|
Europees Commissaris
Geregistreerd: 14 november 2006
Locatie: tussen het stemvee
Berichten: 7.237
|
Ontwikkelt een liberale Islam zich nog?
Citaat:
Moslims die kritiek hebben op de islam komen in de problemen. Zelfs als ze gematigd zijn, vinden Salima Belhaj en Loubna Berrada. Moslims moeten zich niet laten leiden door angst, maar massaal mee debatteren.
Ze hebben veel gemeen, Loubna Berrada en Salima Belhaj. En ze waren ook al van plan elkaar eens te bellen. Nu zijn ze allebei uitgenodigd voor een bijeenkomst van de Europese Commissie op 12 september in Brussel. Ex-moslims uit verscheidene landen zullen hun verhaal doen, onder wie Berrada. Ze gaan erheen, want hoewel het contact met Ehsan Jami – initiatiefnemer van het comité voor ex-moslims in Nederland – stroef loopt, vinden zij het wel belangrijk dat er een platform komt voor ex-moslims.
Salima Belhaj (28) is actief voor D66 in Rotterdam. Ze zat in het campagneteam van Lousewies van der Laan voor de verkiezingen van 2006. Belhaj werkt voor het museum Boijmans van Beuningen, maar wordt manager in de Amsterdamse galerie De Appel. Ze werd politiek actief in Rotterdam na de moord op Pim Fortuyn. Zij heeft Jami hulp aangeboden, maar daar is hij niet op ingegaan. Belhaj vindt het belangrijk dat er een platform komt waar op een open manier over de islam gepraat kan worden door zowel moslims als ex-moslims. Ze groeide op in Harderwijk. Belhaj beschouwt zichzelf als liberale moslim.
Ze zijn van oorsprong Marokkaans en komen uit tamelijk vooruitstrevende gezinnen. Berrada groeide op in Heerenveen, Belhaj in Harderwijk. Maar hoe liberaal ook, zelfs voor deze vrouwen ging dat niet zonder slag of stoot. Ze vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen zich aansluiten bij de discussie over de islam die Jami opnieuw in volle hevigheid heeft aangezwengeld.
Berrada en Belhaj willen duidelijk maken dat er binnen de moslimcultuur veel misgaat, maar anders dan Ehsan Jami dat stelt. Afvalligheid, een recht waar de van oorsprong Iraanse Jami op hamert, is een religieus beladen term die door Marokkanen niet wordt gebruikt. De meeste Marokkanen leven ook helemaal niet volgens de letter van de Koran. Belhaj: „Onze manier van leven is gebaseerd op tradities die generatie op generatie in stand worden gehouden en niet zozeer op de Koran."
Je kunt vaak zonder dat het veel gevolgen heeft, stoppen met bidden of je hoofddoek afdoen. Als je de schone schijn maar ophoudt. Buiten drinken en binnen de vrome moslim spelen. Allebei hebben ze daar geen zin meer in. Belhaj: „Ik hoor van meisjes die een man uit Marokko laten overkomen en met hem trouwen. Binnen een jaar scheiden ze van hem, maar dan zijn ze wel op een geaccepteerde manier het huis uit. Als dát niet hypocriet is..."
„Niet de Koran, maar wat de buren vinden is het probleem", zegt Berrada. „Als je omgeving je beschouwt als slecht omdat je een Nederlandse vriend hebt, of omdat je als man op mannen valt, dan doet dat wat met je. Wie zich elke dag weer moet schamen voor wie die is, of z’n geliefde verborgen moet houden voor zijn eigen ouders, heeft geen leven."
Ze willen afrekenen met de mentaliteit van veel moslims die zich achter de islam verschuilen om zo individuele vrijheden van hun kinderen, van hun vrouwen, te beknotten. Niet de islam als religie, maar wat de mensen ervan maken is verkeerd. En dan hoeft niemand wat hen betreft het geloof helemaal af te zweren, zoals Jami dat doet.
Belhaj heeft jarenlang met haar moeder gebroken omdat die het niet kon verdragen dat ze een Nederlandse vriend had. Berrada heeft altijd discussie met haar omgeving. Verder willen ze hun persoonlijke strijd privé houden.
De vader en moeder van Belhaj hebben zich uiteindelijk verzoend met de vrijere levensstijl van hun dochter. „Ik had kunnen denken: ik ben waar ik wezen wil. Ik heb een leuke baan, ik kan verliefd worden op wie ik wil, ik ga fijn mijn leven leiden. Als je je mond maar houdt, heb je meestal weinig problemen. Maar zo zit ik niet in elkaar. Ik vind dat ik moet opkomen voor de jongeren die nu nog wel in de knel zitten."
Berrada: „Het zou zo geweldig zijn als nog honderd mensen zich in dit debat zouden mengen. Dan mogen meningen botsen, als er maar van binnenuit discussie komt. Ehsan Jami heeft wat dat betreft ook een heel duidelijke rol in het debat."
Moslims zelf moeten afrekenen met de misstanden binnen hun cultuur. Het is de enige manier, denkt Belhaj: „Al die geslaagde Marokkanen zoals Najib Amhali, Naima Azough en Ahmed Aboutaleb: hoe gaan zij om met hun geloof, met de opgelegde regels? Ik snap wel dat zij hun vingers niet willen branden, en ik zou in dit gevoelige onderwerp ook niemand willen dwingen, maar het zou zo goed zijn als iedereen wat opener was."
„Het is lief hoor, dat blanke mannen als Jos de Beus en Paul Cliteur het opnemen voor het comité van ex-moslims, maar ik vrees dat het niet helpt", aldus Belhaj. „Het was ook niet zo dat er een man opstond en zei: vrouwen, jullie moeten je bevrijden en zo moeten jullie dat doen."
Er is ook binnen de Marokkaanse gemeenschap heus ruimte om vrijheid te vinden. Belhaj ziet dat steeds meer mensen zoals zij, zo goed en zo kwaad als het gaat, een liberale levensstijl kiezen zonder daar veel ophef over te maken. Maar ze ziet ook een groeiende groep jongeren die op zoek gaat naar wat zij beschouwen als de zuivere islam. Ze komen uit bij het salafisme, een stroming die de Koran letterlijk interpreteert. Belhaj maakt zich zorgen dat jongeren op die manier ook in handen kunnen vallen van foute radicale types.
Belhaj: „Ik zie op familiefeesten jonge meisjes die discussiëren over wat een echte moslim wel doet en wat niet. In mijn jeugd speelde dat niet. Wij droegen ook geen hoofddoek."
Berrada: „Sterker nog: ik wilde een hoofddoek maar mocht dat niet van mijn moeder." Zowel Berrada als Belhaj is politiek actief. Berrada werd lid van de Jonge Socialisten en stapte later over naar de VVD, Belhaj is lid van D66.
Voor allebei was Ayaan Hirsi Ali een groot voorbeeld, omdat zij het recht op atheïsme en het recht van de vrouw openlijk bevocht. Belhaj: „Ik studeerde nog, ik vond haar film ’Submission’ prachtig. Ik zag het als kunst met een krachtige boodschap. Pas toen ik later de reacties zag, dacht ik: oeps."
In ’Submission’ projecteerde Ayaan koranteksten op het lichaam van een mishandelde vrouw. De moord op Theo van Gogh, regisseur van ’Submission’, enkele maanden later maakte dat ieder zacht randje van de discussie over de islam verdween. Toch had ook daarvoor noch Belhaj noch Berrada zelf de behoefte om de Koran te bestrijden of de profeet te beledigen.
Hoewel ze niet meer volgens de islamitische regels leven, zijn ze allebei nog religieus. Belhaj: „Het zijn anderen die bepalen dat ik een ex-moslim ben, omdat ik korte rokjes draag of niet naar de moskee ga en een wijntje drink. En dat is nog tot daaraan toe. Maar dat ik er ook nog allemaal openlijk voor uitkom is het ergste. Ik krijg negatieve reacties van gelovige moslims, maar ook van niet-gelovigen die vinden dat een liberale islam niet kan bestaan."
„Ik geloof nog steeds in God. Ik heb alleen geen zin dat anderen bepalen hoe ik mijn leven moet leiden. Zoals ik het zie is de islam iets tussen jou en God, daar heeft niemand iets mee te maken. Ik heb wel een tijdje geprobeerd om me ex-moslim te noemen, maar het lukt me niet. Het zit in mijn poriën, ik ben het gewoon." Berrada noemt zich wel ex-moslim omdat ze ’te weinig met de islam doet’, vindt ze. „Maar je moet wel in God geloven om te doen wat ik doe."
Na de moord op Van Gogh kwam ook de angst en de dreiging. Berrada mengde zich destijds fel in de discussie. Ze heeft vrienden verloren, zegt ze. Ze wordt binnen de eigen gemeenschap gezien als een verrader omdat ze hardop kritiek uit op de islamitische cultuur.
Belhaj werd bedreigd op internet. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen liepen er beveiligers in haar kielzog. Ze is sinds de moord op Pim Fortuyn in Rotterdam actief voor D66 en heeft tijdens de islamdebatten, die werden gevoerd na zijn dood, in Rotterdam meegepraat. „Je moet een beetje onbevreesd zijn om te doen wat ik doe. Ik ben me er vooral van bewust dat ik moet uitkijken om me niet te laten inpakken door de angst."
Berrada herkent die angst die maakt dat zij tweeën tot het handjevol uitgesproken Marokkanen behoren. Veel anderen denken zoals zij, maar kijken liever uit dat van de daken te roepen. Berrada: „Je bent toch een beetje een persona non grata. Als je ten prooi valt aan radicale types, is dat eigen schuld dikke bult, dat is toch de sfeer in Nederland. Dat maakt dat de meeste mensen maar liever zwijgen."
Belhaj: „Je loopt niet alleen risico als je kritiek hebt op de profeet of de islam, zoals Jami en Ayaan Hirsi Ali. Kijk maar naar Aboutaleb. Hij heeft nooit iets kritisch over de Koran gezegd en toch moet hij worden beveiligd. Aboutaleb heeft een genuanceerde boodschap, dat komt fundamentalisten ook niet goed uit."
Belhaj maakt het liefst een driedeling: je hebt de cultuur, je hebt de religie en je hebt een radicale stroming die zelfs tot terrorisme leidt. Maar dat Nederlandse moslims zich massaal tegen Nederland gaan keren? Belhaj ziet het niet gebeuren. De terreur zal het, denkt zij, niet winnen van de democratie. „Als ik op straat word aangevallen, zoals Jami is overkomen, zou ik dat natuurlijk doodeng en vreselijk vinden. Maar ik zal het, denk ik, ook voor me houden. Want het dient geen enkel doel behalve het vergroten van angst, precies wat terroristen willen. Het leidt alleen maar af van mijn genuanceerde verhaal en volgens mij de enige oplossing, namelijk een einde maken aan de hypocrisie en het zwijgen."
Niet alleen de terreur, ook de angst voor alles wat met islam te maken heeft is gevaarlijk, denkt Belhaj. „Ik denk steeds: de mensen weten nu toch wel waar de Mohammeds en de Salima’s, de mensen zoals ik, voor staan, dat we oké zijn. Veel mensen zien in alles wat met de islam te maken heeft een gevaar, ook hoog opgeleide mensen, merkte ik laatst bij een debat in de Rode Hoed in Amsterdam. Ik schrik daarvan, want zij hebben invloed. Net zo goed als ik schrok toen mijn moeder zei: zie je nou dat je blij moet zijn met je dubbele nationaliteit? Je kunt nog zo liberaal zijn, maar straks moeten ze jou met je donkere krullen ook niet meer."
Berrada denkt net als Belhaj dat het al een stuk zou helpen als we het containerbegrip islam uit de discussie schrappen. Maar ze denkt wél dat het vijf voor twaalf is. „Wilders heeft op veel punten gelijk. Doordat Nederland zo beschermend is over het onderwerp islam en niet wil zien wat zich onder die vlag afspeelt, is het voor radicale types mogelijk zich hierachter te verschuilen. Ook in de landen van herkomst wint de politieke islam terrein. Inlichtingendiensten zien ook een groei in Nederland. Ik zou willen dat het hele begrip islam uit het debat verdween, dat we het zouden noemen wat het is: een politieke stroming. Je kunt zeggen: het is mijn cultuur en dus ook mijn probleem dat ik als verrader word gezien. Je kunt vinden dat je daar je vingers niet aan moet branden. Maar het wordt ieders probleem als er straks een aanslag plaatsvindt."
|
Bron: http://www.trouw.nl/deverdieping/ove...2C_dat_is_fout
Zal de liberale Islam zich snel ontwikkelen of blijft het vooralsnog een incidentele zaak van hoogopgeleide moslims? Vooral vrouwen lijken me zich uit hun onderdrukte positie in de Islam te willen bevrijden. |
5 september 2007, 07:49
