’Cultuur van de armoede’: een rijkeluisidee

debbie · 15 april 2006, 10:01

De stelling dat armoede veroorzaakt wordt door ongedisciplineerd gedrag is elitair en onhoudbaar. Een ’armoedecultuur’ is nog nooit aangetoond. De Amerikaanse auteur Scott Fitzgerald zou eens tegen Hemingway gezegd hebben: „The rich are different”, waarop de laatste geantwoord zou hebben: „Yes, they have more money.” Het idee dat armen een afwijkende cultuur (de zogeheten ’cultuur van de armoede’) bezitten die voor hun armoede verantwoordelijk is, bezit getuige het interview met professor Andreas Kinneging in de Verdieping van afgelopen zaterdag, een grote aantrekkingskracht. Het is triest dat nog steeds wordt gedacht dat het begrip ’cultuur van de armoede’ bestaansrecht heeft. De term berust op drijfzand, is suggestief en beslist niet wetenschappelijk.
Het begrip ’culture of poverty’ werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw door de Amerikaanse antropoloog Oscar Lewis gelanceerd. Maar de mening dat er iets mis is met de levenswijze van het armere deel van de samenleving is natuurlijk al veel ouder. Zo bestond er in de visie van veel welgestelde 19de-eeuwers een afwijkende levenswijze onder de arbeidende klasse en diende deze te worden gecorrigeerd door vooral armenzorg en onderwijs. Armen zouden geld over de balk smijten en zich ook verder ongedisciplineerd gedragen.
Uit mijn onderzoek naar de situatie in Leeuwarden bleek dat er geen sprake was van een afwijkende levenswijze. Als er toch verschillen werden aangetroffen, wezen die er op dat armen juist vanwege hun geldgebrek soms veel gedisciplineerder leefden dan de betere standen. Ook voor Nederland als geheel is tot nog toe het bestaan van een cultuur van de armoede niet aangetoond. Praatjes als ’zwemles niet kunnen betalen, maar wel een flatscreen in huis’ (’Iedereen kent dat soort verhalen’, zegt Kinneging) zijn zo oud als de wereld, maar –zoals onze tandarts vroeger altijd zei– ’Praatjes vullen geen gaatjes.’
Natuurlijk zullen er gezinnen zijn die het weinige geld over de balk smijten. Maar in plaats van respect te hebben voor de kundigheid van vele mensen die in de bijstand zitten of hebben gezeten om met weinig geld om te gaan, wordt gewezen op de weinigen die door reclame en uitgekiende marketingtechnieken en –toegegeven– door gebrek aan zelfbeheersing door de mand vallen.
Maar wat zou gericht wetenschappelijk onderzoek naar het bestaan van cultuur van de armoede opleveren? Vermoedelijk niet veel. Het begrip zelf klopt namelijk niet. Lewis gaf al snel na de lancering van het begrip toe dat niet alle armen, maar slechts 20 procent van hen in een dergelijke cultuur leefde. Er zijn dan meer of zelfs totaal andere variabelen dan armoede van belang om het ontstaan van een afwijkende levenswijze te verklaren. De term ’armoede’ is hier dus wel heel ongelukkig gekozen.
Een tweede bezwaar betreft de inhoud van het begrip. Wat verstaat men onder die afwijkende levenswijze? Lewis geeft een hele serie kenmerken die bij een cultuur van de armoede zouden passen, maar plaatst ze niet in een betekenisvolle ordening. Daardoor is het onduidelijk wanneer men kan spreken van een cultuur van de armoede. Pas als er sprake is van drank- of drugsmisbruik, criminaliteit, ’leven bij de dag’ én een onverschillige houding tegen het schoolgaan van de kinderen? Of hoeven niet al deze kenmerken voor te komen, maar slechts één, of twee of drie? En zijn er kenmerken (de houding ten opzichte van het onderwijs zou een goede kandidaat zijn) die per se aanwezig moeten zijn, wil er van een afwijkende levenswijze kunnen worden gesproken? Op al deze vragen is geen antwoord gekomen, met andere woorden: het begrip ’cultuur van de armoede’ heeft nooit een duidelijke invulling gekregen: het is een begrip zonder inhoud.
Een derde bezwaar tegen het begrip ’cultuur van de armoede’ heeft te maken met het gegeven dat een cultuur overdraagbaar is. Uit het blote bestaan van afwijkende gedragingen (zowel onder rijke als arme mensen) valt niet te concluderen tot het bestaan van een afwijkende cultuur. Er zal dan niet alleen een samenballing van kenmerken moeten zijn, maar deze gehele afwijkende levenswijze moet als cultuur ook nog eens van generatie op generatie overdraagbaar zijn en juist daardoor moeilijk te veranderen zijn. Zo’n overdraagbare, afwijkende, autochtone cultuur van de armoede is –zoals gezegd– in Nederland tot dusver niet aangetoond. Gedrag kan wel degelijk de oorzaak zijn van armoede, maar afwijkende gedragingen (zoals bijvoorbeeld drankmisbruik en niet goed met geld om kunnen gaan) hebben op zich niets met een afwijkende cultuur te maken.
Van deze hele discussie heeft Kinneging –en velen met hem– geen weet. Het lijkt wel alsof het begrip ’cultuur van de armoede’ wetenschappers toelonkt en hen vervolgens verleidt tot een gedachteloze en onzorgvuldige toepassing. Het begrip ’cultuur van de armoede’ klopt dus op minstens twee punten niet: het begrip ’cultuur’ is er niet op van toepassing, evenmin als het woord ’armoede’. Wat blijft er dan over? Het elitaire idee van een ’culture of poverty’ moet nu toch eindelijk eens definitief worden verwijzen naar de plaats waar het thuishoort: de prullenmand.
Paul Th. Kok is leraar geschiedenis aan het Lauwers College te Buitenpost en promoveerde in 2000 op ’Burgers in de bijstand’.

Bron: http://www.trouw.nl/deverdieping/pod...icle279980.ece

-----------------------------------------------------------------------

Door te spreken over cultuur van de armoede gaat men voorbij aan de realiteit van de armoede. Het is heel gemakkelijk om de armen in een hokje apart te steken, om de schuld bij de armen zelf te leggen. Velen maken zich er gewoon vanaf door te beweren dat armen niet met geld kunnen omgaan en daardoor in armoede leven. De verhaaltjes over armen die telkens de nieuwste gsm kopen, die smijten met geld en bovendien nog eens profiteren van de weinige tegemoetkomingen zoals een cultuurpasje hoor je steeds weer. Alsof iemand met zo'n klein inkomen in staat is om hele dagen met geld te smijten.

Het wordt hoog tijd dat men ermee stopt om armen als een ras apart te bekijken. Het wordt tijd dat men wat meer respect opbrengt voor mensen die ondanks hun geldproblemen alle dagen vechten om hun kinderen een toekomst te geven.

eno2 · 15 april 2006, 10:05

Citaat:

De stelling dat armoede veroorzaakt wordt door ongedisciplineerd gedrag is elitair en onhoudbaar

De stelling dat rijkdom veroorzaakt wordt door ongedisciplineerd gedrag is elitair en houdbaar.

Jonas Elossov · 15 april 2006, 10:15

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door eno2

De stelling dat rijkdom veroorzaakt wordt door ongedisciplineerd gedrag is elitair en houdbaar.

Sterk en juist

eno2 · 15 april 2006, 10:29

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jonas Elossov

Sterk en juist

Nou ja, met zo'n stelling heb ik mezelf tot elitair uitgeroepen.
Misschien was dat niet zo'n goed idee...

eno2 · 15 april 2006, 10:31

Ik leef natuurlijk in mijn eigen culture of poverty.
In hoeverre die overeenkomt met de theorie van de heer Lewis, zou ik eens moeten onderzoeken...zodra ik daarvoor een studiebeurs krijg...

eno2 · 15 april 2006, 10:58

Het Boeddhisme is bv. een uitstekende uiting van een mogelijk sterk superieure cultuur van de armen.

Jewel · 15 april 2006, 12:41

Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?

Ambiorix · 15 april 2006, 12:58

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?

in ons systeem?
het feit of er op de markt veel vraag is naar hetgeen ge produceert, en dit in verhouding met de concurrerende producenten.

King of beggars and fleas · 15 april 2006, 13:01

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?

gij bvb ? door uw kortzichtigheid

.

debbie · 15 april 2006, 13:03

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?

De slechte attitude van de rijken is de oorzaak van armoede.

pinbag · 15 april 2006, 13:10

Ik heb het niet totaal gelezen, maar de ocmw heeft een subsidie die dient voor cultuur aan te bieden of te financieren voor armen,vanuit wat zij (de benadeelde) beschouwen als cultuur dit kan bv. de chiro/scouts zijn voor de kinderen of een dagje naar de voetbal staduim met de familie, zo een dingskes zijn mischien voor rijkere mensen futiliteit maar voor zo een mensen is dit een en dagje weg uit de miserie en kan het vitaliserend werken.

HET erge infeite, is dat veel ocmw's dit onbelangerijk vinden/of totaal niet weten dat dit bestaat en geen beroep doen op die susidies...

pinbag · 15 april 2006, 13:13

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door eno2

Het Boeddhisme is bv. een uitstekende uiting van een mogelijk sterk superieure cultuur van de armen.

het boeddhisme

pas maar op wat je verheerlijkt,...

Jewel · 15 april 2006, 13:15

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Ambiorix

in ons systeem?
het feit of er op de markt veel vraag is naar hetgeen ge produceert, en dit in verhouding met de concurrerende producenten.

En op welke manier schieten arme mensen hierin tekort? Zij kunnen toch evengoed arbeid en diensten (ook ongeschoold) leveren?

King of beggars and fleas · 15 april 2006, 13:19

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

En op welke manier schieten arme mensen hierin tekort? Zij kunnen toch evengoed arbeid en diensten (ook ongeschoold) leveren?

een waarom werft men ze niet aan ? ( tenzij aan een minderwaardig loon mss waarmee je arm blijft ? )

pinbag · 15 april 2006, 13:20

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door debbie

De slechte attitude van de rijken is de oorzaak van armoede.

K'vind keileuk dat ge die stelling neemt debbie,probleem is dat zelf armen soms niet beseffen arme sloebers te zijn en mede-armen stigmatiseren als lui

... of dom en noem maar op,...,annyway ik wil gewoon aangeven dat onze maatschapij sterk verdeeld is door de verlokkingen van het geld en mat -erialisme...

Jewel · 15 april 2006, 13:23

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door King of beggars and fleas

een waarom werft men ze niet aan ? ( tenzij aan een minderwaardig loon mss waarmee je arm blijft ? )

Kennen we in België niet zoiets als een minimumloon?

pinbag · 15 april 2006, 13:27

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

Kennen we in België niet zoiets als een minimumloon?

Wacht de dag, dat je afbetalingen te betalen hebt en werkloos zijt...

Jewel · 15 april 2006, 13:32

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door pinbag

Wacht de dag, dat je afbetalingen te betalen hebt en werkloos zijt...

't Is misschien een goed idee niet teveel schulden te maken?

eno2 · 15 april 2006, 13:46

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Jewel

Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?

Een slechte attitude van de uitbuiters en de accumulatoren.

eno2 · 15 april 2006, 13:47

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door pinbag

Wacht de dag, dat je afbetalingen te betalen hebt en werkloos zijt...

Of gewoon werkloos zijt (en blijft).
Of gewoon 25%belasting moet betalen op een minimumloon.

15 april 2006, 10:01	#1
debbie Minister Geregistreerd: 18 februari 2005 Berichten: 3.178	’Cultuur van de armoede’: een rijkeluisidee De stelling dat armoede veroorzaakt wordt door ongedisciplineerd gedrag is elitair en onhoudbaar. Een ’armoedecultuur’ is nog nooit aangetoond. De Amerikaanse auteur Scott Fitzgerald zou eens tegen Hemingway gezegd hebben: „The rich are different”, waarop de laatste geantwoord zou hebben: „Yes, they have more money.” Het idee dat armen een afwijkende cultuur (de zogeheten ’cultuur van de armoede’) bezitten die voor hun armoede verantwoordelijk is, bezit getuige het interview met professor Andreas Kinneging in de Verdieping van afgelopen zaterdag, een grote aantrekkingskracht. Het is triest dat nog steeds wordt gedacht dat het begrip ’cultuur van de armoede’ bestaansrecht heeft. De term berust op drijfzand, is suggestief en beslist niet wetenschappelijk. Het begrip ’culture of poverty’ werd in de jaren vijftig van de vorige eeuw door de Amerikaanse antropoloog Oscar Lewis gelanceerd. Maar de mening dat er iets mis is met de levenswijze van het armere deel van de samenleving is natuurlijk al veel ouder. Zo bestond er in de visie van veel welgestelde 19de-eeuwers een afwijkende levenswijze onder de arbeidende klasse en diende deze te worden gecorrigeerd door vooral armenzorg en onderwijs. Armen zouden geld over de balk smijten en zich ook verder ongedisciplineerd gedragen. Uit mijn onderzoek naar de situatie in Leeuwarden bleek dat er geen sprake was van een afwijkende levenswijze. Als er toch verschillen werden aangetroffen, wezen die er op dat armen juist vanwege hun geldgebrek soms veel gedisciplineerder leefden dan de betere standen. Ook voor Nederland als geheel is tot nog toe het bestaan van een cultuur van de armoede niet aangetoond. Praatjes als ’zwemles niet kunnen betalen, maar wel een flatscreen in huis’ (’Iedereen kent dat soort verhalen’, zegt Kinneging) zijn zo oud als de wereld, maar –zoals onze tandarts vroeger altijd zei– ’Praatjes vullen geen gaatjes.’ Natuurlijk zullen er gezinnen zijn die het weinige geld over de balk smijten. Maar in plaats van respect te hebben voor de kundigheid van vele mensen die in de bijstand zitten of hebben gezeten om met weinig geld om te gaan, wordt gewezen op de weinigen die door reclame en uitgekiende marketingtechnieken en –toegegeven– door gebrek aan zelfbeheersing door de mand vallen. Maar wat zou gericht wetenschappelijk onderzoek naar het bestaan van cultuur van de armoede opleveren? Vermoedelijk niet veel. Het begrip zelf klopt namelijk niet. Lewis gaf al snel na de lancering van het begrip toe dat niet alle armen, maar slechts 20 procent van hen in een dergelijke cultuur leefde. Er zijn dan meer of zelfs totaal andere variabelen dan armoede van belang om het ontstaan van een afwijkende levenswijze te verklaren. De term ’armoede’ is hier dus wel heel ongelukkig gekozen. Een tweede bezwaar betreft de inhoud van het begrip. Wat verstaat men onder die afwijkende levenswijze? Lewis geeft een hele serie kenmerken die bij een cultuur van de armoede zouden passen, maar plaatst ze niet in een betekenisvolle ordening. Daardoor is het onduidelijk wanneer men kan spreken van een cultuur van de armoede. Pas als er sprake is van drank- of drugsmisbruik, criminaliteit, ’leven bij de dag’ én een onverschillige houding tegen het schoolgaan van de kinderen? Of hoeven niet al deze kenmerken voor te komen, maar slechts één, of twee of drie? En zijn er kenmerken (de houding ten opzichte van het onderwijs zou een goede kandidaat zijn) die per se aanwezig moeten zijn, wil er van een afwijkende levenswijze kunnen worden gesproken? Op al deze vragen is geen antwoord gekomen, met andere woorden: het begrip ’cultuur van de armoede’ heeft nooit een duidelijke invulling gekregen: het is een begrip zonder inhoud. Een derde bezwaar tegen het begrip ’cultuur van de armoede’ heeft te maken met het gegeven dat een cultuur overdraagbaar is. Uit het blote bestaan van afwijkende gedragingen (zowel onder rijke als arme mensen) valt niet te concluderen tot het bestaan van een afwijkende cultuur. Er zal dan niet alleen een samenballing van kenmerken moeten zijn, maar deze gehele afwijkende levenswijze moet als cultuur ook nog eens van generatie op generatie overdraagbaar zijn en juist daardoor moeilijk te veranderen zijn. Zo’n overdraagbare, afwijkende, autochtone cultuur van de armoede is –zoals gezegd– in Nederland tot dusver niet aangetoond. Gedrag kan wel degelijk de oorzaak zijn van armoede, maar afwijkende gedragingen (zoals bijvoorbeeld drankmisbruik en niet goed met geld om kunnen gaan) hebben op zich niets met een afwijkende cultuur te maken. Van deze hele discussie heeft Kinneging –en velen met hem– geen weet. Het lijkt wel alsof het begrip ’cultuur van de armoede’ wetenschappers toelonkt en hen vervolgens verleidt tot een gedachteloze en onzorgvuldige toepassing. Het begrip ’cultuur van de armoede’ klopt dus op minstens twee punten niet: het begrip ’cultuur’ is er niet op van toepassing, evenmin als het woord ’armoede’. Wat blijft er dan over? Het elitaire idee van een ’culture of poverty’ moet nu toch eindelijk eens definitief worden verwijzen naar de plaats waar het thuishoort: de prullenmand. Paul Th. Kok is leraar geschiedenis aan het Lauwers College te Buitenpost en promoveerde in 2000 op ’Burgers in de bijstand’. Bron: http://www.trouw.nl/deverdieping/pod...icle279980.ece ----------------------------------------------------------------------- Door te spreken over cultuur van de armoede gaat men voorbij aan de realiteit van de armoede. Het is heel gemakkelijk om de armen in een hokje apart te steken, om de schuld bij de armen zelf te leggen. Velen maken zich er gewoon vanaf door te beweren dat armen niet met geld kunnen omgaan en daardoor in armoede leven. De verhaaltjes over armen die telkens de nieuwste gsm kopen, die smijten met geld en bovendien nog eens profiteren van de weinige tegemoetkomingen zoals een cultuurpasje hoor je steeds weer. Alsof iemand met zo'n klein inkomen in staat is om hele dagen met geld te smijten. Het wordt hoog tijd dat men ermee stopt om armen als een ras apart te bekijken. Het wordt tijd dat men wat meer respect opbrengt voor mensen die ondanks hun geldproblemen alle dagen vechten om hun kinderen een toekomst te geven.

15 april 2006, 10:58	#6
eno2 Banneling Geregistreerd: 4 juni 2004 Locatie: onder mijn wijnstok en vijgenboom Berichten: 78.216	Het Boeddhisme is bv. een uitstekende uiting van een mogelijk sterk superieure cultuur van de armen. Laatst gewijzigd door eno2 : 15 april 2006 om 10:59.

15 april 2006, 13:10	#11
pinbag Parlementsvoorzitter Geregistreerd: 7 januari 2006 Berichten: 2.098	Ik heb het niet totaal gelezen, maar de ocmw heeft een subsidie die dient voor cultuur aan te bieden of te financieren voor armen,vanuit wat zij (de benadeelde) beschouwen als cultuur dit kan bv. de chiro/scouts zijn voor de kinderen of een dagje naar de voetbal staduim met de familie, zo een dingskes zijn mischien voor rijkere mensen futiliteit maar voor zo een mensen is dit een en dagje weg uit de miserie en kan het vitaliserend werken. HET erge infeite, is dat veel ocmw's dit onbelangerijk vinden/of totaal niet weten dat dit bestaat en geen beroep doen op die susidies... Laatst gewijzigd door pinbag : 15 april 2006 om 13:11.

15 april 2006, 10:31	#5
eno2 Banneling Geregistreerd: 4 juni 2004 Locatie: onder mijn wijnstok en vijgenboom Berichten: 78.216	Ik leef natuurlijk in mijn eigen culture of poverty. In hoeverre die overeenkomt met de theorie van de heer Lewis, zou ik eens moeten onderzoeken...zodra ik daarvoor een studiebeurs krijg...

15 april 2006, 12:41	#7
Jewel Partijlid Geregistreerd: 1 april 2006 Berichten: 266	Als een slechte attitude van armen niet de oorzaak is van armoede, wat dan wel?