De mens als god

[Doki]

Er is de laatste decennia een evolutie gaande waarbij industriële processen en allerlei diensten meer en meer opgebouwd zijn uit perfect in elkaar passende tastbare onderdelen en/of stukken informatie en data, die van overal ter wereld "just in time" worden aangeleverd. Ook worden het aanmaken en samenstellen van die bouwstenen (een ingewikkeld proces) in hoge mate geautomatiseerd. Het internet is van deze evolutie de duidelijkste exponent : een gigantisch netwerk van allerlei diensten en informatie dat continu beweegt en uitbreidt in weinig voorspelbare richtingen, en dat een eigen leven lijkt te leiden.

Hoe waarschijnlijk is het dat het internet op een dag zoveel gelinkte informatie zal bevatten, en in zo'n hoge mate complex en geautomatiseerd zal zijn, dat het een eerste originele idee produceert? Of beter : Zal het internet, dat eigenlijk een verlengstuk is van onze eigen hersenen, op een dag echt intelligent worden? En zal het zich daarvan bewust zijn?

De vraag lijkt misschien op het eerste zicht belachelijk, maar is dat niet noodzakelijk. Uiteindelijk hebben we tot op de dag van vandaag nog geen aanwijzing gevonden van het bestaan van een "ziel" in de mens, en we kunnen er dus alleen maar van uitgaan dat het de immense complexiteit van onze hersenen zelf is die ons bewustzijn genereert. Als we een gelijkaardige complexiteit aan informatie buiten onszelf creëren (het internet), dan is het theoretisch dus niet onmogelijk dat ook die complexe structuur autonoom en misschien zelfs bewust wordt.
Vanuit de biologische wetenschap is die idee zelfs helemaal niet zo vreemd. De mens is namelijk zelf samengesteld uit bouwstenen die oorspronkelijk niet menselijk waren, en daarmee bedoel ik niet alleen onze directe voorouders die we met de primaten gemeen hebben, maar bijvoorbeeld de mitochondrieën die in elk van onze cellen zwemmen, en die oorspronkelijk een vorm van bacterieën waren, of delen van ons DNA die wel eens van virale oorsprong zou kunnen zijn. Dus ook in het geval van de mens hebben andere organismen toegedragen aan onze ontwikkeling, en dus ook aan de ontwikkeling van ons bewustzijn.

Hoe waarschijnlijk is het dat het internet effectief op een dag "ontwaakt"? En moest het gebeuren, wat zou dan het impact zijn op het menselijk ras? Hoe zou de pasgeborene zich gedragen tegenover zijn 6 milliard ouders?

[King of beggars and fleas]

ik zou zeggen - schrijf een scenario en hop naar holywood ermee

[pinbag]

Doet me denken aan Skynet van Terminator.

[schaduwrijk]

mja onze delen waren wel al levend materiaal... (met een eigen wil)

[Doki]

Oorspronkelijk geplaatst door schaduwrijk

mja onze delen waren wel al levend materiaal... (met een eigen wil)

Het waren inderdaad organische "diertjes" die aan de oorsprong lagen van onze cellen, maar ze hadden niet meer eigen wil dan de hedendaagse bacterieën of insecten. Zo'n wezentjes zijn eigenlijk organische robotjes die voor een beperkt aantal functies perfect zijn geprogrammeerd, niet zo heel erg verschillend van een klein computerje dus. Ergens in de evolutie zijn dat menselijk bewustzijn en die eigen wil er dus stiekem ingeslopen.
De vraag is dus of het mogelijk is datzelfde bewustzijn en die eigen wil er ook ergens zouden kunnen insluipen bij een door mensenhanden gemaakte structuur als het internet.

We zijn geneigd om anorganische structuren al direct uit te sluiten uit de klasse der levende wezens, maar is dat wel logisch? Zullen we in de toekomst niet verplicht zijn om onze definitie van een "levend wezen" ook uit te breiden naar anorganische organismen? Het is trouwens niet uitgesloten dat computers binnen een tijd meer en meer organisch zullen worden, daar zijn al een tijdlang experimenten over aan de gang.

Buiten het feit dat het anorganisch is zijn er eigenlijk verrassend weinig verschilpunten tussen het internet en wat we tot nu toe als een levend wezen hebben gecatalogeerd. Het kan zichzelf niet voortplanten, en kan niet uitbreiden zonder hulp van de mens, maar in de natuur zijn er tal van wezens die zich slechts kunnen voortplanten met hulp andere levende wezens. Het kan niet autonoom handelen (fysiek), en is bijvoorbeeld voor het vervangen van een kapotte harde schijf volledig afhankelijk van de mens, maar ook hier zijn weer voorbeelden in de natuur waar een zelfde vorm van afhankelijkheid bestaat.

Ook moet de bewustwording van het net niet persé gebeuren op de dramatische manier die in SF films als terminator of blade runner wordt opgevoerd. In die films neemt de computer de vorm aan van een volledig zelfstandig en veelal autoritair monster. In een reële situatie zou het waarschijnlijk op een bescheidener en subtielere manier gebeuren. Zo zou het kunnen zijn dat in een eerste fase het bewustzijn totaal niet op communicatie gericht is, maar bijvoorbeeld alleen op zelfbestendiging en uitbreiding. In zo'n scenario zou je bijvoorbeeld een internet kunnen hebben dat op een subtiele manier invloed begint uit te oefenen op de manier waarop het wordt beheerd (door mensen), door bijvoorbeeld selectief informatie weer te geven over de voor- en nadelen van een bepaalde harware of ontwikkeling.

Het zou in dit scenario zelfs mogelijk zijn dat het net niet geïnteresseerd is in zelf interageren met de buitenwereld, maar een permanente symbiose aangaat met de mens, waar het voor zaken als energievoorziening en hardware volledig afhankelijk blijft van zijn organische beheerders, en daartegenover zichzelf meer en meer onmisbaar maakt voor andere zaken die van levensbelang zijn voor de mens. Is die evolutie trouwens eigenlijk al niet een tijdje bezig? In het geval van symbiose hebben we weinig te vrezen (de symbiont zal zich niet keren tegen zijn gast omdat hij van hem afhankelijk is), maar het zou wel een verregaand impact kunnen hebben op de verdere ontwikkeling van de mens.