Wanneer stoppen met splitsen ? - Pagina 2

Ernst Niessen · 22 oktober 2009, 21:29

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door azert

Het was ironisch hé.

De Nederlandstaligen hebben in NL de macht en hadden geen respect voor de Friezen; dat was een boerentaaltje.
Nu beetje anders want het Fries vormt geen gevaar meer voor eentalig Nederland.

Ik weet niet hoe u erop komt en al helemaal niet waar u het vandaan haalt, maar dit is toch buitengewoon koddig, vindt u niet? Leest u zelf eens wat u eigenlijk schrijft. Hilarisch!

Het Fries heeft in de de twintigste eeuw een status gekregen in Friesland. Het Fries veroverde steeds meer domeinen. Sinds 1937 mag het Fries op de basisscholen worden onderwezen en is daar sinds 1955 als voertaal toegestaan. Sinds 1980 is het een verplicht vak op de basisschool, sinds 1993 ook in het voortgezet onderwijs. Sinds de jaren vijftig mag het Fries voor de rechtbank worden gebruikt, officiële documenten mogen in het Fries worden opgesteld en er bestaat ook de mogelijkheid voor tweetalige plaatsnaamborden. De eerste bijbelvertaling dateert uit de jaren veertig.

Tegelijkertijd drong echter ook het Nederlands de vanouds Friese domeinen binnen (de plattelandsgemeenschap en het gezin) vooral als gevolg van migratie en gemengde huwelijken. De taalsituatie in Friesland veranderde dus van een stabiele diglossie (Fries voor het platteland en voor de informele domeinen, Nederlands voor de stad en de formele domeinen) tot een soort instabiele (vooral receptieve) meertaligheid.

De houding tegenover het Fries wordt steeds positiever, het mag in steeds meer domeinen worden gebruikt (op de radio, in de krant,...) en een groeiend aantal mensen beheerst het Fries tenminste passief. Het Stedsk in het algemeen en het Leewarders (Stadsfries van Leeuwarden) in het bijzonder verloren toenemend aan status. Het Leewarders werd tot een sociolect (sociolectisering) dat alleen maar nog door de onderlaag wordt gesproken (zie Jonkman, 1993). De laatste jaren werd echter actie gevoerd om de mensen aan te moedigen om bijv. hun "Leewarders" te gebruiken.

In principe is natuurlijk het Nederlands nog steeds de dominante taal in Friesland en het Fries wordt daarom vooral ook op lexicaal niveau sterk beïnvloed door het Nederlands. Steeds meer mensen zeggen bijv. sleutel in plaats van kaai en saterdei in plaats van sneon. De invloeden van het Fries op het Standaardnederlands zijn daarentegen gering - alleen woorden uit de sportterminologie zoals skûtsje silen (wedstrijdzeilen met oude zeilboten) en klunen (met schaatsen over het land lopen) hebben ingang gevonden in het Nederlands.

azert · 22 oktober 2009, 22:16

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Ernst Niessen

Ik weet niet hoe u erop komt en al helemaal niet waar u het vandaan haalt, maar dit is toch buitengewoon koddig, vindt u niet? Leest u zelf eens wat u eigenlijk schrijft. Hilarisch!

Het Fries heeft in de de twintigste eeuw een status gekregen in Friesland. Het Fries veroverde steeds meer domeinen. Sinds 1937 mag het Fries op de basisscholen worden onderwezen en is daar sinds 1955 als voertaal toegestaan. Sinds 1980 is het een verplicht vak op de basisschool, sinds 1993 ook in het voortgezet onderwijs. Sinds de jaren vijftig mag het Fries voor de rechtbank worden gebruikt, officiële documenten mogen in het Fries worden opgesteld en er bestaat ook de mogelijkheid voor tweetalige plaatsnaamborden. De eerste bijbelvertaling dateert uit de jaren veertig.

Tegelijkertijd drong echter ook het Nederlands de vanouds Friese domeinen binnen (de plattelandsgemeenschap en het gezin) vooral als gevolg van migratie en gemengde huwelijken. De taalsituatie in Friesland veranderde dus van een stabiele diglossie (Fries voor het platteland en voor de informele domeinen, Nederlands voor de stad en de formele domeinen) tot een soort instabiele (vooral receptieve) meertaligheid.

De houding tegenover het Fries wordt steeds positiever, het mag in steeds meer domeinen worden gebruikt (op de radio, in de krant,...) en een groeiend aantal mensen beheerst het Fries tenminste passief. Het Stedsk in het algemeen en het Leewarders (Stadsfries van Leeuwarden) in het bijzonder verloren toenemend aan status. Het Leewarders werd tot een sociolect (sociolectisering) dat alleen maar nog door de onderlaag wordt gesproken (zie Jonkman, 1993). De laatste jaren werd echter actie gevoerd om de mensen aan te moedigen om bijv. hun "Leewarders" te gebruiken.

In principe is natuurlijk het Nederlands nog steeds de dominante taal in Friesland en het Fries wordt daarom vooral ook op lexicaal niveau sterk beïnvloed door het Nederlands. Steeds meer mensen zeggen bijv. sleutel in plaats van kaai en saterdei in plaats van sneon. De invloeden van het Fries op het Standaardnederlands zijn daarentegen gering - alleen woorden uit de sportterminologie zoals skûtsje silen (wedstrijdzeilen met oude zeilboten) en klunen (met schaatsen over het land lopen) hebben ingang gevonden in het Nederlands.

Wie in Leeuwarden is en het niet weet dat hij in een ander taalgebied is; merkt er niets van.

Op de site van hun voetbalploeg lees je geen woord Fries.
Toch wel een bewijs het het Fries folklore geworden is:
http://www.cambuur.nl/

Bij FC Barcelona wel Catalaans:
http://www.fcbarcelona.com/web/index_idiomes.html