Kinderrechtencoalitie: Open brief: Wat nu met de opvangcrisis?

[Politics.be]

De winterprik van afgelopen januari legde nogmaals de vinger op de wonde: voor het zoveelste jaarop rij sliepen honderden mensen in de vrieskou op straat, ondanks het feit dat zij recht hebben opopvang. Noodoplossingen werden gezocht en vrij snel gevonden, maar ondertussen brak de lenteaan en weten we nog weinig over de “gecoördineerde actie en de geïntegreerde beleidsaanpak” diein de beleidsnota van Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Maggie De Block wordt voorgesteld.

De Kinderrechtencoalitie wil reageren op het feit dat eind maart de noodopvangplaatsen gesloten
werden. Dit houdt in dat honderden mensen en kinderen zonder wettig verblijfsstatuut geen opvang
(meer) krijgen. Het hoeft voor ons geen min tien graden zijn om aan de alarmbel te trekken, zeker
niet als het gaat over kinderen.

Alle kinderen – ongeacht hun herkomst, religie, gezinssamenstelling, statuut... (art. 2 van het
Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, IVRK) -, hebben immers het recht op “een
opvang die hen in staat moet stellen om een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke
waardigheid”. Door de opvangcrisis kan dit echter niet gegarandeerd worden voor alle kinderen.

Een eerste groep die wordt getroffen, zijn de niet-begeleide minderjarige vreemdelingen. In
december 2011 verbleven er officieel 1252 in de opvangstructuren van Fedasil. Daarnaast worden er
momenteel nog meer dan 160 niet-begeleide minderjarigen noodgedwongen opgevangen in hotels,
waar de levensomstandigheden erbarmelijk zijn en er geen begeleiding is. Als men weet dat er in
2011, 3258 niet-begeleide minderjarigen werden gesignaleerd bij de Dienst Voogdij, is het duidelijk
dat de opvangcapaciteit onvoldoende is en dat men velen moet weigeren.

Wie weigert men dan? Uit de praktijk blijkt dat niet-begeleide minderjarige vreemdelingen die geen
asiel aanvragen en die niet als kwetsbaar worden beschouwd, de laatste jaren geen toegang meer
krijgen tot opvang. Het VN-Comité voor de Rechten van het Kind riep ons land in haar
Slotbeschouwingen uit 2010 reeds op om alle niet-begeleide kinderen bijzondere bescherming en
bijstand te verlenen, ongeacht of ze al dan niet een asielvraag hebben ingediend.

Niet alleen wordt er gediscrimineerd op basis van het statuut, maar ook op basis van herkomst. Niet-
begeleide minderjarigen uit Europese landen worden immers niet erkend en hebben geen enkel
recht op opvang, dit door een restrictieve definiëring in de Voogdijwet. De noden van deze kinderen
zijn nochtans niet minder dan bij niet-begeleide minderjarigen uit derde landen...

Bovenstaande knelpunten in acht genomen, vraagt de Kinderrechtencoalitie:
-
Aan de federale minister van Justitie:
o om de nodige aanpassingen te doen inzake de definitie van een niet-begeleide
minderjarige vreemdeling in de Voogdijwet.
o te zorgen voor voldoende voogden. De voogd heeft een centrale rol in de
bescherming van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, maar veel vooral niet-
asielzoekers krijgen geen voogd toegewezen. Er moet ook voldoende aandacht zijn
voor de opleiding van de voogden.
-
Aan de Staatssecretaris voor Asiel en Migratie:
o om haar middelen proportioneel in te zetten naar gelang de beste “duurzame
oplossing” voor deze minderjarigen. Dit betekent niet enkel het inzetten van
middelen voor een terugkeerbeleid (in 2011 keerden 14 minderjarigen vrijwillig
terug naar het land van herkomst) maar eerst en vooral bijkomende middelen voor
het voeren van een opvangbeleid (in 2011 gaven 461 minderjarigen aan ‘zonder
opvang’ te zijn).
o opvang te verzekeren voor alle niet-begeleide minderjarigen, ongeacht hun
‘kwetsbare status’ en ongeacht ze asiel aanvragen of niet.
o het creëren van extra opvangcapaciteit zodat deze minderjarigen niet meer op straat
of op hotel terecht komen. Hierbij is het belangrijk om opvangaanbod in de tweede
en derde fase van het opvangbeleid uit te bouwen, nl. de collectieve opvang en het
duurzaam verblijf.
o het zorgen voor een duidelijk samenwerkingsprotocol tussen de Federale
instellingen (Fedasil) en de Gemeenschappen (Bijzondere Jeugdzorg - Aide �* la
Jeunesse) om de verschillende verantwoordelijkheden voor de opvang en de
doorstroming van niet-begeleide minderjarigen vast te leggen en op te nemen.

Verder wijst de Kinderrechtencoalitie op een tweede groep die te vaak in de kou blijft staan, nl.
kinderen uit gezinnen zonder wettig verblijfsstatuut. Zij krijgen sinds 2009 geen toegang meer tot
opvang door Fedasil. Sinds 2009 gaat het hier over een totaal van 894 gezinnen die opvang werd
geweigerd. Het is nochtans ook de plicht van de Staat om voor hen opvang te voorzien die aangepast
is aan de noden van hun kinderen.

De Kinderrechtencoalitie klaagt aan dat families zonder papieren op dit moment niet worden
opgevangen, tenzij na een veroordeling door de arbeidsrechtbank of na tussenkomst van de federale
ombudsman. We vragen daarom dat de bevoegde Staatssecretaris ook voor deze gezinnen snel
bijkomende structurele opvangmogelijkheden creëert zodat deze families conform de wet
opgevangen worden. Daarnaast moeten de andere aangekondigde maatregelen, zoals een
spreidingsplan via Lokale Opvang Initiatieven, uitgevoerd worden.


Bron: politics.be