De crisis van het hedendaagse wereldsysteem.

Buyck Ruben · 1 december 2009, 15:34

Naar aanleiding van het nieuwe boek van Peter Tom Jones en Vicky De Meyere "Terra Reversa". Ik heb het eerste deel "Terra Incognita" gelezen en het is een standaardwerk wat betreft de klimaatproblematiek. Zijn tweede boek spitst zich meer toe op de economie in crisis en welke de oplossingen zijn.

FRAGMENT:

‘Elke samenleving klampt zich vast aan een mythe. Onze mythe is die van de economische groei. De laatste vijf decennia is het nastreven van groei wereldwijd de hoogste politieke doelstelling geweest. De wereldeconomie is bijna vijf maal zo groot als een halve eeuw geleden. Indien zij met dezelfde snelheid blijft groeien, zal de economie tegen het jaar 2100 tachtig keer de huidige omvang hebben. Deze buitengewone groei van de mondiale economische activiteit kent geen historisch precedent. Deze evolutie is totaal in tegenstrijd met de wetenschappelijke kennis over de begrensde grondstofbasis en de kwetsbare ecologie waarvan wij afhankelijk zijn voor ons overleven.' (Jackson, 2009)

Niemand kan ontkennen dat de bijna onafgebroken stijging van de materiële levenskwaliteit en de levensverwachting sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een succesverhaal is zonder gelijke in de menselijke geschiedenis. Met zijn sociaal gecorrigeerde markteconomische systeem vormt de naoorlogse welvaartstaat een fabuleuze sprong voorwaarts, waar zowel vakbonden, werkgevers en overheden terecht trots op mogen zijn.

Helaas is de extrapolatie van dit westerse welvaartsmodel naar de rest van de wereld en de toekomstige generaties geen triviaal gegeven. Het westerse, groeigerichte ontwikkelingsmodel bevindt zich in een diepgaande systemische crisis. Hoewel dit besef nog helemaal niet is doorgedrongen bij vele opinie- en beleidsmakers, betreft het niet langer een crisis binnen het socio-economische systeem, maar een crisis van het systeem an sich. De tekenen des tijds zijn nu overvloedig aanwezig en kunnen niet langer weggewuifd of gebagatelliseerd worden. Ze dwingen ons om op een andere manier na te denken over de fundamenten van een florerende economie. Dit werd helder verwoord in het Human Development Report 2007/2008 van het VN-ontwikkelingsprogramma (UNDP):

‘Het vertrekpunt voor actie en politiek leiderschap is de erkenning vanwege overheden dat zij worden geconfronteerd met wat de grootste bedreiging zou kunnen zijn die de mensheid ooit heeft gekend. Het hoofd bieden aan deze bedreiging stelt uitdagingen op vele niveaus. Misschien het meest fundamenteel van alles, is dat zij de manier waarop we denken over vooruitgang ter discussie stelt.'

.

Eindeloze groei is ecologisch onduurzaam

.

Het meest doorslaggevende element betreft de biofysische onmogelijkheid om de mondiale economie onbeperkt te laten groeien. De milieu-impact van de totale wereldbevolking overschrijdt al sinds het midden van de jaren 1980 de draagkracht van de Aarde. In vaktaal spreekt men van een overshoot, wat impliceert dat we op jaarbasis meer uit het Ecosysteem Aarde wegnemen dan dat dit systeem zelf op hernieuwbare basis kan regenereren. Volgens het laatste officiële rapport (Hails (red.), 2008) bedraagt die ecologische overshoot nu al minstens 30 procent. Dit is het cijfer dat men verkrijgt wanneer men de ecologische voetafdruk van de wereldbevolking - als conservatieve maat voor de reële milieu-impact van onze consumptie - vergelijkt met de beschikbare biocapaciteit van het Ecosysteem Aarde.

Business as usual-projecties suggereren dat de ecologische overshoot verder zou toenemen van de huidige 30 procent tot zelfs 100 procent tegen de jaren 2030. Daarbij komt dat de ecologische voetafdruk zeer ongelijk verdeeld is, zowel tussen als (steeds meer ook) binnen landen. Het is een bekend gegeven: als alle inwoners van deze wereld het consumptiemodel van de gemiddelde Noord-Amerikaan zouden overnemen, dan zou dit meer dan vijf planeten Aarde vereisen (met de huidige stand van de technologie). Een wereldeconomie waarin de verwachte 9 miljard mensen in 2050 een gelijksoortig consumptiepatroon zouden hebben als diezelfde Noord-Amerikaan, zou nog eens 15 keer groter moeten zijn dan de huidige economie. Dit is biofysisch onmogelijk.

Wanneer de draagkracht van de Aarde systematisch overbevraagd wordt, heeft dit vroeg of laat gevolgen voor de bestaansbasis van het (menselijke) leven op deze planeet. In milieuwetenschappelijke kringen is de consensus over de ernst en de urgentie van deze vraagstukken intussen algemeen aanvaard.

Om Al Gore te parafraseren: we leven op dit moment in het tijdperk van de consequenties. De eerste gevolgen van de overshoot worden duidelijk. Naast de opwarming van het klimaat, het meest gewichtige probleem waar we deze eeuw mee te maken krijgen, worden we ook geconfronteerd met een afnemende beschikbaarheid aan drinkbaar water, het versneld teloorgaan van soorten en een ontluikend structureel tekort aan voedsel. Voeg hierbij de naderende peak oil en je weet dat ons turbulente tijden te wachten staan. Voorbij de piek in mondiale olieproductie zal de olieprijs immers structureel stijgen. Economieën die te sterk afhankelijk zijn van deze energiebron komen dan in structurele problemen terecht.

.

In de terminologie van de chaos- en complexiteitstheorie stelt men dat de menselijke wijzigingen meervoudig, complex, interagerend en mondiaal zijn. Ze beïnvloeden bijna alle componenten van het Ecosyteem Aarde, of het nu gaat om het land, de kustgebieden, de atmosfeer, de rivieren of de oceanen. Om aan te geven dat er behoefte is aan een definitie van een nieuw geologisch tijdvak, gebruiken milieuwetenschappers de term Antropoceen. Hiermee verwijzen ze naar de periode sinds het einde van de achttiende eeuw, het startpunt van de industriële revolutie. Het Antropoceen volgt op het zogenaamde Holoceen, het tijdvak sinds het einde van de laatste ijstijd ongeveer 12.000 jaar geleden.

Het Ecosysteem Aarde verkeert tegenwoordig in een zogenaamde no-analogue state. Deze wetenschappelijke term ontlenen we aan de onderzoekers van het International Geosphere Biosphere Program. Het begrip refereert aan het feit dat zowel de snelheid, de grootte als de ruimtelijke schaal van de menselijk geïnduceerde wijzigingen zonder voorgaande zijn in de geschiedenis van deze planeet - zodat er dus geen ‘analoog' geval meer is waarmee men het huidige tijdvak kan vergelijken. Diverse systeemparameters van het Ecosysteem Aarde bevinden zich, als gevolg van de door de mens veroorzaakte wijzigingen, niet langer binnen de grenzen van de natuurlijke variabiliteit. We begeven ons op terra incognita, zoals we uitvoerig beschreven in ons boek in 2006 (zie ook weblink onderaan deze bijdrage).

De voortzetting van de onduurzame consumptiepatronen van de (zich mondialiserende) consumptieklasse impliceert een massale afwenteling van kosten op de rest van de wereld en de toekomstige generaties. Hoe verleidelijk het westerse groeigerichte ontwikkelingsmodel ook mag zijn, het is fundamenteel ondemocratisch in die zin dat het niet kan worden veralgemeend naar de totale (groeiende) wereldbevolking. Een welvaartsmodel dat slechts mogelijk is voor een mondiale minderheid ten koste van een ecologische catastrofe en manifest sociaal onrecht is geen basis voor een rechtvaardig samenlevingsmodel.
.

Peter Tom Jones en Vicky De Meyere

LINK: http://www.pala.be/nl/product/terra-...e-duurzaamheid

Peter Tom Jones (1973) is burgerlijk ingenieur Milieukunde, doctor in de Toegepaste Wetenschappen en werkzaam als Onderzoeksmanager (IOF) aan de K.U.Leuven, met specialisatie in industriële ecologie.
http://www.petertomjones.be/content/blogsection/5/26/

Vicky De Meyere (1980) is antropologe/politicologe.

Antoon · 1 december 2009, 15:49

.. en wat is dan het alternatief?

Buyck Ruben · 1 december 2009, 16:09

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Antoon

.. en wat is dan het alternatief?

Daar word aan gewerkt.

Het belangrijkste punt is dat onze welvaart anders uitgedrukt moet worden niet in BBP (louter rationeel). Maar de zaken breder gaan interpreteren zoals de psychosociale dimensie en de milieufactoren in onze maatschappij enz... moeten ook in rekening worden gebracht.

Voormalig senator Robert Kennedy heeft het als volgt samengevat:

"Het bruto binnenlands product omvat luchtvervuiling en reclame voor sigaretten en de ambulances die op de snelwegen verkeersslachtoffers weghalen. Het rekent de speciale sloten voor onze deuren mee en ook de gevangenissen voor de mensen die ze stukmaken. Het bruto binnenlands product omvat de vernietiging van de cederwouden en de dood van Lake Superior. Het neemt toe met de productie van napalm en raketten en kernkoppen. Het houdt geen rekening met de gezondheid van onze gezinnen, de kwaliteit van het onderwijs of het genoegen dat we aan spelen beleven. Het is het zo onverschillig voor de properheid van onze fabrieken als voor de veiligheid van onze straten. Het telt niet de schoonheid van onze poëzie mee of de kracht van onze huwelijken, noch de intelligentie van het publieke debat of de integriteit van ambtenaren... het meet kortom alles, behalve dat wat het leven de moeite waard maakt"

Nog enkele voorbeelden:

De Franse president Nicolas Sarkozy wil rekening houden met meer dan alleen het bbp, bijvoorbeeld ook met milieu-impact. Nobelprijswinnaar verdedigt alternatief voor bbp — Het bruto binnenlands product (bbp) is een misleidend beleidsinstrument, vindt JOSEPH STIGLITZ. Op vraag van de Franse President Nicolas Sarkozy heeft hij een nieuw rekenmodel voor nationale welvaart ontwikkeld.

LINK: http://www.standaard.be/artikel/deta...kelid=212f6221

De EU zoekt een maat voor de economische prestaties die beter rekening houdt met de sociale en milieuaspecten van welvaart.

Decennialang is de prestatie van de economie gemeten met indicatoren zoals het Bruto Binnenlands Product (BBP). De Commissie zoekt nu naar een nieuwe benadering om de economische vooruitgang te beoordelen. Het BBP is een begrip dat tijdens de crisis van de jaren dertig is ontstaan. Het is de totale waarde van alle goederen en diensten die een land in een bepaald jaar produceert of levert. Het blijkt een goede maat voor de productie, maar schiet ernstig tekort als graadmeter voor de totale welvaart.

Het probleem is dat het BBP rekening houdt met alle economische activiteiten, ook als die schadelijk zijn voor mens of milieu. Oorlogen en natuurrampen lijken daardoor bijvoorbeeld positief voor de economie, dankzij de groei als gevolg van de wederopbouw.

Het BBP geeft ook geen enkele indicatie van de manier waarop de welvaart van een land is verdeeld. In veel landen met een relatief hoog nationaal product is er een onrustbarend grote kloof tussen arm en rijk.

Mensen beseffen steeds meer dat de kwaliteit van de groei even belangrijk is als de kwantiteit. Volgens een recente opiniepeiling vindt ruim twee derde van de Europeanen dat overheden meer belang moeten hechten aan de sociale en milieudimensie van welvaart. De vraag is hoe die moet worden gemeten.

De Commissie is van plan een complete milieu-index te ontwikkelen waarbij rekening wordt gehouden met klimaatverandering, biodiversiteit, luchtverontreiniging, watergebruik en afval. Ook is er behoefte aan nauwkeuriger informatie over economische ongelijkheid. Ten slotte zal er meer worden gedaan om de gegevens up to date te houden en grenswaarden voor vervuilende stoffen en duurzame hulpbronnen te definiëren.

LINK: http://ec.europa.eu/news/economy/090908_nl.htm

BRON: Europese Commissie

Buyck Ruben · 1 december 2009, 17:20

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Buyck Ruben

Daar wordt aan gewerkt.

Het belangrijkste punt is dat onze welvaart anders uitgedrukt moet worden niet in BBP (louter rationeel). Maar de zaken breder gaan interpreteren zoals de psychosociale dimensie en de milieufactoren in onze maatschappij enz... moeten ook in rekening worden gebracht.

Voormalig senator Robert Kennedy heeft het als volgt samengevat:

"Het bruto binnenlands product omvat luchtvervuiling en reclame voor sigaretten en de ambulances die op de snelwegen verkeersslachtoffers weghalen. Het rekent de speciale sloten voor onze deuren mee en ook de gevangenissen voor de mensen die ze stukmaken. Het bruto binnenlands product omvat de vernietiging van de cederwouden en de dood van Lake Superior. Het neemt toe met de productie van napalm en raketten en kernkoppen. Het houdt geen rekening met de gezondheid van onze gezinnen, de kwaliteit van het onderwijs of het genoegen dat we aan spelen beleven. Het is het zo onverschillig voor de properheid van onze fabrieken als voor de veiligheid van onze straten. Het telt niet de schoonheid van onze poëzie mee of de kracht van onze huwelijken, noch de intelligentie van het publieke debat of de integriteit van ambtenaren... het meet kortom alles, behalve dat wat het leven de moeite waard maakt"

Nog enkele voorbeelden:

De Franse president Nicolas Sarkozy wil rekening houden met meer dan alleen het bbp, bijvoorbeeld ook met milieu-impact. Nobelprijswinnaar verdedigt alternatief voor bbp — Het bruto binnenlands product (bbp) is een misleidend beleidsinstrument, vindt JOSEPH STIGLITZ. Op vraag van de Franse President Nicolas Sarkozy heeft hij een nieuw rekenmodel voor nationale welvaart ontwikkeld.

LINK: http://www.standaard.be/artikel/deta...kelid=212f6221

De EU zoekt een maat voor de economische prestaties die beter rekening houdt met de sociale en milieuaspecten van welvaart.

Decennialang is de prestatie van de economie gemeten met indicatoren zoals het Bruto Binnenlands Product (BBP). De Commissie zoekt nu naar een nieuwe benadering om de economische vooruitgang te beoordelen. Het BBP is een begrip dat tijdens de crisis van de jaren dertig is ontstaan. Het is de totale waarde van alle goederen en diensten die een land in een bepaald jaar produceert of levert. Het blijkt een goede maat voor de productie, maar schiet ernstig tekort als graadmeter voor de totale welvaart.

Het probleem is dat het BBP rekening houdt met alle economische activiteiten, ook als die schadelijk zijn voor mens of milieu. Oorlogen en natuurrampen lijken daardoor bijvoorbeeld positief voor de economie, dankzij de groei als gevolg van de wederopbouw.

Het BBP geeft ook geen enkele indicatie van de manier waarop de welvaart van een land is verdeeld. In veel landen met een relatief hoog nationaal product is er een onrustbarend grote kloof tussen arm en rijk.

Mensen beseffen steeds meer dat de kwaliteit van de groei even belangrijk is als de kwantiteit. Volgens een recente opiniepeiling vindt ruim twee derde van de Europeanen dat overheden meer belang moeten hechten aan de sociale en milieudimensie van welvaart. De vraag is hoe die moet worden gemeten.

De Commissie is van plan een complete milieu-index te ontwikkelen waarbij rekening wordt gehouden met klimaatverandering, biodiversiteit, luchtverontreiniging, watergebruik en afval. Ook is er behoefte aan nauwkeuriger informatie over economische ongelijkheid. Ten slotte zal er meer worden gedaan om de gegevens up to date te houden en grenswaarden voor vervuilende stoffen en duurzame hulpbronnen te definiëren.

LINK: http://ec.europa.eu/news/economy/090908_nl.htm

BRON: Europese Commissie

link: http://www.generationim.com/sustaina...eeds-peak.html

link: http://www.sd-commission.org.uk/page...-bulletin.html

Yves38 · 6 december 2009, 19:38

Economie heeft maar met 1 ding te maken en dat is macht, voor de rest met niets.

Nr.10 · 6 december 2009, 21:46

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Buyck Ruben

Daar word aan gewerkt.

Het belangrijkste punt is dat onze welvaart anders uitgedrukt moet worden niet in BBP (louter rationeel). Maar de zaken breder gaan interpreteren zoals de psychosociale dimensie en de milieufactoren in onze maatschappij enz... moeten ook in rekening worden gebracht.

Voormalig senator Robert Kennedy heeft het als volgt samengevat:

"Het bruto binnenlands product omvat luchtvervuiling en reclame voor sigaretten en de ambulances die op de snelwegen verkeersslachtoffers weghalen. Het rekent de speciale sloten voor onze deuren mee en ook de gevangenissen voor de mensen die ze stukmaken. Het bruto binnenlands product omvat de vernietiging van de cederwouden en de dood van Lake Superior. Het neemt toe met de productie van napalm en raketten en kernkoppen. Het houdt geen rekening met de gezondheid van onze gezinnen, de kwaliteit van het onderwijs of het genoegen dat we aan spelen beleven. Het is het zo onverschillig voor de properheid van onze fabrieken als voor de veiligheid van onze straten. Het telt niet de schoonheid van onze poëzie mee of de kracht van onze huwelijken, noch de intelligentie van het publieke debat of de integriteit van ambtenaren... het meet kortom alles, behalve dat wat het leven de moeite waard maakt"

Nog enkele voorbeelden:

De Franse president Nicolas Sarkozy wil rekening houden met meer dan alleen het bbp, bijvoorbeeld ook met milieu-impact. Nobelprijswinnaar verdedigt alternatief voor bbp — Het bruto binnenlands product (bbp) is een misleidend beleidsinstrument, vindt JOSEPH STIGLITZ. Op vraag van de Franse President Nicolas Sarkozy heeft hij een nieuw rekenmodel voor nationale welvaart ontwikkeld.

LINK: http://www.standaard.be/artikel/deta...kelid=212f6221

De EU zoekt een maat voor de economische prestaties die beter rekening houdt met de sociale en milieuaspecten van welvaart.

Decennialang is de prestatie van de economie gemeten met indicatoren zoals het Bruto Binnenlands Product (BBP). De Commissie zoekt nu naar een nieuwe benadering om de economische vooruitgang te beoordelen. Het BBP is een begrip dat tijdens de crisis van de jaren dertig is ontstaan. Het is de totale waarde van alle goederen en diensten die een land in een bepaald jaar produceert of levert. Het blijkt een goede maat voor de productie, maar schiet ernstig tekort als graadmeter voor de totale welvaart.

Het probleem is dat het BBP rekening houdt met alle economische activiteiten, ook als die schadelijk zijn voor mens of milieu. Oorlogen en natuurrampen lijken daardoor bijvoorbeeld positief voor de economie, dankzij de groei als gevolg van de wederopbouw.

Het BBP geeft ook geen enkele indicatie van de manier waarop de welvaart van een land is verdeeld. In veel landen met een relatief hoog nationaal product is er een onrustbarend grote kloof tussen arm en rijk.

Mensen beseffen steeds meer dat de kwaliteit van de groei even belangrijk is als de kwantiteit. Volgens een recente opiniepeiling vindt ruim twee derde van de Europeanen dat overheden meer belang moeten hechten aan de sociale en milieudimensie van welvaart. De vraag is hoe die moet worden gemeten.

De Commissie is van plan een complete milieu-index te ontwikkelen waarbij rekening wordt gehouden met klimaatverandering, biodiversiteit, luchtverontreiniging, watergebruik en afval. Ook is er behoefte aan nauwkeuriger informatie over economische ongelijkheid. Ten slotte zal er meer worden gedaan om de gegevens up to date te houden en grenswaarden voor vervuilende stoffen en duurzame hulpbronnen te definiëren.

LINK: http://ec.europa.eu/news/economy/090908_nl.htm

BRON: Europese Commissie

De enige zorg van de laat-kapitalistische elite is: hoe kunnen we daar winsten uithalen? Hoe kunnen we het klimaat recupereren zodat het 'een winstmarge' oplevert.

MIS · 8 december 2009, 07:06

Het is nog niet te laat

We bevinden ons nog in het beslissingsvenster. Dit biedt ons wat soelaas maar is geen reden om met de handen in de schoot af te zitten wachten. De adempauze van het beslissingsvenster zal niet lang duren, vergelijk het maar met het ‘oog van de orkaan’. Menselijke samenlevingen zijn, evenmin als de ecologische systemen op aarde, tot in het oneindige belastbaar, vroeg of laat wordt het punt bereikt waarop de balans doorslaat. Wij doen er het beste aan ons activisme te bundelen en te intensiveren teneinde de schaal naar een duur- en vreedzame richting te doen omslaan.

Hoe staat het met onzer kansen daartoe ? Zoals gezegd lijken de kansen daarop niet best, want het ziet ernaar uit dat we de route naar ineenstorting al volgen of op het punt staan die weg te kiezen. Bij nader inzien kunnen we echter toch nog een zilveren rand aan deze donkere wolk ontdekken. Leven in een klimaat van toenemende frustraties en problemen heeft ook positieve aspecten. Dit lijkt paradoxaal, maar toch is het logisch. In een systeem dat structureel instabiel is, zal iedere poging om dat systeem te stutten slechts leiden tot een verlenging van de intrinsieke instabiele conditie ervan – en aangezien het systeem structureel onaangepast is ten opzichte van de omstandigheden waarin het verkeert, zal het steeds instabieler worden naarmate er meer tijd verstrijkt. In een dergelijk systeem zijn oppervlakkige remedies niet alleen donquichotterig, maar zelfs heel gevaarlijk. Het komt neer op toepassing van het oude denken op nieuwe problemen. Dit is waarmee we vandaag de dag bezig zijn. Het gevolg is dat we te maken krijgen met steeds heftiger internationale en interculturele conflicten en navenant toenemende agressie en gewelddadigheid. We zijn op weg naar een steeds bredere en diepere kloof tussen de bezittende elite en de Habenichts en naar een toenemende verslechtering van de vormen van natuurlijk evenwicht die onontbeerlijk zijn voor de instandhouding van het leven in de biosfeer. De voortgaande ontplooiing van deze tendensen kan ons alleen maar naar de doomsday-poort leiden.

Op enkele positieve uitzonderingen na weigeren de politieke leiders van dit moment de ogen te openen voor dit feit. Het conservatieve leiderschap negeert de noodzaak van fundamentele veranderingen, het is ‘politiek niet realistisch’ en getuigt (in sommige gevallen) zelfs niet van patriottisme om er aandacht aan te schenken. In het huidige systeem zullen ‘politiek realistische’ maatregelen echter hoogstwaarschijnlijk niet meer bij machte zijn om de crisis waarop de wereld afstevent af te wenden.

Het zilveren randje aan deze zich samenballende donderwolken is dat, naarmate de dringend noodzakelijke transformatie langer op zich laat wachten, er meer mensen komen die zich bewust worden van de noodzaak daartoe. Er zal uiteindelijk een punt worden bereikt waarop zelfs op transformatie gerichte maatregelen politiek realistisch worden.

Wat is het cruciale crisisniveau waarop een kritische (volks-)massa zich rekenschap heeft gegeven van de noodzaak tot fundamentele veranderingen en bereid is er iets aan te doen ? Moeilijk te zeggen, want er speelt een grote verscheidenheid van niet te beoordelen psychologische factoren mee. Deze variëren van tijd tot tijd en van cultuur tot cultuur. Wel weten we dat deze cruciale drempel nog niet bereikt is. Er hangt ons een immense crisis boven het hoofd, maar het besef daarvan is nog niet voldoende doorgedrongen om de transformerende maatregelen die nodig zijn om haar af te wenden uit te lokken.

Een fragmentarisch beleid dat de indruk wekt dat de crisis effectief wordt bezworen, zal het groeiende besef van de noodzaak tot transformatie alleen maar vertragen. Paradoxaal genoeg zal een meer reactionaire strategie in dit opzicht nuttiger zijn, doordat zo’n ontwikkeling de tendensen versnelt die de crisis zichtbaarder maken. Dit zal mensen onwillekeurig maar uiterst effectief motiveren om te staan op radicale verandering, en steeds bredere segmenten van de samenleving dwingen in actie te komen.

Buyck Ruben · 16 december 2009, 18:27

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Nr.10

De enige zorg van de laat-kapitalistische elite is: hoe kunnen we daar winsten uithalen? Hoe kunnen we het klimaat recupereren zodat het 'een winstmarge' oplevert.

Altijd denken in "nutsmaximalisatie" termen... zo geraken we natuurlijk niet verder.

Buyck Ruben · 16 december 2009, 18:33

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door MIS

Het is nog niet te laat
Dit zal mensen onwillekeurig maar uiterst effectief motiveren om te staan op radicale verandering, en steeds bredere segmenten van de samenleving dwingen in actie te komen.[/b]

Vraag het maar aan de betogers in Kopenhagen die worden in alle discretie in elkaar geslagen door de ordetroepen wegens levensbedreigend voor de samenleving.

Juist ook enkele landen staat op de rand van het bankroet zoals Ijsland en Griekenland... prettige feestdagen!

Yves38 · 17 december 2009, 23:15

Hetzelfde wat je ziet in bedrijven, met name dat mensen alleen zorgen voor wat op hun eigen bureau gebeurt en dat ze alleen maar een goede beurt willen maken bij hun leidinggevende met mooie cijfertjes en zo, om vervolgens na een jaar of 2 een bliksemcarriëre te maken en alle gemaakte rotzooi achter te laten voor de opvolger...zie je ook op wereldschaal en in alle rangen voorkomen.

Kort en bondig gezegd : de korte termijnpolitiek en egoïsme van ons allemaal is ons langzaam maar zeker aan het kapotmaken. En des te hoger je in de maatschappij komt, des te kortzichtiger en egoïstischer men is.

Nr.10 · 18 december 2009, 01:50

Citaat:

Oorspronkelijk geplaatst door Yves38

Hetzelfde wat je ziet in bedrijven, met name dat mensen alleen zorgen voor wat op hun eigen bureau gebeurt en dat ze alleen maar een goede beurt willen maken bij hun leidinggevende met mooie cijfertjes en zo, om vervolgens na een jaar of 2 een bliksemcarriëre te maken en alle gemaakte rotzooi achter te laten voor de opvolger...zie je ook op wereldschaal en in alle rangen voorkomen.

Kort en bondig gezegd : de korte termijnpolitiek en egoïsme van ons allemaal is ons langzaam maar zeker aan het kapotmaken. En des te hoger je in de maatschappij komt, des te kortzichtiger en egoïstischer men is.

Zowel staats- als privaat kapitalisme falen omdat beide ten onder gaan aan corruptie.

Nr.10 · 18 december 2009, 02:54

1 december 2009, 15:34	#1
Buyck Ruben Parlementslid Geregistreerd: 9 mei 2007 Berichten: 1.793	De crisis van het hedendaagse wereldsysteem. Naar aanleiding van het nieuwe boek van Peter Tom Jones en Vicky De Meyere "Terra Reversa". Ik heb het eerste deel "Terra Incognita" gelezen en het is een standaardwerk wat betreft de klimaatproblematiek. Zijn tweede boek spitst zich meer toe op de economie in crisis en welke de oplossingen zijn. FRAGMENT: ‘Elke samenleving klampt zich vast aan een mythe. Onze mythe is die van de economische groei. De laatste vijf decennia is het nastreven van groei wereldwijd de hoogste politieke doelstelling geweest. De wereldeconomie is bijna vijf maal zo groot als een halve eeuw geleden. Indien zij met dezelfde snelheid blijft groeien, zal de economie tegen het jaar 2100 tachtig keer de huidige omvang hebben. Deze buitengewone groei van de mondiale economische activiteit kent geen historisch precedent. Deze evolutie is totaal in tegenstrijd met de wetenschappelijke kennis over de begrensde grondstofbasis en de kwetsbare ecologie waarvan wij afhankelijk zijn voor ons overleven.' (Jackson, 2009) Niemand kan ontkennen dat de bijna onafgebroken stijging van de materiële levenskwaliteit en de levensverwachting sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog een succesverhaal is zonder gelijke in de menselijke geschiedenis. Met zijn sociaal gecorrigeerde markteconomische systeem vormt de naoorlogse welvaartstaat een fabuleuze sprong voorwaarts, waar zowel vakbonden, werkgevers en overheden terecht trots op mogen zijn. Helaas is de extrapolatie van dit westerse welvaartsmodel naar de rest van de wereld en de toekomstige generaties geen triviaal gegeven. Het westerse, groeigerichte ontwikkelingsmodel bevindt zich in een diepgaande systemische crisis. Hoewel dit besef nog helemaal niet is doorgedrongen bij vele opinie- en beleidsmakers, betreft het niet langer een crisis binnen het socio-economische systeem, maar een crisis van het systeem an sich. De tekenen des tijds zijn nu overvloedig aanwezig en kunnen niet langer weggewuifd of gebagatelliseerd worden. Ze dwingen ons om op een andere manier na te denken over de fundamenten van een florerende economie. Dit werd helder verwoord in het Human Development Report 2007/2008 van het VN-ontwikkelingsprogramma (UNDP): ‘Het vertrekpunt voor actie en politiek leiderschap is de erkenning vanwege overheden dat zij worden geconfronteerd met wat de grootste bedreiging zou kunnen zijn die de mensheid ooit heeft gekend. Het hoofd bieden aan deze bedreiging stelt uitdagingen op vele niveaus. Misschien het meest fundamenteel van alles, is dat zij de manier waarop we denken over vooruitgang ter discussie stelt.' . Eindeloze groei is ecologisch onduurzaam . Het meest doorslaggevende element betreft de biofysische onmogelijkheid om de mondiale economie onbeperkt te laten groeien. De milieu-impact van de totale wereldbevolking overschrijdt al sinds het midden van de jaren 1980 de draagkracht van de Aarde. In vaktaal spreekt men van een overshoot, wat impliceert dat we op jaarbasis meer uit het Ecosysteem Aarde wegnemen dan dat dit systeem zelf op hernieuwbare basis kan regenereren. Volgens het laatste officiële rapport (Hails (red.), 2008) bedraagt die ecologische overshoot nu al minstens 30 procent. Dit is het cijfer dat men verkrijgt wanneer men de ecologische voetafdruk van de wereldbevolking - als conservatieve maat voor de reële milieu-impact van onze consumptie - vergelijkt met de beschikbare biocapaciteit van het Ecosysteem Aarde. Business as usual-projecties suggereren dat de ecologische overshoot verder zou toenemen van de huidige 30 procent tot zelfs 100 procent tegen de jaren 2030. Daarbij komt dat de ecologische voetafdruk zeer ongelijk verdeeld is, zowel tussen als (steeds meer ook) binnen landen. Het is een bekend gegeven: als alle inwoners van deze wereld het consumptiemodel van de gemiddelde Noord-Amerikaan zouden overnemen, dan zou dit meer dan vijf planeten Aarde vereisen (met de huidige stand van de technologie). Een wereldeconomie waarin de verwachte 9 miljard mensen in 2050 een gelijksoortig consumptiepatroon zouden hebben als diezelfde Noord-Amerikaan, zou nog eens 15 keer groter moeten zijn dan de huidige economie. Dit is biofysisch onmogelijk. Wanneer de draagkracht van de Aarde systematisch overbevraagd wordt, heeft dit vroeg of laat gevolgen voor de bestaansbasis van het (menselijke) leven op deze planeet. In milieuwetenschappelijke kringen is de consensus over de ernst en de urgentie van deze vraagstukken intussen algemeen aanvaard. Om Al Gore te parafraseren: we leven op dit moment in het tijdperk van de consequenties. De eerste gevolgen van de overshoot worden duidelijk. Naast de opwarming van het klimaat, het meest gewichtige probleem waar we deze eeuw mee te maken krijgen, worden we ook geconfronteerd met een afnemende beschikbaarheid aan drinkbaar water, het versneld teloorgaan van soorten en een ontluikend structureel tekort aan voedsel. Voeg hierbij de naderende peak oil en je weet dat ons turbulente tijden te wachten staan. Voorbij de piek in mondiale olieproductie zal de olieprijs immers structureel stijgen. Economieën die te sterk afhankelijk zijn van deze energiebron komen dan in structurele problemen terecht. . In de terminologie van de chaos- en complexiteitstheorie stelt men dat de menselijke wijzigingen meervoudig, complex, interagerend en mondiaal zijn. Ze beïnvloeden bijna alle componenten van het Ecosyteem Aarde, of het nu gaat om het land, de kustgebieden, de atmosfeer, de rivieren of de oceanen. Om aan te geven dat er behoefte is aan een definitie van een nieuw geologisch tijdvak, gebruiken milieuwetenschappers de term Antropoceen. Hiermee verwijzen ze naar de periode sinds het einde van de achttiende eeuw, het startpunt van de industriële revolutie. Het Antropoceen volgt op het zogenaamde Holoceen, het tijdvak sinds het einde van de laatste ijstijd ongeveer 12.000 jaar geleden. Het Ecosysteem Aarde verkeert tegenwoordig in een zogenaamde no-analogue state. Deze wetenschappelijke term ontlenen we aan de onderzoekers van het International Geosphere Biosphere Program. Het begrip refereert aan het feit dat zowel de snelheid, de grootte als de ruimtelijke schaal van de menselijk geïnduceerde wijzigingen zonder voorgaande zijn in de geschiedenis van deze planeet - zodat er dus geen ‘analoog' geval meer is waarmee men het huidige tijdvak kan vergelijken. Diverse systeemparameters van het Ecosysteem Aarde bevinden zich, als gevolg van de door de mens veroorzaakte wijzigingen, niet langer binnen de grenzen van de natuurlijke variabiliteit. We begeven ons op terra incognita, zoals we uitvoerig beschreven in ons boek in 2006 (zie ook weblink onderaan deze bijdrage). De voortzetting van de onduurzame consumptiepatronen van de (zich mondialiserende) consumptieklasse impliceert een massale afwenteling van kosten op de rest van de wereld en de toekomstige generaties. Hoe verleidelijk het westerse groeigerichte ontwikkelingsmodel ook mag zijn, het is fundamenteel ondemocratisch in die zin dat het niet kan worden veralgemeend naar de totale (groeiende) wereldbevolking. Een welvaartsmodel dat slechts mogelijk is voor een mondiale minderheid ten koste van een ecologische catastrofe en manifest sociaal onrecht is geen basis voor een rechtvaardig samenlevingsmodel. . Peter Tom Jones en Vicky De Meyere LINK: http://www.pala.be/nl/product/terra-...e-duurzaamheid Peter Tom Jones (1973) is burgerlijk ingenieur Milieukunde, doctor in de Toegepaste Wetenschappen en werkzaam als Onderzoeksmanager (IOF) aan de K.U.Leuven, met specialisatie in industriële ecologie. http://www.petertomjones.be/content/blogsection/5/26/ Vicky De Meyere (1980) is antropologe/politicologe. Laatst gewijzigd door Buyck Ruben : 1 december 2009 om 15:47.

1 december 2009, 15:49	#2
Antoon Secretaris-Generaal VN Geregistreerd: 2 september 2002 Berichten: 33.982	.. en wat is dan het alternatief? __________________

18 december 2009, 02:54	#12
Nr.10 Secretaris-Generaal VN Geregistreerd: 26 september 2003 Locatie: van Lissabon tot Vladivostok Berichten: 31.268	het hedendaagse wereldsysteem . Bijgevoegde afbeelding(e) __________________ Doorzoek forum.politics.be (aangepaste zoekmachine)

6 december 2009, 19:38	#5
Yves38 Parlementsvoorzitter Geregistreerd: 7 maart 2008 Berichten: 2.035	Economie heeft maar met 1 ding te maken en dat is macht, voor de rest met niets.

8 december 2009, 07:06	#7
MIS Banneling Geregistreerd: 16 november 2007 Berichten: 8.492	Het is nog niet te laat We bevinden ons nog in het beslissingsvenster. Dit biedt ons wat soelaas maar is geen reden om met de handen in de schoot af te zitten wachten. De adempauze van het beslissingsvenster zal niet lang duren, vergelijk het maar met het ‘oog van de orkaan’. Menselijke samenlevingen zijn, evenmin als de ecologische systemen op aarde, tot in het oneindige belastbaar, vroeg of laat wordt het punt bereikt waarop de balans doorslaat. Wij doen er het beste aan ons activisme te bundelen en te intensiveren teneinde de schaal naar een duur- en vreedzame richting te doen omslaan. Hoe staat het met onzer kansen daartoe ? Zoals gezegd lijken de kansen daarop niet best, want het ziet ernaar uit dat we de route naar ineenstorting al volgen of op het punt staan die weg te kiezen. Bij nader inzien kunnen we echter toch nog een zilveren rand aan deze donkere wolk ontdekken. Leven in een klimaat van toenemende frustraties en problemen heeft ook positieve aspecten. Dit lijkt paradoxaal, maar toch is het logisch. In een systeem dat structureel instabiel is, zal iedere poging om dat systeem te stutten slechts leiden tot een verlenging van de intrinsieke instabiele conditie ervan – en aangezien het systeem structureel onaangepast is ten opzichte van de omstandigheden waarin het verkeert, zal het steeds instabieler worden naarmate er meer tijd verstrijkt. In een dergelijk systeem zijn oppervlakkige remedies niet alleen donquichotterig, maar zelfs heel gevaarlijk. Het komt neer op toepassing van het oude denken op nieuwe problemen. Dit is waarmee we vandaag de dag bezig zijn. Het gevolg is dat we te maken krijgen met steeds heftiger internationale en interculturele conflicten en navenant toenemende agressie en gewelddadigheid. We zijn op weg naar een steeds bredere en diepere kloof tussen de bezittende elite en de Habenichts en naar een toenemende verslechtering van de vormen van natuurlijk evenwicht die onontbeerlijk zijn voor de instandhouding van het leven in de biosfeer. De voortgaande ontplooiing van deze tendensen kan ons alleen maar naar de doomsday-poort leiden. Op enkele positieve uitzonderingen na weigeren de politieke leiders van dit moment de ogen te openen voor dit feit. Het conservatieve leiderschap negeert de noodzaak van fundamentele veranderingen, het is ‘politiek niet realistisch’ en getuigt (in sommige gevallen) zelfs niet van patriottisme om er aandacht aan te schenken. In het huidige systeem zullen ‘politiek realistische’ maatregelen echter hoogstwaarschijnlijk niet meer bij machte zijn om de crisis waarop de wereld afstevent af te wenden. Het zilveren randje aan deze zich samenballende donderwolken is dat, naarmate de dringend noodzakelijke transformatie langer op zich laat wachten, er meer mensen komen die zich bewust worden van de noodzaak daartoe. Er zal uiteindelijk een punt worden bereikt waarop zelfs op transformatie gerichte maatregelen politiek realistisch worden. Wat is het cruciale crisisniveau waarop een kritische (volks-)massa zich rekenschap heeft gegeven van de noodzaak tot fundamentele veranderingen en bereid is er iets aan te doen ? Moeilijk te zeggen, want er speelt een grote verscheidenheid van niet te beoordelen psychologische factoren mee. Deze variëren van tijd tot tijd en van cultuur tot cultuur. Wel weten we dat deze cruciale drempel nog niet bereikt is. Er hangt ons een immense crisis boven het hoofd, maar het besef daarvan is nog niet voldoende doorgedrongen om de transformerende maatregelen die nodig zijn om haar af te wenden uit te lokken. Een fragmentarisch beleid dat de indruk wekt dat de crisis effectief wordt bezworen, zal het groeiende besef van de noodzaak tot transformatie alleen maar vertragen. Paradoxaal genoeg zal een meer reactionaire strategie in dit opzicht nuttiger zijn, doordat zo’n ontwikkeling de tendensen versnelt die de crisis zichtbaarder maken. Dit zal mensen onwillekeurig maar uiterst effectief motiveren om te staan op radicale verandering, en steeds bredere segmenten van de samenleving dwingen in actie te komen.

17 december 2009, 23:15	#10
Yves38 Parlementsvoorzitter Geregistreerd: 7 maart 2008 Berichten: 2.035	Hetzelfde wat je ziet in bedrijven, met name dat mensen alleen zorgen voor wat op hun eigen bureau gebeurt en dat ze alleen maar een goede beurt willen maken bij hun leidinggevende met mooie cijfertjes en zo, om vervolgens na een jaar of 2 een bliksemcarriëre te maken en alle gemaakte rotzooi achter te laten voor de opvolger...zie je ook op wereldschaal en in alle rangen voorkomen. Kort en bondig gezegd : de korte termijnpolitiek en egoïsme van ons allemaal is ons langzaam maar zeker aan het kapotmaken. En des te hoger je in de maatschappij komt, des te kortzichtiger en egoïstischer men is.