Spa : Defensietop stuurt aan op keuze voor F-35

[Politics.be]

Vanmorgen werd in de commissie Landsverdediging de vervanging van de F-16-gevechtsvliegtuigen besproken. Daarbij werd de rondvraag die Defensie heeft gestuurd naar de constructeurs van de jachtvliegtuigen in het kader van een aankoopproces, openbaar gemaakt. “De meerderheidspartijen laten uitschijnen dat dit een puur marktonderzoek was, zonder dat men al keuzes maakt maar dit klopt niet”, stelt Dirk Van der Maelen. “De top van het Belgische leger stuurt met deze rondvraag wel degelijk de keuzes in deze miljardenaankoop en dat is niet haar rol. Het is de politiek die moet beslissen over de besteding van belastinggeld, niet een select clubje generaals van de luchtmacht.” Zijn collega Alain Top vindt het ook niet kunnen dat Defensie de antwoorden van de constructeurs niet kenbaar maakt. “Defensie houdt zelfs de ruwe schatting van de kostprijs geheim. Dat is toch essentiële informatie in het kader van de verdere beslissingsprocedure?.”

Het Belgische leger wil in 2018 een definitieve beslissing bekomen over de aankoop van de eventuele vervanging van de F-16-gevechtsvliegtuigen. In het kader van die beslissing heeft ze een selectie van constructeurs om meer informatie over hun gevechtsvliegtuigen gevraagd. Pas na lang aandringen van de sp.a-fractie heeft de Minister die rondvraag vrijgegeven. Kamerleden Dirk Van der Maelen en Alain Top lezen in de survey vooral een bevestiging van hun eerder vermoeden: “Met deze rondvraag heeft de top van de luchtmacht een aantal subtiele sturingsmechanismen verwerkt. Op die manier wil men de politieke beslissing sturen.”



In de survey vraagt Defensie de constructeurs om een type en een aantal toestellen voor te stellen waarmee defensie haar huidige type en omvang van activiteiten kan vervullen. “Daarbij gaat Defensie eigenlijk al voorbij aan de eerste vraag, namelijk welk leger we willen, welke activiteiten we op ons willen nemen en of die activiteiten zozeer op de inzet van gevechtsvliegtuigen moet geconcentreerd zijn”, stellen Dirk Van der Maelen en Alain Top.



Zo peilt men nadrukkelijk naar de inzet van de gevechtsvliegtuigen in de meest vijandige omgeving. Op die manier stuurt men het antwoord van de constructeur naar het hoogste en bijgevolg duurste segment “Als ik morgen een auto koop en ik peil bij verkopers naar de mogelijkheid om die wagen over steile bergwegen te jagen, dan is het logisch dat de verkoper mij de duurste terreinwagen zal aanraden. Het is niet toevallig dat de F-35, die bijzonder zwaarbewapend is, hier goed uit zal komen”, aldus de sp.a-parlementsleden.




Dirk Van der Maelen verwijst ook naar het boek “Dossier-JSF” van de onafhankelijke specialist Christ Klep. Die beschrijft heel duidelijk hoe in Nederland de top van het leger en de constructeurs met eenzelfde gestuurde vraagstelling en een trapsgewijze procedure de politieke beslissing over de aankoop hebben beïnvloed ten voor dele van de F-35. Dirk Van der Maelen: “Klept vergelijkt de procedure met een fuik, een visval. Eens de vis in het eerste compartiment van de fuik is gezwommen kan hij niet meer terug, het enige dat hem rest is doorzwemmen naar het tweede compartiment en dus het traject volgen dat de visser heeft uitgestippeld. Daarom is de eerste fase van de beslissing zo belangrijk. Eens we in de fuik zitten, kunnen we er niet meer uit.”



De beide sp.a-parlementsleden hebben ook heel wat vragen bij de parlementaire procedure. “Het is goed dat het parlement de survey heeft gekregen maar het is toch onbegrijpelijk dat we de antwoorden die de constructeurs op de rondvraag hebben ingediend niet mogen inzien? Ik begrijp wel dat een aantal technische specificaties niet worden vrijgegeven omwille van vertrouwelijkheid maar je kan toch alle andere informatie ter beschikking stellen?”, aldus Dirk Van der Maelen. “Voor mij zijn er 3 cruciale elementen uit de antwoorden van de constructeurs: Wat is de aankoopprijs per toestel? Hoeveel zouden de onvermijdelijke upgrades van de toestellen tijdens hun levensduur kosten? En hoe hoog zijn de werkingskosten, uitgedrukt in kost per vlieguur? Alleen met die cijfers in de hand kunnen we een beeld krijgen van de reële kosten van de aankoop. En alleen zo kunnen we een degelijke vergelijking maken tussen de vliegtuigen. Want met de open vragen in haar rondvraag probeert de legertop ons eigenlijk zand in de ogen te strooien. Ze wil blijkbaar absoluut vermijden dat we – net zoals bij een Test Aankoop-vergelijking – de effectieve kostprijs en de voor- en nadelen van de verschillende constructeurs duidelijk tegenover elkaar kunnen afwegen. Wij hebben alleszins duidelijke aanwijzingen dat de F-35 uit deze objectieve vergelijking niet als de beste keuze zou komen.”





Meer info:

Dirk Van der Maelen

Alain Top

Bron: politics.be