat...

[Hallebarde]

Oorspronkelijk geplaatst door Svennies

Dat geeft niet,sterker zelfs....
Op tijd en stond doe jij méér dat je duit in het zakje,en plak je er hier geregeld ééntje achter het behang....

Je bent geweldig,wéét je dat...

Bedankt voor het compliment, Svennies.

Op dit laat uur ben ik eerder geweldig moe, om precies te zijn. Morgen (straks, eigenlijk) vroeg op, en een nieuwe dag tegemoet.

Dank voor de "dialect-versnapering", heren, en tot één dezer dagen op dit forum.