S1D/sp.a : crisis uitsluitend in uw portemonnee

[Politics.be]

Conservatief Europa zoekt oplossing voor crisis uitsluitend in uw portemonneeDe grote baas van Europa, Commissievoorzitter José Manuel Barroso, kwam precies een jaar geleden in zijn State op the Union woorden tekort om de slagkracht van Europa in de strijd tegen de crisis te bejubelen. Europa had blijk gegeven van “leiderschap” en kende, dankzij haar “vastberaden optreden, betere economische vooruitzichten”. Europa, zo zei Barroso, had in de strijd tegen de crisis “de test doorstaan.” Vandaag, één jaar later, blijkt dat de economische vooruitzichten belabberd zijn, er twijfels bestaan over het voortbestaan van de euro, een Grieks bankroet nog steeds dreigt en de Europese leiders het niet met elkaar eens geraken over de aanpak van de crisis. Het enige wat voorligt, is een pakket maatregelen over het economisch bestuur, het zogenaamde six pack, dat de gewone Europeaan zal laten betalen voor de crisis. Dat belangrijke pakket heeft het namelijk uitsluitend over een strak begrotingsbeleid dat zal leiden tot hogere belastingen en lagere uitgaven.

Nu zijn wij de eerste om te pleiten voor een gezonde begroting van de lidstaten. Dat is onze plicht als we de volgende generaties niet willen opzadelen met een schuld uit het verleden. Maar saneren betekent dat je snijdt in het overtollige vet, de spieren ongemoeid laat en zelfs meer zuurstof geeft. De maatregelen die woensdag gestemd zullen worden - door de meerderheid van conservatieven en liberalen, geven die zuurstof niet. Integendeel, ze verstikken elke kans op duurzame groei in Europa. Dat is de reden waarom de progressieve alliantie van socialisten en democraten (S&D) zich verzet tegen het globale pakket.

Enkel besparen

De meerderheid van Europese conservatieven en liberalen trekt uitsluitend de kaart van besparingen en sancties. Het six pack leest als een klassiek liberaal pamflet: ‘De overheid is te vet en moet op dieet. De rest komt dan vanzelf.’ We hebben in het verleden gezien waar die simplistische logica toe leidt: naar een diepe economische en financiële crisis. De overheden hebben in het verleden immers bezuinigd. Tussen 1999 en 2007 - vlak voor de bankencrisis - wisten ze hun tekorten terug te dringen met 4 procent naar 68 procent van het BNP. Paul de Grauwe schrijft dat “de reden waarom landen in deze crisis zijn beland weinig te maken heeft met een slecht beheer van de overheidsfinanciën.” De oorzaak ligt bij de opstapeling van private schulden, vooral bij de banken, waar de schuldenlast in 2007 maar liefst 250 procent van het BNP van de eurozone bedroeg.

Dat alle problemen opgelost geraken als overheden besparen, is een blauwe ideologische fabel. Zelfs mét striktere begrotingsregels en een batterij sancties, zoals bedisseld tussen de conservatieve meerderheid en de Commissie, is er geen enkele garantie dat er zich geen nieuwe schuldencrisis

zal voordoen. De markten waren niet onder de indruk van de eerste redding van de banken, waarom zouden ze nu onder de indruk zijn van het six pack?

Wat wel zeker is, is dat overheden die zich aan rabiate begrotingsregels houden, verplicht zullen zijn de belastingen te laten stijgen en de uitgaven te laten dalen. Kortom, de gewone burgers zullen opnieuw het gelag betalen.

Zeker niet investeren

De obsessieve focus op budgetcontrole dreigt Europa dieper in de put te duwen. Het IMF, dat niet van progressieve sympathieën kan verdacht worden, liet afgelopen week weten dat een strak begrotingsbeleid met belastingsverhogingen en beperkingen in de uitgaven, de economie verder de dieperik in kan sleuren. Er is immers, naast budgettaire verantwoordelijkheid, vooral nood aan investeringen om duurzame groei te realiseren. Investeringen in infrastructuur, in onderwijs, in innovatie en in jobcreatie. In de VS gaat president Obama de crisis te lijf met 450 miljard investeringen in tewerkstelling. Er is geen spoor van dergelijk beleid in Europa. Een voorstel van de Europese sociaaldemocraten om lidstaten weliswaar te laten bezuinigen, maar niet in essentiële domeinen, zoals onderwijs, gezondheidszorg of onderzoek en ontwikkeling, werd door de conservatieven en liberalen verworpen. Voor sociaaldemocraten kan enkel een evenwicht tussen saneren én investeren tot een duurzame oplossing leiden.

Zwijgen over inkomsten

De conservatieve voorstellen hebben het uitsluitend over het terugdringen van de overheidsuitgaven maar zwijgen als vermoord over de inkomsten. Koken kost geld, een crisis oplossen ook. De sociaaldemocraten stellen al langer een financiële transactietaks voor. Die kan volgens conservatieve berekeningen van de commissie 31 miljard euro opleveren. Anderen spreken zelfs over 200 miljard. Het gelijkschakelen van de vennootschapsbelasting in Europa zou de onderlinge concurrentie tussen lidstaten én fiscaal vluchtgedrag ontmoedigen en het uitschrijven van Europese obligaties kan de schulden van de lidstaten solidariseren, de interestvoeten stabiliseren en lidstaten beschermen tegen aanvallen van buitenaf. Een vermogensbelasting voor de allerrijksten behoort ook tot de mogelijkheden. Fraude en belastingsontwijking ernstig nemen, zou ook geen slecht idee zijn. Het noodlijdende Griekenland zag maar liefst 280 miljard euro tegoeden verhuizen naar Zwitserse banken, wat gelijk staat aan 80 procent van de schuld van dat land.

Hoewel de liberale en conservatieve fractie in daden de kille voorstellen van de Commissie steunen, belijdt de liberale fractieleider Verhofstadt in woorden een ander geloof. In een opmerkelijke brief aan voorzitter Barroso lijkt Verhofstadt zijn pen in rode inkt te dopen en noemt hij deze maatregelen ‘onvoldoende’, getuigen van ‘een gebrek aan visie op de toekomst’, en gespeend van noodzakelijke maatregelen zoals investeringen voor groei én tewerkstelling. Voor de sociaaldemocraten is het duidelijk dat de liberale fractieleider met een gespleten tong spreekt. Je kan immers niet pleiten voor een visionair en solidair Europees beleid, maar zo’n beleid in het parlement onmogelijk maken door het six pack goed te keuren.

Het six pack dat nu voorligt, stuurt Europa immers de verkeerde richting uit. Het legt alle verantwoordelijkheid voor de crisis bij de gewone mensen, laat de verantwoordelijken voor de economische crisis ongemoeid, is a-sociaal en biedt geen perspectieven voor een economisch herstel en een behoud van de Europese welvaart. Het six pack is ijzingwekkend onrechtvaardig. Het biedt geen enkele hoop op een betere toekomst. Een politiek zonder hoop, is een hopeloze politiek.

Kathleen Van Brempt

Saïd El Khadraoui






Bron: politics.be